Charles Fryer: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
No edit summary
Lyn 1:
'''Charles Arnold Fryer''' ([[5_Maart5 Maart]] [[1946]] - [[13_November13 November]] [[2014]]) was ʼn Afrikaanse uitgewer, Suid-Afrikaanse digter en dramaturg. Hy is gebore in [[Calvinia]]. Hy was werksaam by Tafelberg-Uitgewers totdat hy in 2002 deur 'n beroerte aanval gedwing was om te bedank. Hy het in 1978 sy eie digbundel, ''Rooiwielwa'' die lig laat sien.
 
== Lewe en werk ==
Charles Arnold Fryer was op 5 Maart 1946 op [[Calvinia]] as een van vyf kinders gebore in die huis wat tans bekend staan as die Hantamhuis. Sy pa het reeds in die vyftigerjare sy eerste beroerte-aanval, waarna die gesin toenemend swaarkry en met min geriewe moet klaarkom. Op sy geboortedorp word hy groot en ontvang hy sy skoolopleiding. Na skool studeer hy [[Drama]] aan die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van StellenboschStellenbosc]] onder die leiding van professor Fred Engelen en bly tydens sy studies in die Helderberg-koshuis. Hy neem hier deel aan verskeie opvoerings en speel onder andere rolle in opvoerings van Shakespeare se ''[[Macbeth|“]]''Macbeth''”]] en Lorca se ''Yerma''. Die B.A. Drama-graad word aan hom toegeken en op universiteit is hy ook lid van D.J. Opperman se Letterkundige Laboratorium. Vanaf 1968 tot 1970 werk hy as Opperman se assistent.
 
Hy is vir drie jaar onderwyser by [[Daniël François Malan|D.F. Malan]] Hoërskool in [[Bellville]], waarna hy in 1975 ʼn betrekking aanvaar as letterkundige hoofredakteur by [[Tafelberg Uitgewers|Tafelberg-Uitgewers.]]. Hier het hy ʼn hand in die skaafwerk aan verskeie groot Afrikaanse letterkundige werke vanaf die sewentigerjare. As redakteur maak hy die besluit of ʼn boek uitgegee sal word of nie en grond sy oordeel hoofsaaklik op die letterkundige meriete van die boek. Hy verwerf ʼn reputasie as redakteur met buitengewone insig en bekwaamheid, wat ʼn leeue-aandeel het aan die persklaarmaak van sy boeke en die sukses van die gedrukte boek. Van die skrywers wie se werke deur hom versorg is, sluit in Hennie Aucamp, T.T. Cloete, Sheila Cussons, Elsa Joubert, Anna M Louw, [[DaleneDaleen Matthee|Dalene Matthee,]], F.A. Venter, Petra Müller, Ernst van Heerden, Alexander Strachan, E. Kotze, Marita van der Vyver, Etienne van Heerden en George Weideman. Die laaste boek wat hy voor sy aftrede redigeer, is “''Eilande''” van Dan Sleigh. As beoordelaar van dramas dien hy op die komitee wat die jaarlikse Kaapse Fleur du Cap-toneelpryse toeken en hy skryf toneelresensies in die Kaap vir die [[SAUK]] en televisie-resensies vir [[Die Burger|''Die Burger''.]]. Per geleentheid skryf hy ook die Saterdaghoofartikel vir ''Die Burger'' en partykeer handel hierdie artikels oor boeke, soos “''ʼn Roman vir die sendingjaar''” op 3 Desember 1988 oor Elsa Joubert se “''Missionaris''” en “''Loslyfmerrie Afrikaans''” oor Tony Links se “S''o praat ons Namakwalanders''” op 23 September 1989.Hy is in die tagtigerjare in ʼn polemiek in die koerant ''Rapport'' betrokke wanneer hy sommige protesgedigte as “sonbesie-poësie” beskryf, met die implikasie dat dit eentonig en raserig en dus minderwaardig is, wat verhinder dat hierdie werk van hoofsaaklik swart Afrikaanse skrywers nie in die literêre kanon opgeneem kan word nie.<ref>Sien “Perspektief en Profiel Deel 2” onder redaksie van H.P. van Coller, bladsy 281</ref>
 
In 1987 tref ʼn dubbele ongeluk hom kort na mekaar wanneer sy moeder oorlede is en hy kort daarna betrokke is in ʼn ernstige motorongeluk. [[Suikersiekte|Diabetes]] word in Augustus 2001 by hom gediagnoseer en in Januarie 2002 het hy ʼn ernstige beroerte-aanval, waarna hy aftree. Na hierdie aanval is hy aan een kant van sy liggaam verlam en kan hy nie praat nie. Hy herwin sy spraakvermoë daarna slegs met moeite. Hy is getroud met die onderwyseres en deeltydse vertaler en proefleser Loreinne en hulle het drie kinders, die twee dogters Charleinne en Andrea en die seun William. Nog ʼn kind, ʼn babaseuntjie, is by geboorte oorlede. Op Donderdag 13 November 2014 is Charles Fryer in sy huis in [[Panorama]] in Kaapstad oorlede.
Lyn 46:
== Bronnelys ==
 
=== Lewe en werkBoeke ===
* Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers): “Voorspraak”. [[Tafelberg-Uitgewers Beperk]]. Kaapstad. Eerste uitgawe. Tiende druk. 1994.
* Beukes, W.D. (red.) “Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990”. Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad. Eerste uitgawe, eerste druk. 1992.
* Cloete, T.T. (red.) “Die Afrikaanse literatuur sedert sestig”. Nasou Beperk. Eerste uitgawe. 1980.
* Kannemeyer, J.C. “D.J. Opperman: ʼn Biografie”. Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria. Eerste uitgawe.  1986.
* Kannemeyer, J.C. (red.) “Kraaines” Human & Rousseau. Kaapstad en Johannesburg. Eerste uitgawe 1988.
* Kannemeyer, J.C. “Verse vir die vraestel” Tafelberg-Uitgewers Beperk. Eerste uitgawe. 1998.
* Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau. Kaapstad en Pretoria.  Eerste uitgawe. 2005.
* Nienaber, P.J., Roodt, P.H. en Snyman, N.J. (samestellers): “Digters en digkuns” Perskor-Uitgewers. Kaapstad Vyfde uitgawe Sewende druk 2007.
* Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2”. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria. Eerste uitgawe. 1999.
 
==== BoekeTydskrifte en koerante ====
* Botha, Amanda “Ons letterkunde is tam van burgerlike welvaart” “Die Transvaler”. 15 Mei 1981.
* Askes, H. en Landman, J.N. (samestellers) “Voorspraak” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe Tiende druk 1994
* Fryer, Charles “Die skim agter die skrywer” “Kaapse Bibliotekaris”. Oktober 1993.
* Beukes, W.D. (red.) “Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990” Nasionale
* Fryer, Charles “Lokval van die dood… en vangnet van genade” “Algemene Kerkbode”. 13/14 Februarie    1997.
* Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
* Fryer, Charles “Jongleur, chirurg en koppelaar” “Insig”. September 1997.
* Cloete, T.T. (red.) “Die Afrikaanse literatuur sedert sestig” Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
* Fryer, Charles “Ma is dood… en God is liefde” “Die Kerkbode”. 7 Augustus 1998.
* Kannemeyer, J.C. “D.J. Opperman: ʼn Biografie” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe  1986
* Fryer, Charles “Fryer verdedig sy standpunt” “Vrydag”. 20 November 1998.
* Kannemeyer, J.C. (red.) “Kraaines” Human & Rousseau Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1988
* Fryer, Charles “The day I ate my spaghetti with a knife” “Heart”. Summer 2002.
* Kannemeyer, J.C. “Verse vir die vraestel” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998
* Goosen, Jeanne “Fryer is vermoedelik vrou se voorste vyand” “Vrydag”. 30 Oktober 1998
* Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria  Eerste uitgawe 2005
* Malan, Marlene “Die man agter die skrywers” “Rapport”. 9 April 2006.
* Nienaber, P.J., Roodt, P.H. en Snyman, N.J. (samestellers) “Digters en digkuns” Perskor-Uitgewers
* Nieuwoudt, Una “Só moes die Liefde ly” “Sarie”. 12 April 1995.
* Kaapstad Vyfde uitgawe Sewende druk 2007
* Pople, Laetitia “Boesmans in stuk by Kampustoneel. Nuwe stukke van M.C. Botha, Charles Fourie en Nico Luwes te sien” “Beeld” 4 April 1994.
* Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 2” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1999
* Van der Merwe, Annari “‘Reus’ is weg met sy wa...” “Rapport”. 23 November 2014.
 
==== Tydskrifte en koerante ====
* Botha, Amanda “Ons letterkunde is tam van burgerlike welvaart” “Die Transvaler” 15 Mei 1981
* Fryer, Charles “Die skim agter die skrywer” “Kaapse Bibliotekaris” Oktober 1993
* Fryer, Charles “Lokval van die dood… en vangnet van genade” “Algemene Kerkbode” 13/14 Februarie    1997
* Fryer, Charles “Jongleur, chirurg en koppelaar” “Insig” September 1997
* Fryer, Charles “Ma is dood… en God is liefde” “Die Kerkbode” 7 Augustus 1998
* Fryer, Charles “Fryer verdedig sy standpunt” “Vrydag” 20 November 1998
* Fryer, Charles “The day I ate my spaghetti with a knife” “Heart” Summer 2002
* Goosen, Jeanne “Fryer is vermoedelik vrou se voorste vyand” “Vrydag” 30 Oktober 1998
* Malan, Marlene “Die man agter die skrywers” “Rapport” 9 April 2006
* Nieuwoudt, Una “Só moes die Liefde ly” “Sarie” 12 April 1995
* Pople, Laetitia “Boesmans in stuk by Kampustoneel. Nuwe stukke van M.C. Botha, Charles Fourie en
* Nico Luwes te sien” “Beeld” 4 April 1994
* Van der Merwe, Annari “‘Reus’ is weg met sy wa...” “Rapport” 23 November 2014
 
==== Internet ====
* Bloemhof, Francois; [[Die Burger]]: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2008/02/26/SK/10/charlesfryer.html</nowiki>
* Bosman, Petro; [[Die Burger]]: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2008/03/19/TD/2/pbcharles4.html</nowiki>
* Botha, Danie; [[Die Burger]]: <nowiki>http://www.netwerk24.com/Vermaak/Charles-Fryer-onthou-vir-sy-talle-bydraes-20141118</nowiki>
* Botha, Danie; LitNet: <nowiki>http://www.litnet.co.za/hoe-sal-mens-n-ander-jouself-ooit-bevry-herinneringe-aan-charles-fryer/</nowiki>
* Botha, Danie; Oulitnet: <nowiki>http://www.oulitnet.co.za/indaba/cfryer.asp</nowiki>
* Britz, Etienne; Netwerk24: <nowiki>http://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/Charles-Fryer-ontheilig-die-heilige-halle-20141122</nowiki>
* Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1989/02/28/8/18.html</nowiki>
* Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/1991/04/02/8/5.html</nowiki>
* Esaach: <nowiki>http://www.esaach.org.za/index.php?title=Fryer,_Charles</nowiki>
* Esat: <nowiki>http://esat.sun.ac.za/index.php/Charles_Fryer</nowiki>
* Hambidge, Joan; Blogspot: <nowiki>http://joanhambidge.blogspot.co.za/2014/11/huldeblyk-charles-fryer-1946-2014.html</nowiki>
* LitNet ATKV-Skrywersalbum 26.11.204: <nowiki>http://www.litnet.co.za/charles-fryer-1946-2014/</nowiki>
* Müller, Petra; LitNet: <nowiki>http://www.litnet.co.za/in-memoriam-charles-fryer/</nowiki>
* Olivier, Fanie; Versindaba: <nowiki>http://versindaba.co.za/2014/11/15/fanie-olivier-huldeblyk-charles-fryer-1946-2014/</nowiki>
* Stellenbosch Writers: <nowiki>http://www.stellenboschwriters.com/fryerch.html</nowiki>
* [[Tafelberg-Uitgewers]]: <nowiki>http://www.tafelberg.com/authors/497</nowiki>
* Van der Merwe, Annari LitNet: <nowiki>http://www.litnet.co.za/charles-fryer-19462014/</nowiki>
* Vosloo, Ton Beeld: <nowiki>http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1997/08/15/11/2.html</nowiki>
* Willemse, Raymond Die Burger: <nowiki>http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2014/11/15/3/BOLrwCharles_31_0_102807913.html</nowiki>
* ''Reus is weg met sy wa...''. [[Rapport]], 23 November 2014