Diffusie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Sien ook: Link GA is now handled by Wikidata, removed: {{Link GA|de}} using AWB (10861)
Alias (besprekings | bydraes)
k ortografie: 'n
Lyn 1:
[[Lêer:Diffusion.svg|thumb|Die diffusie proses. Sommige deeltjies (voorgestel in rooi) word [[oplossing|opgelos]] in ‘n'n glas water. Aanvanklik word die deeltjies in een hoek van die glas aangetref. Indien al die deeltjies willekeurig rondbeweeg (“diffundeer”) in die water, sal die deeltjies uiteindelik uniform en lukraak versprei. Diffusie sal steeds plaasvind, maar geen netto [[vloed|deeltjievloed]] sal waargeneem word nie.]]
<!-- Geskrapte Beeld vanaf Commons: [[Lêer:Diffusion center.gif|thumb|Die volgende beeld wys die verandering in oormatige draers wat gegenereer word (groen: elektrone en pers: gaatjies) met ‘n'n toename in ligintensiteit (generasietempo per cm³) by die middelpunt van ‘n'n intrinsieke halfgeleierstaaf. Elektrone het ‘n'n hoër diffusie konstante as die gaatjies, wat lei tot minder oormatige elektrone by die middelpunt in vergelyking met die gaatjies.]] -->
 
'''Diffusie''' is ‘n'n tydafhanklike proses, wat die willekeurige beweging van gegewe entiteite uitmaak, en veroorsaak dat die statistiese verspreiding van hierdie entiteite in ‘n'n gegewe ruimte versprei. Die konsep van diffusie skakel aan die opvatting van [[massaoordrag]], gedryf deur ‘n'n konsentrasiegradiënt; maar diffusie kan ook plaasvind wanneer daar geen konsentrasiegradiënt bestaan nie – dit beteken die afwesigheid van ‘n'n netto [[vloed (dubbelsinnig)|deeltjievloed]].
 
Die begrip betreffende diffusie het ontstaan uit die fisiese wetenskappe. Paradigmatiese voorbeelde hiervan is [[hitte diffusie]], [[molekulêre diffusie]], en [[Brown se beweging]]. Die wiskundige beskrywing vir hierdie verskynsel is ontwikkel deur [[Josef Fourier]] in 1822, [[Adolf Fick]] in 1855 en [[Albert Einstein]] in 1905.
 
[[Louis Bachelier]], wie in die 1900’s ‘n'n [[willekeurige stap]] model gebruik het om prysskommelinge in finansiële markte te beskryf, het baanbrekerswerk in toepassings buite die fisika veld gedoen. Op ‘n'n mindere kwantitatiewe mate is die konsep van diffusie in die sosiale wetenskappe aangespoor vir die beskrywing van idees, soos die [[diffusie van innovasie]], [[leksikale diffusie]], en [[trans-kulturele diffusie]].
 
==Diffusie in fisika==
 
In [[molekulêre diffusie]] is die bewegende entiteite klein deeltjies, oftewel molekules. Dit beweeg willekeurig omdat die deeltjies dikwels bots. Diffusie is hierdie termiese beweging van alle molekules – [[vloeistof]] en [[gas]] – by temperature bo [[absolute nulpunt]]. Die diffusie tempo is net ‘n'n funksie van temperatuur, en word nie deur konsentrasie beïnvloed nie. [[Brown se beweging]] word waargeneem met molekules (selfs deeltjies) wat so groot is dat die molekules nie deur hul eie termiese energie gedryf word nie, maar deur botsings van die oplosmiddel se deeltjies.
 
Brown se beweging is waarneembaar onder ‘n'n [[mikroskoop]], terwyl die klein-molekule diffusie net ondersoek kan word onder noukeurige, beheerde eksperimentele toestande. Onder normale omstandighede is molekulêre diffusie net van belang vanaf ‘n'n [[nanometer]] skaal tot ‘n'n [[millimeter]]. Met groter lengteskale word transport in vloeistowwe en gasse normaalweg deur ander [[transport verskynsel]]s veroorsaak, naamlik [[konveksie]].
 
Hierteenoor is [[warmtegeleiding]] (of konduksie) deur soliede mediums ‘n'n alledaagse verskynsel. Dit verduidelik waarom diffusie van hitte wiskundig verduidelik was voor die diffusie van massa.
 
===Ander soorte diffusie===
Lyn 20:
* [[Atomiese diffusie]], soos in vastestowwe.
* [[Dwarrel diffusie]], in growwe-grein beskrywings van [[turbulente vloei]].
* [[Effusie]] van ‘n'n gas deur klein gaatjies.
* [[Elektronika|Elektroniese]] diffusie, wat ‘n'n [[elektriese stroom]] veroorsaak, genaamd [[diffusie stroom]].
* [[Gefasiliteerde diffusie]], teenwoordig in sommige organismes.
* [[Gasdiffusie]], wat gebruik word vir [[isotoop skeiding]].
* Die [[hittevergelyking]], diffusie van termiese energie.
* [[Itō diffusie]], wiskunde van Brown se beweging, ‘n'n volgehoue stogastiese proses.
* [[Knudsen diffusie]] van gas in lang porieë met herhalende walbotsings.
* [[Momentum diffusie]], byvoorbeeld die diffusie van ‘n'n [[hidrodinamies]]e snelheidsveld.
* [[Osmose]] is die diffusie van water deur ‘n'n selmembraan.
* [[Foton diffusie]]
* [[Omkeerbare diffusie]], teen die konsentrasiegradiënt, in faseskeidings.
* [[Rotasie diffusie]], lukrake heroriëntering van molekules.
* [[Oppervlakdiffusie]], diffusie van [[adpartikels]] op ‘n'n oppervlakte.
 
== Sien ook ==