Pous Pius V: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 9:
|opvolger=[[Pous Gregorius XIII|Gregorius XIII]]
|geboortedatum=[[17 Januarie]] [[1504]]
|geboorteplek= [[Bosco]], [[Hertogdom Milaan]]
|sterftedatum=[[1 Mei]] [[1572]]
|sterfteplek=[[Rome]], [[Italië]]
Lyn 17:
'''Pius V''' was die 225ste [[pous]] van die [[Rooms-Katolieke Kerk]] van [[1566]] tot [[1572]]. Hy word as [[heilige]] vereer in die Rooms-Katolieke Kerk. Hy is veral bekend vir sy rol in die konsilie van Trente, die Kontrareformasie en standaardisering van die liturgie.
 
== Biografie ==
'''Pous Pius V'''<ref>Pius V, Saint. (2008). [[Encyclopædia Britannica]]. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica.</ref> is gebore as '''Antonio Ghislieri''' op [[17 Januarie]] [[1504]] in [[Bosco]], [[Hertogdom Milaan]]. Hy was 'n seun van Paolo Ghislieri en Domenica Augeria. Op die ouderdom van veertien jaar sluit hy aan by die Dominikane en neem die kloosternaam Michele aan. Sy naam word ook as Giovanni Michele aangegee. Hy word tot priester gewy in Genua in [[1528]]. Hy het probeer om die morele laksheid in die Dominikaanse kloosters aan te spreek en is op eie versoek aangestel as inkwisiteur in Como. Sy hervormingsywer het hom die wrok van die plaaslike bevolking op die hals gehaal en hy moes terugkeer na Rome in [[1550]]. [[Pous Paulus IV]] stel hom op [[4 September]] [[1556]] aan as biskop van Sutri en Nepi en maak hom 'n kardinaal op [[15 Maart]] [[1557]]. Onder [[Pous Pius IV]] word hy biskop van Mondovi en [[Piëmont]] op [[17 Maart]] [[1560]], maar sy teenstanders het dit reggekry om sy gesag as inkwisiteur in te kort. Op [[7 Januarie]] [[1566]] volg hy [[Pous Pius IV]] op en word gekroon op sy verjaarsdag [[17 Januarie]] [[1566]] deur kardinaal Giulio Feltrio della Rovere. Hy regeer tot sy dood op [[1 Mei]] [[1572]] en word opgevolg deur [[Pous Gregorius XIII]].
Die naam ‘Pius’ beteken 'die vrome'.
 
== Pontifikaat ==
'''Pous Pius V'''<ref>Lataste, J. (1911). Pope St. Pius V. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek November 13, 2009 by: http://www.newadvent.org/cathen/12130a.htm</ref> was al gou na sy verkiesing in die moeilikheid oor die dieet van [[Augsburg]] van [[26 Maart]] [[1566]]. Kardinaal Giovanni Francesco Commendone het die situasie egter beredder. Die pous was deeglik bewus daarvan dat hy die moraliteit van die kerk moet herstel. Hy het die pouslike hof hervorm op die manier van leefwyse van die Dominikane. Hy het bepaal dat geestelikes in hulle gemeente moet woon, kroeë gereguleer en prostitute verdryf. Op [[29 Maart]] [[1567]] puliseer hy "Admonet Nos" waarin die herinvestuur van gebiede wat tot die pouslike staat behoort, verbied word. Hy het die belangrikheid van seremonies beklemtoon en veral die liturgie van die Mis vasgelê. Die kanon moes gehandhaaf word en die besluite van die konsilie van Trente moes geïmplementeer word. In [[1569]] benoem die pous 'n kommissie om die teks van die Vulgaat (die Latynse Bybel) te hersien. Op [[17 September]] [[1569]] publiseer hy die bul "Consueverunt Romani" wat die bid van die rosekrans (ook paternoster genoem) aanbeveel.
 
=== Liturgie ===
In uitvoering van die besluite van die konsilie van Trente, het pous Pius die Heilige Mis gestandaardiseer en op [[14 Julie]] [[1570]] 'n missaal gepubliseer onder die titel "Quo Primum". Die missaal was verpligtend vir alle misse in die Latynse ritus, behalwe waar 'n missaal van voor [[1370]] gebruik is. Die tridentiene mis (soos dit later genoem word) bly geldig vir 400 jaar totdat [[Pous Johannes XXIII]] dit laat hersien het in [[1962]].
 
=== Hugenote ===
Pous Pius V was terdeë bewus van die aanvalle op die kerk se gesag en wou die aanvalle so veel moontlik beperk. In Frankryk, waar sy invloed groot was het hy verskeie maatreëls teen die [[Hugenote]] getref. Hy het kardinaal Odet de Coligny afgeset en die koninklike edik wat protestantse dienste toegelaat het, gekanselleer. Hy het die Roomse kategismus afgedwing en geen kompromie met die adellike Hugenote geduld nie.
 
=== Karakter en beleid ===
Sy bul "In Coena Domini" van [[1568]] is die rigtinggewende publikasie van sy beleid, maar sy verbod op winsbejag en die veroordeling van Michael Baius, die ketter van die Universiteit van Leuven en die hervorming van die brevier in Julie [[1568]] toon sy karakter. Hy veroordeel "dirum nefas" in Augustus [[1568]], verban die Jode uit die kerklike staat behalwe in Rome en Ancona, en bevestig die voorregte van die kruisvaarders en beskerm hulle teen die Inkwisisie in Oktober [[1570]]. Hy bevestig in November [[1570]] die Onbevlekte Ontvangenis, onderdruk die Fratres Humiliati weens losbandigheid in Februarie [[1571]] en stig die kantoor vir die verering van Maria in Maart [[1571]]. Hy herstel die daaglikse voordrag van die kanonieke ure in September [[1571]] en kondig 'n volle aflaat aan vir die aankoop van hulp teen die Turke in Maart [[1572]].
 
=== Elizabeth I ===
Pous Pius V het Maria, koningin van Skotland, gesteun teen [[Elizabeth I van Engeland]]. Op [[27 April]] [[1570]] publiseer die pous sy bul "Regnans in Excelsis" waarin hy Elizabeth tot ketter verklaar en haar onderdane van alle trou aan haar kwytskeld. In antwoord begin Elizabeth die katolieke vervolg.
 
=== Die Heilige Liga ===
Pous Pius V het die vorming van die Heilige Liga teen die Turke bevorder. Die liga se vloot het die [[Slag van Lepanto]] op [[7 Oktober]] [[1571]] gewen. By sy heiligverklaring is aangevoer dat die pous op wonderbaarlike wyse van die oorwinning geweet het net nadat die slag verby was, hoewel hy in Rome was. Drie nasionale sinodes is ook tydens sy pontifikaat gehou in [[Napels]] onder Kardinaal Alfonso Carafa (wat deur pous Pius in ere herstel is na 'n ondersoek), in [[Milaan]] onder kardinaal Carlo Borromeo en in Machim.
 
=== Pouslike drag ===
Die wit pouslike drag word ook aan pous Pius V toegeskryf omdat hy na sy verkiesing nie sy wit Dominikaanse gewaad sou wou verander na die gebruiklike rooi nie. Die bewering word egter in twyfel getrek <ref>http://www.zenit.org/article-14628?l=english</ref>
 
=== Die kollege van kardinale ===
Pous Pius V het 21 nuwe kardinale aangestel in drie konsistories.
 
==== Die konsistorie van [[6 Maart]] [[1566]] ====
* Michele Bonelli, O.P., kardinaal-nepoot.
 
==== Die konsistorie van [[24 Maart]] [[1568]] ====
* Diego Espinosa Arévalo, biskop van Sigüenza, Spanje.
* Jérôme Souchier, O.Cist., ab van Clairvaux en van Cîteaux.
Lyn 54:
* Antonio Carafa, apostoliese protonotarius.
 
==== Die konsistorie van [[17 Mei]] [[1570]] ====
* Marcantonio Maffei, aartsbiskop van Chieti.
* Gaspar Cervantes de Gaete, aartsbiskop van Tarragona, Spanje.
Lyn 72:
* Gian Girolamo Albani, apostoliese protonotarius.
 
=== Bulle, Ensiklieke en Dekrete ===
* [[26 Februarie]] [[1569]] – Hebraeorum Gens - Verban die Jode uit die kerklike staat.
* [[17 September]] [[1569]] – Consueverunt Romani – Oproep om te bid.
* [[5 Maart]] [[1570]] – Regnans in Excelsis – [[Ekskommunikasie]] van Elizabeth I
Lyn 79:
* [[25 Julie]] [[1571]] – Exponi nobis nuper – Stigting van die Universiteit van Lima.
 
== Verering ==
Die generaal van die Dominikaanse Orde, Antonin Cloche, begin die heiligverklaringsproses van pous Pius V in [[1696]]. Op [[1 Mei]] [[1672]] word Pius salig verklaar deur [[Pous Clemens X]] en op [[22 Mei]] [[1712]] heilig deur [[Pous Clemens XI]]. Sy feesdag was oorspronklik op [[5 Mei]], maar in [[1969]] word dit verskuif na [[30 April]].
 
== Bibliografie ==
* Duff, Eamon (2001). ''Saints and Sinners: A History of the Popes'', Yale University Press. ISBN 03000916560-300-09165-6.
* Maxwell-Stuart, P. G. (2002). ''Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present'', Thames & Hudson. ISBN 05000179800-500-01798-0.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
== Eksterne skakels ==
{{En-Wikisource info|Catholic Encyclopedia (1913)/Pope St. Pius V}}
* {{CE|http://www.newadvent.org/cathen/12130a.htm}}
Lyn 101:
{{Commons|Pius V}}
 
== Nota ==
Saamgestel en vertaal uit die [[:nl:Paus Pius V|Nederlandse]], [[:en:Pope Pius V|Engelse]], [[:de:Pius V.|Duitse]] en [[:fr:Pie V|Franse]] wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.
 
== Opvolging ==
{{s-start}}
{{s-bef|voor=[[Pous Pius IV|Pius IV]]}}
Lyn 113:
{{pouse}}
{{teenpouse}}
Basis URL: http[[://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Pius_V:Pope Pius V]]
 
[[Kategorie:Pouse|Pius V]]