Baksteen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
kNo edit summary
Lyn 31:
Die klei en sand en ander bestanddele word saamgemeng, en water word moontlik toegevoeg sodat die mengsel die regte plastisiteit verkry. Hierdie kleimengsel word dan in steenvorms gedruk om die rou kleistene te vorm. Daar is verskillende prosesse waarmee die vorming gedoen kan word. In die stywemodder proses word droërige klei deur middel van 'n draaiende skroef deur 'n reghoekige gat geforseer. Dit produseer 'n lang aaneenlopende kleistaaf, wat dan in die regte steenlengtes opgesny word. In die sagtemodder proses word nat klei in gietvorms gegiet. In die droogdruk proses word klei wat amper droog is onder groot druk in die steenvorms ingeforseer.
 
===Uitdroog en bak===
Dit is belangrik dat die bakstene droog is wanneer hulle gebak word, want enige water in die steen sal stoom vorm teen die hoë baktemperature, en die baksteen laat bars. In moderne steenbakkerye word die stene in droogkamers of droogtonnels oor 'n periode van 2 tot 4 dae uitgedroog. In die verlede is dit in die opelug gedoen, en het dit het baie langer geneem. Dit was nie ongewoon om tot drie weke te wag nie.
 
Na die drogingsproses is die bakstene reggereed om gebak te word. Dit is belangrik dat die temperatuur in die oond stadig styg, sodat die hele baksteen warm kan word. Indien dit nie gebeur nie kan die buitekant reeds gebak wees terwyl die binnekant nog steeds minimale hoeveelhede water bevat (die uitdrogingproses is nooit 100% doeltreffend nie), wat daartoe kan lei dat die baksteen ontplof weens die hoë stoomdruk binne -in hom. Die finale baktemperatuur is tussen 900 en 1100 grade Celsius, afhangend van die tipe kleisoort, en duur tussen 24 en 72 uur. Teen hierdie hoë temperatuur verglas die sand- en kleikorrels, en vorm hulle 'n soliede steen. Die afkoelingsproses moet ook baie stadig geskied sodat die buitekant nooit baie kouer as die binnekant van die steen is nie. As die temperatuurverskil te groot is sal daar spanning in die steen opbou wat homdit kan laat kraak (dit word termiese skok genoem).
===Bak===
Na die drogingsproses is die bakstene reg om gebak te word. Dit is belangrik dat die temperatuur in die oond stadig styg, sodat die hele baksteen warm kan word. Indien dit nie gebeur nie kan die buitekant reeds gebak wees terwyl die binnekant nog steeds minimale hoeveelhede water bevat (die uitdrogingproses is nooit 100% doeltreffend nie), wat daartoe kan lei dat die baksteen ontplof weens die hoë stoomdruk binne in hom. Die finale baktemperatuur is tussen 900 en 1100 grade Celsius, afhangend van die tipe kleisoort, en duur tussen 24 en 72 uur. Teen hierdie hoë temperatuur verglas die sand- en kleikorrels, en vorm hulle 'n soliede steen. Die afkoelingsproses moet ook baie stadig geskied sodat die buitekant nooit baie kouer as die binnekant van die steen is nie. As die temperatuurverskil te groot is sal daar spanning in die steen opbou wat hom kan laat kraak (dit word termiese skok genoem).
 
==Messelwerk==