Chris Barnard (skrywer): Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lotje (besprekings | bydraes) +wikilink |
Uitbreiding van Chris Barnard se profiel |
||
Lyn 24:
}}
'''Christiaan Johan Barnard''' (bekend as '''Chris Barnard'''; (*
==
Christiaan Johan Barnard is op 15 Julie 1939 op die sitrusplaas Mataffin in die distrik [[Nelspruit]] gebore as die oudste van twee seuns. Hy het ʼn jonger broer Sam. Sy pa, Flip Barnard, is ʼn sitrusboer en sy ma, Hanna Blundell, is ʼn tuisteskepper. As vyfjarige kind doen hy Perthes-siekte (verbrokkeling van die heuppotjie) op en is vir byna twee jaar in gips en bedlêend, sodat daar gevrees is dat hy nooit sal kan loop nie. Hy matrikuleer in [[1957]] aan die Hoërskool Nelspruit. Daarna studeer hy aan die [[Universiteit van Pretoria]] en behaal die B.A.-graad in [[1960]] met Afrikaans-Nederlands en [[Kunsgeskiedenis]] as hoofvakke<ref>Esaach: <nowiki>http://www.esaach.org.za/index.php?title=Barnard,_Chris</nowiki></ref>. Op universiteit is hy aktief betrokke by die publikasies van die universiteit en is onder andere redakteur van die joolblad, die literêre jaarblad en die eerstejaar gidsblad. Ook op dramagebied speel hy ʼn aktiewe rol as voorsitter van die toneelvereniging en is onder andere verantwoordelik vir die onderhandelinge om die reg te verkry om die eerstes te wees wat [[Bartho Smit]] se ''Don Juan onder die boere'' opvoer, waarin hy ook ʼn rol speel. So ontmoet hy vir Bartho, met wie hy lewenslange vriende is<ref name=":0">LitNet: <nowiki>http://www.litnet.co.za/chris-barnard-19392/</nowiki></ref>.
Chris aanvaar na universiteit ʼn betrekking as joernalis by ''[[Die Vaderland]]'', aanvanklik ([[1961]]) in [[Pretoria]] en vanaf [[1962]] in [[Johannesburg]], waar hy ook later meewerk aan ''[[Dagbreek (Sondagkoerant)|Dagbreek]] en Sondagnuus'' en ''[[Die Brandwag]]''. In 1962 tree hy in die huwelik met Anette en drie seuns (Johan, Stephan en Tian) word uit hierdie huwelik gebore, wat later weer ontbind is. Onder aanmoediging van Bartho Smit bring hy ʼn gedeelte van die jare [[1964]] en [[1965]] in [[Parys]] deur, waar hy ʼn noue vriendskap met [[Breyten Breytenbach]] sluit en hom ook aanmoedig om meer ernstig te begin skryf. Deur Chris se bemiddeling word Breyten se ''Die ysterkoei moet sweet'' en ''Katastrofes'' deur Afrikaanse Pers-Boekhandel gepubliseer, waar Bartho Smit destyds die uitgewer was. Chris bring in hierdie tyd ook besoeke aan [[Spanje]], [[Italië]] en [[Duitsland]]. In [[Europa]] maak hy kennis met die moderne teater, wat hom baie beïndruk, asook baie en goeie rolprente. By sy terugkeer na [[Suid-Afrika]] werk hy twee jaar onder Bartho Smit as uitgewer by die Afrikaanse Pers-Boekhandel waarna hy in [[1967]] tot die Transvaalse redaksie van ''[[Huisgenoot|Die Huisgenoot]]'' toetree. Sy rubriek ''Chriskras'' wat in hierdie jare in ''Die Huisgenoot'' verskyn maak van hom ʼn bekende in die volksmond en ʼn keur uit hierdie rubrieke word later in drie bundels versamel<ref>Storiewerf: <nowiki>http://www.storiewerf.co.za/cvs/cv_chrisbarnard_ph.htm</nowiki></ref>. Hy bly in hierdie tyd in [[Blackheath]] in Johannesburg, maar koop ook ʼn plasie ʼn entjie anderkant [[Brits]], wat hy Dwaal noem.
Hy speel ʼn beduidende rol in die tydperk van streng [[Sensuurwet (Apartheid)|sensuur]]. In [[1973]] kry hy saam met [[John Miles]], [[Ampie Coetzee]] en Bartho Smit beheer van die Johannesburgse tak van die Afrikaanse Skrywerskring. Met die verbod op [[André P. Brink]] se ''Kennis van die aand'' vroeg in [[1974]] stig hulle ʼn fonds vir die verdediging van die boek en reik sterk bewoorde verklarings oor die aangeleentheid uit. Wanneer die ander lede beswaar aanteken teen hulle standpunte, bedank hulle, ʼn aksie wat indirek in [[1975]] lei tot die stigting van die [[Afrikaanse Skrywersgilde]], waarvan hy ʼn stigterslid is. In [[1987]] word hy verkies as voorsitter van die Afrikaanse Skrywersgilde, maar bedank hierdie amp in [[1988]] omdat dit te veel met sy eie skryfwerk inmeng<ref name=":0" />.
Na sy egskeiding trou hy in [[1978]] met die [[aktrise]] en later bekende filmregisseur [[Katinka Heyns]] en die egpaar het ʼn seun, wat hulle Simon noem. Katinka het ook twee seuns uit haar vorige huwelik met [[Koos Roets]]. Chris begin nou voltyds as vryskutskrywer werk en maak dokumentêre rolprente vir televisie. Saam met sy vrou begin hulle die filmmaatskappy [[Sonneblom Films]]. Van die begin van [[1981]] is hy woonagtig op sy plasie Sandowaan, wat geleë is aan die noordelike hang van die [[Magaliesberg]], digby die [[Hartbeespoortdam]] in die distrik [[Brits]]. In [[1994]] moet hy ʼn heupvervangingsoperasie ondergaan, ʼn uitvloeisel van die Perthes-siekte (verbrokkeling van die heuppotjie) wat hy as vyfjarige kind opgedoen het.
By verskeie geleenthede lewer hy openbare toesprake, soos in [[1993]] die hooftoespraak by die Afrikaanse Skrywersgilde se beraad in [[Bloemfontein]] onder die opskrif ''Opstand teen verskillende vorme van mag / gesag''. Hierin vra hy of skrywers steeds kan bekostig om soveel tyd af te staan aan debatte oor verskillende groepe se literêre kwellings, in stede daarvan om te praat oor werklik aktuele kwessies soos die mag van armoede, geheime leërs, rampokkergeweld, omgekeerde rassisme en anargie. In September [[1993]] lewer hy ʼn toespraak voor die Nasionale Leeskringseminaar in [[Welkom]], waar hy uitvaar teen die skryf van venynige resensies en resensente wat lees met ʼn komplekse, diepgewortelde wrok teen die samelewing. Hy dien ook op die direksie van die [[InniBos|Innibos]]-Kunstefees wat elke jaar op [[Nelspruit|Mbombela]] gehou word.
Hy koop in [[1994]] vir hom die wildplasie Thulani (wat “hou jou bek” beteken) naby Nelspruit, ʼn hanetree vanaf die plaas Boschrand waar hy groot geword het. Op een deel van die plaas boer hy deeltyds met [[Lemoen|lemoene]], makadamianeute, [[Lietsjie|lietsjies]] en [[Mango|mango’s]]. Die ander deel van die plaas bewaar hy in sy natuurlike toestand en hou hier [[Sebra|sebras]], [[Rooibok|impalas]], [[Waterbok|waterbokke]], [[Blouwildebees|blouwildebeeste]], [[Rietbok|rietbokke]] en [[Bosbok|bosbokke]] aan. Later vestig hy hom permanent op die plaas. Hy en Katinka het ook ʼn vakansiehuis op [[Onrus]], naby die [[Kaapprovinsie|Kaap]]. Hy word in September [[2012]] in die opstal van Thulani deur vier gemaskerde rowers aangeval en vasgebind terwyl hulle die huis leeg dra en later met sy bakkie en skootrekenaar (met baie van sy skryfwerk daarop) wegkom. Eers sowat twaalf ure later word hy so gevind<ref>Praag: <nowiki>http://praag.org/?tag=chris-barnard</nowiki></ref>. Hierna word sy plaashuis nog drie kere beroof en die laaste keer steel die boewe nie net die rekenaar nie, maar ook die geheuestokkie wat op die lessenaar gelê het. Hierop was die enigste kopie van ʼn roman waaraan hy reeds vir agt jaar gewerk het. Daarna word nog drie keer by die opstal ingebreek, maar hy is gelukkig nie een keer tuis nie. Hy verkoop dan die plaas in [[2014]] en laat bou ʼn huis in ʼn veiligheidskompleks skaars vyfhonderd meter van Mataffin, net buite Nelspruit (nou Mbombela), waar hy gebore is. In November [[2015]] word sy regterbeen in ʼn operasie by die Wilgers-Hospitaal in Pretoria onder die knie geamputeer<ref>Lowvelder: <nowiki>http://lowvelder.co.za/303381/chris-b/</nowiki></ref>, nadat hy lank met die bloedsomloop in die been gesukkel het. Komplikasies tree in na die operasie en hy word weer in die Wilgers-Hospitaal opgeneem, waar hy op Maandag 28 Desember 2015 aan ʼn hartaanval oorlede is<ref name=":0" />.
== Skryfwerk ==
Op skool reeds begin hy skryf. As plaasseun ontwikkel hy ʼn besondere liefde vir die natuur, wat hom inspireer om in [[1953]] ʼn lang epiese gedig oor ʼn leeufamilie te skryf wat ʼn landswye wedstryd van die Afrikaanse jeugblad ''Patrys'' wen. In standerd ses skryf hy ʼn handleiding oor [[Soogdier|soogdiere]] van Suid-Afrika en begin reeds met uitgewers onderhandel voordat die boek klaar geskryf is. Die boek is natuurlik nie gepubliseer nie. Aan die einde van sy hoërskooljare begin hy kortverhale skryf wat hy met min sukses aan tydskrifte stuur. Nietemin besluit hy op agtienjarige ouderdom dat hy graag skrywer wil word. In sy eerste jaar op universiteit stuur hy ʼn kortverhaal aan die radio, waar dit voorgelees word en hom geweldig aanmoedig. ʼn Aantal gedigte van hom verskyn in [[1961]] in ''Tydskrif vir Letterkunde''. As student publiseer hy gedigte, kortverhale en sketse in die studenteblaaie ''Trek'', ''Stiebeuel'' en ''Die Perdeby'', terwyl sy kortverhaal ''Berdine in die môre'' in Oktober 1961 in ''Inset'' opgeneem word.
=== Novelles, kortverhale en rubrieke ===
Dit is met sy prosa wat hy aanvanklik vir hom ʼn naam maak in die [[Afrikaanse letterkunde]]. Hy begin met korter prosa, naamlik novelles en kortverhale. Sy eerste novelles, ''Muurspieël'' en ''Naelstring'', skryf hy terwyl hy op universiteit is en dit word saamgebundel in ''Bekende onrus''. Dit het die mens se seksuele drif as tema en fokus op karakters met obsessionele trekke. Met die voortvlugtende figuur stel hy ook ʼn soort figuur bekend wat hy in sy latere werk meer genuanseerd sou uitwerk. Die titel verwys na die algemeen menslike drang na geslagsvervulling en liefde en hoe hierdie drang op unieke wyse in verskillende mense na vore tree. ''Naelstring'' het as hoofkarakter ʼn gebreklike plaasmeisie, wie se stryd fisies en geestelik van aard is. Sy vlug weg van haar benouende bestaan op die plaas, knoop in die stad ʼn verhouding aan en word dan swanger. Eindelik loop haar stryd uit op aksie en vermoor sy haar kind en vlug terug na haar ma, aan wie sy onlosmaakbaar gekoppel is deur die onsigbare naelstring. ''Muurspieël'' is minder heg gestruktureer, maar beïndruk tog met die karaktertekening van die onaansienlike Hanna en oom Natie en hulle pogings om ten spyte van liggaamlike gebreke tog emosionele vervulling te vind. Hierdie novelle staan meer in die sfeer van vernuwing in die prosa, veral in die manier waarop plattelandse mense voorgestel word as verwikkelde karakters met ʼn demoniese onderstroming<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref><ref>Smuts, J.P. “Inset”, Oktober 1961</ref>. ''Bekende onrus'' word in 1961 bekroon met die eerste CNA-prys.
Die novelle ''Die houtbeeld'' is geskryf nog voor ''Bekende onrus'' en behandel die kleurprobleem in ʼn verhaal van liefde oor die kleurgrens tussen die bruin onderwyser Andries Small en ʼn blanke meisie, Mara. Na haar dood ontstaan daar ʼn drang by Andries om as kunstenaar iets tot stand te bring en uit hout ʼn beeld van haar te kerf<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref>.
Na hierdie eerste drie novelles skryf Barnard ''Die gekruisigdes'', ʼn werk wat hy nooit laat publiseer nie.
''Man in die middel'' sit die rassetema voort, met die titel wat die posisie van die hoofkarakter tussen die blankes en bruin mense uitbeeld. Leon Hugo word in ʼn wit gesin se huis groot, maar is in werklikheid ʼn bruin man. Wanneer hy die waarheid uitvind, trek hy na ʼn ander gebied waar niemand van sy agtergrond bewus is nie en hy as buitestaander sy lewe slyt. Hy word ʼn lektor in musiek aan ʼn universiteit en trou met ʼn wit vrou. Die essensie van die verhaal is Leon se onvermoë om sy eie identiteit te vind, aangesien hy verskeur word tussen sy liefde vir sy vrou en gesin en dié vir sy biologiese broer, Ockert. Hy probeer die waarheid vir sy vrou verberg en hulle verhouding ly daaronder, veral omdat hy huiwerig is om kinders te hê uit vrees dat die kind bruin sal wees. Die gebrek aan kommunikasie tussen die egpaar is egter onwaarskynlik. Hierdie eerste novelles beïndruk reeds met die volwasse temas, die taalgevoeligheid en raak segging, hoewel dit oor die algemeen nog nie heg genoeg gestruktureer en afgerond is nie<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref><ref>Cloete, T.T. “Standpunte” Nuwe reeks 50, Desember 1963</ref>.
In ''Dwaal'' bundel Barnard vyf prosatekste (''Woestyn'', ''Argipel'', ''Vertrek'', ''Geboorte'' en ''Meineed''), meer novelles as kortverhale. Barnard staan met die hoofkarakters as naamlose buitestaanderfigure en sterk simbolies-allegoriese inslag viervoet binne die vernuwing van Sestig met die hoofsaaklik eksistensiële ervaring van die lewe as uitsigloos en absurd. Die hoofkarakters is totaal uiteenlopend (ʼn dwalende in die woestyn, ʼn ter dood veroordeelde moordenaar, ʼn swaksinnige, ʼn politieke rebel en ʼn joernalis soekende na die waarheid in ʼn moordsaak) maar hulle ervaring van doelloosheid is universeel. Die titel van die bundel verwys na die hoofkarakters se dwaling soos hulle worstel met die sin van bestaan en die soeke na identiteit. Hulle soektog is gedoem tot mislukking aangesien hulle kondisie die algemene kondisie van mens-wees is, waarvoor daar nie ʼn oplossing bestaan nie<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref>.
''Die swanesang van Majoor Sommer'' bring vele van die temas van die absurde in die letterkunde na hierdie novelle, waar die mens ontmasker word en in die proses alles bevraagteken. Majoor Sommer is ʼn verskopte oud-soldaat, vermink deur ʼn oorlog waarvan hy min onthou en met slegs ʼn houtbeen en twee medaljes as bewys van ʼn vergete heldedaad. Hy daag een nag op by ʼn boshut met drie boswerkers, waar hy van al sy besittings gestroop, verhoor en tereggestel word. So verloor hy alles wat hy het en deur die vrae wat hy nie kan antwoord nie verdwyn alle sekerhede, waardeur die absurde van bestaan gesuggereer word<ref>Antonissen, Rob “Standpunte” Nuwe reeks 66, Augustus 1966</ref><ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref>. Hierdie novelle word ook vir die televisie verwerk en in [[1985]] as televisiedrama gebeeldsaai.
In die kortverhaalbundel ''Duiwel-in-die-bos'' word meesleurende verhale gebundel wat sterk simbolies is, maar op ʼn koel-realistiese manier geskryf is. Die bundel vertoon ʼn hegte eenheid omdat daar telkens sprake is van ʼn onskuldige lewe wat deur een of ander “duiwel” bederf word, met die duiwelse, die erotiese en die verganklikheid deurlopende motiewe<ref>Aucamp, Hennie “Dagblad” HAUM-Literêr Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe Eerste Druk 1987</ref><ref>Joubert, Elsa “Sarie Marais” 26 Maart 1969</ref><ref>Van der Walt, P.D. “Standpunte” Nuwe reeks 82, April 1969</ref>. In 1968 verower ''Duiwel-in-die-bos'' die C.N.A.-prys en die [[Hertzogprys]] vir prosa word in [[1973]] toegeken vir hierdie bundel en die roman ''Mahala.''
In ''Oulap se blou'' word ʼn aantal kortverhale/sketse/essays wat meestal oor die jare in opdrag van koerante en tydskrifte geskryf is, saamgebundel. Die verhale handel vernaamlik oor reise, insluitend reise na plekke, na die verlede, na mense en ook na binne. Dit is verhale oor seuns in ʼn hoofsaaklik plattelandse en pastorale wêreld van onskuld wat lankal reeds verby is. Die onheil lê desondanks net agter die deur en wag, soos wanneer die foon lui in die gang, die ma al hoe minder sê of die buurdogter wat die verteller se eerste waardering vir vroulike skoonheid inspireer skielik dood is. Kenmerkend in hierdie verhale is die skrywer se fyn aangevoelde uitbeelding van liefde en verlange, met ekonomie van segging en helderheid van styl. Soos die kleur blou in die titel reeds verkondig, het meeste van hierdie verhale ʼn tikkie melancholie<ref>Cochrane, Neil “Rapport” 23 November 2008</ref><ref>Harper, Susanne “Plus” 9 Maart 2009</ref><ref>Jordaan, Annette “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 47 no. 1, Herfs 2010</ref>. ''Oulap se blou'' is in [[2009]] op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prys.
Chris se rubrieke in ''Die Huisgenoot'' word gebundel in ʼn drietal bundels, ''Chriskras'', ''Chriskras: ʼn Tweede keur'' en ''So onder deur die maan'' en ʼn keur uit die bestes uit al hierdie bundels word weer saamgebundel in ''Klopdisselboom''<ref>Stolz, Danie “Insig” Oktober 1988</ref>. Hierdie sketse slaag daarin om die nostalgiese verlede op te roep sonder om sentimenteel te raak, slaag met ʼn raak en fyn tekening van mense sonder om te moraliseer en stel met ʼn skerp satiriese kyk wanoptrede en wanopvattings aan die kaak. Verskeie van die sketse is anekdoties van aard, maar dan vertel deur ʼn vakman wat weet hoe mense praat, wat gewone mense in al hulle kwaad, moedswilligheid, stompsinnigheid, lekkerkry, vreugde, haat en liefde in sy woorde lewend maak. Die onderwerpe is wydlopend van aard en sluit in plaasmense en stadsmense, troeteldiere, boomname, spelende kinders, ouers en die nostalgiese, om slegs enkeles te noem<ref>Aucamp, Hennie “Dagblad” HAUM-Literêr Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe Eerste Druk 1987</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 21 Januarie 1973</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 19 Desember 1976</ref><ref>Aucamp, Hennie “Dagblad” HAUM-Literêr Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe Eerste Druk 1987</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 26 Januarie 1986</ref><ref>Le Roux, André “Die Burger” 14 November 1985</ref>. In [[1986]] is ''So onder deur die maan'' die naaswenner van die ATKV-Prosaprys en word die Kaaplandse Helpmekaar-FAK-prys vir ontspanningsleesstof aan hierdie boek toegeken.
Barnard se kortverhale en essays word in verskeie versamelbundels opgeneem, waaronder ''Die Afrikaanse kortverhaalboek'', ''Hoogtepunte in die Afrikaanse verhaalkuns'', ''Vertellers 1 en 2'', ''Blommetjie gedenk aan my'', ''Op hulle stukke'', ''Liefde loop ver'', ''Kompas'', ''Son op die land'', ''Borde borde boordevol'', ''Vuurslag'', ''Uit die kontreie vandaan'', ''Stad en stedelig'', ''Kort keur'', ''Majesteit, die kat'' en ''Windroos''. Hy publiseer ook kortverhale in verskeie letterkundige tydskrifte, insluitende ''Sestiger'', ''Inset'', ''Tydskrif vir Letterkunde'' en ''Boeke-Insig''. ''Op ʼn dag in Rome'' is jeugherinneringe wat in die versamelbundel ''Herinnering se wei'' opgeneem word. Die kortverhaal ''Vrydag'' word in die [[Sestigers]] se versamelbundel ''Windroos'' opgeneem, waarna dit ook in ''Duiwel-in-die-bos'' gepubliseer word.
=== Romans ===
Barnard begin reeds in die sestigerjare met vingeroefeninge vir ʼn roman en in 1969 verskyn ʼn fragment uit die versaakte roman ''Onderweg na Nerda'' in ''Kol''. In sy romans slaag hy met ʼn tegniek wat iemand soos Rob Antonissen gedink het onmoontlik is, naamlik om ʼn spannende en vloeiende roman in die verlede tyd te skryf.
''Mahala'' se titel verwys na betekenisloosheid en waardeloosheid, maar ook na die boot waarmee die hoofkarakter vervoer word en so kontak het met die buitewêreld, simbolies daarvan dat die mens hom nie volkome kan afsluit nie. Die roman groei uit die gegewe van die kortverhaal ''Bos'' in ''Duiwel-in-die-bos'' en gee op onthutsende wyse gestalte aan die wag en vrees van ʼn man (Max Delport) in die wildernis, terwyl hy weet dat die onafwendbare dag van afrekening en die dood nader kom. Rondom die vae herinnering van ʼn moord wat nege jaar tevore gepleeg is, word ʼn spanningsverhaal gebou wat diep in die wese van die mens se psige inkyk. Delport was eens diep bevriend met Ritter, maar terwyl die groep een nag op die strand by Ballitobaai was, vind ʼn moord plaas. Delport se getuienis was so verdoemend dat Ritter tronk toe gestuur is. Terwyl hy in die tronk is, knoop Delport ʼn verhouding aan met An, wat op daardie stadium swanger was met Ritter se kind. Ritter ontsnap uit die tronk en soek die twee op, maar Delport gooi hom bewusteloos met ʼn glas tussen die oë. Daarna begin die eindelose vlug, totdat Delport en An in Mosambiek aankom en op die rivierboot die Mahala vervoer word na hulle skuilplek. Delport wag nou al nege jaar in die afgeleë en moeilik bereikbare boswêreld van Mosambiek vir die onafwendbare koms van Ritter, wat sal kom wraak neem. Die roman se tydshantering is baie interessant, deurdat dit in die verlede tyd geskryf is, maar gedurig werk met ʼn hede, terwyl dit deur terugflitse ʼn beeld gee van die verlede van die hoofkarakter en van sy skuld. Die gebruik van verlede tyd maak dan die toekoms ook moontlik reeds deel van die verlede. Op vernuftige wyse gebruik die skrywer telkens simbole en terugkerende elemente om verdere betekenis te gee en spanning te skep, waarvan die masker en die son (aanduidend van Ritter), die weerlig (as waarskuwingsteken) en die gaasdeur met sy aanduiding van kom en gaan en ook die min beskutting wat dit teen die bedreiging bied as voorbeelde. Delport word eindelik onder valse voorwendsels deur die Portugese meisie Malia Domingo van sy kamp weggelok en met sy terugkeer kry hy vir An doodgeskiet op haar bed. Hy keer terug na die Portugese meisie in haar kamp, waar hy die nag deurbring en die volgende oggend waarskynlik vir Ritter sal moet trotseer. Delport se obsessie met sy agtervolger Ritter maak Ritter ʼn noodsaaklike ander helfte van sy eie persoonlikheid. Deurdat Ritter wegbly, bly Delport en sy lewe onvoltooid, deur Ritter se koms, sal hy waarskynlik vernietig word – so word Ritter se uiteindelike koms dus beide Delport se verlossing en teregstelling. As geheel is die roman ʼn manjifieke uitbeelding van ʼn angstoestand en die voortdurende inwerking op mekaar van skuld op vrees, wat later alles anders verdring<ref>Antonissen, Rob “Verkenning en kritiek” H.A.U.M. Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1979</ref><ref>Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref><ref>John, Philip “Beeld” 17 Julie 2006</ref><ref>Smuts, J.P. “Standpunte” Nuwe reeks 98, Mei-Desember 1971</ref>. Die Hertzogprys vir prosa word in [[1973]] toegeken vir ''Mahala'' (saam met die kortverhaalbundel ''Duiwel-in-die-bos'') en verower in 1974 die [[W.A. Hofmeyr-prys]]. Hierdie roman word ook in Duits vertaal.
''Moerland'' beskryf die konflik tussen ʼn swart en ʼn wit Afrikaner, regse geweld en die soeke na ʼn mitiese Afrikanerdom. Die hoofkarakters is Lukas van Niekerk (ʼn swart afstammeling van die Dorslandtrekkers) en die ek-verteller, ʼn Afrikaanse joernalis, politieke vrydenker en mislukte skrywer. Lukas word tydens die politieke onluste in Angola in Luanda gevange geneem en vlug dan voor die MPLA terroriste-organisasie uit, vergesel van die priester Bernardo Bravo en die Portugese vrou Buba. Hulle probeer die grens van Namibië bereik, maar moet later vir Buba agterlaat, terwyl die priester voor die grenspos dood is. Parallel met hierdie gebeure ontwikkel die verhaal van die ek-verteller in Suid-Afrika, sy joernalistieke loopbaan, sy egskeiding en die verhouding met sy rebelse, regse tienerseun Deon. Dan verskyn Sipho Mbokani in sy lewe en die ek-verteller kom in besit van Sipho se boeiende dagboekaantekeninge. In Suid-Afrika verwerp die blanke gemeenskap vir Lukas weens sy velkleur en dit is hy wat in die township Alexandra Sipho Mbokani word. Die joernalis soek hom hier op om sy storie te vertel en hulle word vriende. Beide figure is buitestaanders en word deur die politieke gebeure van die tyd gesloop, simbolies van die ondergang van die individu en die maatskappy in die groter sosiale bestel. Suid-Afrika se toestand word hier soortgelyk aan die chaos en vernietiging wat Angola na die politieke onafhanklikheid van Portugal geteister het<ref>Botha, Elize “Insig” November 1992</ref><ref>Kannemeyer, J.C. “Op weg na 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998</ref><ref>Scholtz, Merwe “Die Burger” 13 Oktober 1992</ref><ref>Van Zyl, Ia “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31, no. 2, Mei 1993</ref>. Die land se verval in geweld aan die einde van die roman is egter nie heeltemal sonder hoop nie. In [[1993]] wen ''Moerland'' die Rapportprys, die C.N.A.-prys en die W.A. Hofmeyr-prys en hierdie roman is in dieselfde jaar op die kortlys vir die toekenning van die M-Net-prys en die naaswenner van die ATKV-prys.
''Boendoe'' se tema is die strewe na die werklik betekenisvolle samesyn in eensgesindheid met ʼn ander en die natuur. Hierdie strewe is gedoem tot mislukking, sodat die individu eindelik weer alleenstaan, altyd eensaam is en te laat vir werklike meelewing. Die handeling geskied in ʼn sendinghospitaal op die grens van KwaZulu-Natal, Swaziland en Mosambiek, met ʼn verskeidenheid van karakters wat almal probeer om in die hart van Afrika te dring. By die sendinghospitaal kan die personeel in die tyd van ʼn versengende droogte onmoontlik aan al die behoeftes voorsien en hulle moet ʼn plan beraam om die mense op ʼn plek te besorg waar hulle voedsel en mediese sorg kan kry. Die gewese vlieënier en kluisenaar Jock Mills is besig om ʼn Dakota te herbou en die plan is dat hy met hierdie vliegtuig die siek mense na ʼn beter bestemming sal vervoer. Eindelik slaag die plan ten dele, al het die gebeure ʼn tragiese afloop. Die ekoloog Brandt de la Rey doen navorsing oor ekologiese stelsels in hierdie gebied, met sy waarnemings wat hom laat glo in ʼn holistiese proses waarin alles met alles saamhang. Hy het ʼn verhouding met die verpleegster Julia, maar ten spyte van liefde en toegeneentheid vind die karakters dit moeilik om tot die essensie van die medemens deur te dring en is hierdie afsondering, fisies en geestelik, ʼn sterk tema dwarsdeur die boek<ref>Snyman, Henning “Rapport” 31 Oktober 1999</ref><ref>Venter, L.S. “Beeld” 27 September 1999</ref><ref>Viljoen, Louise “Insig” September 1999</ref>. ''Boendoe'' is in [[2000]] op die kortlys vir die toekenning van die M-Net-prys. Die roman word deur Michiel Heyns in Engels vertaal as ''Bundu'' en hierdie vertaling is in 2013 op die kortlys vir die toekenning van die internasionale Independent Foreign Fiction-prys
=== Redakteur en vertaler ===
As redakteur versorg Barnard ''Die Transvaalse Laeveld: kamee van ʼn kontrei'' (waarin hy drie van sy eie sketse ook opneem) en ''Bartho'', ʼn feesbundel aan Bartho Smit by geleentheid van sy sestigste verjaarsdag. Hy stel ook die ''Taalfees-album: G.R.A. 14 Augustus 1875-1975'' saam wat met die eeufeesvieringe van die stigting van die [[Genootskap van Regte Afrikaners|G.R.A]]. in ''Die Huisgenoot'' van [[1 Augustus]] [[1975]] gepubliseer word.
As vertaler is hy verantwoordelik vir onder andere die oorsetting in Afrikaans van John Steinbeck se ''Man en muis'', [[Ernest Hemingway]] se ''Vaarwel wapens'', Chinua Achebe se ''ʼn Pad loop dood'' en Louwrens Penning se ''Die held van Spioenkop'', ''Die kolonis van Suidwes-Afrika'', ''Die leeu van Modderspruit'', ''Die oorwinnaar van Nooitgedacht'' en ''Die verkenner van Christiaan de Wet''. Die drama van Herman Heijermans, ''Op hoop van zegen'', vertaal hy in Afrikaans as ''Op hoop van seën'' en dit word meermale opgevoer in die sestigerjare.
=== Jeugverhale ===
Hy skryf ook jeugverhale. In ''Boela van die blouwater'' is Boela die pleegkind van die visserman Oukoos, wat hom grootmaak op die kusdorpie Oestermond. Hier lewe hy gelukkig saam met sy maats Vlooi, Patrys, Biesiepol en Nonnie. Komplikasies ontstaan wanneer Oukoos se eie seun Janneman na baie jare opdaag en sy regte as eie kind opeis. Boonop probeer Janneman om vir Nonnie van Boela af te vry. Boela leer eindelik dat ʼn mens slegs iets werklik kan besit en waardeer wanneer jy moes veg daarvoor<ref>Schoonraad, Casha-Mae “Rapport” 2 Junie 2013</ref><ref>Van Zyl, Pieter “Beeld” 7 Mei 2012</ref>. Die A.P.B.-prys vir Jeuglektuur word in 1962 toegeken aan “''Boela van die blouwater''” en hierdie boek word ook in Nederlands vertaal as ''Boele van het blauwe water''.
''Danda'' vertel die verhaal van ʼn pleegkind (Daniël Daneel, wat Danda genoem word) wat sonder sy pleegouers se medewete met sy tuisgemaakte vlot sy aardse besittings en troeteldiere op die rivier saamneem om na sy eie pa in ʼn ver hawe te gaan soek. Hy wil sy pa gaan help met sy spaargeld, omdat sy pa, ʼn visser, sy treiler sal moet afstaan as hy nie die paaiemente daarop kan betaal nie. Onderweg ontmoet hy die onwelkome reisgenoot, Sarel Vetvoet, en word vir die eerste keer van ʼn meisie bewus wanneer Rosina sy wonde in ʼn skottel lou water skoonwas. Hierdie is veel meer as net ʼn fisieke ontdekkingsreis en Danda ontdek hoe belangrik vriendskap, lojaliteit en deursettingsvermoë is. Die motief van natuurbewaring kom subtiel deur in die verhaal<ref>Wiehahn, Rialette “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 16 no. 3, September 1976</ref>. Die vervolg hierop is ''Danda op Oudeur'', waar Danda hom by sy pa op Oudeur bevind. Hier beleef hy spannende avonture wanneer sy pa van moord verdink word en hy slaags raak met swendelaars en smokkelaars. Sarel Vetvoet en Rosina speel weer groot rolle in die gebeure en eindelik word bevind dat die dood van die man wat vermoedelik vermoor is, aan ʼn ongeluk te wyte is<ref>Brink, André P. “Rapport” 18 Desember 1977</ref><ref>Pienaar, Lydia “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 18 no. 1, Maart/April 1978</ref><ref>Schutte, Hannie “Die Transvaler” 31 Desember 1977</ref>.
Die bekroonde ''Voetpad na Vergelegen'' vertel van ʼn Laeveldse gesin wat in die twintigerjare sukkel om kop bo water te hou op hulle plaas. In die titel is Vergelegen nie net die plaasnaam nie, maar dui ook op die benoeming van ʼn ideaal, terwyl die voetpad nie net op die fisiese voetpad dui nie, maar ook op die herinneringspad wat later hiernatoe terug geloop word. Die hoofkarakter Krisjan sukkel om genoeg geld bymekaar te kry vir stewels, sodat hy nie alewig kaalvoet deur die duwweltjies moet loop nie. Die gesin sukkel om elke jaar genoeg geld bymekaar te kry om beslaglegging van die plaas te voorkom, Krisjan sukkel om te verstaan wat verkeerd is met boetie Karel se kop en hy probeer die hart wen van die bekoorlike Patta. Tussendeur leer hy die waardes aan wat die lewe leefbaar maak. Hierdie verhaal word meer as net ʼn spannende jeugroman daarin dat dit die belangrikheid om te behoort aan die grond en dit te behou vir die nageslag op treffende wyse verwoord<ref>Aucamp, Hennie “Insig” Maart 1988</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 13 Desember 1987</ref>. In [[1989]] word die [[Scheepersprys vir Jeugliteratuur|Scheepersprys]] toegeken aan ''Voetpad na Vergelegen''.
=== Drama ===
Op dramagebied lewer Barnard gehalte werk vir die verhoog, vir die radio, vir die televisie en vir die filmmedium. Hy behaal ʼn besondere eenheid in sy dramatiese werk deur die herhaling van tematiese en tegniese elemente. Dwarsdeur sy [[oeuvre]] toon hy ʼn voorliefde vir die uitbeelding van die mens in gevangenskap of in eensame isolasie. Hierdie mense word genadeloos afgetakel en ontmasker, sodat hy/sy weerloos voor die naakte waarheid staan, wat dan onvermydelik aanvaar moet word. Daar is ook ʼn deurlopende element van rebellie met behoud van absurde elemente. Die ruimtes waarin sy dramas afspeel, is dikwels ook geïsoleerd, wat simbolies word van die gevoelswêreld van sy karakters.
Met ''Pa, maak vir my ʼn vlieër, Pa'' kry ons vir die eerste keer ʼn volle drama in Afrikaans wat geheel en al in die tradisie van die Teater van die Absurde gevestig is<ref>Antonissen, Rob “Standpunte” Nuwe reeks 57, Februarie 1965</ref><ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref><ref>Van Biljon, Madeleine “Standpunte” Nuwe reeks 62, Desember 1965</ref>. Hierdie drama word in Engels vertaal as ''Tomorrow and tomorrow and tomorrow''.
Direk na ''Pa, maak vir my ʼn vlieër Pa'' skryf Chris die ongepubliseerde drama ''Die koms van die generaal''.
''Iemand om voor nag te s''ê is reeds in [[1964]] geskryf, maar word eers in [[1975]] gepubliseer. Dit is soortgelyk in tegniek, maar bring niks werklik nuuts na vore nie en kom in die tradisie van die teater van die absurde selfs as geyk voor. Twee kinderlose ou mense (Paps en Mams) neem die huurder Dinges in, wat gaandeweg die huishouding oorheers. Die ou man en vrou in hulle afsondering en die konflik met die huurder is nie sonder dramatiese meriete nie en veral die terugkeer van die huurder ná sy ontsnapping en die verhoor van die twee ou mense word sterk geteken. Dit blyk dat Dinges se vader voorheen by Paps en Mams om hulp aangeklop het en vermoor is, maar dit is nie seker wie skuldig is nie. Die verhouding tussen die ou mense en Dinges is kompleks. Hulle vrees hom omdat hy hulle geheim kan verklap, terselfdertyd wil hulle hom nie laat gaan nie omdat hy hulle isolasie verbreek en darem iemand is. Die spanning tussen Paps en Mans hang saam met hulle liggaamlike onvrugbaarheid in ʼn geestelik steriele verhouding. Die einde bring ʼn wending tot groter aanvaarding in hulle verhouding, waardeur die titel sy beslag kry<ref>Bouwer, Stephan “Beeld” 26 Januarie 1976</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 4 Januarie 1976</ref><ref>Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref><ref>Odendaal, L.B. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 16 no. 2, Junie 1976</ref>.
In ''Taraboemdery'' bring Barnard die konflik tussen ʼn egpaar (Buks en Fransien) op die afgeleë dorpie Kamagas in Suidwes-Afrika (die naaste dorp is Keetmanshoop) op die verhoog. Buks is impotent en Fransien se jeugdrome bly onvervuld. Sy knoop ʼn verhouding met ʼn swaksinnige (Ewert) aan. Die oujongnooi Breggie is die ander inwoner op die dorpie. Op elke moontlike manier is die dorp van die buitewêreld afgesny, selfs die telefoon is buite werking. Die aankoms van ʼn vreemdeling (Koot Venter) bring die situasie tot op ʼn punt. Die joviale Koot slaag daarin om as katalisator die angste en drifte van die inwoners bloot te lê. Hy maak Fransien bewus van haar erotiese verlangens, stroop Buks se uiterlike sekerheid en konfronteer hom met sy ontoereikendheid as man, dwing Ewert tot belydenis van sy onderdrukte begeertes en laat Breggie haar vergete drome oproep. Koot probeer Fransien oorhaal om saam met hom sy swerwersbestaan te deel en wanneer Buks die twee wil keer, sluit hy vir Buks in die pakkamer toe. ʼn Vermoede ontstaan dat Koot ʼn misdadiger is en dat hy verantwoordelik is vir die verbreekte telefoonverbinding. Buks ontsnap uit die pakkamer, skiet vir Koot en onmiddellik begin die telefoon lui. Die handeling speel beide in die werklikheid en die verbeelding af, waar die naam van die dorp (“kamma gas”) die aanduiding gee dat die vreemdeling simbool word van die huweliksdrama en die foon simbool van die verbreekte kommunikasie binne die huwelik. Na sy dood kan hulle Koot se geheimsinnige bagasie oopmaak, naamlik ʼn sak vol vals nommerplate. Dit is simbolies van sy swerwerskap en identiteitloosheid<ref>Brink, André P. “Tweede Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad Pretoria Johannesburg Eerste uitgawe 1980</ref><ref>De Vries, Abraham “Beeld” 3 Oktober 1977</ref><ref>Hough, Barrie “Insig” Oktober 1989</ref><ref>Huisamen, Tim “Rapport” 25 September 1977</ref><ref>Odendaal, L.B. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 19 no. 1, Maart 1979</ref><ref>Potgieter, Tjaart “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 17 no. 2, Mei 1979</ref><ref>Smuts, J.P. “Standpunte” Nuwe reeks 137, Oktober 1978</ref><ref>Van Zyl, Hannes “Beeld” 22 Augustus 1977</ref>. Hierdie drama is aanvanklik ʼn opdragstuk van Oude Libertas vir die tienjarige bestaan in [[1976]] van die Suidwes-Afrikaanse Raad vir Uitvoerende Kunste ([[Swaruk|SWARUK]]). Weens politieke druk word die stuk egter verbied en word dit ook nie in [[Natal]] of die [[Kaapprovinsie|Kaap]] opgevoer nie, hoewel dit ʼn geslaagde opvoering deur [[Truk|TRUK]] beleef. ''Taraboemdery'' word in Engels vertaal en vir die radio verwerk en hierdie vertaling beleef sy eerste uitsending in [[1988]].
''ʼn Man met vakansie'' is grootser van opset en beeld ʼn klein vissersdorpie uit, afgesluit van ander gemeenskappe en totaal afhanklik van die see. Die dorp staan onder die ysere heerskappy van die verlamde Meester. Sy heerskappy word bedreig deur die onsigbare vissery magnaat De Groot, wat al die vissers wil omhaal om vir hom te werk, wat Meester sonder ʼn koninkryk sal laat. Meester buit die vissers se vrees vir die onbekende uit deur nog meer tirannies op te tree. In hierdie situasie daag ʼn vreemdeling op, wat beweer hy kom vakansie hou. Niemand weet enigiets van hom nie, maar hy word verdink daarvan dat hy ʼn agent van De Groot is. Sy koms is genoeg om die smeulende opstand nuwe stimulus te gee en dit bars openlik uit wanneer Meester die vreemdeling laat arresteer. Die drama word simbool van rebellies wêreldwyd, die intrige, die noodsaak om kant te kies en die onvermydelike begin van ʼn nuwe rebellie omdat die nuwe bewind ewe diktatoriaal en tirannies is as die vorige<ref>Breytenbach, Kerneels “Beeld” 25 Julie 1977</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 26 Junie 1977</ref><ref>Brink, André P. “Tweede Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad Pretoria Johannesburg Eerste uitgawe 1980</ref><ref>Odendaal, L.B. “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 17 no. 4, Desember 1977</ref><ref>Smuts, J.P. “Standpunte” Nuwe reeks 137, Oktober 1978</ref>.
Die ongepubliseerde drama ''Bloed'' word in [[1985]] by Kampustoneel opgevoer en daarna ook deur TRUK. Hierin raak ʼn plattelandse meisie verstrik in die boewe-wêreld van Johannesburg.
''Die twaalfuurwals'' is ʼn opdragstuk wat sy debuut maak by die [[Aardklop]] Kunstefees in [[2006]]. Dit vertel die verhaal van ʼn oor-die-muur dramaturg, Paul van Heerden, en sy vrou, die befaamde aktrise Nana, wat in ʼn nag van ontbloting en ontdekking hulle gedrag, hulle verhouding en die betekenis van hulle lewens in oënskou moet neem. Nana speel die hoofrol in Paul se nuutste drama, maar wanneer die laaste opvoering weens min belangstelling gekanselleer word, daag sy vroeër as verwag by die huis op en betrap hom met twee van sy minnaresse. Paul worstel steeds met die herinnering aan die Duitse student wat hy vyftien jaar gelede leer ken en leer liefkry het, maar deur ʼn misverstand verloor het. Almal word gekonfronteer deur die geraamtes in hulle kaste en die eensaamheid en verlies, maar ook die krag, wat in elke verhouding opgesluit lê<ref>Bouwer, Anna-Retha “Beeld” 27 September 2006</ref>. In 2006 word ''Die twaalfuurwals'' met die Burgemeestersprys bekroon as die gewildste produksie by die Aardklopfees op [[Potchefstroom]] en in [[2007]] verower dit Die Kat se Snor-prys by die Innibosfees op Nelspruit, ook as die gewildste produksie.
Barnard se eerste komedie is ''Tango'', wat in [[2013]] by die Innibosfees debuteer. Êrens op die platteland deel twee oujongkêrels, die gay Lappies le Roux en Daan, ʼn woonstel. Lappies wag op die koms van Tillie van Tonder, wat vir hom ʼn tango dansles moet kom gee. Daan se oom Kas daag onverwags op. Hy is ʼn skatryk familielid met ʼn duister geskiedenis, baie ondernemingsgees en ʼn swakheid vir mooi meisies. Tillie is pas uit haar woonstel geskop omdat sy nie haar huur kan betaal nie. Kas belowe haar die maan en die sterre, maar hy gaan ongelukkig net ʼn raps te vinnig te ver. Tussen hierdie vier karakters spat die komiese vonke. Die stuk word van klugtigheid gered deurdat al die karakters se stories en hulle hartseer mettertyd na vore kom, waardeur hulle lewende mense eerder as karikature word<ref>Bouwer, Anna-Retha “Beeld” 27 Junie 2013</ref>. In 2013 wen hierdie drama die Burgemeestersprys vir die gewildste produksie op die Aardklop Kunstefees op Potchefstroom en ook die Innibos-prys vir dieselfde rede by die Innibosfees op Nelspruit.
Die Hertzogprys vir drama word in [[1991]] toegeken aan sy hele gepubliseerde oeuvre, te wete ''Pa maak vir my ʼn vlieër Pa'', ''ʼn Stasie in die niet'', ''Die rebellie van Lafras Verwey'', ''Iemand om voor'' ''nag te sê'', ''Op die pad na Acapulco'', ''ʼn Man met vakansie'', ''Taraboemdery'' en ''Piet-my-vrou en'' ''Nagspel''.
=== Radiodramas ===
Chris se radiodramas maak indruk met die tegniese vaardigheid daarvan en hy is die belangrikste skrywer wat hom sterk op die hoorspel as medium toespits. Hy gee dan ook teoretiese rekenskap van hierdie medium in sy essay ''Die hoorspel – ʼn wêreld in klank'', wat in ''ʼn Stasie in die niet'' opgeneem word. Hierdie hoorspel werk met die gevoelslewe van slegs twee mense en klank word gebruik vir meer as net effek, sodat die klank (en stilte) ook kommunikeer. Dit vertel van ʼn man wie se huwelik op die rotse is en ʼn verhouding met ʼn jonger meisie aanknoop. Die handeling geskied tydens ʼn naweek wat hulle saam in ʼn hotel by die see is, met gereelde terugflitse. Die trein is ʼn belangrike motief, wat aansluiting vind by die titel en die minnaars bymekaarbring, maar ook weer skei, terwyl die verhaal van die boot met pelgrims en die kaptein wat uitspring as hy sien dat hulle op die rotse sal vergaan, uitgroei tot ʼn simbool wat as analogiese geval die hoofhandeling didakties begelei.
''Die rebellie van Lafras Verwey'' is ʼn boeiende verwisseling tussen realiteit en fantasie waar Lafras Verwey die tipiese antiheld is, onbenullig in sy werklike bestaan, maar ʼn held in sy fantasiewêreld. Sy werklike lewe is dié van ʼn patetiese staatsamptenaar, maar in sy drome gaan hy nog eendag ʼn groot komponis en uitvoerende kunstenaar word en as renjaer sukses behaal. In sy verbeeldingswêreld is hy telkens in ʼn leidende en toonaangewende posisie, in die besonder as hy as militaris die doodstraf uitspreek oor mense wat hom in die werklike lewe verneder het. Besonder knap is die wisseling tussen die fantasie en die werklikheid, waar die luisteraar nie altyd weet wat werklik is en wat slegs in Verwey se gemoed aangaan nie, veral aan die einde. Dit versterk die spanning van die stuk. Lafras is ʼn staatsamptenaar wat in hierdie omgewing ʼn mislukking en buitestaander is. Wanneer hy genader word deur ʼn agent glo hy dat hy besig is om deel te neem aan ʼn opstand teen die onderdrukkers en dat hy ʼn geheime agent is in die revolusie. In werklikheid is hy egter ʼn pion in ʼn dwelmverspreidingsnetwerk. Hy lewer gereeld pakkies af, wat hy beskou as hoogs geheime boodskappe wat hy aflewer namens die generaal van die opstand teen die bewind. Wanneer hy toevallig ʼn verstote swanger meisie, Petra, ontmoet, bied hy skuiling aan haar en neem haar hospitaal toe wanneer dit tyd is vir die bevalling. By sy terugkeer word hy deur die polisie gekonfronteer en, denkende dat die revolusie eindelik aangebreek het, staal hy hom om vir Petra en haar ongebore kind te veg sodat daar ʼn nuwe toekoms van hoop vir hulle kan voorlê<ref>Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref>. ''Die rebellie van Lafras Verwey'' verower die SAUK/Belgische Radio en Televisie en Akademieprys vir hoorspele in [[1970]], die Italia-prys in [[1971]], die SAUK-prys vir Afrikaanse Radiohoorspele in [[1973]] en hierdie radiodrama word vertaal in Nederlands, Frans, [[Engels]], [[Italiaans]] en [[Tsjeggies]]. In 1988 word dit in Engels uitgesaai. Dit word ook vir die verhoog verwerk en beleef in die sewentigerjare ʼn baie geslaagde opvoering deur TRUK. Wanneer dit in [[2011]] weer in die [[Kaapprovinsie|Kaap]] opgevoer word, verower dit drie Fleur du Cap-pryse, waaronder die gehoorkeuseprys. Dit word in [[2012]] ook by die Vryfees in Bloemfontein, die Woordfees in Stellenbosch en [[Aardklop]] in Potchefstroom opgevoer en in 2013 by die [[Klein Karoo Nasionale Kunstefees]] in [[Oudtshoorn]].
Die hoorspel ''Op die pad na Acapulco'' (ʼn opdragstuk van die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie|SAUK]] by geleentheid van die vyftigerjarige bestaan van die radio) is onder andere in [[Frans]], [[Engels]] en [[Serwies]] vertaal. Dit verhaal die swerftog van twee mense (Simon en sy vrou Mia) deur ʼn oorlog geteisterde land op pad na Acapulco, die simbool van die paradys. Die paradys bly onbereikbaar en die mense bly uitgelewer aan die geweld, maar die hoop hou hulle tog aan die gang. Die drama word ʼn skrikwekkende voorstelling van hoe magteloos mens teen geweld is, waar vlug weg daarvan nie help nie, maar teengeweld ook nie. Simbolies bly die gewone mens dan buitestaander in sy eie wêreld, onbevoeg om gebeure te beïnvloed, maar tog slagoffers daarvan<ref>Bouwer, Stephan “Beeld” 23 Februarie 1976</ref><ref>Brink, André P. “Rapport” 4 Januarie 1976</ref><ref>Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref><ref>H.W. “Die Vaderland” 19 Desember 1975</ref>. ''Op die pad na Acapulco'' word in [[1974]] ingeskryf vir die hoog aangeskrewe internasionale Italia-prys.
''Blindemol'' is ʼn opdragstuk ter viering van Afrikaanse radio se sewentigjarige bestaan en word in [[2007]] uitgesaai. Dit word daarna opgeneem in die versamelbundel ''Droomskip en ander radiodramas''. Ons leer die hoofkarakter, Rudolf Preller, ken op die dag van sy begrafnis, waar hy uit die graf kommentaar lewer op en besin oor die mense en gebeure in die kusdorpie waar hy ʼn blinde klavierstemmer was. Die dorp is gevul met interessante karakters, met die drama wat mense en hulle drome en die aard van menslike verhoudings onder die loep neem. Die twaalfjarige Fyatjie is ʼn weeskind en kan sien en daarom vermy mense haar, want hulle is bang vir wat sy moontlik mag weet. Dina Davids, die vroedvrou van die dorp, ontferm haar oor Fyatjie, want Dina het niks meer oor om weg te steek nie. Rudolf se huishoudster Ralie Schoeman is getroud, maar sy sien haar man net naweke, wanneer hy homself dronk drink en haar aanrand. Twaalf jaar gelede reeds het hy belangstelling in die huwelik verloor toe hy uitvind dat sy nie kinders kan hê nie. Ralie en Rudolf raak verlief op mekaar, maar die verbitterde oujongnooi Souf Booyse het ook haar ogie op hom gehad en versprei uit jaloesie gerugte oor hulle. Sy besef nie dat Trens Joubert nog al die jare op haar verlief is nie. Rudolf besef dat die dood mens ongeskonde laat, maar dat die lewe sy letsels laat terwyl jy leef. Eindelik is daar nie regtig antwoorde nie, behalwe dat in die lewe almal op hulle eie dans, want almal dans alleen. In aansluiting by die titel is die karakters ook simbolies geslaan met blindheid, want daar is niemand wat so blind is as hy wat nie wil sien nie. Almal kyk, maar niemand sien nie, hulle glo nie wat hulle sien nie en sien net wat hulle graag wil glo. Daar is so baie om oor bly te wees, maar so min blydskap. [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns|Die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] ken in [[2008]] ʼn erepenning vir radiodrama toe aan ''Blindemol''. Chris skryf verskeie ander hoorspele wat uitgesaai word, maar nie gepubliseer word nie.
''Donkerhoek'' (wat later ook vir televisie verfilm word) wen die Idemprys vir radiodramas in [[1984|1984,]] ʼn prys wat hy deel met Manie van Rensburg se ''Vuurtoring''.
Hy wen weer hierdie prys in [[1986]] met ''Uitnodiging na die dans'', terwyl laasgenoemde ook in 1986 die eerste prys wen in die hoorspelkompetisie van die Afrikaanse Diens van Radio Suid-Afrika.
=== Televisiedramas en draaiboeke ===
Ook op die gebied van die televisiedrama maak hy ʼn belangrike bydrae. Die televisiedramas ''Piet-my-vrou en Nagspel'' word na uitsending saamgebundel<ref>Boekkooi, Paul “Plus” 13 Augustus 1999</ref>. ''Piet-my-vrou'' vertel in die vorm van ʼn hofsaak van ʼn middeljarige musiekonderwyseres, Johanna Verster, en haar verhouding met die skoolseun Anton Joubert. Johanna probeer om uit menslike oorwegings aan hierdie begaafde skoolseun ʼn breër perspektief op die lewe te gee, maar in sy adolessente angs draai hy teen die enigste persoon wat werklik oor hom as individu begaan is. Hy beskuldig haar valslik van seksuele teistering. Die hofsaak wat volg (deur die kind se ouers aangevuur) beantwoord nie net die vraag van wie die waarheid vertel nie, maar ondersoek ook reg en regspleging en die aard daarvan. Benewens die leuens van die seun, word die oordeelsfoute van die onderwyseres ook aan die kaak gestel. Die stuk het ʼn oop einde, sodat die kyker/leser self sy eie gevolgtrekkings kan maak. ''Nagspel'' vertel van die polisieman Poen wat op ʼn verlate grenspos die gevangene Linder (ontsnapte diamantsmokkelaar en moordenaar na wie baie mense lank gesoek het), huis toe bring. By sy huis laat hy vir Linder in die sorg van sy vrou Mart, terwyl hy versterkings gaan haal. Mart ontferm haar oor Linder, maar hy oorval haar en so is daar deur die nag wedersydse interaksie en later ook die spel van die titel (“speel jy is gelukkig en ek is nie bang nie”). Beide probeer deur die spel hulle eie armsaligheid en ellende ontvlug en Mart herontdek weer iets van haar menslikheid en waardigheid. Wanneer Poen die volgende oggend terugkom, vind hy Linder steeds in sy sel en alles in orde, wat die vraag laat ontstaan of Mart en Linder mekaar vroeër geken het. Die gegewe word simbool van ʼn groter spel wat in verhoudings en die lewe gespeel word en die spel van wat werklikheid en wat droom of verbeelding is<ref>Brink, André P. “Rapport” 6 Februarie 1983</ref>. Hierdie televisiedrama word ook suksesvol in die Staatsteater in Pretoria opgevoer. J.P. Smuts neem ''Nagspel'' en ʼn detail bespreking van veral die visuele aspekte daarvan op in ''Triptiek'' en bespreek hierin ook die aard en kenmerke van die televisiedrama as genre.
Barnard skryf ook die televisiedramas ''Tekwan'' en ''Donkerhoek'', terwyl hy ''Bart Nel'' van J. van Melle en sy eie ''Die swanesang van Majoor Sommer'' in enkeldramas vir televisie verwerk.
Barnard skep verskeie dramareekse vir televisie, wat insluit ''Simon en Sandra'', ''TJ7'', ''Die avonture van Joachim Verwey'', ''Die dood van Elmien Adler'', ''1945'', ''Phoenix en kie'' en ''Amalia I en II''. In [[1993]] kanselleer die SAUK-raad sy skryfkontrak vir ʼn televisiereeks vir TV1 onder die naam ''Kosmos''. Hulle besluit dat die reeks, wat oor ʼn klein blanke gemeenskap handel, nie aanvaarbaar is vir TV1-kykers nie. Die waarskynlike rede hiervoor is dat die reeks ʼn homogene gemeenskap uitbeeld binne die heterogene Suid-Afrika en dus nie polities korrek is nie. Later word hierdie reeks egter wel uitgesaai onder die titel ''Onder draai die duiwel rond'' en word ʼn opvolgreeks selfs gemaak. Van die [[Afrikaanse Taal- en Kultuurvereniging|ATKV]] ontvang hy in [[2006]] ʼn ATKVeertjie vir die beste televisieprogram vir episode 13 van ''Amalia''.
Dokumentêre films vir televisie waarvan hy die draaiboek skryf sluit in ''Slampamperman'' oor [[C. Louis Leipoldt]], ''Moederland'' oor die Transvaalse Laeveld, ''Sonklong'' oor [[D.J. Opperman]], ''Die mens agter die boek'' oor [[N.P. van Wyk Louw]] en ''Man van klip en klei'' oor [[Marthinus Versfeld]].Katinka Heyns word in 1991 bekroon met die SAUK-prys vir die televisieprogram oor N.P. van Wyk Louw.
Chris skryf ook ʼn libretto vir ʼn musiekspel en vir ''Amalia'' skryf hy die lirieke van meeste van die liedjies wat in die reeks gehoor word. Die aktrise [[Illse Roos|Ilse Roos,]] wat die rol van Amalia in die televisiereeks vertolk, sing hierdie liedjies op die CD ''Die blou kafee'' wat in 2006 uitgereik word, terwyl van sy lirieke ook opgeneem word deur kunstenaars soos [[Laurika Rauch]].
Reeds in [[1972]] skryf hy sy eerste draaiboek vir ʼn rolprent, ''Die bankrower'', met [[Manie van Rensburg]] as regisseur en [[Cobus Rossouw]], Marius Verwey en [[Sandra Prinsloo]] in die hoofrolle. Hierin speel Marius die rol van ʼn bankhoof se seun wat wil bewys dat die bank nie so veilig is as wat sy pa dink dit is nie. Saam met sy pa se sekretaresse (wat deur Sandra Prinsloo gespeel word) voer hulle die waaghalsige roof suksesvol uit, net om deur die swendelaar (gespeel deur Cobus Rossouw) uitoorlê te word.
Later skryf hy die draaiboeke en sy vrou Katinka behartig die regie van verskeie belangrike Afrikaanse films soos ''Fiela se kind'' (verfilming van [[Dalene Matthee]] se roman), ''Die storie van Klara Viljee'', ''Paljas'' en ''Die wonderwerker''. Die Akademie ken in [[1989]] ʼn Erepenning vir bydrae tot die Rolprentkuns toe aan sy en Katinka Heyns se maatskappy Sonneblom-Filmproduksies vir hulle vervaardiging van die prent ''Fiela se kind''.
In ''Die storie van Klara Viljee'' leef die hoofkarakter in ʼn seefronterf op ʼn klein vissersdorpie<ref>Imdb: <nowiki>http://www.imdb.com/name/nm0055383/</nowiki></ref>, maar sy het met ʼn donkie ʼn groot sandduin tussen haar en die see gesleep sodat sy nie die see kan sien nie. Wanneer sy nuwe feite kry rondom ʼn deurslaggewende insident uit haar verlede, werk sy weer met ʼn donkie die sandduin weg om die see te kan sien. Die hele gemeenskap word daardeur beweeg om weer nuut te kyk na die verlede en met die wegwerk van die sandduin word die valse verlede ook weggewerk en word met die uitsig op die see ook ʼn uitsig verkry op die oneindigheid<ref>Van Zyl, Hannes “Insig” Maart 1992</ref>. Hierdie rolprent is gebaseer op ʼn verhaal wat Dalene Matthee per geleentheid aan Katinka Heyns gestuur het<ref>Roux, J.B. “Op die spoor van ʼn blitsverkoper” “Beeld” 8 Desember 2014</ref>.
''Paljas'' is die ou Slamse woord vir toorgoed, waar dit veral ʼn sakkie met toorgoed is wat saamgedra word vir helende krag. Dit is ook die ou Boerewoord vir ʼn nar en die bonatuurlike. Die beperking van spraak as kommunikasie staan sentraal in hierdie rolprent, waar ander maniere van kommunikasie gevind moet word om werklik te kan kommunikeer. Die spoorwegwerker Hendrik McDonald woon met sy disfunksionele gesin (sy vrou Katrien, dogter Emma en seun Willem) op ʼn afgeleë stasie in die dorpie Toorwater in die Karoo, waar ʼn sirkustrein arriveer, maar sy aansluiting verpas. Hulle lewens word radikaal verander deur die stom Willem se verhouding met die verloopte sirkusnar Manuel. Manuel speel met Willem, omdat hy verstaan dat verwydering tussen mens en mens deur speelsheid oorbrug kan word. As gevolg van die nar se magiese teenwoordigheid leer Willem weer praat en sy heling lei tot transformasie en heling in die gesin se verbrokkelde verhoudings en ʼn herstel van kommunikasie, ʼn proses wat dan ook uitkring na die gemeenskap<ref>Pretorius, Willem “Insig” Februarie 1998</ref>. ''Paljas'' is die eerste Afrikaanse film wat vir ʼn Oscar genomineer word en word regdeur die wêreld vertoon in lande soos [[Verenigde State van Amerika|Amerika]], [[Indië]], [[Swede]], [[Nederland]] en Italië. Dit word vertoon met onder andere onderskrifte in Duits, Frans en Indiese dialekte. By die All Africa Film Awards-kompetisie palm dit verskeie toekennings in. Die verfilming van hierdie rolprent ontketen ʼn twis tussen Chris en Abraham H. de Vries. De Vries is van mening dat Chris die idee vir die verhaal gekry het van gegewens wat De Vries reeds in [[1973]] gehoor het en as ʼn kortverhaal verwerk en later in ''Skaduwees tussen skaduwees'' gepubliseer het<ref>Imdb: <nowiki>http://www.imdb.com/name/nm0055383/</nowiki></ref>.
''Die wonderwerker'' is ʼn rolprent oor die lewe van [[Eugène Marais]], waar die tyd wat hy in die Waterberge saam met die Van Rooyens op die plaas Rietfontein deurgebring het en sy verhouding met Jane Brayshaw, die jong dogter wat deur die Van Rooyens ingeneem is, die middelpunt vorm. Marais se wetenskaplike ondersoeke na die bobbejane, miere en ander diere word uitgelig, asook sy werksaamhede as wonderdokter. Barnard se draaiboek, wat ook gepubliseer word, slaag daarin om die komplekse karakters se onuitgesproke begeertes sielvol uit te beeld, tot met die onafwendbare botsing<ref>Pople, Laetitia “Beeld” 7 September 2012</ref><ref>Steyn, Malan “Beeld” 3 September 2012</ref>. In 2013 verwerf die draaiboek die Golden Horn-toekenning vir beste draaiboek en Ronelle Loots dieselfde prys vir beste regie. ''Die wonderwerker'' word in 2015 deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns bekroon met die Deleen Bekker-prys vir die beste rolprentdraaiboek<ref>Imdb: <nowiki>http://www.imdb.com/name/nm0055383/</nowiki></ref>.
== Eerbewyse en toekennings ==
=== Eerbewyse ===
Die Innibosfees ken in [[2009]] ʼn oorkonde aan hom toe vir sy lewenslange bydrae tot die [[Afrikaanse letterkunde]]. Hierdie fees lewer ook ʼn huldeblyk aan hom, ''Kriskras met Chris Barnard'', waarin van sy lirieke gesing word. By dieselfde fees wen die regisseur Albert Maritz en sy geselskap die prys vir die grootste kunstenaarsbydrae tot die fees vir hulle opvoering van sy drama ''Taraboemdery''. In 2009 vereer die Laeveldse Sakekamer hom met die trofee as leier van die jaar vir sy besonderse leierskap en die vermoë om uit enige slegte saak iets goeds voort te bring. Hy ontvang in [[2011]] ʼn Suid-Afrikaanse Letterkundetoekenning, geborg deur die Departement van Kuns en Kultuur, vir sy lewensbydrae tot die Suid-Afrikaanse letterkunde. In [[2014]] kry hy ʼn Fiësta-toekenning vir sy lewensbydrae tot drama en skryfkuns en by die Woordfees in 2014 word hy ook vir sy lewensbydrae vereer. Die program ''Chriskras'' word in [[2015]] by die KKNK aangebied, waarin sy werk opgevoer en gesing word.
=== Toekennings<ref>NB-Uitgewers: <nowiki>http://www.nb.co.za/authors/211</nowiki></ref> ===
* [[Central News Agency-prys vir Letterkunde|CNA-prys]]; ''Bekende onrus'' (1961)
* APB-prys vir jeugliteratuur; ''Boela van die blouwater'' (1962)
* CNA-prys; ''Duiwel-in-die-bos'' (1968)
* [[SAUK]]/BRT Prys vir hoorspele; ''Die rebellie van Lafras Verwey'' (1970)
* [[Hertzogprys]] vir prosa; ''Mahala'' and ''Duiwel-in-die-bos'' (1973)
* [[SAUK]] Akademie Prys vir hoorspele; ''Die rebellie van Lafras Verwey'' (1973)
* [[W.A. Hofmeyr-prys]]; ''Mahala'' (1974)
* Idemprys vir hoorspele; ''Die rebellie van Lafras Verwey'' (1980)
* Idemprys vir televisie dramas; ''Donkerhoek'' (1984)
* FAK-Helpmekaarprys vir ligte fiksie; ''So onder deur die maan: Chriskras 3'' (1986)
* Idemprys vir hoorspele; ''Uitnodiging tot die dans'' (1987)
* [[Scheepersprys vir Jeugliteratuur]]; ''Voetpad na Vergelegen'' (1987–1989)
* Hertzogprys vir drama; Vir sy totale ''[[oeuvre]]'' (1991)
* W.A. Hofmeyr-prys; ''Moerland'' (1992)
* Rapportprys; ''Moerland'' (1993)
* CNA-prys; ''Moerland'' (1993)
* [http://www.atkv.org.za/ ATKVeertjie] as skrywer van episode 13 van ''Amalia'' (2006)
* [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]] se erepenning vir radiohoorspele; ''Blindemol'' (2008)
== Werke<ref>Worldcat: <nowiki>http://worldcat.org/identities/lccn-n50017434/</nowiki></ref> ==
=== Prosa ===
* ''Bekende onrus''; roman (1961)
Line 109 ⟶ 223:
|accessdate=2010-03-23
}}</ref>; draaiboekskrywer (1998)
* ''Die Wonderwerker''; draaiboekskrywer (2012)
=== Vertaalde werke ===
Line 128 ⟶ 243:
}}</ref> deur Luzette Strauss
=== Samesteller en redakteur ===
* ''Die Transvaalse Laeveld'' (1975)
* ''Bartho'' (1984)
===
* ''Vaarwel wapens'' – Ernest Hemingway (1965)
* ''Man en muis'' – John Steinbeck(1965)
* ''ʼn Pad loop dood'' – Chinua Achebe (1966)
* ''Die leeu van Modderspruit'' – Louwrens Penning (1966)
* ''Die held van Spioenkop'' – Louwrens Penning (1967)
* ''Die kolonis van Suidwes-Afrika'' – Louwrens Penning (1976)
* ''Die oorwinnaar van Nooitgedacht'' – Louwrens Penning (1976)
* ''Die verkenner van Christiaan de Wet'' – Louwrens Penning (1976)
== Eksterne skakels ==
Line 158 ⟶ 264:
* [http://www.tonight.co.za/index.php?fSectionId=346&fArticleId=3666455 KKNK – soul food for theatregoers] – Februarie 2007, Chris Barnard se ''Die Twaalfuurwals'' verskyn by die 2007 [[Klein Karoo Nasionale Kunstefees|KKNK]]
* [http://entertainment.iafrica.com/music/recommended_gigs/2228461.htm iafrica.com KKNK's sweet sixteen] – Februarie 2010, Chris Barnard se ''Taraboemdery'' verskyn by die 2010 KKNK.
== Verwysings ==
=== Boeke ===
* Antonissen, Rob “Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede” Nasou Beperk Elsiesrivier Derde hersiene uitgawe Tweede druk 1964
* Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966
* Antonissen, Rob “Verkenning en kritiek” H.A.U.M. Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1979
* Aucamp, Hennie “Kort voor lank” Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe, Tweede druk 1980
* Barnard, Chris “Op ʼn dag in Rome” in “Herinnering se wei” Perskor-uitgewery Johannesburg Tweede uitgawe Eerste druk 1977
* Beukes, W.D. (red.) “Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990” Nasionale
* Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
* Botha, Danie “Voetligte en applous!” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2006
* Brink, André P. “Aspekte van die nuwe drama” Academica Pretoria en Kaapstad Tweede hersiene uitgawe 1986
* Brink, André P. “Aspekte van die nuwe prosa” “Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe Derde druk 1972
* Brink, André P. “Vertelkunde” Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1987
* Cloete, T.T. (red.) “Die Afrikaanse literatuur sedert sestig” Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
* Coetzee, A.J. “Chris Barnard” in Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-BoekhandelJohannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
* Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
* De Vries, Abraham H. “Kortom” Academica Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
* De Vries, Abraham H. “Kortom 2” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1989
* Grové, A.P. “Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans” Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
* Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 1” Academica, Pretoria en Kaapstad Tweede druk 1984
* Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
* Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
* Lindenberg, E. (red.) “Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde” Academica Pretoria en Kaapstad Vierde uitgawe Eerste druk 1973
* Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. “Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse letterkunde” Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
* Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
* Smuts, J.P. “Chris Barnard (1939-)” in Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
* Smuts, J.P. “Karakterisering in die Afrikaanse roman” Hollandsch Afrikaansche Uitgevers Maatschappij Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1975
* Smuts, J.P. (Red.) “Kompas” HAUM Kaapstad Eerste uitgawe 1965
* Smuts, J.P. “Triptiek” Tafelberg- Uitgewers Beperk Kaapstad Tweede uitgawe Vyfde druk 1997
* Snyman, Henning “Kort keur: Abraham H. de Vries” Reuse-Blokboek 3 Academica Pretoria Kaapstad
* en Johannesburg Tweede druk 1983
* Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
* Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 3” Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 2006
* Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) “Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom” Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005
=== Tydskrifte en koerante ===
* Anker, J. “‘Bos’ deur Chris Barnard – ʼn interpretasie” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 29 no. 2. Mei 1991
* Barnard, Chris “Wenner skryf oor sy eie werk” “Rapport” 13 Mei 1973
* Beyers, Yvonne “Hande in die aarde… oë op die ewigheid” “Boeke Insig” No. 6, Somer 2009
* Bouwer, Anna-Retha “Barnard is terug waar als begin het” “Beeld” 19 Julie 2014
* Coetser, J.L. “Twee televisiedramas deur Chris Barnard: ‘Nagspel’ en ‘Piet-my-vrou’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 34 nos. 1 en 2, Februarie/Mei 1996
* De Jager, Frederik “Die kind in traksie agter ‘Moerland’” “Insig” November 1992
* De Vries, Willem “Weergawe van die waarheid” “Beeld” 9 Februarie 2009
* De Vries, Willem “Barnard se ‘Bundu’ op kortlys” “Beeld” 15 April 2013
* Du Plessis, Sonia “Verhale uit ‘Verlore paradyse’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 35 no. 2, Mei1997
* Heyns, Katinka “Prentjie van ʼn toornaar” “Boeke Insig” No. 6, Somer 2009
* Kloppers, Albert “Oor Pirow Bekker se bloemlesing ‘Om laaste te kan lag’” “Tydskrif vir Letterkunde”Jaargang 28 no. 3, Augustus 1990
* Kloppers, A. “By die lees van ‘Verlore paradyse” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 29 no. 4, November 1991
* Krüger, Johan “ʼn Nuwe heup vir ‘mank’ Chris” “Rapport” 27 Februarie 1994
* Louw, Salomi “Die storie agter die storie: Chris Barnard se ‘Piet-my-vrou’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 29 no. 3, Augustus 1991
* Louw, Salomi “Die verbeeldingswêreld van Lafras Verwey” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31 no.4, November 1993
* Malan, Charles “’Man in die middel’ van Chris Barnard” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 17 no. 3, Augustus 1979
* Odendaal, L.B. “’Pa maak vir my ʼn vlieër, pa’ van Chris Barnard” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 18 no. 2, Mei 1980
* Pieterse, Henning “‘Pylvak’ saamgestel deur J.P. en Ria Smuts” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 26 no. 2, Mei 1988
* Pieterse, H.J. “Van messel tot lakenskeur: ‘Verlore paradyse’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 35no. 4 en Jaargang 36 no. 1, November 1997/Februarie 1998
* Pretorius, Réna “Commendatio tydens die oorhandiging van die Hertzogprys vir Drama aan Chris
* Barnard op 21 Junie 1991” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 30 no. 1, Februarie 1992
* Prins, M.J. “’Hoogtepunte in die Afrikaanse verhaalkuns’ byeengebring deur A.P. Grové” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 24 no. 1, Februarie 1986
* Rautenbach, Elmari “Prys vir lewenslange prestasie” “Beeld” 17 November 2011
* Renders, Luc “‘Mahala’ of die mite van Siva” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 17 no. 3, Augustus 1979
* Retief, Hanlie “Die twaalfuur-angs” “Rapport” 7 Oktober 2012
* Rossouw, Johann “‘Paljas’ wys dat taal sy grense het waarbuite ʼn ander wêreld is” “Plus” 6 Februarie 1998
* Rudolph, C.F. “In gesprek met Chris Barnard (skrywer)” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 8 no. 1, Februarie 1970
* Salzwedel, Ilse “Chris Barnard wag nie vir inspirasie” “Tydskrif Rapport” 15 Maart 2009
* Smith, M.E. “’Om laaste kan lag’ saamgestel deur Pirow Bekker” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 25 no. 2, Mei 1987
* Smuts, J.P. “Chris Barnard se hoorspele” “Standpunte” Nuwe reeks 127, Februarie 1977
* Smuts, J.P. en Smuts, Ria “Die buitestaander as rebel: ‘Die rebellie van Lafras Verwey’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 33 no.1, Februarie 1995
* Smuts, Ria “ʼn Duiwel uit ʼn bos: ‘Die gog’ deur Chris Barnard” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31 no. 4, November 1993
* Smuts, Ria “Op reis na ʼn verlore tyd” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 35 no. 4, Augustus 1997
* Snyman, Lydia “Scheepersprys vir Jeugliteratuur aan Chris Barnard: Huldigingswoord” Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 2, Mei 1990
* Snyman, Maritha “Die Afrikaanse jeugliteratuur: ʼn herbesinning” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 32 no. 3, Augustus 1994
* Steenberg, Elsabe “Chris Barnard se hantering van die kinderkarakter” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 14 no. 1, Februarie 1976
* Steenberg, Elsabe “ʼn Bespreking van vyf verhale uit ‘Kort keur’ van Abraham H. de Vries” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 2, Mei 1982
* Stehle, Rudolf “Ná rooftog saal hy wilde perd op” “Beeld” 14 Junie 2013
* Swart, A.M. “Twee televisiedramas: ‘Nagspel’ en ‘Piet-my-vrou’ deur Chris Barnard” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 30 no. 1, Februarie 1992
* Van der Hoven, Eghard “Erepenning vir Rolprentkuns aan Sonneblom-filmproduksies:Huldigingswoord” Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 2, Mei 1990
* Van der Walt, P.D. “‘Pendoring (Edms.) Bpk.’ (A.S. van Straten) en ‘Nagspel’ (Chris Barnard)” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 27 no. 2, Mei 1989
* Van Deventer, Susanne “Verbeelde werklikheid en kontras in vier verhale uit ‘Verlore paradyse’” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 31 no.1, Februarie 1993
* Van Niekerk, Dolf “Om stil te bly” “Plus” 15 Julie 2009
* Van Zyl, Ia “’Pa maak vir my ʼn vlieër Pa’ van Chris Barnard” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 25 no. 2, Mei 1987
* Vermeulen, H.J. “ʼn Tekstuele analise van Chris Barnard se ‘Pa maak vir my ʼn vlieër pa’” “Standpunte” Nuwe reeks 119, Junie 1975
* Viljoen, Buks “Aanval was soos fliek, sê Barnard” “Beeld” 21 September 2012
== Ander verwysings ==
{{DEFAULTSORT:Barnard, Chris}}
| |||