Johan Degenaar: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Geselekteerde bibliografie: spelling |
Uitbreiding van Johan Degenaar se biografie |
||
Lyn 24:
}}
'''Johan Degenaar''' (* [[7 Maart]] [[1926]], [[Ladysmith]] – † [[22 Julie]] [[2015]], [[Somerset-Wes]]) was ’n Suid-Afrikaanse filosoof en teoloog.
== Lewe en werk ==
Johannes Jacobus Degenaar is op 7 Maart 1926 in [[Ladysmith]] in [[Natal]] gebore en ontvang sy skoolopleiding aan die Hoërskool Ladysmith. Hy studeer verder aan die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch]] en behaal in [[1948]] die M.A.-graad met ʼn verhandeling oor “''Kennis as lewe''” en in [[1950]] die D.Phil.-graad met ʼn proefskrif oor “''Die herhaling van die vraag na die filosofie''”. In [[1949]] sluit hy aan by die akademiese personeel van sy alma mater as lektor in die Departement van [[Filosofie]]. Hy word bevorder tot professor in [[1969]] en is hoof van die Departement tot met sy aftrede in [[1991]]. Weens sy kritiese bevraagtekening van die oorheersende politieke en godsdienstige denke van hierdie tyd word die Departement in [[1969]] verdeel in Staatsfilosofie onder sy leierskap en Filosofie, die uitsluitlike doel waarvan was om die teologiestudente teen hom te beskerm. Sy konsekwente houding is dat slegs ʼn lewe wat geëksamineer of bevraagteken word, die moeite werd is om te lewe.
Hy bring verskeie post-doktorale studiebesoeke aan oorsese universiteite, waaronder Groningen in 1949-1950, [[Universiteit van Leiden|Leiden]] in [[1961]], [[Oxford]] in [[1969|1969,]] Berlyn in [[1973]] en Heidelberg in [[1974]].<ref name=":0">http://www.rd.nl/in-memoriam-de-zuid-afrikaanse-filosoof-johan-degenaar-1926-2015-1.485554</ref> In die vyftigs en sestigs bied hy ʼn honneurskursus oor Kierkegaard aan en sy kursus oor Camus en Heidegger stel [[eksistensialisme]] aan Suid-Afrikaners bekend. In die vyftigs verdiep hy hom ook in ʼn studie oor sekularisasie, wat aanleiding gee tot sy boek “''Die sterflikheid van die siel''”, waarmee hy hom die gramskap van die NG Kerk op die hals haal.<ref name=":0" /> Hy stig in [[1958]] ʼn geselsgroep van hoofsaaklik nie-Broederbonders wat by sy huis bymekaarkom. Sy intellektuele teenstand teen die beleid van [[apartheid]] maak van hom ʼn uitgeworpene by baie van sy mede-Afrikaners.<ref name=":1">http://www.stellenboschwriters.com/degenaarj.html</ref> Hy is getroud met Jetty Maria Houtman en hulle het twee seuns, Hans en Marc.<ref>http://esat.sun.ac.za/index.php/Johan_Degenaar</ref> Die egpaar bly in van der Stelstraat in [[Stellenbosch]]. Sy vrou is in [[2011]] oorlede en sy gesondheid verswak van Augustus [[2012]] sodanig dat hy in die afdeling vir verswakte bejaardes van die Helderberg Village aftreeoord in [[Somerset-Wes]] opgeneem word. Makulêre degenerasie tas sy sig al hoe meer aan, sodat hy later slegs met moeite met ʼn vergrootglas kan lees. Hy is op Woensdag 22 Julie 2015 oorlede.<ref>Nienaber, Malherbe Netwerk24: <nowiki>http://www.netwerk24.com/Nuus/Johan-Degenaar-89-se-dood-n-groot-verlies-20150723</nowiki></ref>
== Skryfwerk ==
Hy publiseer meer as 150 artikels in vaktydskrifte en lewer verskeie bydraes tot boeke. In “'''''Eksistensie en gestalte'''''” ontleed hy die denkstruktuur in die poësie van [[N.P. van Wyk Louw]] en bring dit in verband met die filosofie van die eksistensialisme. Hy gee ʼn oorsig oor die eksistensialisme en die vernaamste filosowe van hierdie denkrigting, waarna hy voorbeelde van die eksistensialisme in Van Wyk Louw se poësie aantoon.<ref>Antonissen, Rob “Standpunte” Nuwe reeks 50, Desember 1963</ref><ref>Kannemeyer, J.C. “Konfrontasies” Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1977</ref><ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref><ref>Kannemeyer, J.C. “Kriterium”, Oktober 1963</ref> ʼn Soortgelyke studie oor ʼn figuur uit die wêreldletterkunde is “'''''Die wêreld van Albert Camus'''''”. “'''''Op weg na ʼn nuwe politieke lewenshouding'''''” bevat vier filosofiese opstelle waarin hy poog om die politieke denke en die politieke werklikheid van die [[20ste eeu|twintigste eeu]] te oriënteer. Die vier opstelle is “''Vryheid en binding in die alledaagse lewe''”, “''Burger en staat''”, “''Op weg na ʼn nuwe politieke lewenshouding”'' en “''Staat en kerk in ʼn gesekulariseerde wêreld''”. Deur middel van hierdie opstelle stel hy die nuutste filosofiese tendense aan die bod en argumenteer hoe dit die politieke interaksie van die individu kan beïnvloed.<ref>Versfeld, Martin “Kriterium”, Oktober 1963</ref> “'''''Moraliteit en politiek'''''” bevat nege artikels, waarvan slegs een voorheen gepubliseer is. Baie van die artikels is voorlesings wat hy by verskillende geleenthede gehou het en waaruit sy beskouinge oor die [[teologie]] en die [[politiek]], afsonderlik en in interaksie met mekaar, weergegee word.<ref>Dreyer, P.S. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 16 no. 4, Desember 1976</ref> Die opstelle in “'''''Voortbestaan in geregtigheid'''''” formuleer wyses waarop die [[Afrikaners]] relevant kan bly in ʼn veranderende Suid-Afrika.<ref>Dreyer, P.S. “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 1, Februarie 1982</ref><ref>Nieuwoudt, C.F. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 21 no. 4, Desember 1981</ref> In “'''''Tweede refleksie'''''” word ʼn keur uit sy geskrifte saamgestel deur W.L. van der Merwe en P. Duvenage. Die samestellers verdeel sy werk in vier afdelings, naamlik filosofie, [[religie]], [[kuns]] en politiek.<ref>Rossouw, Johann “Rapport” 9 November 2008</ref> “'''''Power of imagination'''''” is ʼn bundeling van die laaste reeks lesings wat hy by die Somerskool van die [[Universiteit van Kaapstad]] gehou het. Hierin het hy die konsep van verbeelding deur die eeue nagevors en die ontwikkeling daarvan vanaf die begin tot die hede geskets.<ref name=":1" />
== Geselekteerde bibliografie ==
{| class="wikitable"
!Jaar
!Titel van publikasie
|-
|1962
|Eksistensie en gestalte
|-
|1963
|Die sterflikheid van die siel
Op weg na 'n nuwe politieke lewenshouding
|-
|1965
|Evolusie en Christendom
|-
|1966
|Die wêreld van Albert Camus
|-
|1967
|Sekularisasie
|-
|1969
|Beweging uitwaarts (saam met W.A. de Klerk en Marthinus Versfeld)
|-
|1976
|Moraliteit en Politiek
|-
|1978
|Christian responsibility in South Africa's plural society
|-
|1979
|Afrikaner nationalism
|-
|1980
|Voortbestaan in geregtigheid
|-
|1982
|Ideologies: Ways of looking at South Africa
The roots of nationalism
Keuse vir die Afrikaner
|-
|2009
|Tweede refleksie
|-
|2012
|Proof of imagination
|}
== Eksterne skakels ==
* [http://www.stellenboschwriters.com/degenaarj.html Johan Degenaar]
== Verwysings ==
=== Boeke ===
Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966
HAUM “Stellenbosse Galery” HAUM-Uitgewers Kaapstad en Pretoria 1974
Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
Rabie, Jan “Hutspot” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2004
=== Tydskrifte en koerante ===
Brümmer, Willemien “ʼn Ware sprokie” “Insig” 1987-2007
Brümmer, Willemien “Die wysgeer en die wonder van lewe” “By” 29 Junie 2013
De Villiers, Johannes “NHN vereer filosoof Degenaar” “Rapport” 21 Junie 2009
Duvenage, Pieter “Sy invloed sal nooit stil word nie” “Beeld” 24 Julie 2015
Esterhuyse, Willie “ʼn Rebel teen die dinkdiktators” “Rapport” 26 Julie 2015
Pauw, J.C. “ʼn Keuse vir die Afrikaner” “Standpunte” Nuwe reeks 170, April 1984
Scholtz, Leopold “Goeiemôre, dames en here. My naam is Johan Degenaar” “Beeld” 15 Maart 2005
Snyman, Johan “Johan Degenaar (1926-2015)” “Tydskrif vir Letterkunde Jaargang 52 no. 2 Lente 2015
Van Niekerk, Anton “Vader van groot denke” “Die Burger” 8 Maart 2006
== Ander verwysings ==
{{DEFAULTSORT:Degenaar, Johan}}
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse filosowe]]
| |||