Wet op Naturellengrond: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
→Die kommissie en sy verslag: prober alignment |
No edit summary |
||
Lyn 1:
Die '''Naturellen Grond Wet''' (Wet Nr. 27 van 1913; [[Engels]]: ''Natives Land Act'') was die hoeksteen van aparte landelike gebiede vir swart mense in die [[Unie van Suid-Afrika]]. Die hoof oogmerk van die wet was om naturelle te verhoed om grond wat aan ander rasse behoort te koop en insgelyks ander rasse te verhoed om grond wat aan naturelle behoort te koop. Die wet het ook die oor en weer huur van grond verbied. Dit was veral gemik op deelsaaiery, die huur van grond teen "oorbetaling" van 'n deel van die oes of aanwas van vee. Reeds voor 1936 het kritici van die wet woorde gebruik soos: afgryslik, genadeloos, wreedaardig, verderflik, hardvogtig, berug, venynig, giftig en bytend om die wet te beskryf.<ref>Harvey M Feinberg, Prominent Black Leaders' Commentary on the Natives Land Act, 1913–1936, Historia, 52, 2 November 2006, p. 125</ref>
[[Lêer:Jacobus W Sauer - Cape Colony Liberal MP.png|
Die taak om die wetsontwerp aan die Volksraad voor te stel, het by J.W. Sauer , die nuwe Minister van Naturellesake, berus. Hy was 'n vooraanstaande liberalis wat, weens die onmin in die kabinet oor die uitlatings van J.B.M. Hertzog, op 23 Januarie 1913 deur Louis Botha as Minister van Justisie en Minister van Naturellesake aangestel is.<ref>J.D. Naude, Genl. J.B.M. Hertzog en die ontstaan van die Nasionale Party, Voortrekkerpers, Johannesburg, 1970, p. 87.</ref> Die debat oor die wetsontwerp het op 23 April 1913 'n aanvang geneem.<ref>Farieda Khan, The Natives Land Act, 1913 – The Historical Context and Political Implications, 27 Mei 2013, p. 4, uitgegee deur die Suid-Afrikaanse Parlement en beskikbaar op hul webwerf</ref> Die Volksraad het die wetsontwerp weer op 15 Mei 1913 bespreek.<ref>Khan, supra, p.5</ref> Die debat in die Senaat het op 13 Junie plaasgevind.<ref>Khan, supra,p.5</ref> Die wet is deur die Goewerneur-generaal op 26 Junie 1913 goedgekeur. Sauer is oorlede op 24 Julie 1913.
Lyn 125:
Die stigting van die Verenigde Party het aan Hertzog die nodige aantal stemme in die Parlement gegee om met naturelle se stemreg in die Kaapprovinsie in te meng. Op die koop toe kon hy sommer alle naturelle se reg om grond te kry aan bande lê.
Die Naturelletrust en –grond Wet, No. 18 van 1936, is op 13 Junie 1936 deur die Goewerneur-generaal goedgekeur en hy het dit in Afrikaans geteken. Die hele wet, behalwe Hoofstuk IV, is ingevoer op 31 August 1936. Die wet het
Die Wet tot Wysiging van die Wette op Naturelle, No. 46 van 1937 het, ingevolge van artikel 39 daarvan, artikel 8(1)(g) gewysig deur dit slegs van toepassing te maak op stedelike gebiede, soos omskryf in die Naturellen (Stadsgebieden) Wet van 1923. Daarmee is naturelle se reg om in ander grond geleë binne die magsgebied van
=== 1948 tot 1994 ===
Die Wet op Groepsgebiede, No. 41 van 1950 het, ingevolge artikel 38(6) daarvan, bepaal dat artikel 1(1) van die Naturellen Grond Wet nie meer ten opsigte van grond, wat in
Wet 54 van 1952 was die Wet tot Wysiging van die Naturelle-wette. Artikel 18 het bepaal dat die status van twee stukkies grond in Umlazi verander word.
Lyn 136:
Die Wysigingswet op Wetgewing op Plurale Betrekkinge en Ontwikkel, No. 16 van 1979, het in artikel 1 bepaal dat die woord "Goeverneur-generaal" in artikel 1 van die Swart Grond Wet, 1913, vervang moes word met die woorde "Minister van Plurale Betrekkingen en Ontwikkeling". Daar word nog gesoek na die wet wat Naturellen in Swartes verander het. Dit is selfs moontlik dat hulle eers in Bantoes verander is.
Die Wysigingswet op Wetgewing op Plurale Betrekkinge en Ontwikkel, No. 102 van 1983, het in artikel 1 nog
Die Wysigingswet op Wetgewing op Ontwikkelingshulp, No. 57 van 1986, het artikel 1(2) van die Swart Grond Wet, 1913, gewysig. Dit was die artikel wat ander mense verbied het om grond in naturellegebiede te koop of te huur. Die nuwe artikel (in Hollands natuurlik) kon hulle nie sulke grond aanskaf sonder die goedkeuring van "de Minister van Onderwijs en Ontwikkelingshulp" nie.
Lyn 147:
=== Sol Plaatje ===
[[Lêer:Sol Plaatje 002.jpg|
Een van die vroeë kritici van die wet was Sol Plaatje, 'n begaafde joernalis wat sy eie koerant kort na die Anglo-Boereoorlog uitgegee het. In die tweede dekade van die eeu het hy hom tot die politiek gewend. Professor Neil Parsons, Professor van Geskiedenis in Botswana, skryf dat Plaatje aktief geword het in die "native congress"-beweging en dat hierdie beweging die belange van die opgevoede en vermoënde swartes gedien het.<ref>Solomon Tshekisho Plaatje, Native Life in South Africa, Kindle uitgawe, loc. 104</ref> Die inisiatief het gekom van 'n jong prokureur, P. Ka I. Seme. Hy het soos volg aan die koerant ''Imvo'' geskryf: "The demon of racialism, the aberrations of Xhosa-Fingo feud, the animosity that exists between the Zulus and the Tongas, between the Basuto and every other Native must be buried and forgotten.
Die stigtingsvergadering van die South African Native National Congress het in Bloemfontein plaasgevind in Januarie 1912.<ref>Roux, supra, p. 82.</ref> Plaatje is tot sekretaris verkies.<ref>Roux, supra, p. 118.</ref> Dit lyk nie asof die kongres in sy aanvangsjare
Op 25 Julie 1913 het
Mens kan 'n paar algemene stellings oor die boek maak. (1) "It was written as a work of impassioned political propaganda", skryf professor Parsons in sy inleiding tot die boek.<ref>Plaatje, supra, loc. 87.</ref> (2) Toe hy die boek skryf, het Plaatje 'n afskrif van die Naturellen Grond Wet<ref>Plaatje, supra, loc. 814.</ref> sowel as transskripsies van die parlementêre debatte gehad.<ref>Plaatje, supra, loc. 476</ref> Hy het ook die verslag van die Beaumontkommissie gehad.<ref>Plaatje, supra, loc. 5509</ref>
Lyn 158:
In die eerste paragraaf van die eerste hoofstuk skryf Plaatje dat die wet naturelle uitgeworpenes ("pariahs") in hul eie land gemaak het.
In die tweede paragraaf van die eerste hoofstuk beweer Plaatje dat amper 'n miljoen naturelle as plakkers op blanke plase gebly het.<ref>Plaatje, supra, loc. 281</ref> Hierdie bewering is gewoon onwaar.<ref>Sien syfers van Beaumontverslag hierbo aangehaal</ref> Sy eiesoortige omskrywing van 'n plakker in Suid-Afrika is egter 'n naturel wat plaasgrond van 'n blanke huur om daarop te boer.<ref>Dis paragraaf drie van sy eerste hoofstuk</ref> Hy het versuim om die arme Engelse te vertel dat die wet nie op bestaande ooreenkomste of die hernuwing daarvan van toepassing was nie.<ref>Artikel 8(1)(a) van die wet</ref> Hy het vergeet om te meld dat die wet nie sogenaamde "labour tenant" (woonvolk) ooreenkomste geraak het nie.<ref>Artikel 10</ref> Hy niks gemeld dat die wet nie in die Kaapprovinsie van toepassing was nie.<ref>Artikel 8(2)</ref> In paragraaf vier skryf Plaatje dat sommige huurders aan die einde van Junie 1913 na ander plase getrek en dan daar nuwe huurkontrakte aangegaan het. Maar, skryf hy, as die huurders dan hul nuwe kontrakte wou registreer, het staatsamptenare hulle die wolhaarstorie vertel het dat dit verbode was om verblyf aan 'n naturel te verskaf.<ref>Plaatje, supra, loc. 290.</ref> Plaatje het mos geweet die Naturellen Grond Wet het geen bepaling bevat dat enige kontrak geregisteer moes word nie. Plaatje het mos geweet dat die wet niemand verbied het om verblyf aan
In hoofstuk IV vertel Plaatje 'n paar hartroerende verhale.<ref>Plaatje, supra, loc. 1047</ref> Sy eerste verhaal vertel van gebeure wat in Bloemhof, Transvaal, plaasgevind het in Julie 1913. Die storie begin reeds voor die wet 'n wet geword het. 'n Blanke boer het met gretige oë die geleentheid gesien om slawe van huurders te maak en sommer op hul vee beslag te lê. Hy het toe sy huurders vertel dat die nuwe wet die verhuur van grond verbied het, maar dat naturelle kon aanbly as bediendes, maar dat die bediende se vee (seker darem net sy trekosse) verniet vir die boer moes werk. Die huurder het toe met sy vee oor die grens gevlug.<ref>Plaatje, supra, loc.
Plaatje se tweede storie is ook oor die uitsetting van 'n naturelle deelsaaier. Die deelsaaier was 'n suksesvolle boer wat 'n goeie verdienste vir homself en sy blanke verhuurder verdien het. Die blanke verhuurder sou toe sy deelsaaiers die leuen vertel het dat die nuwe wet bepaal het dat die deelsaaier se vee nou aan die blanke eienaar van die plaas behoort het en dat die deelsaaier omtrent verniet vir die blanke moes werk. Die naturelle deelsaaier het natuurlik sy goed gevat en getrek. Plaatje vergeet om sy leser te vertel dat die blanke toe sonder deelsaaiers en arbeiders gesit het.<ref>Plaatje, supra, loc. 1164</ref> Plaatje se stories is nie tot die Vrystaat beperk nie en hy brei hulle uit tot die Transvaal.<ref>Plaatje, supra, loc. 1173.</ref> Dan skryf hy van die siekmakende prosedure van uitwissing wat die Suid-Afrikaanse parlement gepleeg het.<ref>Plaatje, supra, loc. 1209.</ref> Later skryf hy dat kinders die slagoffers van die gemeenheid (victims of the turpitude) van die parlement was.<ref>Plaatje, supra, loc. 1311.</ref> Dit is te uitputtend om elke leuen en elke oortreffende byvoeglike naamwoord wat hy gebruik, aan te stip. Die belangrikheid van die boek is dat dit die fondament van meeste latere kritiek op die wet is. Meeste mense lees nie eers die wet wat hulle so maklik kritiseer nie.
== Bronne ==
Lyn 169:
== Verdere leesstof ==
* Charles van Onselen, ''The Seed Is Mine'', David Philip, Kaapstad, 1996,
== Eksterne skakels ==
|