Naspers: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Graaf (besprekings | bydraes) Geskiedenis: oorlog teen Duitsland en volksmotief |
Graaf (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 21:
Die [[Anglo-Boereoorlog]] het knap 13 jaar tevore geëindig in die [[Vrede van Vereeniging]], wat nie alleen deur die Republikeinse [[Afrikaners]] nie, maar ook dié in [[Kaapland]], as ’n enorme verlies ervaar is. Die Afrikaner vervreemdende politiek van twee oudstryders van die Anglo-Boereoorlog, genls. [[Louis Botha]] en [[Jan Christiaan Smuts]], lê ten grondslag van die totstandkoming van [[Die Burger]] en uiteraard die Nasionale Pers, nou Naspers. Met die uitbreek van die [[Eerste Wêreldoorlog]] op 4 Augustus 1914 het Botha, eerste minister van die Unie-regering, en Smuts, sy minister van verdediging, besluit om [[Brittanje]] te steun en oorlog teen [[Duits-Suidwes-Afrika]] (nou [[Namibië]]) te verklaar.
Hierdie besluit het gelei tot 'n gewapende rebellie deur duisende Afrikaners onder leiding van die oudstryders genls. [[C.R. de Wet]], [[Koos de la Rey]], [[C.F. Beyers]], [[J. Kemp]], [[Manie Maritz]] en [[E.A. Conroy]]. De la Rey en Beyers het onder twyfelagtige omstandighede gesterf. Kapt. [[Jopie Fourie]] is op [[19 Desember]] [[1914]] ter dood veroordeel en op [[20 Desember]] gefusilleer. Die ander rebelleleiers is tronkstraf opgelê.
Op [[18 Desember]] het sestien voorste Afrikaners op [[Stellenbosch]] vergader om die stigting van 'n nasionale nuusblad te bespreek. Nadat die twee weldoeners Jannie en Christiaan Marais van Stellenbosch groot bedrae voorgeskiet en geskenk het om die projek te begin, het die stigters hulle tot die volk gewend om aandele in die Nasionale Pers op te neem. Hulle het Dr. [[D.F. Malan]], leraar van die [[NG gemeente Graaff-Reinet]], op [[15 April]] [[1915]] versoek om die eerste redakteur van De Burger te word. Genl. De Wet en nog 94 rebelle, wat saam in die tronk in [[Kimberley]] opgesluit was, het 'n gesamentlike brief aan Malan geskryf om hom aan te moedig om die redakteurspos te aanvaar.
Wat die Afrikanernasionaliste dus in dié tyd bowenal besiel het, was die herstel van die Afrikaners se selfrespek. Dit het beteken dat hulle hul aanwesigheid moes begin laat geld op ekonomiese terrein (wat nagenoeg volledig deur Engelssprekendes oorheers is), op kulturele gebied (waar die taalstryd ’n sentrale rol sou speel) en die politieke arena.
| |||