Berta Smit: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Raai raai riepa en hoop vir die beste! |
Oepsie doepsie |
||
Lyn 17:
“''Die man met die kitaar''”<ref>Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976</ref> beskryf die inwerking van ’n aardbewing op die vier lede van die Prins-gesin.<ref>Smuts, J.P. “Standpunte” Nuwe reeks 98, Mei-Desember 1971</ref> Soos die bars in die muur na die skok raak die gesin bewus van die subtiele barste wat deur hul lewens beweeg. Die roman word in vier afdelings aangebied, met die eerste en die derde wat gebruik maak van die seun Carl-Hendrik as verteller en die ander afdelings wat in die derde persoon vertel word, maar duidelik uit die gesigspunt van Nan, die moeder. Hierdie twee karakters word dan ook baie sterker uitgebou as die pa Carl (wie se stilte ook aanduidend is van sy afstand van sy gesin) en die klein dogtertjie Heidi. Carl-Hendrik is ’n adolessent en die man met die kitaar van die titel, wat sy vrees deur musiek wil besweer en as hakkelende outsider-figuur meer waarneem as deelneem. Deur sy stories vir Heidi word sy Christelike aanslag en verbeelding uitgebeeld, terwyl hy as opponent staan teenoor sy pa, die wetenskaplike professor.
“''Juffrou Sophia vlug vorentoe''”, haar laaste boek wat verskyn na ’n stilswye van meer as twintig jaar,<ref>Gouws, Tom “Insig” Augustus 1993</ref> is ligter van aard en fokus op die herstel van ’n ouer dame na ’n ernstige operasie.<ref>Kannemeyer, J.C. “Op weg na 2000” Tafelberg-Uitgewers Beperk Eerste uitgawe 1998</ref> Dit is ’n verwerking van haar ongepubliseerde roman “''Die kruisiging van Issa Jordaan''”.<ref>Van der Merwe, Chris “Die Burger” 24 Augustus 1993</ref> Juffrou Sophia het ’n groot operasie ondergaan en sterk nou aan in haar woonstel.<ref>Wybenga, Gretel “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 32 no. 4, November 1994</ref>Tydens haar afwesigheid is Nelson Mandela vrygelaat en het die werklikheid van haar groter wêreld dus onherkenbaar verander. Uit die klein gebeurtenisse van haar lewe probeer sy waarde kry en word die brokkies van haar lewe saamgevoeg tot ’n geheel wat tog onderling verband hou met ewige waardes. Veral belangrik is haar ontwikkeling in die eng denke wat apartheid veroorsaak het, waaruit sy nou moet probeer ontvlug. Haar verhouding met haar bediende Mavis verbeter omdat sy nie meer neerkyk op Mavis nie en Mavis dan positief hierop reageer, wat op klein skaal die oplossing vir die land se probleme in beter verhoudings illustreer. Sentraal staan die Paasfees-motief van sterwe en opstanding, van die aflegging van skuld van die verlede en die begin van ’n nuwe lewe, die oorwinning van versoening en van liefde. Dit is die vlug weg van ’n ontstellende werklikheid, maar dan tog vorentoe na ’n toekoms waar die hoop nie meer op die self is nie en waar daar ’n duidelike beeld is van wat eintlik moet wees. “''Juffrou Sophia vlug vorentoe''” word in 1994 met die Andrew Murray-prys vir Geestelike Literatuur bekroon.
Sy skryf ook kortverhale en die verhaal “''Die nuwe jas''”, wat in Augustus 1966 in ''Tydskrif vir Letterkunde'' verskyn, is ’n ontroerende weergawe van die oujongnooi Magdaleen se soeke na ’n selfbeeld. Sy word gedomineer deur haar invalide-ma, by wie sy bly, wat ook fisies meer imposant is as sy. Sy begeer ’n nuwe jas waarvan sy hou maar wat sy nie regtig nodig het nie en koop dit nietemin, ten spyte van teenkanting van haar moeder. In die nuwe jas kry sy dan selfvertroue, maar ook hier breek haar ma haar af, sodat die verhaal die insig verkondig dat diegene wat nie ’n vaste identiteit het of wil hê nie, slegs in die oë van ander bestaan. Hierdie verhaal word deur Hennie Aucamp in “''Bolder''”, deur Merwe Scholtz in “''Vertellers 2''” en deur Johann de Lange in “''Soort soek soort''” opgeneem. Haar skets “''Die tweede kraai''” word opgeneem in “''Son op die land''”. As samesteller stel sy die bundels “''’n Boek van bevryding''” en “''’n Boek van dankbaarheid''” saam, wat die Bybel as bron het. Uit die werk van Audrey Blignault stel sy “''Oulap se rooi''” saam, ’n versameling van 32 essays oor lof en blydskap. Sy vertaal ook etlike godsdienstige boeke in Afrikaans. Deur die jare verskyn daar verskeie artikels van haar in letterkundige tydskrifte en ook in ''Die Burger''.
| |||