Slag van Sandfontein: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 23:
== Agtergrond ==
[[Lêer:Südwestafrika 1915.jpg|duimnael|300px|Kaart van die [[Suidwes-Afrika-veldtog]] waarop Sandfontein aangedui is.]]
Die Slag van Sandfontein was die begin van die [[Suidwes-Afrika-veldtog]]. Kaptein E.J. Welby het die middag van die 25ste vir Lukin per telefoon laat weet dat die Duitsers gaan aanval. Sy skatting was dat die Duitse Mag 300 man sterk was. Gevolglik stuur Lukin vir Grant na Sandfontein met nog troepe, twee 13-ponder kanonne en twee masjiengewere. Daar was ook mediese personeel saamgestuur. Grant het Ramansdrift eers om 17:30 op die 25ste verlaat. Hulle marsjeer deur die nag en arriveer eers om 7:25 op die 26ste. Grant neem onmiddellik beheer oor. Hy sien dat sy posisie nie goed was nie, moeilik om te verdedig en onuithoudbaar teen artillerie. Sy mag was 237 man sterk. Dit was duidelk dat indien die Duitsers die hoë grond aan die suide en suidooste beset dat hulle gou uitgewis kan word. Binne 'n halfuur na sy aankoms verskyn Duitse Magte aan die noordweste, ooste en suide. Teen 08:00 was Grant omsingel en hy besef dat hy teen 'n oormag gaan veg. Uitkoms kans was daar nie.{{feit}}<ref name="GreatSilence">The Great Silence: From Mushroom Valley to Delville Wood, South African Forces in World War One, Tim Couzens, Art Publishers, 2014, ISBN 978-1-920380-35-9</ref>
 
== Die slag: 08:00 tot 10:30 ==
Grant se twee 13-ponders kanonne skiet die eerste skote, suidwaarts. Die Duitsers beantwoord hulle vuur met 'n battery van vier kanonne uit die noordooste. 'n Treffer laat 'n drywer en sy muil sneuwel. Teen 08:30 begin die Duitsers ook uit die noordweste skiet met nog 'n vierkanon battery. Die ongevalle begin groei aan die Suid-Afrikaanse kant. Hulle draai een van hulle 13-ponders om om die uitdaging die hoof te bied. Duitse infanteriste begin nader sluip maar word afgeweer met die twee masjiengewere. 'n Duitse masjiengeweer skiet vanaf 'n randjie aan die oostekant, sowat 800&nbsp;m ver, die meeste van die Suid-Afrikaanse pak donkies dood. Daarna vuur die masjiengeweer op die suidoostelik kopie en tref onder andere luitenant Owen. Hy verloor sig in beide sy oë. Teen 09:00 word Grant se masjiengewere geteiken en een word bykans buite aksie gestel. Tussen 10:00 en 10:30 probeer 50 Duitse infanteriste om Sandfontein vanaf die suide te bekruip. Hulle onderskat die afstand egter en ses word geskiet en die ander duik in 'n donga in waar hulle vir lang tyd bly.{{feit}}<ref name="GreatSilence" />
 
== Die slag: 10:30 tot 14:00 ==
Om 10:30 word een van Grant se kanonne getref en Sersant-Majoor Harris sterf onder andere. Die ander kanon hou aan skiet ten spyte van die feit dat die kannoniers getref word deur geweer vuur. Teen 11:00 het hulle ammunisie min begin raak en slegs Luitenant Adler was nog ongeskonde. Adler stel sy kanon buite aksie en val terug met sy gewondes na Sandfontein. Die geveg woed op sy hewigste tussen 10:30 en 11:30. Gedurende die tyd het die Duitsers 1,200 skrapnel bomme afgevuur. Al die perde word uitgewis, oor die 200. Gedurende die tyd het die Duitsers ook van hulle kanonne tot suid van Sandfontein gesleep en op 'n afstand van 2&nbsp;500&nbsp;m begin vuur. Dit het die [[infanterie]] 'n kans gegee om nader te sluip totdat hulle ongeveer 600&nbsp;m van Sandfontein was. Dit het hulle in staat gestel om Luitenant Butler se masjiengeweer buite aksie te stel. Teen 12:00 word Grant ernstig gewond en hy gee die bevel oor aan Welby. Dan om 13:00 hou die Duitsers feitlik op met skiet om middagete te geniet.{{feit}}<ref name="GreatSilence" />
 
== Die slag: 14:00 tot 18:00 ==
Teen ongeveer 14:00 hervat die Duitsers hulle bombardering van Sandfontein heuwel. Net hierna word Luitenant Northway en drie van sy makkers getref toe hulle probeer het om na Sandfontein terug te val. Teen 17:00 was die Duitsers ongeveer 300 vanaf die heuwel en 'n bajonetaanval deur hulle het na 'n sterk moontlikheid gelyk. Teen daardie tyd het die Duitsers reeds 3000 skote met hulle kanonne gevuur. Teen 17:30 was die kanonne slegs 1&nbsp;200&nbsp;m vanaf Sandfontein en met die son agter hulle was hulle goed versteek. Hulle het op hierdie stadium hoë plofstof bomme gebruik. Kapteins Turner-Jones en Geary en Luitenant Wakefield word gewond. Grant het teen hierdie tyd, ongeag sy wond, weer bevel oorgeneem. Hy besef dat die oorblywende soldate hulself nie sal kan verdedig teen 'n bajonetaanval nie. Om 18:00 hys die Suid-Afrikaanse magte die witvlag en beide kante haas hulle na die fonteine vir vars water. Tweehonderd en vyf soldate en offisiere word gevange geneem. Teen 20:00 begin hulle na 'n krygsgevangenekamp by Franzfontein marsjeer met die offisiere op perde.{{feit}}<ref name="GreatSilence" />
 
== BronVerwysings ==
{{Verwysings}}
* ''The Great Silence: From Mushroom Valley to Delville Wood, South African Forces in World War One'', Tim Couzens, Art Publishers, 2014, ISBN 978-1-920380-35-9
 
[[Kategorie:Veldslae tydens die Eerste Wêreldoorlog|Sandfontein]]