Verenigde Party: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Alias (besprekings | bydraes)
k tikfout
Lyn 113:
Ná die 1943-verkiesing was Smuts se planne vir [[Suid-Afrika]] met die einde van die oorlog in sig vir hom ’n groot kopseer. Malan en die opposisie het dit verbete uitgebuit. Baie burgers was ongelukkig met die werksaamhede van die departement van demobilisasie, wat in Augustus 1943 tot stand gekom het. Die heropname van duisende soldate in die samelewing het met groot probleme en dikwels ook onaangenaamhede gepaardgegaan. Verbruikerspryse het gedurig gestyg en verskeie verbruikersgoedere was steeds skaars.
 
Binne-in die Verenigde Party was daar ook tekens van onenigheid en struweling. Smuts se verhouding met die [[Arbeidersparty (Suid-Afrika, 1910)|Arbeidersparty]] het gespanne geraak en voor die einde van 1945 het [[Walter Madeley]], Arbeiderleier, en kol. [[Charles Stallard|C.F. Stallard]], leier van die kwynende [[Dominiumparty]], uit die kabinet bedank en sitplek ingeneem op die oppoisisebankeopposisiebanke. Terwyl die regering tekens van verdeeldheid getoon het, het die NP in dié tyd ’n al hoe hegter eenheid begin vorm. Malan het die klem op die ekonomiese probleme laat val; [[J.G. Strijdom|Strijdom]] het die republikeinse ideaal steeds wyer verkondig.
 
Na bewering was een van Smuts se ernstigste foute in die laaste jare van sy premierskap sy ingryping in die veldtog wat toe teen die [[Broederbond]] gevoer is. Hy het, op aandrang van sekere elemente in die Verenigde Party, ’n dekreet uitgevaardig waarvolgens staatsamptenare verbied is om daaraan te behoort. Dit het tot verdere ongewildheid by Afrikaners gelei.
Lyn 253:
Die wetsontwerp is ná ’n lang debat aanvaar. Die Verenigde Party het belowe dat, indien hy weer aan die bewind sou kom, hy die algemene kieserslys sou herstel. So ’n gebeurlikheid het egter toe reeds hoogs onwaarskynlik gelyk. Die sessie het geëindig as een van die ongelukkigste sedert [[Uniewording]]. Die laaste hoofstuk in die voortslepende drama oor Klerulingstemreg het in Februarie 1956 afgespeel toe die [[Volksraad van die Unie van Suid-Afrika|Unie-Volksraad]] en Senaat gesamentlik sitting ingeneem het om oor die wetsontwerp oor afsonderlike verteenwoordiging te stem. Die [[Arbeidersparty (Suid-Afrika, 1910)|Arbeidersparty]] het die sitting geboikot, maar die Verenigde Party het die wetsontwerp met hand en tand beveg tydens elkeen van sy stadiums.
 
Ná ’n twee weke lange debat is die wetsontwerp aanvaar met ’n meerderheid van twee derdes. Drie van die ses [[Nasionale Konserwatiewe Party|Konserwatiewe Party]]-lede, wat van die VP weggebreek het, het ten gunste daarvan gestem. Die wetsontwerp is aanvaar. Nie alleen is die sowat 45 000 bruin kiesers op ’n afsonderlike kieserslys geplaas nie, maar die klousules wat daaroor gehandel het, is herroep. Terselfdertyd is die grondwet van die Verteenwoordigende Kleurlingraad gewysig sodat dit meerendeels uit benoemde lede sou bestaan. Ook het die Kleurlingbevolking die reg verbeur om hul eie mense mense in die Kaapse Provinsiale Raad te verteenwoordig, soos voorsien in die [[Suid-Afrika-wet]].
 
Die Senaatwet is in die Hooggeregshof betwis, maar die applikante het hul saak verloor, aangesien die hof eenparig beslis het geen beperking kon geplaas word op die omvang van die mag wat die Parlement het om enige gewone wet te aanvaar nie. Al elf regters van die Appèlhof het die besluit gehandhaaf in Oktober 1956. Dit was uiteindelik ’n oorwinning vir die regering en die einde van die pynlike hoofstuk in die land se geskiedenis. In 1951 reeds het John Hatch<ref name="Hatch, John 1952"/> aangevoer: “Let daarop dat die Verenigde Party se teenstand teen die wetsontwerp nie gegrond is op die beginsel van hulle verdediging van die nie-blanke se stemreg nie. In 1936 was die meeste van hulle heeltemal bereid om saam te werk en die swart kiesers van die algemene kieserslys te verwyder en sodoende vir Hertzog in staat te stel om die nodige tweederdemeerderheid te verkry. As Kleurlingkiesers nie gewoond daaraan was om vir die Verenigde Party te stem nie, kan daar min twyfel bestaan dat die regering maklik sy tweederdemeerderheid sou verkry het.” Gegewe die latere skeuring in die party (ter wille van 45&nbsp;000 kiesers in die Westelike Provinsie), is dié stelling hoogs aanvegbaar.