Set (god): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Nuwe artikel
 
No edit summary
Lyn 12:
| kinders = [[Anoebis]]
}}
'''Set''' of '''Seth''' (ook '''Setesj''' of '''Soetech''') was in die [[Egiptiese mitologie]] ’n god van storms, die woestyn en chaos. Hy is die troonrower wat sy broer, [[Osiris]], vermoor, die stukke van sy liggaam oor die aarde uitstrooi en sy bewind oorneem. Daarna maak Osiris se vrou en suster, [[Isis]], sy liggaam bymekaar en maak dit weer heel. Sy wek hom vir lank genoeg op om vir haar ’n seun, [[Horus]], te gee. Horus veg daarna teen Set; in die [[Egiptiese mitologie#Osiris-mite|Osiris-mite]] word hul konflik weergegee.
 
'''Set''' of '''Seth''' (ook '''Setesj''' of '''Soetech''') was in die [[Egiptiese mitologie]] ’n god van storms, die woestyn en chaos. Hy is die troonrower wat sy broer, [[Osiris]], vermoor, die stukke van sy liggaam oor die aarde uitstrooi en sy bewind oorneem. Daarna maak Osiris se vrou en suster, [[Isis]], sy liggaam bymekaar en maak dit weer heel. Sy wek hom vir lank genoeg op om vir haar ’n seun, [[Horus]], te gee. Horus veg daarna teen Set; in die [[Egiptiese mitologie#Osiris-mite|Osiris-mite]] word hul konflik weergegee.
==Familie==
 
== Familie ==
Set se sibbes was Osiris, Isis en Nephthys. Set en Nephthys se seun was [[Anoebis]]. In sommige mites het hy verhoudings met ander godinne ook gehad: [[Hathor]], [[Neith]] en die buitelandse godinne [[Anat]] en [[Astarte]].<ref>Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, vol. 3, p. 270</ref>
 
== Uitbeelding ==
Set is meestal uitgebeeld as ’n eksotiese wese met ’n geboë snoet, lang en driehoekige ore, ’n gevurkte stert en hondagtige liggaam. Dit lyk soos geen bekende dier nie, hoewel dit beskou kan word as ’n mengsel tussen ’n [[aardvark]], [[donkie]] en [[jakkals]]. Daar is ook trekke van ’n [[kameelperd]]. In latere uitbeeldings het hy die kop van ’n donkie.<ref>H. te Velde, ''Seth, God of Confusion: A Study of His Role in Egyptian Mythology and Religion'', Probleme der Ägyptologie, 6 , G. E. van Baaren-Pape, vert. (W. Helck. Leiden: Brill 1967), pp.13-15.</ref>
 
[[Lêer:Hermitage Egyptian statuettes.jpg|thumbduimnael|200px|links|Beelde van Osiris en van Isis met die baba Horus.]]
[[Lêer:Set speared Apep.jpg|thumbduimnael|200px|links|Set steek Apep met ’n spies.]]
== Die Osiris-mite ==
: ''Hoofartikel: [[Egiptiese mitologie#Osiris-mite|Osiris-mite]]''
Die mite oor [[Osiris]] se dood en opvolging is die grootste versameling van al die Egiptiese mites.<ref>"''Of God and Gods''", Jan Assmann, p47-48, University of Wisconsin Press, 2008, ISBN 0-299-22550-X</ref> In die eerste deel van die mite word Osiris, wat verbind word met beide vrugbaarheid en koningskap, vermoor en sy posisie ingeneem deur sy broer, Set. In sommige weergawes word Osiris selfs opgesny en die dele van sy lyk oor Egipte gestrooi. Osiris se suster en vrou, [[Isis]], maak haar man se liggaam weer heel.<ref>{{cite book|last=Hart|first=George|title=Egyptian Myths|publisher=University of Texas Press|year=1990|isbn=0-292-72076-9}}</ref> Sy gee vir ’n kort rukkie weer lewe aan Osiris om ’n erfgenaam by hom te kry: die god [[Horus]].<ref>{{cite book|last=Pinch|first=Geraldine|title=Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt|year=2004|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-517024-5}}</ref>
 
Die volgende deel van die mites handel oor Horus se geboorte en kinderlewe. In die derde fase van die mite ding Horus met Set mee om die koningskap. Daar is twee verskillende eindes aan die konflik: een waarin Egipte verdeel word onder twee aanspraakmakers, en een waarin Horus die alleenheerser word. In laasgenoemde weergawe simboliseer die troonbestyging van Horus, Osiris se regmatige erfgenaam, die herstel van ''[[maät]]'' ná die onregmatige heerskappy van Set.
 
== Beskermer van Ra ==
Set is soms uitgebeeld waar hy op die songod, [[Ra]], se boot staan en [[Apep]], in die vorm van ’n slang, seeskilpad of ander gevaarlike waterdier, met ’n spies steek. In latere tydperke is hy in die proses uitgebeeld met die kop van ’n valk, dus in die vorm van Horus. In die [[Amdoeat]] het Set ’n sleutelrol in die verslaning van Apep.
 
== Set as duiwelse wese ==
Volgens Herman te Velde het Set die vorm van ’n duiwelse wese aangeneem ná Egipte se verowering deur verskeie vyande in die [[Derde Oorgangstydperk van Egipte|Derde Oorgangstydperk]] en [[Laat Tydperk van Antieke Egipte|Laat Tydperk]]. Set, wat tradisioneel die god van buitelanders was, is dus verbind met die buitelandse verdrukkers, soos die [[Assiriërs]]e en [[Persië|Perse]].<ref>.H. te Velde, ''Seth, God of Confusion: A Study of His Role in Egyptian Mythology and Religion'', Probleme der Ägyptologie, 6 , G. E. van Baaren-Pape, vert. (W. Helck. Leiden: Brill 1967), pp. 138–140.</ref> In dié tyd is sy verslaning deur Horus wyd gevier.
 
Die [[Grieke]] het Set later verbind met [[Typhon]] uit die [[Griekse mitologie]]; albei was bose kragte, die god van storms en seuns van die aarde wat die hoofgode aangeval het.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
== Eksterne skakels ==
* [http://alain.guilleux.free.fr/khargha_hibis/khargha_temple_hibis.html Le temple d'Hibis, oasis de Khargha]: Hibis-tempeluitbeeldings van Soetech as Horus
{{CommonsKategorie-inlyn|Seth}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [http[://en.wikipedia.org/wiki/Set_:Set (mythology) |Engelse Wikipedia]]
 
{{Egipgode}}