Realisme (kunste): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
No edit summary
Lyn 1:
[[Lêer:Gustave_Courbet_010Gustave Courbet 010.jpg|duimnael|350x350px|''Bonjour, Monsieur Courbet'', 1854. 'n Realistiese skildery deur Gustave Courbet]]
'''Realisme''' in [[die kunste[[kuns]]te is daarop gerig om onderwerpe getrou en ongekunsteld uit te beeld, en kunskonvensies, ongeloofwaardige, eksotiese en bonatuurlike elemente te vermy.
 
== Beeldende kunste ==
[[Lêer:The_Arnolfini_PortraitThe Arnolfini Portrait,_détail_ détail (2).jpg|links|duimnael|Realistiese of illusionistiese detail van die konvekse spieël in die ''Arnolfini-portret'' deur Jan van Eyck, 1434]]
Realisme is die presiese, gedetailleerde en akkurate voorstelling in kuns van die visuele voorkoms van tonele en voorwerpe. Realisme in hierdie sin word ook [[naturalisme (visuele kunste)]], [[nabootsing]] of [[illusionisme (kuns)]] genoem. Realistiese kuns is gedurende verskeie tydperke geskep, en dit is in 'n groot mate 'n kwessie van tegniek en opleiding, en die vermyding van [[Styl (beeldende kunste)|stilering]]. Dit is eerder die keuse en hantering van 'n onderwerp wat Realisme as beweging definieer as die noukeurige aandag aan visuele voorkoms.
 
=== Illusionistiese realisme ===
[[Lêer:Frederic_Leighton_Frederic Leighton -_Cimabue Cimabue's_Madonna_Carried_in_Procession_s Madonna Carried in Procession -_Google_Art_Project_2 Google Art Project 2.jpg|links|duimnael|Lord Leighton se ''Cimabue's Celebrated Madonna'' (1853-551853–55) dui op die einde van 'n lang tradisie van illusionisme in skilder, maar is nie Realisties in die sin van Courbet se werk uit dieselfde tydperk nie.]]
Die ontwikkeling van 'n toenemend akkurate voorstelling van die visuele voorkoms van voorwerpe het 'n lang geskiedenis in kuns. Dit behels elemente soos die akkurate uitbeelding van anatomie, van perspektief en die effek van afstand, en van die gedetailleerde effekte van lig en kleur. Antieke Griekse kuns het groot vooruitgang in die uitbeelding van anatomie gemaak, en was nog altyd 'n invloedryke model. Sowel as akkuraatheid wat vorm, lig en kleur betref, toon Romeinse skilderye 'n onwetenskaplike, maar effektiewe kennis van die uitbeelding van ver voorwerpe as kleiner as nader voorwerpe, en in die uitbeelding van reëlmatige geometriese vorms soos die dak en mure van 'n vertrek met perspektief.
[[Lêer:Eyckbaptism.png|duimnael|''Bas-de-page'' van die ''Doop van Christus'', "Hand G" (Jan van Eyck?), Turin-Milan Hours. 'n Gevorderde illusionistiese werk vir c. 1425, met die duif van die Heilige Gees in die lug.]]
Lyn 15:
 
=== Realisme of naturalisme as die uitbeelding van gewone, alledaagse voorwerpe ===
[[Lêer:Simon_Bening_Simon Bening (Flemish_Flemish -_Gathering_Twigs_ Gathering Twigs -_Google_Art_Project Google Art Project.jpg|links|duimnael|Houtkappery, 'n miniatuur-skilderytjie uit Labours of the Months deur Simon Bening, c. 1550]]
Die uitbeelding van gewone, alledaagse voorwerpe in kuns het ook 'n lang geskiedenis, al is dit dikwels op die rand van skilderye ingedruk of op 'n kleiner skaal geskilder. Dit was deels omdat kuns duur was en skilders gewoonlik om spesifieke godsdienstige, politieke of persoonlike redes opdrag ontvang het om kunswerke te skilder. Daar was dus relatief min ruimte of tyd wat aan vir sulke tonele afgestaan kon word.
 
Lyn 26:
 
Middeleeuse manuskripverlugters is dikwels gevra om tegnologie te illustreer, maar ná die Renaissance tot en met die Industriële Revolusie het dit grotendeels uit die skone kunste verdwyn. Hierdie werke het waarskynlik nie goed verkoop nie, en daar is 'n merkbare afwesigheid van industriële werke in die skilderkunde totdat werke later in die 19de eeu op kommissie gedoen is, gewoonlik in opdrag van nyweraars of vir instellings in industriële stede.
 
 
<gallery widths="200" heights="200" perrow="4">
Line 40 ⟶ 39:
 
=== Realisme as kunsbeweging ===
Realisme as kunsbeweging het in die middel 19de eeu as reaksie op op die [[Romantiek]] en Geskiedenisskilder ontstaan. Hierdie voorstanders van uitbeeldings van die "regte lewe" het gewone arbeiders en gewone mense in gewone omgewings besig met gewone aktiwiteite as onderwerpe vir hulle werke gekies. Die vernaamste verteenwoordigers hiervan was Gustave Courbet, Jean-François Millet, Honoré Daumier en Jean-Baptiste-Camille Corot.<ref><cite class="citation web">[http://www.nga.gov/collection/sfp/noflash/realism/1941_6_1.htm "NGA Realism movement"]. </cite></ref><ref><cite class="citation web">[http://www.nationalgallery.org.uk/paintings/glossary/realist-movement "National Gallery glossary, Realism movement"]. </cite></ref><ref><cite class="citation web">[http://impressionist1877.tripod.com/realism.htm "Philosophy of Realism"]. </cite></ref> Volgens Ross Finocchio, voorheen van die Departement van Europese Skilderye by die Metropolitan Museum of Art, het Realiste "onvermooide" detail gebruik om die bestaan van die gewone, kontemporêre lewe uit te beeld.<gallery widths="200" heights="200" perrow="5">
Lêer:Gustave Courbet 018.jpg|Gustave Courbet, Klipkappers, 1849.
Lêer:Jean-François Millet - Gleaners - Google Art Project.jpg|Jean-François Millet, Die optellers, 1857
Line 56 ⟶ 55:
 
=== Realisme of naturalisme as weerstand teen idealisering ===
[[Lêer:La_familia_de_Carlos_IVLa familia de Carlos IV.jpg|duimnael|[[Francisco Goya]], ''Charles IV van Spanje en sy gesin'', 1800-01]]
Realisme of naturalisme as styl wat op die eerlike, ongeïdealiseerde uitbeelding van die voorwerp dui, kan uiteraard in die uitbeelding van enige soort onderwerp gebruik word, sonder dat dit noodwendig tot die tipiese of alledaagse beperk word. Ondanks die algemene idealisme van klassieke kuns, was hierdie styl ook klassieke voorbeelde gehad. Demetrius van Alopece was 'n 4de-eeuse beeldhouer wat realisme bo ideale skoonheid verkies het, en gedurende die Antieke Romeinse Republiek het selfs politici 'n realistiese uitbeelding in portrette verkies. [[Francisco Goya|Goya]] se portrette van die Spaanse koninklike gesin verteenwoordig 'n hoogetpunt in die eerlike en eenvoudig onvleiende uitbeelding van belangrike persone.
[[Lêer:Eilif_PeterssenEilif Peterssen-Laksefiskeren_Laksefiskeren (1889).jpg|links|duimnael|Eilif Peterssen, ''The Salmvisser'', 1889.]]
'n Herhalende neiging in Christelike kuns was 'n "realisme" wat die menslikheid van godsdienstige figure beklemtoon het, bowenal dié van [[Jesus van Nasaret|Christus]] en sy liggaamlike lyding. Gedurende die laat Middeleeue het veral geskilderde houtbeelde die groteske betree
deur Christus bebloed en vol wonde uit te beeld. Dit was veronderstel om die kyker te stimuleer om oor die lyding te mediteer wat Christus in sy plek verduur het. Hierdie werke is veral in Duitsland en [[Sentraal-Europa]] aangetref. Na 'n insinking gedurende die Renaissance het soortgelyke werke weer in die [[Barok]]<nowiki/>tydperk, veral in Spaanse beeldhouwerk, verskyn.
 
Gedurende die Renaissance het daar 'n eeue lange debat ontstaan oor die korrekte balans tussen kuns gebaseer op waarneming van die natuur en kuns gebaseer op geïdealiseerde vorms, soos dikwels in klassieke kuns die geval was. [[Leonardo da Vinci]] was een van die voorstanders van die suiwer studie van die natuur en wou die volle omvang van individuele vorms in die menslike figuur en ander voorwerpe uitbeeld.<ref>Blunt, 30-32, and the whole short chapter on Leonardo</ref> Ander kunstenaars soos [[Michelangelo]] het die seleksie van die heel mooiste ondersteun - om daardie rede het hy geweier om portrette te skilder.<ref>Blunt, 59-64</ref>
[[Lêer:Henri_BIVAHenri BIVA,_ca_1905 ca 1905-06,_Matin_à_Villeneuve Matin à Villeneuve,_Salon_1906_postcard_ Salon 1906 postcard -_original_painting original painting,_oil_on_canvas oil on canvas,_151 151.1_x_1251 x 125.1_cm1 cm,_private_collection private collection.jpeg|duimnael|Henri Biva, c. 1905-06, ''Matin à Villeneuve (Van die waterkant)'', olie op doek, 151.1 x 125.1 cm.]]
In die 19de eeu is "Naturalisme" of die "'''Naturalistiese skool'''" as term geskep wat 'n wegbreekbeweging van Realisme verteenwoordig het. Kunstenaars van dié beweging wou hulle van Realiste onderskei deur politieke en maatskaplike kwessies te vermy, en het graag 'n kwasi-wetenskaplike basis verkondig deur op die "naturalis" as 'n student van die natuurwetenskappe te sinspeel. Die skepper van die term, Jules-Antoine Castagnary, het die volgende gesê: "Die naturalistiese skool verklaar dat kuns die uitdrukking van lewe in alle fases en op alle vlakke is, en dat dit alleenlik daarop gerig is om die werklikheid uit te beeld deur dit tot die maksimum mag en intensiteit daarvan te voer: dit is die waarheid in balans met die wetenskap."<ref name="Needham">Needham</ref><gallery widths="200" heights="200" perrow="4">
Lêer:Pieta z Lubiaza.jpg|Late Gothic Pietà van Lubiąż in Laer Silesië, Pole, nou in die Nasionatle museum in Warskou
Line 72 ⟶ 71:
 
== Letterkunde ==
Realisme, breedweg gedefinieer as "die betroubare voorstelling van die werklikheid",<ref><cite class="citation web">Donna M. Campbell. </cite></ref> is as 'n literêre beweging op 'n "objektiewe realiteit" gebaseer. Die fokus was die beskrywing van die alledaagse lewe en aktiwiteite, hoofsaaklik dié van die middel- of laerklasgemeenskap, sonder romantiese idealisering of dramatisering.<ref><cite class="citation web">[http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Realism "Realism definition of Realism in the Free Online Encyclopedia"]. </cite></ref>
 
== Teater ==
Realisme in die teater was daarop gerig om aandag op die maatskaplike en sielkundige probleme van die gewone lewe te vestig. In hierdie dramas het mense as slagoffers van magter groter as hulleself na vore getree, as individue wat deur 'n vinnig versnellende wêreld gekonfronteer word.<ref>Simard, Rodney. </ref> Hierdie baanbrekerdramaturge was nie bang om hulle karakters as gewone, magtelose mense uit te beeld wat nie antwoorde op hulle probleme kon vind nie.
 
== Film ==
Line 101 ⟶ 100:
 
== Aantekeninge ==
{{Verwysings}}
<div class="reflist columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2; list-style-type: decimal;">
<references /></div>
 
== Verwysings ==
* <cite class="citation book">Baron, Christine; Engel, Manfred, eds. (2010). </cite><cite class="citation book">''Realism/Anti-Realism in 20th-Century Literature''. NL: Rodopi. </cite><cite class="citation book">[[ISBN]]&nbsp;978-90-420-3115-9.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.btitle=Realism%2FAnti-Realism+in+20th-Century+Literature&rft.date=2010&rft.genre=book&rft.isbn=978-90-420-3115-9&rft.place=NL&rft.pub=Rodopi&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>
* Blunt Anthony, ''Artistic Theory in Italy, 1450-16001450–1600'', 1940 (refs to 1985 edn), [[Oxford University Press|OUP]], ISBN 01988105040-19-881050-4
* Morris, Pam (2003). ''Realism''. London: Routledge. ISBN 0-415-22938-3.
* <cite class="citation book" id="refMorris2003">Morris, Pam (2003). </cite><cite class="citation book" id="refMorris2003">''Realism''. London: Routledge. </cite><cite class="citation book" id="refMorris2003">[[ISBN]]&nbsp;0415229383.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=Morris%2C+Pam&rft.btitle=Realism&rft.date=2003&rft.genre=book&rft.isbn=0415229383&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>
* Needham, Gerald, "Naturalism." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press, accessed February 23, 2013, [http://www.oxfordartonline.com/subscriber/article/grove/art/T061451 subscriber link]
* Raben, Hans, "Bellori's Art: The Taste and Distaste of a Seventeenth-Century Art Critic in Rome", ''Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art'', Vol. 32, No. 2/3 (2006), pp.&nbsp;126–146, Stichting voor Nederlandse Kunsthistorische Publicaties, [http://www.jstor.org/stable/20355327 JSTOR]
* <cite class="citation book" id="refWatt1957">Watt, Ian (1957). </cite><cite class="citation book" id="refWatt1957">''The Rise of the Novel: Studies in Defoe, Richardson and Fielding''. </cite><cite class="citation book" id="refWatt1957">Berkeley: University of California Press.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=Watt%2C+Ian&rft.btitle=The+Rise+of+the+Novel%3A+Studies+in+Defoe%2C+Richardson+and+Fielding&rft.date=1957&rft.genre=book&rft.place=Berkeley&rft.pub=University+of+California+Press&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>
* West, Shearer (1996). ''The Bullfinch Guide to Art''. UK: Bloomsbury Publishing Plc. ISBN 0-8212-2137-X.
* <cite class="citation book">West, Shearer (1996). </cite><cite class="citation book">''The Bullfinch Guide to Art''. UK: Bloomsbury Publishing Plc. </cite><cite class="citation book">[[ISBN]]&nbsp;0-8212-2137-X.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=West%2C+Shearer&rft.btitle=The+Bullfinch+Guide+to+Art&rft.date=1996&rft.genre=book&rft.isbn=0-8212-2137-X&rft.place=UK&rft.pub=Bloomsbury+Publishing+Plc&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>
 
== Verdere leesstof ==
* <cite class="citation book">Dahlhaus, Carl (1985). </cite><cite class="citation book">''Realism in Nineteenth-Century Music''. Translated by Mary Whittall. Cambridge, London, New York, New Rochelle, Melbourne, Sydney: Cambridge University Press. </cite><cite class="citation book">[[ISBN]]&nbsp;978-0-521-26115-9.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=Dahlhaus%2C+Carl&rft.btitle=Realism+in+Nineteenth-Century+Music&rft.date=1985&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-521-26115-9&rft.place=Translated+by+Mary+Whittall.+Cambridge%2C+London%2C+New+York%2C+New+Rochelle%2C+Melbourne%2C+Sydney&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span> ISBN 978-0-521-27841-6 (pbk).
* <cite class="citation book">Dahlhaus, Carl (1989). </cite><cite class="citation book">''Nineteenth-Century Music''. Translated by J. Bradford Robinson. Berkeley, Los Angeles, and London: University of California Press. </cite><cite class="citation book">[[ISBN]]&nbsp; 978-0-520-07644-0.</cite><span* class="Z3988"Frisch, title="ctx_ver=Z39Walter (2005).88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=Dahlhaus%2C+Carl&rft.btitle=Nineteenth-Century+ ''German Modernism: Music&rft and the Arts''.date=1989&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-520-07644-0&rft.place=Translated+by+J.+Bradford+Robinson.+ Berkeley%2C+, Los+ Angeles%2C+, and+ London&rft.pub=: University+ of+ California+ Press&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>. ISBN 978-0-520-25148-9.
* <cite class="citation book">Frisch, Walter (2005). </cite><cite class="citation book">''German Modernism: Music and the Arts''. Berkeley, Los Angeles, and London: University of California Press. </cite><cite class="citation book">[[ISBN]]&nbsp;978-0-520-25148-9.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fen.wikipedia.org%3ARealism+%28arts%29&rft.au=Frisch%2C+Walter&rft.btitle=German+Modernism%3A+Music+and+the+Arts&rft.date=2005&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-520-25148-9&rft.place=Berkeley%2C+Los+Angeles%2C+and+London&rft.pub=University+of+California+Press&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook">&nbsp;</span>
 
== Eksterne skakels ==
* [http://www.wsu.edu/~campbelld/amlit/realism.htm Article on American literary realism at the Literary Movements site]
 
[[Kategorie:Kunsbewegings]]