Colin Steyn: Verskil tussen weergawes

Dr. '''Colin Fraser Steyn''' ([[Bloemfontein]], [[27 November]] [[1887]] – [[Bloemfontein]], [[23 April]] [[1959]]) was 'n Suid-Afrikaanse politikus, kabinetsminister en regsgeleerde.

Steyn was die enigste seun en oudste kind van die [[Vrystaat]] se pres. [[M.T. Steyn]] en [[Rachel Isabella Steyn]]. Sy oupa aan moederskant was ds. [[Colin McKenzie Fraser]], 44 jaar leraar van die [[NG gemeente Philippolis]] en dié se vader was ds. [[Colin Fraser]], stamvader van die Fraser-familie in Suid-Afrika en leraar van die [[NG gemeente Beaufort-Wes]] van [[19 Januarie]] [[1825]] tot [[12 Januarie]] [[1863]]. Sy susters was Hannah, wat getrou het met [[Everard Fichardt]], advokaat en skrywer, [[Gladys Steyn]], wat in 1922 die eerste vroulike advokaat in Suid-Afrika geword het, Isabella (Tibbie), wat getrou het met dr. [[N.J. van der Merwe]], haar pa se biograaf, en ná sy dood dr. C.F. Visser, en wat 'n senator geword het wat die [[Vrystaat]] namens die [[Nasionale Party]] verteenwoordig het, en Emeline (Emmie), wat getrou het met dr. J.S. du Toit, 'n vooraanstaande oftalmoloog.

Hy ontvang sy skoolopleiding aan [[Grey-kollege]] en vertrek met die uitbreek van die [[Anglo-Boereoorlog]] as 12-jarige saam met sy pa na die Natalse front waar hy ooggetuie is van die [[Slag van Spioenkop]]. Later slaan hy en sy ma op vlug voor die Britse magte en word saam met haar in [[Bloemfontein]] bewaak. Ná die oorlog reis hy saam met sy ouers na [[Europa]] en kry skoolonderrig in [[Switserland]] tot 1905. Met sy ouers se terugkeer na hul plaas [[Onze Rust]] naby [[Bloemfontein]] voltooi Steyn sy skoolopleiding aan [[Grey-kollege]], woon die [[Universiteit van die Vrystaat|Grey-universiteitskollege]] by en vertrek in 1907 na [[Leiden]], waar hy 'n doktorsgraad in die regte verwerf.

Hy keer in 1912 terug na sy vaderland en word toegelaat tot die balie in [[Pretoria]] en daarna in [[Bloemfontein]] met groot welslae, maar gou voel hy hom aangetrokke tot die politiek. Tydens die [[1914-Rebellie]] tree hy namens sy vader tydens belangrike sendings na genls. [[Christiaan de Wet]], [[Louis Botha]] en [[Jan Smuts]] op. In 1915 begin hy aan die politiek deelneem as lid van die [[Nasionale Party]] en dien meer as 28 jaar lank as Volksraadslid. [[Vredefort]] het hy verteenwoordig tot 1920.

In daardie jaar maak hy politieke geskiedenis toe hy binne elf maande aan vyf verkiesingsveldtogte deelneem. In die algemene verkiesing van 1920 wen hy [[Vredefort]] (met 'n meerderheid van 566), maar verloor [[Bloemfontein]]-Suid (waar hy gelyktydig gestaan het) teen kol. [[Deneys Reitz]] van die [[Suid-Afrikaanse Party]] met 101 stemme. Op [[3 Augustus]] [[1920]] kom hulle in dieselfde kiesafdeling in 'n tussenverkiesing teen mekaar te staan. Reitz wen weer, dié keer met 'n meerderheid van 141. Drie weke later, op [[26 Augustus]] [[1920]], wen Steyn [[Vredefort]] vir die [[Nasionale Party]] teen die kandidaat van die [[Suid-Afrikaanse Party]], S.P. van W. Botha, met 'n meerderheid van 520 stemme.

In die algemene verkiesing van 1921 kom Steyn en Reitz weer in Bloemfontein-Suid teen mekaar te staan. Steyn kry 1 189 stemme en Reitz 1 142 vir 'n skrale meerderheid vir die [[Nasionale Party]] van 47. Steyn wen terselfdertyd ook [[Vredefort]] met amper 70% van die stemme, maar verkies om die Bloemfonteinse setel te verteenwoordig. J.H. Munnik van die [[Nasionale Party]] word in die tussenverkiesing op [[9 Maart]] [[1921]] onbestrede in Vredefort verkies. Steyn wen Bloemfontein-Suid in die 1924 vir die [[Nasionale Party]] met 'n meerderheid van 562. Hy onttrek hom vyf jaar later tydelik aan die aktiewe politiek en neem nie deel aan die 1929-verkiesing nie.

In die 1933-verkiesing verloor hy in Bloemfontein-Suid as kandidaat van die [[Sentrale Party]] (Roosiete) van adv. [[Tielman Roos]] met 1 418 teen J.J. Haywood, N.P.-Koalisie-kandidaat. Ná 'n herafbakening (toe Bloemfontein-Suid se kiesafdeling in die slag bly) verower hy Bloemfontein-Stad in die 1938-verkiesing vir die [[Verenigde Party]] met 'n meerderheid van 2 486 (63,3% van die uitgebragte stemme) teen P.J.C. du Plessis van die [[Nasionale Party]]. Hy herhaal dié prestasie in die 1943-verkiesing met 'n meerderheid van 2 386 (65,7% van die uitgebragte stemme) teen G.J.D. Liebenberg van die Herenigde [[Nasionale Party]], maar in die 1948-verkiesing bring die N.P. se M.P.A. Malan sy meerderheid af na net 262 stemme.

Steyn was in 1943 en in 1948 die enigste suksesvolle kandidaat van die Verenigde Party in die [[Vrystaat]] nadat die party in 1938 nog nege setels bo die N.P. se ses kon verower. In 1953, die laaste verkiesing waaraan hy sou deelneem, klop J.W.J.C. du Plessis van die [[Nasionale Party]] hom met 1 088 stemme toe die Nasionaliste al 13 Vrystaatse setels wen. Tot en met die opkoms van die [[Konserwatiewe Party]] in die jare tagtig het die N.P. in elke verkiesing al die Vrystaatse setels verower.

Steyn word in 1924 'n K.C. (King's Counsel). Tydens die jare van die [[Groot Depressie]] word Steyn adv. [[Tielman Roos]] se regterhand. Roos se [[Sentrale Party]] het die samesmelting tussen die [[Nasionale Party]] en die [[Suid-Afrikaanse Party]] as die [[Verenigde Party]] teweeg gebring. Steyn verloor Bloemfontein-Suid in die 1933-verkiesing as Roosiet. Ná Roos se dood in 1935 bly Steyn in die Sentrae Party tot Februarie 1937, toe die party ontbind.

Hy was 'n kranige rugbyspeler en het in 1906 uitgedraf vir die Oranje-Vrystaat se [[Curriebeker]]span. Hy trou in 1919 met Rae Eksteen van die [[Paarl]] en twee seuns is uit die huwelik gebore. Albei het in die regte gestudeer. Sy vrou was tien jaar lank prinsipale van die OranjeHoër Meisieskool Oranje in [[Bloemfontein]].