Verenigde Nasies: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Good Etikette: Selfoonbydrae Wysiging op selfoonwerf |
Jcwf (besprekings | bydraes) k Wysigings deur Marquis rue teruggerol na laaste weergawe deur JCIV |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Flag of the United Nations.svg|duimnael|[[Vlag van die Verenigde Nasies]]]]
[[Lêer:UN Headquarters 2.jpg|duimnael|links|upright|Verenigde Nasies se hoofkantoor in [[New York Stad]]]]
[[Lêer:Emblem of the United Nations.svg|duimnael|Embleem van die Verenigde Nasies]]
[[Lêer:Genl JC Smuts.jpg|duimnael|links|upright|Genl. [[Jan Smuts]], indertydse eerste minister van die [[Unie van Suid-Afrika]], het die aanhef tot die grondwet van die Verenigde Volke-organisasie, soos dit destyds in [[Afrikaans]] geheet het, opgestel.]]
[[Lêer:United Nations Members.svg|duimnael|Lidlande van die Verenigde Nasies]]
[[Lêer:UN Security Council and G4.svg|duimnael|Permanente lede van die Veiligheidsraad en die G4-lande]]
[[Lêer:Ban Ki-moon headshot.jpg|duimnael|links|upright|Sekretaris-generaal [[Ban Ki-moon]]]]
[[Lêer:Vereinte Nationen in Wien.jpg|duimnael|Die VN-geboue in [[Wene]], [[Oostenryk]]]]
[[Lêer:Kofi Annan.jpg|duimnael|links|upright|[[Kofi Annan]], sekretaris-generaal vanaf 1997 tot 2006]]
[[Lêer:UN building, Genevra.jpg|duimnael|Die VN se gebou in [[Genève]], [[Switserland]]]]
Die '''Verenigde Nasies''' ([[Arabies]]: الأمم المتحدة, [[Engels]]: ''United Nations'', [[Frans]]: ''Organisation des Nations unies'', [[Russies]]: ''Организация Объединённых Наций'', [[Sjinees]]: 联合国, [[Spaans]]: ''Organización de las Naciones Unidas''), of '''VN''', is 'n [[internasionale organisasie]] wat uit 193 [[land]]e<ref>{{en}}[http://www.un.org/en/members/index.shtml un.org: ''Member States of the United Nations'']</ref>bestaan. Byna alle internasionaal-erkende [[Lys van lande|lande]] is lede. Slegs die [[Vatikaanstad]] is geen lidland nie en [[Staat van Palestina|Palestina]] is 'n waarnemer.<ref>{{en}} [http://www.un.org/en/members/nonmembers.shtml un.org: ''Non-member States and Entities'']</ref>
Die VN is gestig ná die [[Tweede Wêreldoorlog]] op 24 Oktober 1945 in [[San Francisco]] ná die [[Dumbarton Oaks Konferensie]] in [[Washington, D.C.]], maar die eerste sitting van die Algemene Vergadering met 51 nasies verteenwoordig, is eers gehou op 10 Januarie 1946 in [[Church House]], [[Londen]]. Die Verenigde Nasies is die direkte opvolger van die voormalige [[Volkebond]], wat op 18 April 1946 ontbind is. Die organisasie se hoofkantoor is in United Nations Plaza in [[New York Stad]], [[Verenigde State van Amerika|Verenigde State]]. Die VN het kantore in [[Genève]], [[Wene]] en [[Nairobi]].
Die [[Amptelike taal|amptelike tale]] is [[Arabies]], [[Engels]], [[Frans]], [[Russies]], [[Sjinees]] en [[Spaans]], waarvan Engels en Frans werkstale is.<ref name=langs>{{en}} [http://www.un.org/en/ga/about/ropga/lang.shtml un.org: ''General Assembly of the United Nations – Rules of Procedure'']</ref> Die vyf permanente lede van die VN se Veiligheidsraad, wat die mag het om resolusies te veto, is [[Frankryk]], [[Rusland]] (tot 21 Desember 1991 as die [[Sowjetunie]]), die [[Verenigde Koninkryk]], die Verenigde State en die [[Volksrepubliek van Sjina]] (tot 25 Oktober 1971 die [[Republiek van Sjina]]). Nie-permanente lede is tans [[Angola]], [[Maleisië]], [[Nieu-Seeland]], [[Spanje]] en [[Venezuela]] vir 2015–16 en [[Egipte]], [[Japan]], [[Oekraïne]], [[Senegal]] en [[Uruguay]] vir 2016–17.<ref>{{en}} [http://www.un.org/en/sc/members/ un.org: ''Current Members - Permanent and Non-Permanent Members'']</ref> Daar is sterk steun vir 'n vergroting van die Veiligheidsraad en die uitbreiding van die vetoreg aan ander lande om die wêreld van vandag te weerspieël, maar ondanks inisiatiewe deur die G4-lande, [[Brasilië]], [[Duitsland]], [[Indië]] en [[Japan]], asook vanuit die geledere van die [[Afrika-unie]], kon eenstemmigheid hieroor steeds nie bereik word nie.<ref>{{en}} [http://www.globalpolicy.org/component/content/article/200/41231.html globalpolicy.org: ''Japan Says No to G4 Bid'']</ref>
Die doel van die organisasie is die fasilitering van samewerking rakende internasionale wetgewing, internasionale sekuriteit, ekonomiese ontwikkeling, maatskaplike vooruitgang, [[menseregte]] en [[internasionale reg]]. In 2001 het die Verenigde Nasies en [[Kofi Annan]] die [[Nobelprys vir Vrede]] ontvang.<ref>{{en}} [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2001/ nobelprize.org: ''The Nobel Peace Prize 2001 - United Nations (UN)'']</ref>
== Struktuur ==
Die Verenigde Nasies funksioneer deur middel van vyf hooforgane, te wete die Algemene Vergadering, die Veiligheidsraad, die Ekonomiese en Maatskaplike Raad, die Sekretariaat en die Wêreldhof. ’n Sesde hooforgaan, die Voogdyraad, het in 1994 sy werksaamhede opgeskort met die onafhanklikheid van [[Palau]], die laaste oorblywende voogdygebied van die VN.<ref>{{en}}Fasulo, Linda (2004. An Insider's Guide to the UN, pl. 8. Yale University Press. ISBN 978-0300141979.</ref> ([[Suidwes-Afrika]], wat die onafhanklike [[Namibië]] sou word, is ook dekades lank deur [[Suid-Afrika]] as ’n voogdygebied bestuur. Suid-Afrika het onder [[apartheid]] uiters gespanne betrekkinge met die VN gehandhaaf en het mettertyd Suidwes-Afrika byna as ’n soort ekstra provinsie beskou eerder as om in te willig dat die gebied onafhanklik word.)
== Sekretarisse-generaal ==
Die Sekretarisse-generaal van die Verenigde Nasies was<ref>{{en}} [http://www.rulers.org/intorgs2.html#un rulers.org: ''United Nations'']</ref>
* [[Ban Ki-moon]] ([[Suid-Korea]]) 1 Januarie 2007–''hede''
* [[Kofi Annan]] ([[Ghana]]) 1 Januarie 1997–31 Desember 2006
* [[Boutros Boutros-Ghali]] ([[Egipte]]) 1 Januarie 1992–31 Desember 1996
* [[Javier Pérez de Cuéllar]] ([[Peru]]) 1 Januarie 1982–31 Desember 1991
* [[Kurt Waldheim]] ([[Oostenryk]]) 1 Januarie 1972–31 Desember 1981
* [[Thant]] ([[Mianmar]]) 3 November 1961–31 Desember 1971
* [[Dag Hammarskjöld]] ([[Swede]]) 10 April 1953–18 September 1961
* [[Trygve Lie]] ([[Noorweë]]) 2 Februarie 1946–10 April 1953
* [[Gladwyn Jebb]] ([[Verenigde Koninkryk]]) 24 Oktober 1945–29 Januarie 1946
== Sien ook ==
* [[Geskiedenis van die Verenigde Nasies]]
* [[2011 Verenigde Nasies se Klimaatberaad]]
* [[Verenigde Nasies Konferensie vir die Standardisering van Geografiese Name]]
== Verwysings ==
| |||