Sarel Jacob Pretorius: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Uitbreiding van digter S.J. Pretorius se profiel
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 1:
'''Sarel Jacob Pretorius''' ([[7 Januarie]] [[1917]]- [[31 Maart]] [[1995]]) was 'n bekende [[Afrikaans]]e digter, joernalis en omroeper<ref>Esaach: <nowiki>http://www.esaach.org.za/index.php?title=Pretorius,_Sarel_Jacob</nowiki></ref>. Hy publiseer altesaam 12 digbundels gedurende sy loopbaan<ref>Van Coller, H.P. en Odendaal, B.J. Versindaba: <nowiki>http://versindaba.co.za/2009/06/11/sj-pretorius/</nowiki></ref>.Sy bekendste gedigte was ''Harlekyn van die dieretuin'' en ''Die kranksinnige''. Van sy gedigte is voorgeskrewe materiaal in Suid-Afrikaanse skole.
 
== Lewe en werk ==
Sarel Jacob Pretorius (Sy voornaam word deur bronne afwisselend as Jacob en die variant Jakob ([en selfs Jakop)[ aangegee. Omdat die oorheersende variant in die familie klaarblyklik Jacob is, word dit so hier aangedui) is op 7 Januarie 1917 op [[Postmasburg]] in die [[Kaapprovinsie]] gebore as die tweede van vier kinders. Sy vader is die onderwyser Petrus Jacobus Pretorius van Philippolis en sy moeder is Johanna Maria Kruger, dogter van Gert H.J. Kruger van [[Venterstad]].
 
Tydens die [[Anglo-Boereoorlog]] spandeer sy vader geruime tyd in die [[konsentrasiekamp]] op [[Norvalspont]]. Na die oorlog moet hulle weer die verwoeste familieplaas van vooraf opbou. Na Sarel se ouers se troue besluit sy pa om na [[Griekwaland-Wes]] te trek, waar al sy opregte vee vrek en hy besluit om eerder te gaan leer vir onderwyser. Hy gee onderwys op Tierkop naby Postmasburg in ʼn kamer van ʼn privaat woonhuis en studeer dan verder in die [[Paarl]], waarna hy onderwyser word op Postmasburg en tydens Sarel se geboorte onderhoof van die hoërskool is. In hierdie tyd is sy pa ook die korrespondent vir ''[[Die Burger]]'' op Postmasburg en skryf hy ook kortverhale wat in ''[[Huisgenoot|Die Huisgenoot]]'' gepubliseer is.
 
Sarel gaan skool op sy tuisdorp, waar hy in die koshuis inwoon waar sy pa die koshuisvader is, en matrikuleer dan aan die Potchefstroomse Gimnasium. Hy behaal in hierdie tyd as baritonsangerbariton sukses op verskeie kunswedstryde, ook in [[Johannesburg]], terwyl een van sy gedigte ook ʼn medalje verower in ʼn kunswedstryd. Daarna studeer hy vanaf [[1934]] tot [[1938]] aan die [[Noordwes-Universiteit|P.U.K.PUK]] (Potchefstroomse Universiteitskollege), waar die klasse wat [[Gerrit Dekker]] aanbied sy liefde vir die letterkunde vestig. Hy behaal hier die B.A.-graad in [[1937]] en daarna die Universiteits Onderwysdiploma in 1938. Op universiteit blink hy uit in atletiek en word ook bekroon met die eerste prys vir ʼn skets wat in ''Die Besembos'' verskyn. In [[1939]] begin sy onderwysloopbaan by Malvern Junior High School, waar hy die armoedige, verstedelikte Afrikaners waarneem. Dan aanvaar hy ʼn betrekking as onderwyser in Linden, eers by die [[Laerskool Louw Geldenhuys]] en later by Lindendien HoërskoolHoërskoolLinden. In Julie [[1943]] trou hy met die posmeesteres Anna Swanepoel van Linden en die egpaar het drie kinders, twee seuns (Aliet en Petrus) en ʼn dogter (Rachel).
 
In [[1947]] betree hy vir ʼn tydjie die joernalistieke wêreld as mederedakteur van ʼn Afrikaanse tydskrif in Johannesburg. Daarna word hy in [[1948]] vertaler by die [[Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie]], waar hy onder andere vele dramas in Afrikaans vertaal. In [[1952]] hervat hy sy studies aan die [[Universiteit van die Witwatersrand]] en behaal in [[1954]] die B.A. Honneurs-graad in Afrikaanse en Nederlandse letterkunde. In [[1956]] vertrek hy met ʼn studiebeurs van die Nederlands-Zuidafrikaanse Vereniging na Utrecht, Nederland en skryf hom in vir ʼn doktorale studie onder die bekende spesialis in die sewentiende-eeuse Nederlandse letterkunde, professor W.A.P. Smit.
 
Persoonlike omstandighede noop hom om in [[1957]] na Suid-Afrika terug te keer sonder dat hy sy studie kan voltooi. Dit verhoed hom egter nie om korrespondensie met professor Smit te bly voer nie en hy sit sy studie van Joost van den Vondel aan die Universiteit van die Witwatersrand voort. In [[1964]] promoveer hy onder [[N.P. van Wyk Louw|N.P. van Wyk Louw,]] met professor W.A.P. Smit steeds sy eksterne eksaminator en vernaamste raadgewer, aan die Universiteit van die Witwatersrand met ʼn studie oor Vondel se Christelike epos getitel ''Joannes de Boetgezant: ʼn studie van ʼn 17e 17de-eeuse Christelik-Renaissancistiese epos'', wat in [[1972]] in verwerkte vorm onder die titel ''Die stryd tussen'' ''hemel en hel'' gepubliseer word. Na sy terugkeer na Suid-Afrika in [[1957]] is hy weer tot [[1962]] vertaler by die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie. In hierdie tyd is hy vir ʼn ruk ook mederedakteur van ''Nederlands-Suid-Afrikaanse Tydskrif'', maar die tydskrif word gestaak as daar weinig belangstelling is van die teikenmark, naamlik Nederlandse immigrante en Afrikaners. Vanaf [[1962]] is hy dosent in Afrikaanse en Nederlandse letterkunde aan die [[Universiteit van Suid-Afrika]]. In [[1963]] word hy tot senior lektor bevorder en in [[1972]] tot professor, ʼn posisie wat hy tot met sy aftrede in [[1982]] beklee.
 
Op 31 Maart 1995 is hy in [[Johannesburg]] aan ʼn hartaanval oorlede.