Digvorm: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 1:
Die ''vorm'' van die teks kry by [[gedig]]te heelwat aandag. Tot die ''vorm'' behoort onder andere [[klank]], rymskemas, tradisionele stylfigure soos die enjambement, strofes, beeldspraak, metrum, ritme en tipografie. Dit is egter nie noodsaaklik dat al hierdie elemente in ’n gedig gevind kan word nie. ’n Gedig hoehoef nie te rym nie, dit hoef nie ’n vaste metrum of rymskema te hê om ’n gedig te wees nie.
 
Die gedig word dikwels onderskei van [[prosa]], omdat gedigte tradisioneel in versvorm geskryf word en dus nie ’n deurlopende verhaallyn het nie. Daar is egter wel sogenaamde prosagedigte en sommige gedigte het ook stukke prosateks. In die algemeen is poësie as genre daarom moeilik om te definieer en af te baken.
 
Ook oor die inhoud van gedigte is daar min wat in die algemeen gesê kan word. ’n Gedig kan emosies, toestande, gebeurtenisse, prosesse, idees, waarnemings, taal ens. oproep, beskryf, bevat en/of problematiseer. Die inhoud is in elk geval irrelevant om te bepaal of ’n taalteks ’n gedig is. Daar kan wel vasgestel word watter soort gedig ter sprake is.
Lyn 22:
* As dit nie eerste nie, maar die middelste letters is wat beklemtoon word, word dit ’n ''mesostigon'' genoem.
* ’n Prettige oefening is om in pare te werk en dan moet elke persoon sy/haar naam skryf en so ook waar hy/sy graag sou wou wees en waarom. Daarna skryf die ander persoon ’n wens vir die eerste persoon in die vorm van sy/haar naam.
 
'''Voorbeelde:'''
 
{{cquote|
1.
'''''<u>Estelle</u>''''' het geskryf dat sy graag op ’n glyplank sou wees omdat dit haar laat jonk voel en vryheid ervaar:<br />
'''<u>ME</u>'''artiestelle, mag jy<br />
'''<u>S</u>'''êewe my,glyplanke waar?kry<br />
'''<u>T</u>'''ot '''<u>E</u>'''lke<br />
'''<u>L</u>'''edemaat van jou<br />
'''<u>L</u>'''ekker rillings van vryheid<br />
'''<u>E</u>'''rvaar}}
 
{{cquote|
'''''<u>Estelle</u>''''' het geskryf dat sy graag op ’n glyplank sou wees omdat dit haar laat jonk voel en vryheid ervaar:
'''''<u>Martie</u>''''' het geskryf dat sy graag Tafelberg sou wou uitklim omdat sy daar vry voel:<br />
 
'''<u>EM</u>'''stelleartie, mag jy<br />
'''<u>A</u>'''ltyd<br />
 
'''<u>SR</u>'''eweuimte glyplankeen krybaie<br />
<u>'''T'''</u>yd kry om<br />
 
'''<u>TI</u>'''otn die '''<u>Ehoogtes<br /u>'''lke
'''<u>E</u>'''rvarings van vryheid te hê}}
 
'''<u>L</u>'''edemaat van jou
 
'''<u>L</u>'''ekker rillings van vryheid
 
'''<u>E</u>'''rvaar
 
2.
 
'''''<u>Martie</u>''''' het geskryf dat sy graag Tafelberg sou wou uitklim omdat sy daar vry voel:
 
'''<u>M</u>'''artie, mag jy
 
'''<u>A</u>'''ltyd
 
'''<u>R</u>'''uimte en baie
 
<u>'''T'''</u>yd kry om
 
'''<u>I</u>'''n die hoogtes
 
'''<u>E</u>'''rvarings van vryheid te hê
 
3.
 
’n Mens kan ook dieselfde doen met name van bekende sprokiekarakters om die spot te dryf:
 
{{cquote|
Die naam '''<u>''RAPONSIE''</u>''':<br />
 
'''<u>R</u>'''aponsie, Raponsie<br />
'''<u>RA</u>'''uimtegter enjou<br baie/>
 
'''<u>AP</u>'''gterantene-mure<br jou/>
'''<u>IO</u>'''n diewee!<br hoogtes/>
 
'''<u>PN</u>'''antene-mureou waar is die gaatjie in jou borrel?<br />
'''<u>S</u>'''ê my, waar?<br />
 
'''<u>OI</u>'''n wee!die toring of in ’n boom?<br />
'''<u>Ê</u>'''rens, êrens moet ek soek vir die chemiese stroom.}}
 
'''<u>N</u>'''ou waar is die gaatjie in jou borrel?
 
'''<u>S</u>'''ê my, waar?
 
'''<u>I</u>'''n die toring of in ’n boom?
 
'''<u>Ê</u>'''rens, êrens moet ek soek vir die chemiese stroom.
 
=== Haiku & Senryu ===
Line 1 679 ⟶ 1 657:
 
== Bronverwysings ==
: Hierdie artikel is gebaseer op klas- en kursusaantekeninge saamgestel deur Kruger.<ref>Kruger, E. 2016.Klaskenades: Verrykende idees vir die onderrig van poësie. Ongepubliseerde klasaantekeninge vir Hons. B.Ed-module. Stellenbosch Universiteit.</ref>
{{Verwysings}}