Goties: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe ontdekking, dankie nl.wikipedia.org
No edit summary
Lyn 23:
 
Die Bybelgoties sterf in die 6de eeu n.C. uit.<ref>[[F.F._Odendal|Odendal, F.F.]] s.j. ''Aspekte van taal''. Elsiesrivier:Nasou Beperk, bl. 29: ''Die Goties van die Bybelvertaling van Wulfila het in die 6de eeu n.C. opgehou om te bestaan (die verwante Krimgoties is in die 16de eeu nog opgeteken, maar word nie meer gepraat nie)''.</ref>
Daar[[Krimgoties]] isleef geenegter Gotiese'n tekstetyd gevindlank navoort. Soos die ander Oos-Germaanse dialekte het ook Goties gou onder die Romeinse beskawing begin agteruitgaan. Dit wil wel voorkom of daar in die 800ou nieMoesië, afgesienwaar Wulfila sy patriargale staat gestig het, nog tot in die 9de eeu in Goties gepreek is. In die volkstale van Italië, Spanje en Portugal het maar flou spore van Goties agtergebly. Aan die Krim het 'n paarOos-Gotiese kolonie voortbestaan tekstetot in die 16de eeu, selfs nadat hierdie gedeelte in 1475 deur die Turke onderwerp is. Die Krimgoties is in die 16de eeu in 'n woordelys opgeteken deur die Vlaamse diplomaat Busbecq.<ref>[[KrimgotiesH.J.J.M. van der Merwe]]. 1965. ''Goties: kommentaar en annotasies'' Pretoria: Unisa.</ref> In daardie tyd was daar tagtig woorde en 'n liedjie aangetref by die mense wat hierdie taal nog magtig was.<ref name=":0" /> Dialekte het [[Visigoties]] (Wes-Goties) en [[Ostrogoties]] (Oos-Goties) ingesluit. Die Wes- en Oos-Gote was verwante van die [[Vandale]] gewees.
 
In 2016 vind Russiese ondersoekers 'n kort Gotiese teks uitgekrap op brokstukke afkomstig uit 'n Middeleeuse kerk wat iewers tussen 850 en 950 moet dateer. Dit was twee versreëls uit Psalm 77, met 'n hulpversoek "Heer help u dienaar" (in Goties ''Frauja hilp skalkis einis'').<ref name=":0">[http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/05/06/late-gotische-graffiti-gevonden-op-de-krim-1618578 Van Maris, B. 2016. Late Gotische graffiti gevonden op de Krim; nrc.nl: 6 mei]</ref>
 
Daar word aangevoer dat die Duitse godsdiensleenwoorde ''kerk'', ''pinkster'', ''doop'' en ''vas'' stam uit Goties, wat deur die Hoogduitse invloed in Nederlands-Afrikaans beland het.<ref>Ponelis, F.A. 1989. Nederlands-Afrikaans: die Europese agtergrond van Afrikaans. In: Botha, T.J.R. (red). ''Inleiding tot die Afrikaanse taalkunde''. Tweede, hersiene uitgawe. Kaapstad: Academica, bl. 50-51: ''Die woorde'' kerk, pinkster, doop'' en ''vas'' het uit Hoogduits in Nederlands-Afrikaans oorgegaan ... Hulle stam uit die sfeer van die Gotiese Christendom (die Arianisme). Teen 400 n.C. was daar betrekkinge tussen die Beiere in Suid-Duitsland en die ryk van die magtige Gotiese vors Theodorik die Grote verder oos van die Donou langs. Vanuit die Beierse kerksentrum Salzburg het die betrokke woorde toe uiteindelik in Nederlands-Afrikaans beland.''Kerk'' en ''pinkster'' stam uit die Grieks ''kyrikón'' en ''pentekoste'' (vyftigste dag na pase) onderskeidelik. (Grieks was naamlik vir die Gote as godsdienstaal nog belangriker as Latyn.) ''Doop'' en ''vas'' is eg Germaanse woorde, maar leenvertalings (leenuitbreidings). ''Doop'' het oorspronklik beteken ''indoop'', met ander woorde ''onderdompeling'', en hou verband met ''diep''. Hierdie woord staan dus duidelik uit die Goties-Ariaanse sfeer, waarbinne die grootdoop aangehang is. ''Vas'', oorspronklik "in ag neem, vashou", is 'n leenvertaling van Latyn ''observare'' "in ag neem, vas".</ref>