Richard III van Engeland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k →‎Verdere leesstof: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|sv}} using AWB (10861)
No edit summary
Lyn 3:
|kleur = #ccf
|titel = ''Koning van Engeland''
|beeld = King_Richard_IIIKing Richard III.jpg
|beeld_wydte = 180px
|beeld_onderskrif =
Lyn 29:
|opskrif10 = Moeder
|10 = Cecily Neville
|opskrif11 =
|11 =
|opskrif12 =
|12 =
|opskrif13 =
|13 =
|opskrif14 =
|14 =
|opskrif15 =
|15 =
|opskrif16 =
|16 =
|opskrif17 =
|17 =
|opskrif18 =
|18 =
|opskrif19 =
|19 =
|opskrif20 =
|20 =
}}
 
'''Richard III''' ([[2 Oktober]] [[1452]] – [[22 Augustus]] [[1485]]) was van 1483 tot met sy dood koning van [[Engeland]]. Hy was die laaste koning van die [[Huis van York]] en sy nederlaag met die Slag van Bosworth het ’n einde gebring aan die [[Rose-oorlog]] en die [[Huis van Plantagenet|Plantagenet-dinastie]], wat sedert 1154 met die troonopvolging van [[Hendrik II van Engeland|Hendrik II]] oor Engeland regeer het.
 
Weens die omstandighede van Richard se troonbestyging en die oorwinning van [[Hendrik VII van Engeland|Hendrik VII]] is Richard se lyk dringend naby die slagveld begrawe; die presiese plek was meer as vyf eeue lank onbekend. In 2012 het [[argeologie|argeoloë]] opgrawings in ’n munisipale parkeerterrein in [[Greyfriars]], [[Leicester]], begin doen na aanleiding van dokumente waaruit hulle afgelei het hy is langs die stad se katedraal begrawe, waar die parkeerterrein tans is. In September 2012 het hulle aangekondig dat hulle ’n geraamte gekry het wat moontlik Richard s’n is en op 4 Februarie 2013 het die Universiteit van Leicester bevestig dat dit wel bo alle redelike twyfel syne is. Dit is vasgestel deur ’n kombinasie van DNS-toetse op die geraamte en op afstammelinge van die koning se suster, Anne van York. Ook is koolstoftoetse op die beendere gedoen, wat bewys het hulle is sowat 500 jaar oud, en beskrywings van Richard is met die beendere vergelyk.<ref>[http://www.guardian.co.uk/science/2013/feb/04/richard-iii-dna-bones-king Richard III: DNA confirms twisted bones belong to king] Maev Kennedy, The Guardian, 4 Februarie 2013</ref><ref name="BBC DNA">{{cite web |title=Richard III dig: DNA confirms bones are king |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-leicestershire-21063882 |publisher=BBC News |date=4 Februarie 2013 |accessdate=2013-02-04 }}</ref><ref>{{cite web|title=Edinburgh-based writer reveals how her intuition led archaeologists to remains of King Richard III|url=http://www.dailyrecord.co.uk/news/uk-world-news/writer-reveals-intuition-led-archaeologists-1586462|publisher=Daily Record and Sunday Mail|date={{date|2013-02-05}}|accessdate={{date|2013-02-05}}|last=Fricker|first=Martin}}</ref>
Line 56 ⟶ 37:
’n Ondersoek van die geraamte het gewys die koning het verskeie wonde gehad en ’n deel van die kopbeen is met ’n skerp wapen afgekap;<ref>{{cite web|author=Eliza Mackintosh |url=http://www.washingtonpost.com/world/europe/remains-of-king-richard-iii-identified/2013/02/04/d79e87b2-6ebb-11e2-ac36-3d8d9dcaa2e2_story.html?wpisrc=nl_most |title=‘Beyond reasonable douby,’ bones are the remains of England’s King Richard III |work=The Washington Post |accessdate=2013-02-05}}</ref> dit sou tot sy onmiddellike dood gelei het. Die argeoloë het afgelei dat hy nie ten tyde van sy dood ’n helm gedra het nie.
 
Die burgemeester van Leicester het aangekondig dat Richard se beendere vroeg in 2014 in die Leicester-katedraal herbegrawe sal word.<ref name="BBC DNA" /><ref name="LU-results-announced">{{cite web|title=Richard III DNA results announced - Leicester University reveals identity of human remains found in car park|url=http://www.thisisleicestershire.co.uk/LIVE-UPDATES-Richard-III-DNA-results-announced/story-18041484-detail/story.html|work=Leicester Mercury|accessdate=2013-02-04}}</ref><ref>{{cite web|title=The search for Richard III - completed|url=http://www.le.ac.uk/richardiii/|publisher=University of Leicester|accessdate=2013-02-04}}</ref>
 
== Vroeë jare ==
Tydens die bewind van sy broer [[Eduard IV van Engeland|koning Eduard IV]], het Richard hom bewys as ’n getroue militêre aanvoerder en het hy een van die invloedrykste en rykste edelmanne van Engeland geword. Hul ander broer, George Plantagenet, 1ste Hertog van Clarence, het egter met Eduard vasgesit en is weens verraad tereggestel.
 
Richard het die noorde van Engeland beheer tot met Eduard se dood op [[9 April]] [[1483]]. Daarna het hy verantwoordelikheid aanvaar vir die veiligheid van Eduard se seuns, [[Eduard V van Engeland|koning Eduard V]] (12) en [[Richard, Hertog van York|Richard]] (9), met die titel ''lord protector''. Later het hy die twee seuns volgens sommige bronne in die [[Londense Tower]] laat opsluit en die troon vir homself toegeëien. Hy is op [[6 Julie]] [[1483]] gekroon.
 
== Bewind ==
Daar was twee grootskaalse rebellies teen Richard. Die eerste een, in 1483, is onderdruk, maar in die tweede een, in 1485, wat gelei is deur Hendrik Tudor, 2de Graaf van Richmond is Richard dood in die [[Slag van Bosworth]]. Hy was die laaste monarg van die [[Huis van Plantagenet]] en word dus algemeen beskou as die laaste [[Middeleeue|Middeleeuse]] koning van Engeland. Richard III en [[Harold Godwinson|Harold II]] is die enigste Engelse monarge wat in ’n oorlog dood is.
 
Hy is opgevolg deur Hendrik Tudor as [[Hendrik VII van Engeland|Hendrik VII]]. Hendrik het sy aanspraak op die troon versterk deur te trou met [[Elizabeth van York]], die dogter en erfgenaam van koning Eduard IV.
 
== Kinders ==
Richard is op [[12 Julie]] [[1472]] getroud met Anne Neville, die jongste dogter van die Graaf van Warwick. Anne se eerste man was Edward van Westminster, die seun van [[Hendrik VI van Engeland|Hendrik VI]].
 
Richard en Anne het een seun gehad: Eduard Plantagenet (ook bekend as Eduard van Middleham), 1473 &ndash; 9 April 1484. Hy is dood kort nadat hy die Prins van Wallis geword het. Richard het ook ’n paar buite-egtelike kinders gehad.
 
== Reputasie ==
Moderne historici verwerp ’n groot deel van wat voorheen as feite oor Richard III aanvaar is. So is Richard byvoorbeeld deur Tudor-skrywers as liggaamlik gestrem beskryf, wat beskou is as bewys van ’n bose karakter. Die twyfelagtige geskiedenis wat toegeskryf word aan [[Thomas More]] het ’n groot indruk gemaak op [[William Shakespeare]] en is lank beskou as die gesaghebbende weergawe van gebeure. Shakespeare het Richard gebruik as die onderwerp van sy toneelstuk ''[[Richard III (toneelstuk)|Richard III]]'', waarin hy negatief uitgebeeld is.
 
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http[://en.wikipedia.org/wiki/Richard_III_of_England:Richard III of England]]''
{{Verwysings}}
{{CommonsKategorie-inlyn|Richard III of England}}
:''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [http://en.wikipedia.org/wiki/Richard_III_of_England]
 
== Verdere leesstof ==
* Dockray, Keith. ''Richard III: A Reader in History'', Sutton, 1988.
* Drewett, Richard en Redhead, Mark. ''The Trial of Richard III'', Sutton, 1984.
* Fields, Bertram. ''Royal Blood: Richard III and the mystery of the princes'', HarperCollins, ©1998, ISBN 0-06-039269-X.
* Hammond, Peter W. en Sutton, Anne. ''Richard III: The Road to Bosworth Field'', Constable, 1985, ISBN 0-09-466160-X.
* Hicks, Michael. ''Richard the Third'', Tempus, 2001, ISBN 0-7524-2302-9.
* Kendall, Paul Murray (red.). ''Richard III: The Great Debate'', W.W. Norton, 1992.
* Kendall, Paul Murray. ''Richard III'', W.W. Norton, 1956, ISBN 0-393-00785-5.
 
[[Kategorie:Engelse monarge]]
[[Kategorie:Huis van York]]
 
{{Monarge van Engeland}}
 
[[Kategorie:Engelse monarge]]
[[Kategorie:Huis van York]]