Qing-dinastie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 65:
Hoewel die vroeë heersers die Mantsjoe-kultuur behou het, het hulle volgens die [[Konfusius|Konfusiaanse]] styl en met burokratiese instellings regeer.<ref>''China's Last Empire: The Great Qing'' (2009), History of Imperial China, Cambridge, MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-03612-3</ref> Hulle het die keiserlike eksamens behou en so [[Han-Sjinese]] gewerf om saam met die Mantsjoes te werk.
 
Tydens die bewind van keiser Qianlong (1735-17961735–1796) het die ryk se voorspoed en keiserlike beheer ’n hoogtepunt bereik en ook begin afneem. Die bevolking het tot sowat 400&nbsp;miljoen gestyg, maar die belasting en regeringsinkomste was laag en dit het ’n fiskale krisis onafwendbaar gemaak. Korrupsie het gedy, rebelle het die regering se wettigheid uitgedaag en die regerende elite het nie by veranderings in die res van die wêreld aangepas nie. Ná die [[Eerste Opiumoorlog|Opiumoorlog]] het [[Europa|Europese]] magte verdrae aan die Sjinese opgedwing wat tot hul nadeel gestrek het, asook vrye handel en handelshawens onder buitelandse beheer. Twee rebellies in die 19de eeu het tot die dood van sowat 20&nbsp;miljoen mense gelei.<ref>Platt, Stephen R. (2012), ''Autumn in the Heavenly Kingdom: China, the West, and the Epic Story of the Taiping Civil War'', Alfred A. Knopf, ISBN 978-0-307-27173-0</ref> In die Eerste Sjinees-Japannese Oorlog van 1895 het die Qing invloed oor [[Korea]] en besitreg op [[Taiwan]] verloor. Toe buitelandse magte Sjina binneval ná die gewelddadige Bokserrebellie van 1898-19001898–1900 teen buitelandse invloed, het die keisersweduwee en regent Cixi oorlog teen hulle verklaar, en dit het tot ’n rampspoedige nederlaag gelei.
 
Die regering het toe begin met fiskale en administratiewe hervormings, insluitende verkiesings, die opstelling van ’n nuwe regskode en die afstelling van die eksamenstelsel.<ref>Kaske, Elisabeth (2008), ''The politics of language in Chinese education, 1895–1919'', Leiden: BRILL, ISBN 978-90-04-16367-6</ref> Rewolusionêre het met hervormers meegeding om die Qing-ryk in ’n moderne nasie te omskep. Ná die dood van die regent en die keiser in 1908 het die onbuigsame Mantsjoe-hof beide die hervormers en die plaaslike elite vervreem. Plaaslike opstande het op 11 Oktober 1911 begin en gelei tot die 1911-rewolusie. Die laaste keiser, [[Puyi]], het op 12 Februarie 1912 geabdikeer.
Lyn 77:
* Afdeling oor die Ming- en Qing-dinastie van "[http://afe.easia.columbia.edu/special/china_1950_population.htm China's Population: Readings and Maps]." URL besoek op 2015-01-11.
* {{CommonsKategorie-inlyn|Qing dynasty}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http[://en.wikipedia.org/wiki/Qing_dynasty:Qing dynasty|Engelse Wikipedia]]
 
{{Sjinese keiserlike dinastieë}}