Ra: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 16:
'''Ra''' (soms ook '''Re''') is die Oud-Egiptiese Songod. Hy word as die belangrikste van die nege gode (die Ennead) in die Egiptiese mitologie beskou. Ra is die God van die Oorsprong, wat uit die sogenaamde Oerheuwel verrys en die mensdom geskep het. Hy is ook die heerser en bewaarder van die skepping. Vanaf die [[4de dinastie]] is die naam "Seun van Ra" aan die Egiptiese farao's toegeken.
 
Oud-Egiptiese afbeeldings vertoon Ra met 'n [[sonskyf]] op sy kop. Volgens die legende het die gode aan die begin van die skepping as konings op die Aarde geheers. Ra was die eerste van hierdie konings en het hom volgens oorlewering later na die [[Hemel]] teruggetrek. Daar is geglo dat hy oor al die gedeeltes van die geskape wêreld geheers het: die [[lug]], die [[aarde]] en die [[onderwêreld]].<ref>The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses, George Hart <nowiki>ISBN 0-415-34495-6</nowiki></ref> Die mense self is uit Ra se trane en sweet geskep, vandaar dat die Egiptenaars hulleself die "Beeste van Ra" genoem het. Ra vaar bedags met die sonskip deur die hemel. Snags vaar hy met die nagskip deur die Doderyk.
 
== Rol ==
Lyn 24:
 
=== Ra en die onderwêreld ===
Daar is geglo dat Ra op twee sonskepe gereis het, naamlik die ''Mandjet'' (die Boot van Miljoene Jare) of oggendskip, en die ''Mesektet'' of aandskip.<ref name=":0">Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. pp. 179–182. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref> Hierdie skepe het hom op sy reis deur die hemel en die ''Duat'', die Egiptiese onderwêreld geneem. Terwyl Ra op die ''Mesektet'' was, het hy die kop van 'n ram gehad.<ref name=":0" /> Wanneer Ra in sy sonskip gereis het, is hy deur verskeie ander gode vergesel, insluitend Sia (persepsie), Hu (bevelvoering) en Heka (towerkrag). Soms sou lede van die Ennead hom op sy reis help, insluitend Set, wat die slang Apophis oorwin het, en Mehen, wat teen die monsters van die onderwêreld baklei het. Terwyl Ra in die onderwêreld was, sou hy hom met sy verskeie vorms beklee.<ref name=":0" />
 
Apophis, die god van chaos, was 'n reuse [[Slang (simbolisme)|slang]] wat elke nag probeer het om die son se vaart te stuit deur dit te verslind of met 'n hipnotiese blik tot stilstand te dwing. Die Egiptenaars het geglo dat Ra snags as Atoem of in die vorm van 'n ram ondergegaan het. Die ''Mesektet'' of die Nagskip, sou hom deur die onderwêreld voer en ter voorbereiding van sy hergeboorte weer by die ooste besorg. In hierdie mites van Ra is die opkomende son simbolies van die son se hergeboorte uit die hemelgodin Noet; sodoende is die konsep van hergeboorte en vernuwing aan Ra toegeskryf en is sy rol as skeppergod versterk.
Lyn 31:
 
=== Ra as skepper ===
Sekere Antieke Egiptenaars, veral die volgelinge van Ra in Heliopolis,<ref name=":0" /> het Ra as die skeppergod aanbid. Daar is geglo dat Ra gehuil het en dat die mens uit sy trane voortgekom het.<ref name=":0" /> Hierdie volgelinge het geglo dat Ra selfgeskape was terwyl die volgelinge van Ptah geglo het dat Ra deur Ptah geskep is.<ref name=":3">Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. pp. 172–178. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref> In 'n gedeelte van die Boek van die Dooies sny Ra homself en verander sy bloed in twee intellektuele personifikasies, ''Hu'', of gesag, en ''Sia'', of verstand. Ra word ook as die skepper van die seisoene, maande, plante en diere beskou.
 
== Ikonografie ==
[[Lêer:Figure of Re-Horakhty, 305-200 B.C.E., 71.40.jpg|duimnael|Beeld van Ra-Horakti, 3de eeu v.C.]]
 
Ra is deur 'n verskeidenheid vorms verteenwoordig. Die mees algemene vorm was 'n man met die kop van 'n valk. 'n Sonskyf het op sy kop gerus en daar was 'n opgekrulde slang om die skyf.<ref name=":0" /> Ander vorms is 'n man met die kop van 'n kewer (in sy vorm as Khepri) of 'n man met die kop van 'n ram. Ra is onder andere ook as 'n ram, kewer, feniks, slang, bul, kat of leeu uitgebeeld.<ref>The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt, Wilkinson <nowiki>ISBN 0-500-05120-8</nowiki></ref>
 
== Aanbidding ==
Lyn 58:
'''Amoen en Amoen-Ra'''
[[Lêer:Amon-Ra (l'esprit des quatre elements, lame du monde matérial),N372.2.jpg|duimnael|Amoen-Ra]]
Amoen was 'n lid van die Ogdoad, en het saam met Ama-oenet, 'n baie vroeë beskermer van Thebe, skeppingskragte verteenwoordig. Hy het volgens oorlewering via asem geskep, en is dus eerder met die wind as die son geïdentifiseer. Namate die kultusse van Amoen en Ra in onderskeidelik Bo- en Onder-Egipte al hoe meer gewild geraak het, is hulle gekombineer om Amoen-Ra, 'n sonskeppergod, te vorm. Amoen-Ra het die amptelike titel "konin van die gode" van sy aanbidders ontvang en is as 'n rooi-oogman met 'n leeu se kop met 'n omringende sonskyf uitgebeeld.<ref>Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. p. 6. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref>
 
'''Atoem en Atum-Ra'''
Lyn 74:
'''Raet-Tawy'''
 
Raet of Raet-Tawy was 'n vroulike aspek van Ra; onafhanklik van hom was sy nie van veel waarde nie. In sommige legendes is sy as óf Ra se vrou óf sy dogter voorgestel.<ref>Wilkinson, Richard (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. London: Thames and Hudson. p. 164. <nowiki>ISBN 978-0-500-05120-7</nowiki>.</ref>
 
=== Gode geskep deur Ra ===
'''Bastet'''
 
Bastet (ook Bast) word soms die "kat van Ra" genoem.<ref name=":1">Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. pp. 54–56. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref> Sy is ook sy dogter en word met Ra se wraakinstrument, die songod se oog, geassosieer.<ref name=":1" /> Bastet is daarvoor bekend dat sy die slang Apophis (Ra se geswore vyand en die "god van Chaos") onthoof het om Ra te beskerm.<ref name=":1" /> In een mite het Ra vir Bastet as 'n leeuwyfie na Nubia gestuur.<ref name=":1" />
 
'''Sekhmet'''
 
Sekhmet is nog 'n dogter van Ra.<ref name=":2">Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. pp. 187–189. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref> Sy is as 'n leeuwyfie of groot kat uitgebeeld en was 'n "oog van Ra" of 'n instrument van die songod se wraak.<ref name=":2" /> In een mite was Sekhmet so woedend dat Ra gedwing was om haar in 'n koei te verander sodat sy nie onnodige skade kon aanrig nie.<ref name=":2" />
 
'''Hathor'''
 
Hathor is nog 'n dogter van Ra.<ref name=":4">Hart, George (1986). A Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses. London, England: Routledge & Kegan Paul Inc. pp. 76–82. <nowiki>ISBN 0-415-05909-7</nowiki>.</ref> Toe Ra gevrees het dat die mensdom teen hom saamgesweer het, het hy Hathor as die "oog van Ra" gestuur om hulle uit te wis.<ref name=":2" /> In een mite het Hathor naak voor Ra gedans totdat hy gelag het en sodoende van sy nukkerigheid genees is.<ref name=":4" /> Wanneer Ra sonder Hathor was, het hy baie depressief geraak.<ref>Harris, Geraldine (1981). Gods & Pharaohs from Egyptian Mythology. London, England: Eurobook Limited. p. 26. <nowiki>ISBN 0-87226-907-8</nowiki>.</ref>
 
=== Vyandiggesinde gode ===
Lyn 96:
'''Isis'''
[[Lêer:Barque solaire contre Apopi.jpg|duimnael|Apep in die vorm van 'n reuse slang]]
Isis het dikwels probeer om Ra se ondergang te bewerk aangesien sy hou hê dat haar seun, Horus, aan bewind moes wees. In een mite het Isis 'n slang geskep om Ra te vergiftig en hom eers die teenmiddel gegee toe hy vir haar gesê het wat sy regte naam is.<ref name=":5">Harris, Geraldine (1981). Gods & Pharaohs from Egyptian Mythology. London, England: Eurobook Limited. pp. 24–25. <nowiki>ISBN 0-87226-907-8</nowiki>.</ref> Ra het Isis van toe af gevrees, want noudat sy geheime naam aan haar bekend was, kon sy al haar mag teen hom gebruik en Horus se oorname bewerkstellig.<ref name=":5" />
 
'''Apep'''