Paula Styger: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 19:
 
'''Paula Styger''' was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[aktrise]], joernalis en advertensiebestuurder. Sy maak haar verhoogdebuut in 1935 in [[André Huguenet]] se toneelstuk, ''Haar egskeiding''. Daarna volg ''Gevaarlike huwelik'' in 1935, ''Die Kwaksalwer'' in 1939, ''Ek het 'n man vermoor'' en ''Helshoogte'' saam met hom. In 1942 sluit sy by die Pierre de Wet Geselskap aan, saam met [[James Norval]] en [[Anna Cloete]], en tree op in verhoogproduksies soos ''Pinkie'' (1942–1943) en ''Satansloon'' (1942). In 1944, na 'n ernstige operasie roep sy die verhoog vaarwel en konsentreer op kommersiële kuns en die bermarkingsektor. Maar sy het nogtans in [[Pierre de Wet]] se rolprente opgetree.<ref>[http://esat.sun.ac.za/index.php/Paula_Styger Paula Styger se Profiel], besoek op 11 November 2012</ref>
 
== Herkoms ==
Die stamvader van Paula Styger se familie, J.J. Styger, het as onderwyser uit [[Nederland]] na Suid-Afrika geëmigreer en was getuie in die saak oor die [[Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika|Gereformeerde Kerk]] tussen J. Herman (sendeling) en ds. Beyers. Dié saak het voor landdros George Croman op [[Burgersdorp]] gedien. Ná die dood van sy vrou is hy terug na Nederland, terwyl sy seuns, J.J. Styger en D.T. Styger, toe nege en drie jaar oud, in Suid-Afrika agtergebly het. D.T. (David) Styger (1864–1946), wat op die plaas Rooipoort en later Nooitgedacht gewoon het, was Paula se oupa. Hy was getroud met tant Annie (wat nog geleef het ten tyde van die [[Gereformeerde kerk Burgersdorp]] se eeufees in 1960) en het altesaam 44 jaar ononderbroke as diaken en ouderling in die gemeente gedien en was dikwels afgevaardigde na meerdere vergaderings. Uit dié huwelik is vyf kinders gebore, van wie die twee seuns D.G. Styger (1895–1945) en J.J. Styger was.
 
Paula se vader, Douw Gerbrand Styger, het die plaas Rooipoort as woonplek ontvang en self etlike jare as Burgersdorpse diaken gedien. Hy het sy aanstaande, Alida Johanna (tant Alie) Kruger, tweede oudste dogter van Hans en Bettie Kruger van die plaas Wasbank, distrik Burgersdorp, tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]] ontmoet. Ds. [[Dirk Postma (seun van Martinus)|Dirk Postma]] het hulle in 1906 in die ou Gereformeerde kerk op Burgersdorp in die huwelik bevestig. Uit dié huwelik is ook vyf kinders gebore van wie twee ook seuns was, D.T. Styger en J.J. Styger.
 
Anna Maria Styger was die middelste van haar ouers se vyf kinders. Sy het haar skooljare op Burgersdorp deurgebring en ’n bynaam op skool gekry wat ontwikkel het tot die toneelnaam waaronder sy later in die hele Unie bekend sou word, Paula Styger. Sy het reeds op driejarige ouderdom toneeltalent getoon en bewys gelewer dat sy beroepspeelster sou word. Sy het baie daarvan gehou om op die eetkamertafel te staan en haar versies op te sê, en dan het sy gewoonlik ’n fooi vir haar voordrag ontvang.
 
== Toneelloopbaan ==
Eers nadat sy skool verlaat het, het Paula Styger ’n ernstige studie van die drama en toneel begin maak en ’n drang en begeerte openbaar om haar lewe daaraan te wy. Teen haar ouers se sin het sy met die akteur [[André Huguenet]] in aanraking gekom en die gevolg van dié onderhoud was dat sy in Desember 1934 haar eerste kontrak geteken het en op [[16 Januarie]] [[1935]] in [[Kaapstad]] by sy geselskap aangesluit. Styger het besef haar besluit sou baie liggaamlike en geestelike krag vereis, maar met haar streng Calvinistiese opvoeding, gesonde agtergrond, persoonlikheid, talent en morele ewewig was sy geridder en gespoor om haar loopbaan te begin.
 
In haar loopbaan as verhoogaktrise het sy in die volgende toneelstukke opgetree: ''Haar egskeiding'' deur Clemence Dane (1935); ''Die doodsvonnis'' deur Emlyn Williams (1937); ''Gevaarlike huwelik'' deur Martin Vale (1937); ''Tamboer in die nag'' (radiodrama) deur Hendrik Brand (1937); ''By die ou meulstroom'' deur Jean Jacques Barnard (1938); ''Die kwaksalwer'' deur Dorothy Brandon (1938); ''Die tweede Grieta'' deur [[J.H.H. de Waal]] (1939); ''Is jy ’n bokryer'' verwerk deur Dirk Mostert (1940); ''Helshoogte'' (''Wuthering Heights'') deur [[Emily Brontë]] (1941); ''Absalom, my seun'' deur St. John Ervine (1942).
 
Met laasgenoemde toneelstuk het Paula Styger haar verbintenis met die Huguenet se geselskap beëindig. Op [[1 Augustus]] [[1942]] stig [[Pierre de Wet]] sy toneelgeselskap met Styger as sy hoofdame. In 1942 tree sy op in ''Satansloon'' deur Patrick Hamilton, in 1943 in ''Pinkie'' deur De Wet self en in 1944 in ''Korrels en kaf'' (vier eenbedrywe). Ook in 1944 tree sy op in die radiodrama ''Agamemnon'', vertaling van die werk deur Aeschylus, en in die verhoogstuk ''Die goeie oue tyd'' deur [[Sita]]. In 1945 kom ''[[Pinkie se erfenis]]'' deur De Wet aan die beurt waarin sy teenoor onder meer [[Gideon Roos]] speel, die eerste Afrikaanse vollengte-klankprent, vervaardig in Suid-Afrika deur die firm Utolo (Bpk.) van [[Johannesburg]].
 
Met haar toere vir die Huguenet- en De Wet-geselskap het Paula Styger die Unie platgereis en die geleentheid gekry om kennis te maak met en onthaal te word deur skoolkinders, boere-ooms en –tantes, onderwysers, predikante, doktore en professore aan verskeie universiteite, vooraanstaande skrywers, skilders, beeldhouers, sangers, musici en medici. Sy was ook ’n welkome gas by regsgeleerdes, landsregeerders, administrateurs, prokureur-generaals, buitelandse gesante en goewerneur-generaals.
 
== Werkbeskouing ==
Styger het haar werk in ’n ernstige lig beskou. In Burgersdorp se ''Eeufees-Gedenkboek'' van 1946 skryf P.J.T. de Wet, waarskynlik na aanleiding van korrespondensie met Styger: "Sy besef terdeë dat die Toneel een van die magtigste faktore is in die lewe van ’n volk. Sy weet dat dit in baie opsigte die sigbare stempel is van wat aangaan in die siel van die gemeenskap waarin sy leef. Dat wat op die toneel plaasvind tot ’n groot mate die weerspieëling is van strominge en gestaltes binne die volkslewe. Sy weet ook dat die Toneel nie alleen vermaaklik is nie; dit is ook opvoeding. Daarom is die werk van die toneelspeler ’n werk met ’n roeping, ’n ernstige roeping!"
 
== Haar vader se dood ==
Op [[29 Mei]] [[1945]] het ’n ramp die Styger-huis getref met die afsterwe van Paula se vader. Dit was vir haar ook ’n ramp wat haar lewe getref het. Soos P.J.T. de Wet dit stel: "Haar ouerhuis was vir haar ’n anker in die lewe en ’n vesting waar sy na liggaam en gees kon uitrus. Tuis, op die ou woonplaas, Rooipoort, vind sy in die teenwoordigheid van haar moeder ’n kalmte en rustigheid wat salwend is na die gejaagde en vermoeiende reise, en haar vader was vir haar ’n bron van geestelike krag en besieling in haar lewe. Sy het egter die troos en aangename herinnering dat hy kort voor sy dood vir haar ’n wonderlike boodskap nagelaat het, naamlik: 'Nou besef ek haar doel met die Afrikaanse Toneel en ek sien in haar ’n boodskap aan ons Afrikaanse Volk.'"
 
== Filmografie ==
Line 31 ⟶ 53:
{{panorama|Die Goeie ou tyd 1944.jpg|600px|[[Gert van den Bergh]], Paula Styger, [[Pierre de Wet]] en [[Anna Neethling-Pohl]] in 'n toneel uit Sita se Die Goeie ou tyd (1944).}}
{{panorama|Haar egskeiding 1935.jpg|600px|''Haar egskeiding'' (Clemence Dane se Bill of Divorcement) is in 1935 deur die Huguenet-geselskap opgevoer. Die aktrise heel links is onbekend. Langs haar sit [[Siegfried Mynhardt]] en dan volg Ena du Toit, [[André Huguenet]], [[Lydia Lindeque]], [[Paula Styger]], Nico van Rooyen en Dewald van der Merwe. Die dekor was deur Cecil Pym van Kaapstad en die foto is op die verhoog van die ou His Majesty-teater in Johannesburg geneem.}}
 
{{Saadjie}}
 
{{DEFAULTSORT:Styger, Paula}}
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse akteurs]]
[[Kategorie:Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika]]