Openbare redevoering: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Skep van Openbare Redevoering |
Skep van Openbare redevoering |
||
Lyn 2:
== Oorsig ==
By openbare redevoering, soos enige vorm van kommunikasie, is daar vyf basiese elemente wat uitgedruk word as: “''wie'' sê ''wat'' aan ''wie'' deur watter ''medium'' met watter ''effek''?” Die doel van openbare redevoering wissel van die eenvoudige oordrag van inligting tot motivering, tot die vertel van ʼn '''''storie'''''. Goeie sprekers behoort nie net hulle gehoor te betrek nie, maar hulle ook te lees. Die krag van goeie spreker is die vermoë om sy of haar luisteraars nie net in te lig nie, maar hulle emosies te verander. Openbare redevoering kan ook as ʼn [[diskoersgemeenskap]] beskou word. [[Interpersoonlike kommunikasie|Interpersoonlike kommuninkasie]] en openbare redevoering behels verskeie komponente wat areas soos motiveringspraatjies, leierskap-/persoonlikheidsontwikkeling, besigheid, kliëntediens, groepkommunikasie en massakommunikasie dek. Openbare redevoering kan met die oog op motivering, beïnvloeding, oortuiging, inkennisstelling, vertaling of bloot etos aangewend word.
Vandag word professionele persone dikwels vir besigheids- en kommersiële geleenthede genader. Sprekers kan óf onafhanklik gekontrakteer word óf deur ʼn '''''sprekersburo''''' aan wie daar normaalweg ʼn kommissie van tussen 25-30% betaal word.
</ref>
== Geskiedenis ==
Van die vroegste geskrewe rekords van opleiding in openbare redevoering kan na Egipte teruggevoer word.<ref>Womack, Morris M.; Bernstein, Elinor (1990). Speech for foreign students. C.C. Thomas. p. 140. <nowiki>ISBN 978-0-398-05699-5</nowiki>. Retrieved 2011-12-08.
Die kuns van openbare redevoering is aanvanklik deur die Grieke ontwikkel. Griekse orators het namens hulleself gepraat, en nie soseer as verteenwoordigers van ʼn kliënt of kiesafdelings nie. Enige burger wat dus in die hof, in die politiek of in die sosiale lewe sukses wou behaal, moes redenaarstegnieke aanleer. Opleiding hierin is aanvanklik deur ʼn groep sogenaamde “[[sofiste]]” aangebied wat fooie gevra het om “die swakkere argument die sterkere te maak” en om hulle studente deur middel van lering in uitnemendheid “beter” te maak. [[Plato]], [[Aristoteles]] en [[Sokrates]] het teorieë oor openbare redevoering ontwikkel wat in stryd met dié van die Sofiste was, en hulle idees het ʼn institusionele vorm aangeneem toe permanente skole ontwikkel is waar openbare redevoering as vak aangebied is. Alhoewel Griekeland uiteindelik sy politieke soewereiniteit verloor het, is die Griekse kultuur van opleiding in openbare redevoering grootskaals deur die Romeine aangeneem.
Line 14 ⟶ 17:
Hierdie Latynse styl het tot aan die begin van die twintigste eeu die primêre vorm van redevoering in die wêreld gebly. Met die opkoms van die [[wetenskaplike metode]] en die klem op ʼn “eenvoudige” praat- en skryfstyl het selfs formele redenaarskuns minder verfynd en bloemryk as in die Klassieke tydperk geword. Politici kan hulle loopbane vandag egter steeds op grond van ʼn suksesvolle (of onsuksesvolle) toespraak maak of breek.
Sommige van die beste voorbeelde van openbare redevoering word jare nadat dit gelewer is, steeds bestudeer. Voorbeelde is Pericles se begrafnisrede in 427 v.C. oor die dood van die Peloponnesiese Oorlog; Abraham Lincoln se Gettysburg-rede in 1863 kort ná Sojourner Truth se identifisering van rasseprobleem in “Ain't I a Woman?" en Mahatma Gandhi se boodskap van niegewelddadige weerstand in Indië, wat as inspirasie vir Martin Luther King, Jr. se "I Have a Dream"-toepraak by die Washington Monument in 1963 gedien het.<
</ == Tegnieke ==
Line 21 ⟶ 25:
== Hulpmimddels ==
Alhoewel die basiese redenaarsbeginsels sekere wysigings ondergaan het namate [[Samelewing|samelewings]] en [[Kultuur|kulture]] verander het, het dit verrassend eenvormig gebly. Die tegnologie en metodes van hierdie vorm van [[kommunikasie]] het tradisioneel binne ʼn oratoriese struktuur plaasgevind en het die teenwoordigheid van ʼn gehoor vereis. Nuwe tegnologiese ontwikkelings het meer gesofistikeerde kommunikasie vir sprekers en openbare redenaars moontlik gemaak. Die tegnologiese en mediabronne wat die openbare redevoeringsatmosfeer fasiliteer, sluit videokonferensies sowel as telekommunikasie in. Videokonferensies is een van die meer onlangse tegnologieë wat openbare sprekers se kommunikasie met die massas gerevolusioneer het. David M. Fetterman van Stanford University het in sy 1997-artikel, ''Videoconferencing over the Internet'', geskryf: "Videokonferensietegnologie ... dat geografies verwyderde partye mekaar kan hoor en sien, gewoonlik deur middel van satelliet- of telefoonkommunikasiestelsels.” Hierdie tegnologie is ideaal vir groot konferensiebyeenkomste en persoonlike kommunikasie, en word toenemend regoor die wêreld gebruik. Sprekers plaas hulle aantekeninge op rostrums. Openbare redenaars kan ook van openbare responsstelsels (audience response systems) gebruik maak. By groot byeenkomste sal die spreker gewoonlik met behulp van ʼn klankstelsels of [[mikrofoon]] en [[luidspreker]] praat. Die gebruik van kopstukke soos
</ == Nasionale en internasionale organisasies ==
=== Nieskolasties ===
[[Toastmasters International]],<ref>"Toastmasters International -Home". Retrieved 23 April 2015.
</ref> Association of Speakers Clubs (ASC) en POWERtalk International is opvoedkundige organisasies sonder winsbejag wat wêreldwyd as klubs dien ten einde lede te help om hulle [[kommunikasie]], openbare redevoering en [[Leierskap|leierskapsvaardighede]] te verbeter. Deur hulle ledeklubs help organisasies soos Toastmasters, </ref> en POWERtalk International< === Interskolasties ===
In Suid-Afrika is dit veral die [[Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging|ATKV]], die Afrikaanse Kultuur- en Taalvereniging, wat openbare redevoering onder skoolkinders bevorder. Hulle bied jaarliks ʼn landwye Redenaarskompetisie vir laerskool- sowel as hoërskoolleerders aan, sowel as kursusse oor die lewering en skryf van toesprake. Ook hier is die hoofdoel nie die oordra van kennis nie, maar om die gehoor tot die spreker se standpunt te beïnvloed en te oorreed.
Daar word voortdurend druk op openbare sowel as
== Hoër onderwys en professionele redevoering ==
Die gebruik van openbare redevoering in die vorm van mondelinge voorleggings is algemeen in hoër onderwys,<
</ref> en dit word toenemend as ʼn assesseringsmiddel erken.<ref>Falchikov, N. (2015). Improving Assessment through Student Involvement. Routledge. <nowiki>ISBN 0-41530-821-6</nowiki>.
</ref>
Persone wat in ʼn professionele hoedanigheid in die openbaar optree, word dikwels ʼn sprekersfooi betaal. Professionele openbare sprekers kan voormalige politici, sportsterre, ander openbare figure en predikante insluit. In die geval van hoëprofielpersoonlikhede kan die bedrag baie hoog wees.
== Sien ook ==
* Toastmasters International
* Audience response
* College of Public Speaking
* Crowd manipulation
* Debate
* Eloquence
* List of speeches
* Public orator
* Rhetoric
* Speechwriter
* Speakers' bureau
* Thematic interpretation
|