Jean-Baptiste Dutrou-Bornier: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Verbeter
Lyn 1:
[[Beeld:Jean-Baptiste Dutrou-Bornier.jpg|thumb|250px|’n Foto van Jean-Baptiste Dutrou-Bornier wat in 1867 geneem is.]]
 
'''Jean-Baptiste Onésime Dutrou-Bornier''' ([[19 November]] [[1834]] – [[6 Augustus]] [[1876]]) was ’n [[Frankryk|Franse]] seevaarder wat in 1868 op [[Paaseiland]] gaan woon en ’n groot deel van die grond opgekoop het. Hy het baie lede van die [[Rapa Nui-volk]] laat verwyder en die eiland in ’n skaapplaas omskep.
 
== Lewe ==
Dutrou-Bornier was ’n offisier in die [[Krimoorlog]] en het teen 1860 ’n seevaarder geword. Hy het sy vrou en jong seun in Frankryk agtergelaat en in 1865 ’n aandeel in die [[skoener]] ''Tampico'' gekoop. Hy het na [[Peru]] geseil, waar hy in hegtenis geneem en aangekla is van wapenhandel. Hy is tot dood veroordeel. Nadat hy danksy die ingryping van die Franse konsul vrygelaat is, het hy na [[Tahiti]] gevaar, waar hy begin het om arbeiders vir kokosneutplantasies van die eilande van Oos-[[Polinesië]] te werf.<ref>Steven R Fischer The island at the end of the world. Reaktion Books 2005 ISBN 1-86189-282-9 p. 100</ref>
 
Lyn 14:
Dutrou-Bornier het probeer om al die Rapa Nui van die eiland af te verwyder en dit in ’n skaapplaas te omskep. Hy het die hele eiland buiten die sendelinge se gebied om [[Hanga Roa]] gekoop en ’n paar honderd Rapa Nui na Tahiti verskuif om daar vir sy geldskieters te werk. In 1871 het die sendelinge ná ’n uitval met Dutrou-Bornier al die Rapa Nui buiten 171 na die [[Gambiereilande]] verskuif.<ref>Katherine Routledge. ''The mystery of Easter island'', bl. 208</ref> Dit was meestal ouer mans wat oorgebly het. Ses jaar later was daar net 111 mense op Paaseiland oor, met net 36 wat afstammelinge gehad het.<ref>[http://www.rongorongo.org/cooke/712.html Collapse of island's demographics in the 1860s and 1870s]</ref>
 
== Dood ==
In 1876 is Dutrou-Bornier vermoor in ’n rusie oor ’n rok, hoewel sy ontvoering van tienermeisies ook sy moordenaars se motief kon gewees het.<ref>Steven R. Fischer. ''The island at the end of the world''. Reaktion Books 2005 ISBN 1-86189-282-9 page 120</ref>
 
== Nalatenskap ==
Van sy dood tot vandag het die eiland se bevolking langsamerhand begin herstel. Maar met meer as 97% van die bevolking wat in minder as ’n dekade óf dood óf weggevoer is, het die grootste deel van die eiland se kulturele kennis verlore gegaan.
 
Nie Dutrou-Bornier se eerste vrou in Frankryk, wat volgens die Franse reg sy erfgenaam was, of sy tweede vrou op Paaseiland, wat hul dogter Caroline vir ’n kort ruk as koningin aangewys het, het veel uit sy boedel gekry nie. ’n Wetlike stryery oor sy grondtransaksies het die eiland se geskiedenis egter vir dekades gekompliseer,<ref>Steven R Fischer The island at the end of the world. Reaktion Books 2005 ISBN 1-86189-282-9 pages 106-122</ref> en vandag nog is ’n groot deel van Paaseiland ’n plaas wat van buite beheer word.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Jean-Baptiste Dutrou-Bornier|Engelse Wikipedia]]