Poseidon: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k →Verwysings: Link FA is now handled by Wikidata, removed: {{Link FA|id}} using AWB (10861) |
No edit summary |
||
Lyn 5:
|beeld = Poseidon sculpture Copenhagen 2005.jpg
|beeld_wydte = 200px
|beeld_onderskrif = Standbeeld van Poseidon in [[Kopenhagen]].
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
Lyn 11:
|opskrif1 = Naam
|1 = Poseidon
|opskrif2 = God van
|2 = Die see, aardbewings en perde
|opskrif3 = Blyplek
|3 = Die see
|opskrif4 = Simbool
|4 = Drietandvurk, vis, dolfyn, perd, bul
|opskrif5 = Vrou
|5 = [[Amphitrite]]
Lyn 29:
|opskrif10 =
|10 =
}}
'''Poseidon''' ([[Grieks]]: Ποσειδῶν) was in die [[Griekse mitologie]] die god van die see, perde en, as "Die Aardskudder", van aardbewings. Hy is een van die twaalf [[Olimpiese gode]], maar het in ’n paleis onder die see gewoon. Poseidon het baie kinders gehad. Daar is ’n [[lofsang van Homerus]] aan Poseidon, wat die beskermheer van baie Hellenistiese stede was, hoewel [[Atena]] hom geklop het in die stryd om [[Athene]].
== Eienskappe ==
Poseidon het nuwe eilande geskep en die see laat bedaar. As hy beledig of geïgnoreer is, het hy met sy drietandvurk op die grond geslaan en woeste fonteine, aardbewings, verdrinkings en die sink van bote veroorsaak. Matrose het tot Poseidon gebid vir ’n veilige vaart en het soms perde verdrink as ’n offerande.
In Griekse kuns ry hy ’n strydwa wat deur ’n [[hippokampus]] (seeperd) getrek word, of deur perde wat op die see kan hardloop. Sy simbole was die drietandvurk, vis, dolfyn, perd en bul. Hy het in ’n paleis op die seebodem gewoon wat van korale en edelstene gemaak was.
== Mites ==
=== Geboorte en triomf oor Kronos ===
Poseidon was die seun van [[Kronos]] en [[Rhea (mitologie)|Rhea]]. In die meeste weergawes van die mite is hy nes sy broers en susters, behalwe [[Zeus]], ná sy geboorte deur sy pa ingesluk en later deur Zeus gered.
In sommige weergawes van die mite spring hy egter nes Zeus dié lot vry. Hy word gered deur Rhea, wat hom tussen ’n trop lammers versteek en voorgee sy het die lewe aan ’n hingsvul geskenk. Sy gee dié vir Kronos om in te sluk. Volgens Diodorus Siculus<ref>Diodorus Siculus, ''Histories,'' 4.73 (1ste eeu v.C.), v. 55.</ref> is Poseidon op [[Rhodos]] grootgemaak en Zeus op [[Kreta]].
Volgens die ''[[Ilias]]'' het Poseidon die see gekry toe die wêreld in drie verdeel is tussen hom, Zeus en [[Hades]]. Zeus het die lug gekry en Hades die onderwêreld.
=== Nederlaag in Athene ===
[[Lêer:Temple of Poseidon.jpg|
Atena het die beskermpersoon van die stad [[Athene]] geword nadat sy ’n kompetisie teen Poseidon gewen het. Poseidon het egter ’n teenwoordigheid op die [[Akropolis]] behou in die vorm van sy surrogaat, [[Erechtheus]].
Op ’n Atheense fees het die twee gode ooreengekom dat elk vir die Atheners ’n geskenk sal gee, en dié sou dan kon kies watter een hulle wil hê. Poseidon het met sy drietandvurk op die grond geslaan en ’n fontein het ontstaan. Die water was egter sout en nie baie bruikbaar nie. Atena het vir hulle ’n olyfboom gegee. Die Atheners het die olyfboom gekies, en daarmee saam vir Atena as hul beskermpersoon, want die olyfboom het aan hulle hout, olie en kos verskaf.
Poseidon was so kwaad dat hulle hom nie gekies het nie dat hy ’n groot vloed na die [[Attika-vlakte]] gestuur het om hulle te straf. Die induiking wat deur Poseidon se vurk gemaak en met sout water gevul is, is omring deur die noordelike muur van die [[Erechtheum]] en is onbedek gelaat.
Line 75 ⟶ 55:
Die kompetisie tussen Atena en Poseidon was die onderwerp van die reliëfwerk aan die westelike kroonlys van die [[Parthenon]], die eerste gesig wat besoekers begroet het.
=== Die mure van Troje ===
Nadat Poseidon en Apollo vir Zeus beledig het, het laasgenoemde hulle gestuur om koning [[Laomedon]] van [[Troje]] te dien. Hy het hulle ’n groot muur om die stad laat bou en belowe om hulle aansienlik daarvoor te vergoed, ’n belofte wat hy toe verbreek het. Uit wraak, voor die [[Trojaanse Oorlog]], het Poseidon ’n seemonster gestuur om Troje aan te val. (Dit is later deur [[Perseus]] doodgemaak.)
== Ander mites ==
In die ''Ilias'' was Poseidon die Grieke goed gesind en het hy hulle op verskeie geleenthede gehelp om teen die Trojaanse magte te veg. In Boek XX help hy die Trojaanse prins [[Aeneas]] egter teen [[Achilles]].
In die ''[[Odussee]]'' haat Poseidon vir [[Odusseus]] nadat hy sy seun, die [[sikloop]] [[Polyphemus]], se oog uitgesteek het. Hy verhoed jare lank dat Odusseus huiswaarts kan keer.
=== Verhoudings en kinders ===
[[Lêer:
Poseidon se lewensmaat was Amphitrite, ’n [[nimf]] en antieke seegodin, die dogter van Nereus en Doris. Hy het ook baie helde by talle ander vroue verwek. Hy was vermoedelik die pa van die broemde Theseus.
’n Sterflike vrou, Tyro, was getroud met Cretheus (by wie sy ’n seun, Aeson, gehad het). Sy was egter verlief op Enipeus, ’n riviergod wat haar attensies verwerp het. Een dag het Poseidon, vol begeerte na Tyro, homself as Enipeus vermom. Uit dié voorval is die tweelinghelde Pelias en Neleus gebore.
Poseidon het ook ’n verhouding gehad met Alope, sy kleindogter deur Cercyon, en daaruit is die Attiese held Hippothoon gebore. Cercyon het sy dogter daarna lewend laat begrawe, maar Poseidon het haar in ’n fontein, die Alope naby Eleusis, verander.
Poseidon het Amymone van ’n wellustige [[sater]] gered en toe die kind Nauplius by haar verwek.
Nadat hy Caeneus verkrag het, het Poseidon haar versoek toegestaan en haar in ’n manlike stryder verander.
Nie al Poseidon se kinders was menslik nie. In een mite het hy na [[Demeter]] gevry. Sy het hom egter verwerp en haar in ’n merrie verander sodat sy tussen ’n trop perde kon wegkruip. Hy het besef wat gebeur het, hom in ’n hings verander en haar verkrag. Hul kind was ’n perd, [[Arion (mitologie)|Arion]], wat soos ’n mens kon praat.
Poseidon het ook seks met [[Medusa]] op die vloer van ’n tempel in Athene gehad. Atena het Medusa toe in ’n monster verander. Toe sy later deur die held [[Perseus]] onthoof is, het Chrysaor en Pegasus uit haar nek voortgekom. Verder was daar Triton, die meerman; Polyphemos, die [[sikloop]]; en Aloadae, die [[Reus (mitologie)|reuse]].
’n Lys van Poseidon se kinders:
<ref>{{cite web |url=http://ancienthistory.about.com/cs/grecoromanmyth1/a/poseidonmates.htm |title=Mates and Children of Poseidon |accessdate=5 Februarie 2007 |author=Gill, N.S. |year=2007 }}</ref>▼
▲{{cite web |url=http://ancienthistory.about.com/cs/grecoromanmyth1/a/poseidonmates.htm |title=Mates and Children of Poseidon |accessdate=5 Februarie 2007 |author=Gill, N.S. |year=2007 }}</ref>
<div style="-moz-column-count:2; column-count:2;">
# By Aethra
Line 116 ⟶ 95:
## Ancaeus
## Eurypylos
[[Lêer:Neptune Adam 1725 La County Museum California.jpg|
# By Canace
## Aloeus
## Epopeus
## Hopelus
## Nireus
## Triopas
# By Celaeno
## Lycus
Line 139 ⟶ 118:
## Mestor
## Azaes
[[Lêer:Poseidon enthroned De Ridder 418 CdM Paris n2.jpg|
## Diaprepes
# By [[Demeter]]
Line 147 ⟶ 126:
## Euphemus
# By Euryale
## Orion
# By [[Gaia (mitologie)|Gaia]]
## Antaeus
Line 191 ⟶ 170:
== Verwysings ==
: ''Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel [
{{Verwysings}}
* Walter Burkert, ''Greek Religion'' (1977) 1985.
* [http://www.maicar.com/GML/Poseidon.html GML Poseidon]
* [http://www.theoi.com/Olympios/Poseidon.html Theoi.com: Poseidon]
* [http://www.androphile.org/preview/Library/Mythology/Greek/ Die verhaal van Poseidon en Pelops]
* [http://www.csun.edu/~hcfll004/mycen.html Gods found in Mycenaean Greece;] ’n tabel deur Michael Ventris en John Chadwick, ''Documents in Mycenaean Greek'', tweede uitgawe (Cambridge 1973)
* {{cite web
| last =Jenks
| first =Kathleen
| authorlink =
| publisher =Myth*ing links
| |||