Wikipedia

Etienne Leroux: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
No edit summary
Stoor wysigings aan Etienne Leroux
Lyn 1:
'''Etienne Leroux''' was ʼn internasionaal bekende Afrikaanse skrywer en een van die mees prominente Sestigers, wat die Hertzogprys meer as een keer en verskeie ander toekennings vir sy skryfwerk ontvang.
 
== Lewe en werk ==
'''Stephanus Petrus Daniël le Roux''' is op 13 Junie 1922 op [[Oudtshoorn]] gebore as enigste seun en oudste kind van drie kinders.<ref>.C. Kannemeyer se omvattende biografie “Leroux: ʼn Lewe” (2008) is die mees belangrike bron van inligting oor die lewe en persoonlike besonderhede van Leroux se lewe.</ref>Sy ouers is Stephanus Petrus le Roux (4 Maart 1891 – 25 Januarie 1974), Minister van Landbou in die Malan- en Strijdom-kabinet, en Elizabeth Helena Scholtz (5 Oktober 1901 - 21 Oktober 1989), wat op 21 Junie 1921 op [[Somerset-Wes]] met mekaar getroud is. Hierna gaan boer die egpaar op Rietvlei naby [[De Rust|De Rust.]] Stephen se susters is Anna Lilian Malherbe (Annelie) (gebore 4 Augustus 1925) en Catherina Josephina (Erna) (gebore 23 September 1928). Die skrywer [[C.J. Langenhoven]] is sy peetvader. Hy kies die naam Etienne as skrywersnaam, aangesien dit die [[Frans]] is van Stephen, sy eerste naam, terwyl sy van aanmekaar geskryf word soos die spelling van sy Franse voorsate. Op Rietvlei, sowat veertig kilometer van Oudtshoorn, word hy groot. Sy eerste skoolopleiding ontvang hy in die plaasskool wat vir die kinders van Middelplaats gebou is en waar Jan Snyman die enigste onderwyser vir al die laerskoolkinders was. As gevolg van sy vader se politieke loopbaan moet die gesin noodgedwonge sekere maande van die jaar in [[Kaapstad]] deurbring, waar sy vader die parlementsitting bywoon. Dit bring mee dat die klein Stephen gereeld van skool moet verwissel. Soms bly hy by sy ouma en oupa Scholtz in [[Kuilsrivier]] en gaan uit hierdie huis na die plaaslike laerskool. Op die plaas Rietvlei naby [[De Rust]] bring hy ʼn groot aantal van sy vormingsjare deur en gaan hier ook van tyd tot tyd by die plaasskool skool. As ʼn resultaat van die gedurige verhuising ontvang Leroux vanaf 1928 sy onderwysopleiding hoofsaaklik by goewernantes. Hy begin vroeg lees in die familie se goeie biblioteek en maak hier reeds kennis met die Victoriaanse skrywers en ook [[William Shakespeare]], Charles Dickens, Ernest Hemingway, Marcel Proust, André Gide, Jean-Paul Sartre, Fyodor Dostojefski, Evelyn Waugh en Günther Grass. In 1932 is hy in [[Koffiefontein]] in die Vrystaat op skool, waar sy oupa en ouma Scholtz intussen gevestig is en hy uit hulle huis skoolgaan. Vanaf standerd vier, wanneer sy ouers ʼn huurhuis in [[Tamboerskloof]] betrek vir die duur van die parlementsitting, besoek hy die Laerskool [[Jan van Riebeeck|Jan van Riebeeck.]]
 
Nadat sy vader in die dertigerjare besluit om sy boerdery na Koffiefontein in die [[Vrystaat]] uit te brei, gaan Stephen vanaf 1935 na die Grey-Kollege in [[Bloemfontein]], waar hy eers in die Murray-koshuis en later die Brill-koshuis tuisgaan. Hy matrikuleer hier in 1939, word as prefek aangewys en word eerste geplaas in die Vrystaatse eksamens van die Taalbond. In die jare 1940 tot einde 1944 is hy student aan die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch]], waar hy die B.A.-graad in 1942 en die LL.B.-graad in 1944 behaal. Hier woon hy in die Dagbreek-koshuis. Barend Toerien en Elsa Joubert is in hierdie tyd van sy medestudente. In 1945 werk Stephen ʼn jaar lank as ingeskrewe klerk by die prokureursfirma Daniels en Smit in Bloemfontein, waarna hy hom in 1946 op die familieplaas Wagenmakersdrift in die distrik Koffiefontein vestig. Hy boer onder andere met merino skape, saadmielies, katoen en tamaties. Ná sy huwelik op 13 Maart 1948 op Stellenbosch met die kunsskilderes Renée Malherbe (gebore 11 April 1927) betrek hy ʼn deel van die familieplaas waaraan hy die naam Ja-Nee gee. Uit hierdie huwelik word drie kinders gebore, twee dogters (Cherié Malherbe le Roux, gebore 6 Junie 1949 en Helise Scholtz le Roux, gebore 16 Maart 1951) en ʼn seun (Stephanus Petrus, gebore 15 Februarie 1955).
 
Op 1 Januarie 1954 vertrek Stephen en sy vrou met die skip die Pretoria Castle vir ʼn besoek van vyf maande aan [[Europa|Europa.]] Hulle besoek Engeland (waar hulle ʼn week in Londen oorbly); [[Nederland]] (waar hulle twee weke vertoef en Amsterdam en ander dele besoek); Duitsland (waar hulle die fisiese nalatenskap van die oorlog kan waarneem en ʼn paar dae in [[Heidelberg]] oorbly)[[Oostenryk|; Oostenryk]] (met besoeke aan onder andere Innsbruck en Wene); Italië (waar hulle in La Spezia by Jacques en Hélène Malan aandoen en ook [[Venesië|Venesië,]] Rome, Genoa en Florence besoek); en spandeer dan ongeveer ses weke aan die linkeroewer van die Seine in [[Parys]] in [[Frankryk]]. Hier maak hy kennis met skrywers soos Jan Rabie en Bartho Smit wat later saam met hom vir ʼn vernuwing in die Afrikaanse letterkunde verantwoordelik is. Op 19 April 1954 keer hulle terug na Londen, vanwaar hulle op 29 April 1954 vanaf Southampton terugvaar na Kaapstad. In die vyftigerjare is Stephen se mentor en adviseur die Nederlandse digter Jan Greshoff wat weens sy belesenheid, sin vir tegniese vaardigheid en omgang met die literatuur ʼn groot invloed op hom uitoefen. Leroux leer later ook al die Sestigers ken, veral wanneer hy jaarliks die somervakansie by [[Llandudno]] naby Kaapstad deurbring. Met sommiges, soos Jan Rabie, raak hy bevriend.
 
Stephen se eerste roman, “''Die eerste lewe van Colet''”, moet hy self borg en selfs na verskyning van sy tweede roman, “''Hilaria''”, is daar nie veel belangstelling vir sy werk nie. Dit is eers met die publikasie van “''Die mugu''” in 1959 dat die letterkundige kritici ernstig begin kennis neem van hom. In ''Standpunte'' van Februarie 1960 verskyn ʼn insiggewende artikel van C.A. van Rooy oor “''Die mitiese patroon en sielkundige grondslag in ‘Hilaria’''”, waarmee die wetenskaplike verkenning van die mitiese onderbou van sy werk ʼn aanvang neem. In N.P. van Wyk Louw se boek “''Vernuwing in die prosa''”, wat groot impak maak op die beskouing van die werk van die eksperimenteerders op die gebied van prosa, sonder Louw vir Leroux uit as die skrywer met die grootste belofte van vernuwing. Wanneer die tydskrif ''Sestiger'' in 1963 gestig word, dien Leroux in die redaksie tot met die staking van die tydskrif in November 1965.
 
Die Sestiger-beweging in die geheel, en Leroux se werk in die besonder, word aan groot publisiteit en omstredenheid onderwerp wanneer “''Sewe dae by die Silbersteins''” in 1964 met die [[Hertzogprys]] bekroon word. Die boek word deur talle sedebewakers aangeval en as “immoreel” bestempel, met vele mense wat briewe aan die koerante skryf om die boek te veroordeel. ʼn Aantal van hierdie beswaarmakers erken terselfdertyd dat hulle die boek nie eens gelees het nie. Die Sinodale Kommissie van die Vrystaatse [[N.G. Kerk]] neem byvoorbeeld ʼn besluit waarin die verskyning en die bekroning van die boek betreur word en ʼn beroep gedoen word aan die Akademie om nooit weer so ʼn “verwarde, normlose” boek te bekroon nie. Die uitgerekte debat wat volg en etlike maande duur, noop onder andere vir [[N.P. van Wyk Louw]] om Leroux en die boek te verdedig, terwyl vele ander vooraanstaande letterkundiges dieselfde doen. Leroux laat hom slegs twee keer in die openbaar uit oor die polemiek. In ʼn onderhoud met ''Dagbreek en Sondagnuus'' van 9 Augustus 1964 wys hy daarop dat ʼn paar predikante in briewe aan hom die boek as ʼn morele werk bestempel het. Hy sê verder dat hy oor die hele mens skryf, goed en kwaad. In ʼn lesing in September 1964 by die [[Universiteit van die Vrystaat|Universiteit van die Oranje-Vrystaat]] onder die titel “''Enkele probleme van die hedendaagse romanskrywer''”, wys hy daarop dat ʼn letterkundige werk nooit satanies kan wees nie, juis omdat die letterkundige werk die lewe weerspieël en nie eensydig op die bose of die goeie fokus nie. Met die oorhandiging van die Hertzogprys doen A.P. Grové die commendatio, waarin hy die boek loof as een wat uitstaan in die Afrikaanse romanproduksie van die voorafgaande twintig jaar en een waarop hy trots is dat dit in Afrikaans kon verskyn. “''Een vir Azazel''” kry ook hoë lof van resensente, waarna “''Die derde oog''” minder entoesiasties ontvang word.
 
Stephen kry in hierdie stadium baie briewe van bewonderaars, onder andere van die agtienjarige kunsstudent Ingrid Winterbach, later self baie bekende skrywer. Die langdurige briewewisseling tussen hulle gee in groot mate aanleiding tot “''18-44''”, sy volgende roman. Nadat sy huwelik reeds etlike jare in troebel waters gevaar het, ontdek sy vrou, Renée le Roux, die briewe van Ingrid en dit is vir haar die laaste strooi. Sy skeur Ingrid se briewe op wanneer Stephen weier om die briewewisseling te beëindig. Hierna bestaan die huwelik slegs in naam en in 1969 dagvaar Renée hom vir ʼn egskeiding. Vir die duur van hulle korrespondensie het Stephen en Ingrid mekaar nie ontmoet nie en ontmoet mekaar die eerste keer in November 1969 tydens ʼn besoek van hom in [[Johannesburg|Johannesburg.]]
 
“''Sewe dae by die Silbersteins''” word in 1967 in [[Engels]] vertaal deur Charles Eglington en word só die eerste Sestiger-werk wat internasionaal uitgegee word en in Brittanje en Amerika verskyn, later ook gevolg deur die vertaling van “''Een vir Azazel''”. By verskyning van die Engelse vertaling spreek Graham Greene in September 1967 in ʼn persoonlike nota aan Leroux sy groot waardering vir “''Sewe dae''” uit en Greene kies ook hierdie boek as sy boek van die jaar in ''The Observer''. Dit lei tot persoonlike kennismaking tussen hulle tydens Leroux se oorsese besoek in 1968, wat hy alleen onderneem. Tydens hierdie reis, wat op 29 Maart 1968 begin, besoek Stephen Spanje (waar hy vir Robert Graves in Majorka ontmoet), Frankryk (waar hy vir André P. Brink en Breyten Breytenbach sien), Engeland (waar hy samesprekings voer met sy oorsese uitgewers), Italië (waar hy vir Graham Greene in Nice ontmoet) en Griekeland (waar hy Athene verken maar nie genoeg tyd het om by Jan Rabie en Marjorie Wallace in Kreta aan te doen nie). Hy ervaar in Frankryk eerstehands die opkoms van studentemag en opstand, toe die studente amper daarin slaag om die Franse regering omver te werp. Op 18 Mei 1968 keer hy terug na Suid-Afrika. Hierdie reis vind neerslag in sy boek “''IsisIsisIsis''”. Hy word in 1968 verkies tot lid van die Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en in 1969 word hy aanvaar as volle lid van die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns]]. In Augustus 1968 verskyn die eerste uitgawe van die tydskrif ''Kol'', waarby Leroux as medewerker betrokke is tot die tydskrif in Desember 1969 gestaak word.
 
Op 1 Mei 1969 word sy huwelik met Renée le Roux beëindig en hierna sukkel hy om sy persoonlike probleme te verwerk. Renée vestig haar in ʼn woonstel in [[Bloemfontein]] om naby hulle seun Stephen te wees, wat aan [[Grey-kollege|Grey Kollege]] skoolgaan, terwyl sy binnehuisversiering doen vir ʼn groot firma. Die werk aan “''IsisIsisIsis''” wil nie vlot nie en, gedagtig aan die bevrugtende invloed wat die briewewisseling tussen Stephen en Ingrid vir sy skryfwerk gehad het, begin Renée nou met ʼn korrespondensie onder die skuilnaam van ʼn mediese dokter, Pamela Dean, wat kamtig in Bloemfontein praktiseer. Die eensame Stephen op die plaas is verheug oor hierdie korrespondensie en gou verskaf dit die nodige vonk om “''IsisIsisIsis''” te voltooi. Die ware identiteit van Pamela Dean word eers bekend wanneer Phil du Plessis die waarheid uitvind. Ten spyte van hierdie inisiatief van Renée loop dit nie uit op ʼn versoening tussen haar en Stephen nie. Daar is in hierdie tyd sprake daarvan dat sy werke verfilm sal word en ʼn kontrak is gesluit vir die verfilming van “''Sewe dae by die Silbersteins''”. Laksheid en onbekwaamheid aan die kant van Stephen se oorsese agent en ʼn slapte in die filmbedryf veroorsaak eindelik dat daar niks van hierdie planne kom nie. Om uit die eensaamheid van sy bestaan op Ja-Nee te ontvlug, besoek Stephen [[Europa]] weer in April en Mei 1970. Hierdie keer begin die besoek in [[Spanje|Spanj]]<nowiki/>e en vandaar gaan hy na [[Parys]] en [[Londen.]] Hiervandaan vlieg hy na Antibes, waar hy vir ʼn ruk by Graham Greene aansluit. Daarna gaan hy na [[Rome]] en Griekeland en sluit die reis af met ʼn besoek van sewe dae aan Israel. Stephen ontmoet vir Elizabeth Joubert (gebore 1 Julie 1938), teen die einde van 1969. Elizabeth was ʼn Bloemfonteinse musiekdosent, wat in hierdie tyd bekende pianiste is en daarna amptelike begeleidster word van [[Sukovs|SUKOVS]] (die Streeksdiensteraad vir Uitvoerende Kunste van die Oranje-Vrystaat). In September 1970 raak hulle verloof en op 14 September 1970 trou Stephen en Elizabeth.
 
Tydens toekenning van die Hertzogprys vir 1970 blyk dit dat die meerderheid van die keurkomitee aanbeveel het dat hy weer die prys moet kry, hierdie keer vir sy werke “''IsisIsisIsis''” en “''18-44''”. Die Akademieraad besluit egter na ʼn vergadering wat drie ure duur om die meerderheidsaanbeveling te verwerp en die prys aan Karel Schoeman toe te ken. W.E.G. Louw het versoek dat Schoeman die prys moet kry, terwyl A.P. Grové as voorsitter van die keurkomitee die saak namens Leroux gestel het. Na bekendmaking van die besluit bedank A.P. Grové, Elize Botha en T.T. Cloete uit die keurkomitee. Botha bedank ook as lid van die Akademie uit protes omdat ʼn minderheidsverslag aanvaar is en die letterkundige kommissie se integriteit hierdeur bevraagteken word. Die Akademieraad betuig dan sy waardering vir Leroux se letterkundige werk en vir die dienste van Grové, Botha en Cloete, waarna die drie hulle bedankings terugtrek.
 
In Julie en Augustus 1973 besoek Graham Greene Suid-Afrika (vgl. sy romans “''Travels with my aunt''” en “''The human factor''”) en Leroux vergesel hom op sy toer van ses weke. Vanaf 28 Maart tot einde Mei 1975 onderneem hy en Elizabeth ʼn Europese reis waar hulle Spanje, Italië (waar hulle vir Robert Ardrey in Rome besoek en vir Graham Greene in Capri ontmoet), Turkye en Griekeland besoek. In 1975 is hy stigterslid van die Afrikaanse Skrywersgilde, wat gestig word om die skrywers ʼn platform te gee om teen sensuur te veg, en dien hierna ook op die bestuur.
 
Stephen is weer in groot polemiek betrokke wanneer sy “''Magersfontein, O Magersfontein!''” eers nie deur die Appèlraad van Publikasies verbied word nie, maar nadat dit terug verwys word deur die destydse Minister van Binnelandse Sake, dr. Connie Mulder, in 1977 wel verbied word. Hierdie proses word gevolg deur ʼn herrie en langdurige debatte in die openbaar en briefwisseling in die koerante tussen die sedebewakers wat die verbod goedkeur en letterkundiges wat daarop wys dat die verbod gegrond is op onbegrip van die ware aard van die boek. Die uitgewers[[Human & Rousseau|, Human & Rousseau]], neem die uitspraak op appèl na die Pretoria Hooggeregshof, maar hierdie aansoek word in 1978 van die hand gewys. Ten spyte van die verbod word die boek in 1979 in ʼn baie belangrike toekenning met die Hertzogprys bekroon, wat die debat oor die boek weer laat opvlam. Die voorsitter van die Appèlraad van die Publikasies, regter Lammie Snyman, word in hierdie tyd deur J.C.W. (Kobus) van Rooyen vervang, wat ʼn veel meer verligte benadering tot sy taak het. Die uitgewers rig nou verdere vertoë aan die Appèlraad, wat lei tot die opheffing van die verbod in 1980 en eindelik ook tot die hersien van die sensuurbedeling. Van nou af word die waarskynlike leser, in plaas van die gemiddelde man, by die beoordeling van ʼn boek in aanmerking geneem. Leroux ervaar die verbod as ʼn groot vernedering en dit het ʼn besliste impak op sy latere kreatiewe uitsette. Hy verklaar dat hy nie skryf om moedswillig te wees nie, maar om te sê wat hy moet sê. Die polemieke en dokumente rondom hierdie verbod word in 1990 in “''Magersfontein, die dokumente''” gepubliseer, waaruit die absurditeit van die sensuurbedeling van destyds duidelik blyk.
 
In 1977 bedank Stephen as lid van die [[Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns|Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns,]] veral in opstand teen die gesloer met die lidmaatskap van Adam Small. Saam met hom bedank Jan Rabie, Elsa Joubert, Abraham H. de Vries, Chris Barnard, F.A. Venter en Leon Rousseau. Saam met Elizabeth onderneem hy in die jare tagtig twee treinreise deur Namibië en in 1981 koop hy ook vir hom ʼn strandhuis by [[Onrus]], waar Uys Krige en Jan Rabie woon.
 
Leroux lewer verskeie belangwekkende redes tydens sy lewe. Voor die Afrikaanse Studentekring van die [[Universiteit Stellenbosch|Universiteit van Stellenbosch]] lewer hy in 1960 ʼn belangrike toeligting van sy werk, getiteld “''Die mens, en veral die skrywer, op soek na die lewende mite''”. In September 1964 hou hy ʼn lesing aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat oor die onderwerp “''Enkele probleme van die hedendaagse romanskrywer''”. Op 15 Februarie 1973 spreek hy die Sestigerweek by die [[Universiteit van Kaapstad]] toe onder die titel “''Tegnieke, temas en toekomsplanne''” en op 17 Oktober van dieselfde jaar hou hy die N.P. van Wyk Louw-gedenklesing aan die Randse Afrikaanse Universiteit oor die onderwerp “''Wat beteken ‘Vernuwing in die Prosa’ vandag?''”. Tydens die ingebruikneming van die Etienne Leroux-navorsingsprojek aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat in 1977 lewer hy die lesing “''Die gevaarlike inhoud van die woord''”. In 1978 by die beraad van die Skrywersgilde te Maselspoort praat hy oor “''Credo van ʼn skrywer. ʼn Toekomsblik: die reg om te sê ‘Nee!’''” en by die jaarberaad van die Skrywersgilde in 1981 te Gordonsbaai lewer hy ʼn rede oor “''Vervreemding tussen leser en skrywer''”. Sy laaste groot openbare optrede is tydens die Nasionale Leeskringseminaar in Welkom in Oktober 1988, waar hy die sleuteltoespraak onder die tema “''Fokus op ‘80''” hou.
 
Hy is op Saterdag 30 Desember 1989 in die Universitas-hospitaal in Bloemfontein aan longkanker oorlede en word in die familiebegraafplaas op Wagenmakersdrift begrawe. Sy vrou Elizabeth sukkel om sy dood te verwerk en gee haar aan drank en rook oor, waarna sy op 26 Junie 1996 aan emfiseem oorlede is.
 
== Skryfwerk ==
{{Inligtingskas Persoon
| naam = Etienne Leroux
Line 19 ⟶ 51:
| voetnotas =
}}
* Inleiding
Stephen skryf sy eerste gedigte reeds op laerskool en op hoërskool word sommige in die ''Grey College Magazine'' geplaas. Een van sy onderwysers spreek egter die mening uit dat hierdie gedigte nie kunswerke is nie en hy slaan dus gou oor na prosa. Enkele publikasies onder die skuilnaam Etienne verskyn in 1943 en 1944 in ''Stellenbosse Student''. Hierdie stukke dui reeds met die geestigheid, satire en sin vir burleske en fantastiese die rigting aan waarin sy latere prosa sal ontwikkel. Die temas is steeds klein-burgerlik, soos verraai deur titels soos “''Ek besoek Kaapstad''”, “''ʼn Dag in die gejaagde lewe op Stellenbosch''”, “''Die ideale student''” en “''Dagbreek se kat''”, maar die inhoud wyk in baie opsigte af van die gemoedelike lokale realisme van die tydgenootlike Afrikaanse prosa. “''My dorpie K…''” is duidelik gemodelleer op Koffiefontein en is ʼn satiriese kykie op die dorp waar hy ʼn groot deel van sy lewe sou deurbring. Na sy troue begin hy om wyd te lees in die wêreldletterkunde. Sy eerste gepubliseerde kortverhaal is “''Kaartjie vir oortreding''”, wat in Maart 1951 in ''Standpunte'' onder die skuilnaam Etienne verskyn en later deur Hennie Aucamp in “''Bolder''” opgeneem word. Hierdie verhaal verskyn deur bemiddeling van die Nederlander Jan Greshoff, wat in die vyftigerjare sy mentor is en hy moes volgens Leroux teen groot teenstand van die ander redaksielede spook om dit hoegenaamd gepubliseer te kry. Hoewel hy ʼn hele aantal ander kortverhale aan die redaksie van ''Standpunte'' voorlê, word almal vir publikasie afgekeur. Ook die verhale wat hy vanaf die veertigerjare aan tydskrifte soos ''Die Ruiter'' en ''Die Huisgenoot'' stuur, word vir publikasie afgekeur. Hierdie verhale behandel, na aanleiding van buitelandse modelle soos Ernest Hemingway, motiewe soos drank en seks, wat skerp van die destydse Afrikaanse prosa verskil en plek-plek voorlopers van sy latere werk word.
 
Benewens ander korter jeugwerk eksperimenteer hy in hierdie tyd met die novelle en roman in vroeë werke soos “''Die Barotsi-affêre''” (in briefvorm, gebaseer op die huwelik tussen Seretse Khama van Botswana en die wit Ruth Williams); “''Mosaïek''” (ʼn beskrywing van ʼn aantal karakters in die dorpie Van Stadenshoop, sodat die geheel ʼn soort legkaart vorm van die dorp en sy inwoners, met ʼn natuurramp wat aan die einde die dorp en sy inwoners vernietig); “''Die marionettedans''” (waarin die leefstyl van ʼn gesin in-diepte uitgebeeld, met die slot wat elke lid as ʼn marionet sien wat die res van sy of haar lewe gemanipuleer word)’ en “''Die wrak''”, maar vind nie ʼn uitgewer hiervoor nie. Uitgewers soos Nasionale Boekhandel, Van Schaik en HAUM het almal van hierdie manuskripte afgewys. Na sy terugkeer van sy reis deur Europa skryf hy ook die kort novelle “''Ter verdediging van Michelle''”, wat hy in Parys laat afspeel. Hierin is die lewensloop van die hoofkarakter die spilpunt, waarin die mense wat sy op talle partytjies ontmoet help om haar karakter te vorm. <ref>Human, Thys “Beeld” 29 September 2008</ref><ref>Marais, Johann Lodewyk “Rapport” 21 September 2008</ref><ref>Roos, Henriette “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 46 no. 2, Lente 2009</ref><ref>Rousseau, Leon “Boeke Insig” No. 6, Somer 2009</ref>
'''Etienne Leroux''', 'n [[pseudoniem]] van '''Stephanus Petrus Daniël le Roux''', ([[Oudtshoorn]], [[13 Junie]] [[1922]] – [[Bloemfontein]], [[30 Desember]] [[1989]]) was 'n [[Suid-Afrika]]anse [[skrywer]] van romans en ander prosa. Van sy bekendste boeke is: ''Sewe dae by die Silbersteins'', ''Een vir Azazel'' en ''Isis Isis Isis''. Hy staan as die grootste Afrikaanse prosaïs van sy generasie bekend.
* Romans
 
Leroux se eerste gepubliseerde roman,<ref>Antonissen, Rob “Standpunte” Nuwe reeks 17 en 18, Mei-Desember 1957</ref> “''Die eerste lewe van Colet''”, <ref>Antonissen, Rob “Kern en tooi” Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963</ref>word vanaf 1953 deur verskeie uitgewers afgekeur. <ref>Antonissen, Rob “Kern en tooi” Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963</ref>Uiteindelik verskyn dit by die klein Culemborg Uitgewery onder leiding van Aat Kaptein, maar eers nadat Leroux persoonlik borg staan vir die koste van die boek. Reeds hier is Leroux se oorspronklikheid en kreatiwiteit sigbaar asook sy vermoë om situasies met suggestie te laai. Die boek is in wese ʼn ontwikkelingsroman (of Bildungsroman) waarin die sielkundige groei van die hoofkarakter, Colet van Velden, van geboorte tot ongeveer sy mondigwording uitgebeeld word. Sy jeug is dan die eerste lewe van die titel en die tydperk wat gedek word vanaf 1921 tot 1942. Hy word afwisselend in Kaapstad en op die familieplaas groot en studeer uiteindelik aan die universiteit. Die invloede wat uitgaan van die veelvuldige mense met wie hy in hierdie ontvanklike stadium van sy lewe te doen het, word beskryf en sluit in sy afsydige ouers; sy oppasser wat hom inlei in toordery en bygelowe; sy skoolmaats soos Willem wat van vriend tot bullebak verander en Colet skepties stem teenoor vriendskap; sy meisies wat hom eroties prikkel; asook sy universiteitsvriende soos Gene met sy intimiderende selfvertroue en plesiersoeke. Die aksent is op seksuele ervarings, terwyl Colet akuut bewus is van die goeie en die bose wat sy lewe oorheers. Sy seksuele ontwikkeling geskied deur kontak met ʼn reeks karakters, wat bediendes, vriendinne, onderwyseresse en ʼn homoseksueel insluit, welke groepe as sy inisieerders gesien kan word. Die invloede en gebeurtenisse wat van hierdie bonte mengsel van persoonlikhede uitgaan is meestal negatief en laat Colet met vrees en skuldgevoelens agter. Dit veroorsaak in stede van ʼn ewewigtige lewensbeskouing eerder ʼn vervreemding en verkrummeling van sy lewensfondamente. Die laaste tydperk geskied bowenal teen die agtergrond van die aanloop tot en aanvang van die Tweede Wêreldoorlog, wat ʼn groot versteuring in die samelewing tot gevolg het. Colet staak sy studies, word soldaat en loop sodoende uit sy eerste lewe uit, die wildernis in. So word die wesenlike uitsigloosheid van die lewe geaksentueer. Reeds met die vorm van die roman en die seksuele openheid daarvan is hier sprake van ʼn vernuwing in die Afrikaanse prosa, hoewel die boek nog verskeie gebreke openbaar, veral in die taalversorging. Die sielkundige aspekte van veral die hoofkarakter se wordingsproses word egter puik hanteer.
== Lewensloop ==
'''1922''' – Gebore op 13 Junie te Oudtshoorn. Gedoop Stephanus Petrus Daniël le Roux, seun van [[Stephanus Petrus le Roux|S.P. le Roux]] (later Suid-Afrikaanse Minister van Landbou), peetkind van die groot Afrikaanse skrywer [[C.J. Langenhoven]].
 
'''1928 tot 1934''' – Die grootste deel van sy laerskoolopleiding kry hy en sy twee susters by 'n goewernante. Die gesin verhuis gereeld vanweë sy vader se politieke loopbaan. As afgesonderde kind begin hy vroeg lees, en in die familie se goeie biblioteek maak hy kennis met die Victoriaanse skrywers. Soos hy ouer word lees hy [[Shakespeare]], [[Dickens]], [[Hemingway]], [[Proust]], [[Gide]], [[Sartre]], [[Dostojefski]] en [[Grass]]. In 'n onderhoud in 1967 noem hy [[Evelyn Waugh]] sy gunsteling skrywer.
 
'''1935 tot 1939''' – Hoërskool opleiding aan [[Grey-kollege]], [[Bloemfontein]].
 
'''1945''' – Werk vir ongeveer 'n jaar by 'n prokureur in Bloemfontein.
 
'''1946''' – Begin boer op sy plaas Janee, naby [[Koffiefontein]] in die Suidwes-[[Vrystaat]], onder andere met merinoskape, [[mielie|saadmielies]], [[katoen]] en [[tamatie]]s. Die woestynagtigheid en isolasie van die gebied was 'n groot invloed op sy werk. Sy siening was dat die skrywer altyd in 'n mate 'n eensame buitestaander is.
 
'''1948''' – Trou op 13 Maart met Renée Malherbe op [[Stellenbosch]].
 
'''1951''' – Onder die naam Etienne Leroux verskyn sy eerste gepubliseerde verhaal, ''Kaartjie vir Oortreding'', in ''Standpunte'' jaargang 5, nommer 3 van Maart 1951.
 
'''1954''' – Spandeer vyf maande in [[Europa]], hoofsaaklik aan die linkeroewer van die Seine in [[Parys]]. Hier leer hy [[Jan Rabie]], [[André P. Brink]] en [[Bartho Smith]] ken.
 
'''1955''' – ''Die Eerste Lewe van Colet'', deur die skrywer self geborg, verskyn in hierdie jaar. Die drukwerk word in Nederland gedoen, en die uitgewer in Suid-Afrika is Uitgewery Culemborg in [[Kaapstad]]. Sy skryfnaam is Etienne, die [[Franse taal|Franse]] vorm van Stephanus, 'n verwysing na sy Franse [[Hugenote]] voorsate. Die roman trek nie veel aandag in Suid-Afrika nie, en word eers in 1975 in 'n hersiene weergawe uitgegee.
 
'''1958''' – ''Hilaria'' word deur die Uitgewery Culemborg gepubliseer, maar soos ''Colet'' wek dit min belangstelling.
 
'''1959''' – Met die publikasie van ''Die Mugu'' begin Leroux se werke meer aandag trek.
 
“''Hilaria''”<ref>Antonissen, Rob “Kern en tooi” Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963</ref> neem die geskiedenis van Colet verder in die vorm van die oorvertel van verhale uit die mitologie. Die uiterlike handeling is eenvoudig. As gewonde teruggekeerde soldaat trou Colet met Thelma, maar sukkel om aan te pas in die gewone burgerlike lewe. Die sakeman Julius Johnson neem hom in diens om ʼn weeklange advertensieveldtog vir plastiekblindings te organiseer. Colet raak gaandeweg vervreem van die ander mense in sy lewe. Hy sterf uiteindelik in ʼn bisarre ongeluk wanneer hy in verset teen die magte wat hom oorheers hoog in ʼn denneboom teen ʼn berghang opklim. Hy val, word deur ʼn tak deurboor en ontman en bloei hom dood. Die roman moet egter op verskeie vlakke gelees word en in wese is die gegewe ʼn soort oorvertelling van die mites gegrond op die kultus van Cybele en Attis se herlewing, wat met ʼn lentefees gevier word, en andersyds die Eleusiniese misteries, wat verband hou met die mite van Demeter en die jaarlikse wegvoering van haar dogter Persephone na Hades. Dit kan dus met opstanding, herlewing en hergeboorte verbind word. Die uiterlike aksie geskied dan teen die agtergrond van die advertensieveldtog met sy burgerlike opset, wat skoonheidskoninginne en baniere insluit en uitloop op ʼn lentekarnaval in Stellenbosch. So is dit ʼn poging om ʼn oppervlakkige feestelikheid te probeer skep, wat afgespeel word teen ʼn antieke godsdienstige ritueel. Hierdie teenstelling tussen hedendaagse oppervlakkigheid en antieke singewing en geestelikheid maak dat die feesoptog wat met sy uiterlike vertoon die aanskyn van ʼn hergeboorte moet aanneem, eerder ʼn absurde gebeurtenis is en dan die geestelikheid waarop dit gebaseer is, ondermyn. Colet se lot moet teen beide agtergronde beleef word. Hy word wel fisies vernietig maar word ook heel sodat hy vreugde (die “hilaria” van die titel) beleef. In die terme van Carl Gustav Jung se sielkunde het Colet sy individuasieproses voltooi, waarvolgens die mens strewe na kreatiewe ontwikkeling, heelheid en voltooiing. Waar “''Die eerste lewe van Colet''” nog grootliks op realistiese wyse geskryf is, word “''Hilaria''” grootliks geskryf in ʼn tipe bewussynstroom, waarvolgens ook die uiterlike vorm vernietig word om die leser voor te berei op die oorgang na ʼn nuwe vorm. Hiermee is Leroux dan ʼn wegbereider vir die vernuwing wat in die sestigerjare in ons letterkunde intree en waarvan hy ʼn groot stimulus is.
'''1960''' – Voor die Afrikaanse Studentekring van die [[Universiteit van Stellenbosch]] lewer hy 'n belangrike toeligting van sy werk, getiteld "Die mens, en veral die skrywer, op soek na die lewende mite".
 
In “''Die mugu''”<ref>Antonissen, Rob “Standpunte” Nuwe reeks 34, April 1961</ref> beteken die titel ʼn behoudende persoon wat hom verset teen die lewenswyse <ref>Antonissen, Rob “Kern en tooi” Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963</ref>en opvattinge van die moderne jeug, wat dus nie inpas in die eietydse gemeenskap nie. Die hoofkarakter is die vaal, middeljarige winkelklerk Gysbrecht Edelhart, wat ʼn groot bedrag geld in ʼn lotery wen en dan uitgaan om sy kaartjie in Mamma se kroeg te gaan haal, vir wie hy dit vir veilige bewaring gegee het. Hy gaan dan op ʼn fisiese reis deur sy leefwêreld, maar ook ʼn psigiese reis om betekenis en die paradys (die nuwe wêreld wat deur die loterykaartjie gesimboliseer word) te vind. Hy beweeg tussen die oordadige “normale” leefwêreld en die rebelse eendstert leefwêreld, maar vind dit onmoontlik om in enigeen in te pas. Soos ʼn ridder van ouds beleef hy talle avonture, maar in stede van oorwinnaar is hy telkens die slagoffer. Op hierdie wyse word die ridderroman afgetakel, die held word antiheld en die samelewing word weergegee as ʼn plek waar heldedom nie meer moontlik is nie. In sy reis deur die stad kom Gysbrecht in aanraking met verteenwoordigers van verskillende denkrigtings wat elkeen voorgee om die sin van die lewe te verstaan en gesamentlik ʼn mikrokosmos van die moderne samelewing uitmaak. Daar is Vader de Metz, voorstander van die godsdiens; Julius Johnson, wat die kapitalisme en geld aan hom voorhou; die fortuinverteller Juliana Doepels, wat die bestaande orde wil omverwerp; en die eendsterte, wat die ontbinding van die bestaande orde simboliseer deurdat hulle die uitgediende mite verwerp maar niks het om in die plek daarvan te stel nie. By nie een kan hy aanklank vind nie, al het elk waarskynlik ʼn deel van die waarheid beet. Hy ontmoet ook etlike ander verteenwoordigers van die groot verskeidenheid mense in ʼn stadsbestaan (soos Lolita, Lena, Mamma, die parkopsigter, en George) wat elkeen ʼn bepaalde funksie vervul en invloed op Gysbrecht het. Die onderliggende tema is die onvervulbare verlange in die mens na sin en die kontras tussen orde en chaos, wat deurentyd naasmekaar bestaan. Weereens lê Jung se individuasieproses aan die kern van die roman en voltooi Gysbrecht sy heelwording wanneer hy aan die einde steeds enkeling is, maar meegevoel het met die lot van die wêreld. Hierdie eerste drie romans van Leroux vorm ʼn trilogie, waarin konvensionele genres en verwagtings omgekeer en dan getransformeer word, met die hoofkarakter telkens as buitestaander geteken. Telkens in hierdie drie romans, soos in al sy ander werke, kom ʼn spesifieke genre of prosavorm aan die beurt, wat dan aan die omkerings- en transformasieproses onderwerp word. Die drie romans word later saamgebundel as “''Die eerste siklus''”.<ref>Brink, André P. “Rapport” 3 Mei 1987</ref><ref>Viljoen, Louise “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 50 no. 1 Herfs 2013</ref>
'''1962''' – ''Sewe Dae by die Silbersteins'' word gepubliseer, en 'n nuwe era begin.
 
“''Sewe dae by die Silbersteins''” is ongetwyfeld een van die belangrikste werke in ons letterkunde, beide as gevolg van die intrinsieke waarde daarvan as die geskiedkundige plek wat dit beklee in die ontwikkeling van ons prosa. Die roman is gegrond op (en satiriseer) die plaasroman genre, maar is eerder ʼn fantasie waar Leroux selfs in die vooraf aankondiging nie net sê dat die gebeure denkbeeldig is nie, maar dat dit onwaarskynlik is en dat daar nie ʼn plaas soos Welgevonden bestaan nie. In wese behandel die roman die verstrengelde aard van die goeie en die bose en die onkenbaarheid van die sin. Welgevonden word aangebied en uitgebou as ʼn mikrokosmos van die moderne wêreld. Henry van Eeden bring sewe dae op Welgevonden deur om sy aanstaande bruid Salome en die familie Silberstein te ontmoet en te leer ken. Dit is egter nie ʼn idilliese plaaslewe wat hy vind nie, maar ʼn vreemde mengsel van fisiese en morele verval, waar orde in chaos verval en die feeste al hoe uitspattiger raak. Henry sien sy geliefde slegs een keer skrams en praat nie ʼn woord met haar nie. Soos sy naam aandui kom hy van Eden of van die paradys af (wat sy onskuld beklemtoon), en is daarom ontuis, terwyl Welgevonden die wêreld buite die paradys of die moderne werklikheid voorstel. In die loop van die sewe dae word hy in die oggende, vergesel deur Jock Silberstein, ingelei in die hoogs geïndustrialiseerde boerdery op die plaas. Hulle gesprekke is wesentlik ʼn monoloog van Jock waarin hy sy standpunt oor die probleme in verband met die moderne mens stel. Hierdie standpunte word telkens gerelativeer deur ander mense wat Henry ontmoet of deur ander gebeurtenisse, sodat daar verskillende perspektiewe hierop is. Elke nag word daar partytjie gehou en by elke partytjie ontmoet Henry verskillende lae van die maatskappy en sien hy ander fasette van die moderne mens en sy problematiek. Hy moet sy weg soos op ʼn pelgrimsreis deur hierdie doolhof vind en is elke keer (behalwe op die sewende aand) totaal uit sy plek en ontuis, verkeerd aangetrek, met verkeerde verwagtings. Hierdie sikliese aard van die daaglikse gebeure bind die roman in ʼn hegte geheel en verhoed dat dit in episodes verval. Naas die uiterlike gebeurtenisse is die klem egter veral op die innerlike groeiproses wat Henry deurmaak. Hy beleef sy inisiasie, verloor sy onskuld (en individualiteit) in die proses en raak bewus van die ineengestrengelde aard van die goeie en die bose. Wanneer die sewe dae verby is, het hy voldoende ontwikkel en kan hy met volkome vertroue wag op sy geliefde se koms as simbool van die beeld van waarheid. Die groot verskeidenheid karakters en situasies in hierdie roman maak van Welgevonden ʼn mikrokosmos waarin nie alleen aktuele aspekte en probleme aangespreek word nie, maar waarin terselfdertyd die universele problematiek van die moderne mens in sy verhouding tot ʼn verworde maatskappy en ʼn gesiglose God aan die bod kom. Die Hertzogprys word in 1964 te midde van groot omstredenheid aan “''Sewe dae by die Silbersteins''” toegeken. Hierdie boek verwerf ook groot lof by oorsese kritici en Graham Greene noem dit “A superb comic fantasy… a work of art”, terwyl Wim J. Simons dit beskou as “Zonder meer een meesterwerk”. Behalwe Engels en Nederlands is daar ook Franse en Noorse vertalings van hierdie roman.
'''1963''' – In November van hierdie jaar word die onafhanklike tydskrif [[Sestiger]] begin, en Leroux dien op die redaksie. Na twee jaar word publikasie gestaak, aangesien die [[Sestigers]] voel dat hul hoofdoelstellings bereik is. Leroux, as een van die vernaamste Sestigers, tree na vore in verdediging van die vernuwingsbeweging deur praatjies en koerantonderhoude.
 
“''Een vir Azazel''”<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref> speel af agtien jaar nadat Salome gesterf het sewe dae na die geboorte van haar en Henry se seun, die swaksinnige reus Adam Kadmon Silberstein. Jock Silberstein skenk Welgevonden dan aan ʼn Stigting waar die inwoners hulself ritualisties kan bevry van die bose en Welgevonden is nou ʼn oord vir alkoholiste en sielsiekes. In vergelyking met die Welgevonden van “''Sewe dae by die Silbersteins''” toon die Stigting tekens van verval en verwaarlosing, soos blyk uit die verouderde karakters en die talle tonele (die swembad, die kamer van bieg, die kelders, die opstand in die swart woonbuurt) waarin gebeure uit die vorige roman herroep word, maar nou met die klem op die desintegrasie en verwaarlosing. In hierdie roman is dit die speurverhaal wat geparodieer word. Die roman word verdeel in sewe subeenhede wat op die Quintiliaanse retorikale volgorde (Waar? Wat? Hoekom? Wie? Met watter middele? Hoe? Wanneer?) gebaseer is, maar wat die tipiese situasie vir die ontrafeling van ʼn moord in die tradisie van die speurverhaal bied. Die verskillende subeenhede se name word in Latyn aangedui. Aan die begin van die roman word die gemeenskap op Welgevonden geskok deur die moord op die beminde Lila, met vampierbyte aan haar nek. Sy het met almal seksuele gemeenskap gehad en almal is dus aan owerspel of bloedskande skuldig. Hulle skree nou om vergelding, maar vir werklike verlossing van die gemeenskap moet die slagoffer onskuldig wees. Die prostituut moet dus tot ʼn maagd verhef word en daar is behoefte aan ʼn mitiese sondebok wat boete doen vir hierdie daad en die orde herstel. Dit volg nie noodwendig dat die sondebok wel skuldig is nie, slegs dat boete gedoen word. Eindelik word die boek dan ʼn ondersoek na skuld en boetedoening, met die gepaardgaande vrese en nagmerries wat gepaardgaan met hierdie gevoelens. Vergesel van die spraaksame dr. Johns as begeleidende karakter, moet speurder-sersant Demosthenes H. de Goede (Demosthenes as gevolg van sy spraakgebrek, H. vir Herakles, die Grieks-mitologiese held wat die Olimpiese gode bygestaan het in hulle stryd teen die reuse, en De Goede wat die gemeenskap teen die bose magte beskerm) die moordenaar identifiseer en vang. Die identiteit van die vermoorde en die rede vir die moord is maar enkele van die raaisels wat doelbewus in die leser se pad gestrooi word, as simbolies van die chaos wat heers. Eindelik word die reus Adam Kadmon Silberstein as die skuldige uitgewys en die vonnis voltrek, maar die verhaal kan nie op die realistiese vlak alleenlik gelees word nie. Die Herakles-mite vorm deel van die onderbou deurdat die speurder wysgemaak word dat hy die taak het om reuse te vernietig, en die Bybelse sondebok-motief word reeds in die titel geïmpliseer en verder ontgin in die verhaal. Ook die Christus-motief word geïmpliseer deur byvoorbeeld die rooi lint om Kadmon se nek wat wit word in die water. Aan die einde konstateer die verteller dat die “monster” versadig is, waar monster hier sowel die Reus as Welgevonden bedoel, wat in aansluiting by die vampier-tema in die boek nou die lewegewende bloed van ʼn onskuldige slagoffer ontvang het. Die stenigingstoneel van die Reus aan die einde sluit aan by dieselfde prosedure wat deur die Bybelse Israeliete gevolg is met die uitwysing van die sondebok. Die skrywer slaag hier daarin om die lagwekkende en geestige elemente op so ʼn wyse met die grusame, bisarre en absurde te verbind dat die onskuldige Reus se einde aangrypend droewig is. In Leroux se oeuvre is die slot van “''Een vir Azazel''”, wat uitbeelding en konstruksie betref, een van die hoogtepunte. ʼn Besondere prestasie in hierdie boek is die soomlose integrasie van die verhaal en die vele betekenislae, sodat alles as sinvolle geheel vorm kry. Die C.N.A.-prys word in 1964 aan “''Een vir Azazel''” toegeken.
'''1964''' – ''Een vir Azazel'' verskyn en word met die [[Central News Agency-prys vir Letterkunde|CNA-prys]] bekroon. Op 27 Junie van hierdie jaar ontvang Leroux ook die [[Hertzogprys]] vir ''Sewe Dae by die Silbersteins''. Ten spyte van kritiek teen die boek deur die [[N.G. Kerk]] word dit in Engels vertaal deur Charles Eglington, en word so die eerste Sestiger-werk wat internasionaal uitgegee is. Vertalings in Frans, [[Nederlands]] en [[Noors]] volg. In September van hierdie jaar hou Leroux 'n lesing aan die UOVS met die onderwerp: "Enkele probleme van die hedendaagse romanskrywer".
 
“''Die derde oog''”<ref>Vermeulen, H.J. “Standpunte” Nuwe reeks 98, Desember 1971</ref> sluit hierdie tweede siklus in sy werk af. Die titel verwys op een vlak na die simboliek van die Oosterse Jogi wat die gawe van die derde oog besit en so in staat is om die onsienlike waar te neem. Andersyds staan hierdie derde oog in verhouding met die twee ander oë en suggereer dit die maatskaplike, psigologiese en mitologiese dimensies van die verhaal. Kaptein Demosthenes H. de Goede is die belangrikste skakel met die vorige twee boeke in die siklus, maar daar is ook verwysings na Welgevonden en die karakters van die vorige twee romans. Die handeling verskuif egter nou na die stad, met die geheime agent-verhaal (met James Bond die voorbeeld) as die genre wat getransformeer word. De Goede moet die magnaat Boris Gudenov vastrek in sy vesting, die inkopiesentrum met sy sirkelgang van verdiepings. Hierdie soektog word dan ʼn afdaal in die soeke na die self wat ook Dante se afdaal in die Inferno as verwysingsraamwerk het, sodat De Goede se afdaal ʼn soort hellevaart verteenwoordig. Die Herakles-taak (veral die laaste taak wat Herakles in die mite moes vervul, naamlik die gevange neem van die helhond Kerberos uit Hades en die uitbring van Kerberos na die lig), vind sy teenpool in die roman in die soeke na Boris Gudenov. As basis vir Leroux se hantering van die Herakles-taak in hierdie roman is twee aspekte van die Herakles-mite, soos beskryf deur Sophokles in “''Trachiniai''” en Euripides in “''Die kinders van Herakles''”. In “''Die kinders van Herakles''” verskyn Herakles as die feilbare held wat in ʼn oomblik van waansin sy vrou en kinders vermoor, wat in hierdie roman die basis vorm vir die verhaal van De Goede, sy vrou Hope en hulle kinders. In die “''Trachiniai''” is Herakles die held wat onoorwonne van sy twaalf take terugkeer. Van die sterwende Nessos het Deianeira, vrou van Herakles, die advies ontvang om van sy bloed aan ʼn kleed van haar man te smeer sodat hy haar altyd getrou sal wees. As Deianeira hoor dat Herakles ná sy laaste taak die jong prinses Iole met hom saamgebring het, stuur sy vir hom die kleed wat, as hy dit aantrek, begin te brand. Hierdie gegewe lê ten grondslag van die verhouding tussen Gudenov, Katy en Iole in die roman. Hier tree Gudenov (let op die verwantskap tussen sy naam en De Goede) as alter ego van De Goede op. Ook ingebed in die verhaal is die misterieë van Demeter (die D-diens waaraan De Goede behoort) wat vrugbaarheid en groei bewerkstellig. Die verhaal word ʼn satire op die wyse waarop geestelike inhoude in die moderne samelewing vervlak word deur ʼn valse orde, waar die verbruikersgemeenskap en allesoorheersende fokus op geld geestelike waardes as riglyn vir die lewe vervang. Hierdie drie romans word later saamgebundel as “''Die Silberstein-trilogie''”.<ref>Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966</ref><ref>Botha, Elize “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 23 no. 1, Maart 1983</ref><ref>Malan, Charles “Beeld” 18 September 2006</ref><ref>Smuts, J.P. “Die Burger” 20 Desember 1984</ref>
'''1966''' – Die tweede trilogie word afgesluit met publikasie van ''Die Derde Oog''.
 
<ref>Breytenbach, Kerneels “Die Burger” 25 November 1982</ref>In Leroux se derde trilogie speel die ek-verteller wat na homself as ʼn knolskrywer verwys die belangrikste bindende element. Hierdie klaarblyklike verwysing na homself en ook die verwysings na sy oeuvre en die herverskyning van verskeie van sy karakters uit vorige boeke beteken dat hierdie trilogie ook gelees moet word as besinning oor die skryfkuns in die algemeen en sy eie skryfkuns in die besonder. In<ref>Van der Walt, P.D. “Standpunte” Nuwe reeks 74, Desember 1967</ref> “''18-44''” is dit die genre van die briefroman of belydenisroman wat aan die beurt kom, waar ʼn 18-jarige meisie, mej. X, ʼn brief skryf aan die 44-jarige skrywer mnr. Y en so ʼn briefwisseling begin wat ʼn jaar lank duur, waarna mej. X 19 (volwasse) word en mnr. Y 45 (middeljarig) elkeen dan ʼn nuwe lewensperiode binnegaan. Haar briewe bestaan slegs by wyse van aanhalings en verwysings, terwyl mnr. Y in sy briewe belydenis doen van sy lewe en hom so algaande meer bekendstel en sodoende ook tot groter selfkennis en bewustheid van eie identiteit vorder. Dit geskied teen die agtergrond van vier vroue wat ʼn groot invloed op sy lewe uitoefen en tegelykertyd simbole is van vier tydperke in die geskiedenis van die twintigste eeu en fases in die groeiproses van sy eie persoonlikheid en sy skrywerskap. Die teringmaer tante is verpersoonliking van die twintigerjare se soeke na plesier, die geliefde Rus verpersoonlik die vergoddelikte totalitêre staat van Rusland, die manies-depressiewe vrou is ook die Walkure, waarmee die Germaanse goderyk van Valhalla en die Götterdämmerung geïmpliseer word, asook die Ariese ideaal van Duitsland se Nasionaal-Sosialisme en die verwoesting van Europa in die Tweede Wêreldoorlog, terwyl mej. X die jeugdige en die jeugkultus van die sestigerjare verteenwoordig. Die jeug is egter ook simbool van snelle veranderings en hierdie gedurige ommekeer van toestande waaraan mens en samelewing onderworpe is, speel ʼn belangrike strukturele rol in die roman. Die verhaalelement is basies en word vervat in die briewe van mnr. Y en aanhalings uit die briewe van mej. X. Die lewensloop van mnr. Y word gaandeweg meegedeel, met sy jeugjare deurgebring by sy “teringmaer tante” en “estetiese oom”, sy universiteitsopleiding, eerste romanses en huwelik met die dogter van ʼn “Swartlandse slagter” en sy verhouding met die Rus vir wie hy gereeld in ʼn parkie in die stad ontmoet en wat aan hom ʼn sekere afwisseling gee van sy saai huwelik met sy “dowe, mank, manies-depressiewe vrou”. Uiteindelik pleeg sy vrou selfmoord as sy ontdek dat die liefdesbriewe van haar “minnaar” deur mnr. Y self geskryf is; word die Rus versoen met haar man nadat hy en sy kamerade mnr. Y in die parkie aangeval het; raak die briewe van mej. X al hoe minder terwyl sy die volwasse lewe tegemoet gaan; en bly mnr. Y eindelik alleen en eensaam agter. Aan die einde verdoop hy sy huisie by die see tot “Breidablick”, die woning van die Germaanse god Balder, wat in ʼn nuwe wêreld verrys en begin hy om as ernstige skrywer die roman te skryf wat sy tante al die jare van hom verwag het. Die titel vind nie net weerklank in die ouderdomme van mej. X en mnr. Y nie, maar ook in die ander verhoudings van mnr. Y: met sy 44-jarige tante toe hy self agtien was en met sy eie vrou en die Rus, wat albei vier en veertig is. Sodoende betrek “''18-44''” dus verskillende generasies met hulle lewensuitkyk en -ideale en verskillende tydperke in die gang van die mens se geskiedenis.
'''1967''' – Leroux begin sy derde silkus met ''18-44'', 'n boek wat hom later uit 'n tegniese oogpunt baie na aan die hart lê. Die outobiografiese elemente in die derde trilogie is ewe opvallend as in die eerste romans.
 
In “''IsisIsisIsis''”<ref>Botha, Elize “Standpunte” Nuwe reeks 88, April 1970</ref> gaan die knolskrywer op reis en dit is duidelik dat die reisverhaal hier as genre aan die beurt kom, wat hier deur die beskrywing van oppervlakkige toeriste-attraksies en die talle besoeke aan restaurante geparodieer word. In die antieke mitologie deurreis Isis die wêreld om Osiris, wat deur sy broer Set vermoor en later in veertien stukke gesny is, heel te maak. Die knolskrywer verklaar dat hy reis om homself heel te maak en soek dus as hedendaagse Osiris na ʼn Isis om hom bymekaar te bring. Sy poging is om deur middel van ʼn Europese reis en kennismaking met dertien vroue (waar hy in elkeen aspekte van Isis terugvind) die veertien stukke van die verminkte Osiris tot ʼn nuwe geheel gevoeg te kry. Hierdie herskepping van die Isis-Osiris mite geskied teen die agtergrond van die Tarotkaarte, wat tot fortuinvertellery gebanaliseer word maar in werklikheid ʼn pelgrimsreis tot sieleheil van die pelgrim is. Die knolskrywer se reis is dus ʼn poging om tot rus te kom, homself te begryp en te aanvaar en homself so heel te maak, as individuasieproses in die Jung-filosofie, waardeur hy ook ontwikkel van knolskrywer tot volwaardige kunstenaarskap.
'''1968''' – Leroux ontmoet [[Graham Greene]] in Europa tydens 'n werkvakansie van ses weke, en die twee skrywers toer saam. Die vriendskap het ontstaan na Greene die Engelse vertaling van ''Sewe Dae by die Silbersteins'' gelees het, waarna hy met Leroux begin korrespondeer. Greene sou uiteindelik al Leroux se werke in Engelse vertaling lees, en resenseer oor ''One for the Devil'' in die Amerikaanse tydskrif [[Life]]. Tydens sy reis ervaar Leroux die opkoms van studentemag en -opstand eerstehands. In Augustus van hierdie jaar verskyn die eerste uitgawe van die tydskrif ''Kol'', waarby Leroux as medewerker betrokke is tot die tydskrif in Desember 1969 gestaak word.
 
“''Na’va''”<ref>Na’va
'''1969''' – ''Isis Isis Isis'' verskyn, en na 21 jaar word Leroux se eerste huwelik op 1 Mei ontbind. Van sprake dat sy werke verfilm word kom niks.
 
Brink, André P. “Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1976
'''1970''' – Op 14 November trou Leroux met Elizabeth Joubert in Bloemfontein. Joubert was 'n bekende pianiste in daardie tyd, vroeër lektrise in musiek aan die Vrystaatse Onderwyskollege, en daarna amptelike begeleidster van SUKOVS. Leroux lei 'n stabiele gesinsbestaan: diaken vir vier jaar, boer bedags, skryf snags. Hy vind dit moeilik om te skryf, maar voel onrustig wanneer hy dit nie doen nie. Dit neem hom gemiddeld ongeveer twee jaar om 'n boek te voltooi. Hy skryf slegs vir vier maande van die jaar – Januarie tot April – en wei hom die res van die jaar aan sy boerdery.
</ref> is ʼn parodie op die elegie of dodedans en die titel is ontleen aan die vers uit die Hooglied van Salomo wat ook as motto vir die roman dien: “Sjichorani ve na’va, I am black but comely, ek is bruin gebrand maar lieflik”. “''Na’va''” kan dus na aanduiding van die Engelse vertaling as “swart” gelees word, wat weer assosiasie met die dood en rou oproep. Die knolskrywer se neef Georgie, enigste kind van sy oom, die patriargale grootboer Oom George, het selfmoord gepleeg. Op die begrafnis wat op ʼn soort karnavalfees uitloop, gesels die knolskrywer en sy oom oor die gestorwene en die redes vir sy selfmoord, met verwysing na die vier vroue in Georgie se lewe. Die vraagstelling oor Georgie se selfmoord is terselfdertyd ʼn soeke na die sin van lewe en dood, terwyl die verhaal bewustelik handel oor die poging van die knolskrywer om deur middel van sy kunstenaarskap ʼn onverganklike werk te lewer, al is hierdie strewe na singewing ook by voorbaat tot mislukking gedoem. Naas uiteenlopende aanwesiges soos ʼn adjunk-minister en ʼn sigeuner is daar ook ʼn aantal karakters uit Leroux se vorige romans teenwoordig, insluitende Juliana Doepels, Jock Silberstein, Demosthenes H. de Goede en Brigadier Ornassis E. Die fees word gekenmerk deur groteske gebeure soos tante Sofia wat die mees bisarre vuurwerke laat afskiet, Juliana Doepels wat die een bom na die ander laat ontplof en die lede van die D-diens wat vir arrestasies sorg en alles dra so by tot ʼn groteske fantasie. Oom George se plaas ontwikkel algaande in ʼn hele klein mikrokosmos. Die sewedaagse rou (Jesjiva) wat met ʼn begrafnis gepaardgaan, word hier gekoppel met die donker god Sjiva uit die Hindoe-goderyk (sowel god van vernietiging as vrugbaarheid) en die kadawer (nulpunt of kollektiewe niks) van die Joodse staat Sjava. Die vraag na die sin van Georgie se lewe word teen hierdie agtergrond beredeneer, terwyl die fees plaasvind en vernietiging dreig. Met die koms van die daeraad is daar egter herlewing en kan die swart van die nulpunt weer met ʼn dans begin. Hierdie dodedans het soos in die klassieke klaagsang ʼn troostende werking. Hierdie drie romans word later saamgebundel as “''Die 18-44 trilogie''”.
 
“''Magersfontein, O Magersfontein!''”<ref>Le Roux, André “Die Burger” 30 Augustus 1990</ref> is ʼn parodie op die<ref>Brink, André P. “Rapport” 21 November 1976</ref> historiese roman en waarskynlik hoofsaaklik gebaseer op die mite van die<ref>Brink, André P. “Tweede Voorlopige Rapport” Human & Rousseau Kaapstad Pretoria Johannesburg
'''1972''' – Die derde silkus word afgesluit met die publikasie van ''Na'va''. Die trilogie van ''Sewe Dae by die Silbersteins'', ''Een vir Azazel'' en ''Die Derde Oog'' word in Engelse vertaling deur Penguin uitgegee as ''To a Dubious Salvation'', 'n besondere prestasie vir 'n skrywer van Afrikaanse romans.
 
Eerste uitgawe 1980
'''1973''' – Op 15 Februarie hou hy 'n lesing getiteld "Tegnieke, temas en toekomsplanne" tydens die Universiteit van Kaapstad se Sestigerweek. Op 17 Oktober hou hy die N.P. van Wyk Louw-gedenklesing by die Randse Afrikaanse Universiteit oor die onderwerp, "Wat beteken Vernuwing in die Prosa vandag?". Leroux vergesel Graham Greene op 'n uitgebreide toer van ses weke deur Suid-Afrika.
</ref> Germaanse godeskemering, waar die gode by <ref>De Vries, Abraham “Beeld” 15 November 1976</ref>Valhalla verslaan word en die wêreld deur die Ryn<ref>Huisamen, Tim “Standpunte” Nuwe reeks 132, Desember 1977</ref> oorstroom word. In die besonder werk Leroux egter met die historiese gegewens rondom die Slag van Magersfontein<ref>Koen, Renske “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 15 no. 1, Februarie 1977</ref> waartydens generaal-majoor Wauchope, “liefling van Skotland”,<ref>Smuts, J.P. “Burgerband” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1985</ref> sy lewe verloor het en die Skotse Hoogland-Brigade van vierduisend manskappe met die nagtelike opmars van 11 Desember 1899 verslaan is deur die Boere wat vanuit gunstige verdedigingsposisies in die loopgrawe kon vuur. ʼn Hedendaagse televisiespan het ten doel om die gebeure van die Slag van Magersfontein tydens die Anglo-Boereoorlog te rekonstrueer en te verfilm, terwyl die geskiedkundige gebeure uit verskeie invalshoeke deur die vertolkende verteller en verskeie lede van die geselskap verhaal word. Die projek stuur egter, net soos die krygers van weleer, op ʼn ramp af omdat hulle deur oorstromings getref word, wat ook as die sondvloed gesien kan word. Weens die diversiteit van die geselskap kan hulle gesien word as ʼn verteenwoordiging van die deursnee samelewing en hulle avonture weerspieël feitlik al die doodsondes. Hierdie roman verskil in baie opsigte van die voorafgaande drie trilogieë, in so ʼn mate dat dit as ʼn vernuwing in Leroux se oeuvre beskou kan word. Daar word by geleentheid gepraat van Jung en die Kollektiewe Onbewuste en daar is verwysings na die Germaanse godeskemering, die Hebreeuse Armageddon en die Keltiese mites, terwyl die slot as geheel as ʼn tweede sondvloed gesien kan word. Desnieteenstaande is die mitologiese verwysings in hierdie roman veel geringer en kan die stuk Suid-Afrikaanse geskiedenis beskou word as die vernaamste mitiese onderlaag. Telkens, terwyl die verfilmingsprojek aan die gang is, word die aanwesiges deur karakters soos Amicus Achtung, Hans Winterbach, dr. Fyella Amakaia-Laird, Aristophanes Pompidous, lord Sudden en lord Seldom toegespreek, wat bepaalde aspekte van die historiese gebeure belig. Mites uit die Afrikanergeskiedenis word ook as verwysing gebruik, sodat die roman verder gesien kan word as ʼn satire op die Afrikanergemeenskap. Deurentyd word die verlede teen die hede afgespeel en word daar gesoek na die sin van beide. “''Magersfontein'', ''O Magersfontein!''” word verdeel in drie fases, gevolg deur ʼn epiloog. Die eerste fase, “''Verkenningstog''”, bring die leser op hoogte van die belangrikste karakters en lig hom kortliks in oor die historiese agtergrond van die slagveld. Die tweede fase, “''Vooraand en bliksem''”, konsentreer op die optog na Headquarters Hill terwyl die reën geleidelik toeneem. Die derde fase, “''Die slagting''”, gee ʼn herhaling van die historiese gebeure terwyl die Verkeerspolisie, die Weermag en die Departement van Waterwese die deelnemers aan die projek in die vloed behulpsaam is. In die epiloog sluit die woorde van die Minister aan by die konvensie van die moraliserende slot waarin ʼn les vir die lesers geleer word, maar hier kan die Minister met sy retoriese woordgebruik vir die aanwesiges geen sinvolle boodskap oordra nie en verstaan hulle nie wat sy boodskap, indien enige, was nie. Hierdeur word die boodskap van die futiliteit van oorlog versterk, terwyl die gebrek aan meelewing van die gehoor ʼn aanklag is teen die daadloosheid van teenswoordige landsburgers. Hierdie roman is ʼn vernuftige en komplekse satire op die Suid-Afrikaanse samelewing. “''Magersfontein, O Magersfontein!''” word in 1976 met die C.N.A.-prys en terwyl die boek verbied is, in 1979 met die Hertzogprys bekroon.
 
“''Onse Hymie''”<ref>Botha, Elize “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 23 no. 1, Maart 1983</ref> is Leroux se toeganklikste werk<ref>Brink, André P. “Rapport” 14 November 1982</ref>. Dit word in drie dele afgebaken en vertel van die Joodse smous Hymie<ref>Smuts, J.P. “Die Burger” 18 November 1982</ref> (parodie van die Wandelende Jood) en sy metgesel Johannes Garries, <ref>Smuts, J.P. “Burgerband” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1985</ref>ʼn bruinman en handlanger van ʼn beroemde teler van Brahmaanbulle<ref>Van Zyl, Ia “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 21 no. 2, Mei 1983</ref>. In die eerste deel ontmoet hulle mekaar na ʼn partytjie om die oorwinning van ʼn Brahmaan-bul op die Noord-Vrystaatse skou te vier en hulle besluit om saam verder deur die Karoo te reis. Onderweg doen hulle in die tweede deel aan by ʼn spa (die Vleispaleis) en beleef verskeie fantastiese avonture. Die Vleispaleis of spa vir oorgewig mense, waarin die grootste deel van die gebeure afspeel, word gaandeweg ʼn mikrokosmos van die moderne en spesifiek Suid-Afrikaanse samelewing. Hier word uiteenlopende groepe bymekaar gevoeg en ʼn besondere geestigheid word bereik met die jukstaponering van uiteenlopende groepe wat strek vanaf die Hell's Angels, Swart Skrywers van Soweto en Black Sash tot die Wit Kappiekommando, Aksie Morele Standaarde en telers van Brahmaanbulle. Hierdie groepe word almal blootgestel aan uitbuiting binne die kommersiële opset waar bedrog, pretensie en rykdom heers. Die diversiteit van die aanwesiges het tot gevolg dat die apartheidswetgewing wat vir “vreedsame naasbestaan” moet sorg, totaal ontoereikend blyk te wees. Daar is telkens met die aankoms van ʼn verdere groep ʼn geskarrel in verband met hulle toelaatbaarheid, sodat die rekenaar van die Ontvangdame uiteindelik as gevolg van die teenstrydighede die gees gee. Die aankoms van hierdie uiteenlopende skare besoekers word deur ʼn aardbewing gevolg en die verslankingsoord verval tot ʼn moderne House of Usher (na aanleiding van ʼn kortverhaal van Edgar Allan Poe, waar die ineenstorting van die kasteel simbolies is van die verval van die mens). Die roman eindig met die aankoms van ʼn groep oorlewendes in BFW (Beaufort-Wes?), hoofstad van die Karoo, en Hymie se dood in ʼn swart woonbuurt, waar hy as sondebok slagoffer is van irrasionele geweld. Die aard van die reis en die karakters roep Cervantes se roman oor Don Quijote en sy metgesel Sancho Panza op, wat reeds ʼn parodie op die ridderroman was. Die roman word afgesluit met die “''Post mortem en voorlopige ondersoek''”, waarin foutiewe inligting oor Hymie se persoon en die redes vir sy dood aangeteken word, wat die leser dwing om self te besin oor die ware redes. Die soektog na die self en selfkennis is ʼn integrale deel van die roman, met Hymie wat gedurig van identiteit verwissel. Op hulle reis ondervind hulle die verval van talle apartheidstrukture en die toename van anargie en swart woede, wat ʼn gevoel van naderende onheil skep oor die heersende toestande in die land. In hierdie roman is die mitologiese onderbou afwesig, hoewel dit gesien kan word as ʼn parodie op die sogenaamde betrokke roman. “''Onse Hymie''” word in 1983 derde geplaas tydens toekenning van die Louis Luyt-prys.
'''1975''' – As stigterslid woon Leroux die eerste beraad van die [[Afrikaanse Skrywersgilde]] op Broederstroom by, waarna hy ook op die bestuur dien.
 
Na die trauma rondom die verbod op “''Magersfontein, O Magersfontein!''” en die lou ontvangs wat “''Onse Hymie''” ontvang, vind Leroux dit moeilik om te skryf. ʼn Beplande fotoboek van ʼn tipiese Vrystaatse dorpie, met foto’s van Paul Alberts en byskrifte van Leroux, word deur die uitgewers afgewys omdat die byskrifte nie pittig genoeg is nie en hierdie manier van skryf nie by Leroux se styl pas nie. In 1984 gee ʼn literêre komitee aan hom die opdrag om ʼn roman te skryf met die oog op die komende Hugenote-gedenkfees. Leroux dring aan op totale vryheid sonder enige inmenging en doen uitvoerige navorsing en skryf meer as sestig bladsye van die manuskrip, wat hy voorlopig “''Die kaping''” noem. Wanneer die komitee egter later wel voorskriftelik raak, sien hy af van die voorneme om die roman klaar te skryf. Na sy dood word die onvoltooide manuskrip en bykans vyftig getikte bladsye aantekeninge in ʼn faksimilee-uitgawe uitgegee as <ref>Kannemeyer, J.C. “Die Burger” 30 Augustus 1990</ref>“''Die suiwerste Hugenoot is Jan Schoeman''”. Dit is uiteraard onmoontlik om kommentaar te lewer oor die verdienste van hierdie onvoltooide roman, maar sy woordvaardigheid is reeds duidelik waarneembaar. Die roman sou klaarblyklik met drie gebeurtenisse werk, naamlik die koms van die Hugenote in 1688, die herdenkingsfees van 1988 en die kaping van ʼn plesierboot wat raakpunte met die Achille Lauro van die tagtigerjare het. “''Die suiwerste Hugenoot is Jan Schoeman''” is in 1990 op die kortlys vir die toekenning van die Ou Mutual-prys en word in dieselfde jaar genomineer vir die Rapportprys.
'''1976''' – Die publikasie van ''Magersfontein, o Magersfontein!'' laat 'n storm in Suid-Afrika losbars, en Leroux ontvang die CNA-prys vir die boek. 'n Vroeë, ongepubliseerde werk van Leroux, asook drie studies van enkele van sy romans, verskyn in die Mei uitgawe van die [[Tydskrif vir Letterkunde]].
* Ander prosa<ref>Smuts, J.P. “Die Burger” 27 Oktober 1983</ref><ref>Botha, Johann “Tydskrif vir Letterkunde”, Nuwe reeks 18 no. 2, Mei 1980</ref><ref>Brink, André P. “Standpunte” Nuwe reeks 144, Desember 1979</ref><ref>Smuts, J.P. “Beeld” 4 Junie 1979</ref><ref>Van Coller, H.P. “Die Transvaler” 21 Julie 1979</ref>
Sy kortverhaal, “''Die erdestukkies''”, wat hy voorheen sonder sukses aan Afrikaanse tydskrifte voorgelê het, verskyn in 1957 deur bemiddeling van Jan Rabie in die Nederlandse ''Schrijversalmanak''. “''Die man van Nizjni-Nowgorod''” word op 23 Mei 1958 deur ''Die Huisgenoot'' gepubliseer en in 1973 deur Hennie Aucamp opgeneem in die versamelbundel “''Bolder''”. Hierdie verhaal kontrasteer die lewe en drome van die Rus Vladimir Alexei Mutsjnik, wat ʼn kafee-eienaar in Springs aan die Oos-Rand is, met sy meer deftige afkoms en omstandighede in Rusland. Mutsjnik droom van ʼn uitbreiding aan sy viswinkel, maar moet sy digter aan mans beskikbaar stel om die fondse te verkry. Die reeks kontraste tussen Suid-Afrika en Rusland, hede en verlede, en werklikheid en fantasie gee dan ʼn beeld van ʼn immigrant en sy dogter se bestaan in ʼn wêreld waarin hulle wesentlik ontuis is. In die eerste nommer van die tydskrif ''Sestiger'' in 1963 verskyn “''Rustendal 17''” (ʼn fragment uit ʼn onvoltooide roman), terwyl sy radiopraatjie oor vernuwing in die prosa in die laaste nommer in 1965 gepubliseer word. In die Mei 1976 uitgawe van ''Tydskrif vir Letterkunde'' verskyn ʼn vroeë ongepubliseerde werk van hom onder die titel “''Kroegtoneel''”, terwyl die kortverhaal “''Die Afrikaner as verkoopsman en smous op die platteland”'' in ''The bloody horse'' van September-Oktober 1980 opgeneem word. Die artikel “''BFX''” in sy kenmerkende ironiese styl oor die stad Bloemfontein verskyn in ''Standpunte'' van Augustus 1978. In “''Windroos''” word opgeneem “''ʼn Dag in Berg-en-Dal''”, wat in die eerste uitgawe van die tydskrif ''Contrast'' verskyn het. Abraham H. de Vries neem dit ook op in “''Die Afrikaanse kortverhaalboek''” en Merwe Scholtz neem dit op in “''Vertellers 2''”. Hierdie verhaal neem die uiterlike vorm van ʼn draaiboek aan, waar die veelvuldige oorgange na ander milieus en mense telkens die fokuspunt van die verhaal verander. Deur hierdie flitse word die dorp uitgebeeld en die keuse van die dorpenaars en hulle bedrywighede kondig verskillende temas aan. Reeds die titel van die verhaal suggereer ʼn mikrokosmos. Al hierdie stukke word later saamgebundel in “''Tussenspel''”, die bundel wat sy verspreide tekste saambundel. Koos Human neem “''ʼn Trougeskenk van Giepie Ollenwaar''” (ʼn fragment uit “''Sewe dae by die Silbersteins''”) op in die bloemlesing “''Willekeur''”, terwyl Merwe Scholtz “''Die ballonvaart''” (ʼn fragment uit “''Magersfontein, O Magersfontein!''”) opneem in “''Vertellers''”. ʼn Beskrywing van sy geboortedorp “''Oudtshoorn''” verskyn in “''Vertellers''” van Merwe Scholtz, terwyl “''Vormloos soos die landskap''”, ʼn beskrywing van Suidwes-Vrystaat, in “''Son op die land''” opgeneem word.
 
Sy verspreide korter tekste word deur J.C. Kannemeyer in twee bundels versamel<ref>Le Roux, André “Beeld” 20 April 1981</ref>. “''Tussenspel''” bevat sy kreatiewe skryfwerk, soos die kortverhale <ref>Malan, Charles “Die Transvaler” 18 Mei 1981</ref>“''Die man van Nizjni-Nowgorod''”, “''Die rooi ster''” (met sy wisseling van perspektief),<ref>Wiehahn, Rialette “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 1, Februarie 1982</ref> “''ʼn Dag in Berg-en-Dal''” en “''Kaartjie vir oortreding''”. In laasgenoemde verhaal maak hy oorwegend gebruik van dialoog tussen drie karaktertipes in ʼn kroeg om die situasie en verhaal uit te beeld. Daar is Johnie (die rokjagter wat slegs in seks belangstel, al is hy getroud), Jackie (ook getroud, wat voorgee dat hy ʼn haan onder die henne is maar in werklikheid maar min sukses op buite-egtelike seksuele gebied het) en die ek (ʼn vaal en saai mannetjie). Hierin is dit duidelik dat hy selfs in sy vroegste skryfwerk nie gehou het aan die beperkinge van die tradisionele gemoedelik-lokaal realisme nie en reeds vroeg “gewaagde” onderwerpe soos drank en sekspraatjies uitgebeeld het. Die vroeë “''Kroegtoneel''” en “''Die bul wat nie wou sterf nie''” toon woordelikse ooreenkomste met tonele in “''Die mugu''” en “''IsisIsisIsis''” onderskeidelik, terwyl stukke soos “''ʼn Dag in Berg-en-Dal''” en die 1972-voordrag oor Koffiefontein die wêreld van sy onmiddellike omgewing oproep. Hierdie bundel bevat ook die korter prosatekste wat opgeneem is in bundels soos “''Windroos''”, “''Herinnering se wei''”, “''Son op die land''” en “''Wynland''”.<ref>Le Roux, André “Beeld” 20 April 1981</ref> “''Tussengebied''” bevat<ref>Malan, Charles “Die Transvaler” 30 Maart 1981</ref> sy lesings en artikels oor die literatuur en die taak van die skrywer en hierdie bundel word in 1981 bekroon met die Perskorprys.<ref>Wiehahn, Rialette “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 1, Februarie 1982</ref> 
'''1977''' – Tydens die ingebruikneming van die Etienne Leroux-navorsingsprojek aan die UOVS lewer Leroux 'n toespraak getiteld, "Die gevaarlike inhoud van die woord". ''Magersfontein, o Magersfontein!'' word verban. Slegs 3 000 kopieë is verkoop. Letterkundiges, skrywers en lede van die leserspubliek protesteer op 'n ongehoorde skaal, maar Leroux beleef die verbod as 'n vernedering. "Ek skryf nie om moedswillig te wees nie," sê hy, "maar om te sê wat ek moet sê." Uit protes teen die slegs Blanke lidmaatskap van die [[S.A. Akademie vir Wetenskap en Kuns]] bedank Leroux en ander skrywers uit die organisasie.
 
== Eerbewyse ==
'''1978''' – By die beraad van die Skrywersgilde te [[Maselspoort]] lewer Leroux die rede: "Credo van 'n skrywer: 'n Toekomsblik: Die reg om te sê Nee!". Op 6 Mei ontvang hy die graad D. Litt.(honoris causa) aan die Universteit van Natal, waar hy ongeveer 'n dekade vroeër 'n gasdosent was. Die graad word toegeken op grond van sy bydrae tot die skeppende literatuur van die land.
Hy ontvang eredoktorsgrade van die Universiteit van Natal in Pietermaritzburg (D.Litt. honoris causa) op 6 Mei 1978, die Universiteit van die Oranje-Vrystaat in 1985 en die Universiteit van Stellenbosch in 1987. Op 13 Oktober 1980 ontvang hy tydens die viering van Grey-Kollege se 125e herdenking ʼn eretoekenning van hierdie skool. Per geleentheid van sy sestigste verjaarsdag in 1982 word twee huldigingsbundels aan hom oorhandig, “'''''Beeld van waarheid'''''” onder redaksie van A.P. Grové (waarin verskeie literators artikels skryf) en “'''''Die oog van die son'''''<ref>Breytenbach, Kerneels “Die Burger” 25 November 1982</ref>” onder redaksie van Charles Malan (waarin resensies en artikels oor Leroux se romans en aspekte daarvan gebundel word)''.'' Charles Malan en H.P. van Coller stel in 1983 die “'''''Bronnegids: Etienne Leroux'''''” saam om studie en navorsing oor sy werk te vergemaklik. In 1983 word erelidmaatskap van die Afrikaanse Skrywerskring aan hom toegeken. Met sy 65ste verjaarsdag in 1987 word ʼn seminaardag deur die departemente van Afrikaans en Nederlands van die Vrystaatse en Potchefstroomse Universiteite in samewerking met die Etienne Leroux-navorsingsprojek van die Universiteit van die Vrystaat aangebied. In hierdie jaar versorg Charles Malan en H.P. van Coller ook die huldigingsbundel “'''''Vanweë die onbewuste'''''”, waartoe literatore essays oor sy werk lewer.
 
Sy werke word in onder andere Engels, Nederlands, Frans en Noors vertaal. Van die jare sewentig af word verskeie M.A.-verhandelings en doktorale proefskrifte aan Leroux se werk gewy. H.P. van Coller behaal sy doktorsgraad aan die Randse Afrikaanse Universiteit met “''Etienne Leroux as siklusbouer''”, terwyl Charles Malan ook oor sy werk promoveer en met “''Misterie van die alchemis''” die mees omvangryke werk oor Leroux se oeuvre publiseer. Selfs kreatiewe werke word aan hom en sy boeke gewy, soos Pieter Fourie se drama “''Gert Garries – ʼn Baaisiekel babelas''” (na aanleiding van die karakter uit “Magersfontein'', O Magersfontein!''”) en die drama “''Slaghuis''” van Willem Anker, wat gebaseer is op motiewe en karakters uit Leroux se werk.
'''1979''' – Ten spyte van die verbod op ''Magersfontein, o Magersfontein!'' ontvang Leroux in Junie die Hertzogprys hiervoor. [[Aksie Morele Standaarde]] voer 'n kampanje teen die werk.
 
Die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie maak ʼn dokumentêre program oor sy lewe wat in 1990 onder die titel “''ʼn Man soos Stephen''” op televisie gebeeldsaai word. ''Tydskrif vir Letterkunde'' wy hulle November 1990 uitgawe toe aan sy werk. Digters soos Johann de Lange (“''Etienne Leroux 1922-1989''”) en Phil du Plessis (“''Brief in rook''”) bring in gedigte hulde aan hom en Ingrid Winterbach beskryf in hoofstuk 17 van “''Die boek van toeval en toeverlaat''” die optog van die stakende munisipale werkers wat terugslaan op sy werk in tonele soos die optog aan die slot van “''Hilaria''” en die boek “''Na’va''”. In Julie 2003 reël die Departement Afrikaans-Nederlands van die Universiteit van die Oranje-Vrystaat ʼn Leroux-dag as deel van die ''Volksblad''-Kunstefees, waar Pieter Fourie die hoofspreker is en Elize Botha, Hein Viljoen, Jaco Fouché, Ingrid Winterbach en sy dogter Cherié ook referate lewer. Hierdie referate word later uitgegee deur ''Stilet''. Sy werk word ook in die buiteland hoog aangeslaan en Penguin bundel in 1972 die drie romans in die Silberstein-trilogie onder die titel “''To a dubious salvation''” in hulle “''Modern Classics''” reeks. Hy ontvang in 2009 postuum ʼn Suid-Afrikaanse Letterkundetoekenning, geborg deur die Departement van Kuns en Kultuur, vir sy lewensbydrae tot die Suid-Afrikaanse letterkunde.
'''1980''' – Na 'n geslaagde appèl tot die Publikasieraad word die verbanning van ''Magersfontein, o Magersfontein!'' opgehef. Twee bundels verskyn by [[Perskor]], naamlik ''Tussengebied'' en ''Tussenspel''. Laasgenoemde bestaan uit verskillende stukke en kortverhale, en eersgenoemde is 'n bundel beskouende stukke, lesings en tydskrifartikels. Op 13 Oktober ontvang Leroux (saam met regter M.T. Steyn en ander) 'n eretoekenning by Grey-kollege ter viering van hul 125-jarige bestaan.
 
== Publikasies ==
'''1981''' – In April lewer hy by die jaarberaad van die Afrikaanse Skrywersgilde in [[Gordonsbaai]] 'n rede oor die onderwerp: "Vervreemding tussen leser en skrywer". Op 16 Mei ontvang hy die Perskorprys vir ''Tussengebied''. Leroux koop 'n huis op Onrusrivier, naby dié van Jan Rabie.
{| class="wikitable"
!Jaar
!Publikasies
|-
|1955
|Die eerste lewe van Colet
|-
|1957
|DiHilaria
|-
|1959
|Die mugu
|-
|1962
|Sewe dae by die Silbersteins
|-
|1964
|Een vir Azazel
|-
|1966
|Die derde oog
|-
|1967
|18-44
|-
|1969
|IsisIsisIsis
|-
|1972
|Na'va
|-
|1976
|Magersfontein, O Magersfontein!
|-
|
|Tussenspel
|-
|
|Tussengebied
|-
|1982
|Onse Hymie
|-
|1984
|Die Silberstein-trilogie (Sewe dae by die Silbersteins; Een vir Azazel; Die
derde oog)
|-
|1986
|Die eerste siklus (Die eerste lewe van Colet; Hilaria; Die mugu)
|-
|1990
|Die suiwerste Hugenoot is Jan Schoeman
|-
|2008
|Die 18-44 trilogie (18-44; IsisIsisIsis; Na’va)
|}
 
== Bronnelys ==
'''1982''' – Leroux se sestigste verjaardag geniet wye dekking in die pers. Letterkundiges verwys na hom as die grootste prosaïs ooit in Afrikaans. Tydens 'n funksie van Human & Rousseau in Kaapstad word twee huldigingsbundels -- 'n Festschrift getiteld ''Beeld van Waarheid'' en versamelde besprekings getiteld ''Die Oog van die Son'' -- aan Leroux oorhandig deur die samestellers, [[A.P. Grové]] en [[Charles Malan]]. Leroux se laaste volledige roman, ''Onse Hymie'', word deur Human & Rousseau gepubliseer.
 
=== Lewe en werk ===
'''1989''' – Oorlede in Bloemfontein, op 30 Desember.
 
==== Boeke ====
'''1990''' – Leroux se onvoltooide roman, ''Die Suiwerste Hugenoot is Jan Schoeman'', word in faksimilee-uitgawe uitgegee.
* Antonissen, Rob “Die Afrikaanse letterkunde van aanvang tot hede” Nasou Beperk Derde hersiene  uitgawe Tweede druk Elsiesrivier 1964
* Antonissen, Rob “Kern en tooi” Nasou Beperk Eerste uitgawe Eerste druk Elsiesrivier 1963
* Antonissen, Rob “Spitsberaad” Nasou Beperk Elsiesrivier Eerste uitgawe Eerste druk 1966
* Antonissen, Rob “Verkenning en kritiek” H.A.U.M. Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1979
* Aucamp, Hennie “Kort voor lank” Tafelberg-Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe, Tweede druk 1980
* Beukes, W.D. (red.) “Boekewêreld: Die Nasionale Pers in die uitgewersbedryf tot 1990” Nasionale Boekhandel Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe eerste druk 1992
* Botha Elize “Etienne Leroux as sosiale kommentator” in Afrikaanse Skrywerskring “Die skrywer en die gemeenskap” Referate gelewer tydens die sesde vyfjaarlikse landswye skrywerskongres gehou te  Pretoria op 25 en 26 Maart 1976
* Botha, Elize “Prosakroniek” Tafelberg Uitgewers Bpk. Kaapstad Eerste uitgawe 1987
* Botha, Elize “Etienne Leroux (1922-1989)” in Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
* Brink, André P. “Aspekte van die nuwe prosa” “Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe Derde druk 1972
* Brink, André P. “Vertelkunde” Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1987
* Britz, E.C.; Kannemeyer, J.C. en Pheiffer, R.H. (reds.) “Skanse teen de tyd” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad 1978
* Cloete, T.T. (red.) “Die Afrikaanse literatuur sedert sestig” Nasou Beperk Eerste uitgawe 1980
* Dekker, G. “Afrikaanse Literatuurgeskiedenis” Nasou Beperk Kaapstad Elfde druk 1970
* De Vries, Abraham H. “Kortom” Academica Pretoria, Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
* De Vries, Abraham H. “Kortom 2” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1989
* De Wilde, Talitta “Die mugu” Academica “Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1988
* Du Plessis, P.G. “Etienne Leroux” in Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
* Grobler, Hilda “Bolder” Blokboeke 57 Academica Pretoria en Kaapstad Eerste uitgawe 1988
* Grové, A.P. “Letterkundige sakwoordeboek vir Afrikaans” Nasou Beperk Vyfde uitgawe Eerste druk 1988
* Johl, Johann “Leroux-ABC” Sikelela-Uitgewers Krugersdorp Tweede uitgawe 1988
* Kannemeyer, J.C. “Geskiedenis van die Afrikaanse literatuur 2” Academica, Pretoria, Kaapstad en  Johannesburg Eerste uitgawe Eerste druk 1983
* Kannemeyer, J.C. “Ontsyferde stene” Inset-Uitgewers Stellenbosch Eerste uitgawe Eerste druk 1996
* Kannemeyer, J.C. “Die Afrikaanse literatuur 1652-2004” Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
* Kannemeyer, J.C. “Leroux: ʼn Lewe” Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2008
* Leroux, Etienne “Jeugmomente” in “Herinnering se wei” Perskor-uitgewery Johannesburg Tweede uitgawe Eerste druk 1977
* Lindenberg, E. “Onsydige toets” Academica Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1965
* Lindenberg, E. (red.) “Inleiding tot die Afrikaanse letterkunde” Academica Pretoria en Kaapstad Vierde  uitgawe Eerste druk 1973
* Nienaber, P.J,; Senekal, J.H en Bothma, T.C. “Mylpale in die geskiedenis van die Afrikaanse  letterkunde” Afrikaanse Pers-Boekhandel Tweede hersiene uitgawe 1963
* Nienaber, P.J. et al “Perspektief en Profiel” Afrikaanse Pers-Boekhandel Johannesburg Derde hersiene uitgawe 1969
* Smuts, J.P. “Burgerband” Tafelberg-Uitgewers Beperk Kaapstad Eerste uitgawe 1985
* Smuts, J.P. “Karakterisering in die Afrikaanse roman” Hollandsch Afrikaansche Uitgevers Maatschappij  Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 1975
* Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel I” J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998
* Van Coller, H.P. “Tussenkoms” HAUM Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 1990
 
==== Tydskrifte en koerante ====
== Bibliografie ==
* Anoniem “Dood van Leroux ‘slag vir letterkunde’” “Die Burger” 3 Januarie 1990
Leroux se werke:
* Appèlraad vir Publikasies “Die tweede beslissing oor ‘Magersfontein, O Magersfontein!’” “Standpunte” Nuwe reeks 148, Augustus 1980
* Appèlraad vir Publikasies “Die tweede beslissing oor ‘Magersfontein, O Magersfontein!’ II” Standpunte” Nuwe reeks 149, Oktober 1980
* Barnard, Chris “ʼn Kraai vlieg laggend met lang hale die aand in…” “Insig” Februarie 1990
* Botha, Elize “Het literatore nie te veel lesers vervreem nie?” “Insig” Februarie 1990
* Botha, Elize “Moraliteit en die roman of: weer eens na Welgevonden” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28, no. 4, November 1990
* Botha, Elize “Die man met duisend gesigte: Woorde vir 25 Julie 1990” “Tydskrif vir Letterkunde”Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Botha, Elize en Human, Koos “ʼn Man genoem Stephen” “Insig” Desember 1999
* Botha, M.C. “In gesprek met Etienne Leroux” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 22 no. 1, Februarie 1984
* Brink, André P. “Rooistefaans: Gremlin en Guru” “Standpunte” Nuwe reeks 159, Junie 1982
* Brink, André P. “En waar staan sy boeke in 1987?” “Rapport” 21 Junie 1987
* Buning, Tj. “Die Derde Oog: ʼn Poging tot insig en begrip” “Standpunte” Nuwe reeks 69, Februarie 1967
* Cloete, Henry “Leroux se plaas onder die hamer” “Rapport” 6 Desember 2009
* Cloete, T.T. “Die hipertrofie van die ego in Leroux se ‘Isis’” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 14 no. 2, Mei 1976
* Departement van Inligting “Die beslissing oor ‘Magersfontein, O Magersfontein!’” “Standpunte” Nuwe reeks 133, Februarie 1978
* Du Plessis, P.G. “Die Derde Oog: Tot sover Jung” “Standpunte” Nuwe reeks 69, Februarie 1967
* Du Plooy, Heilna “Die narratologiese struktuur van ’18-44’ van Etienne Leroux” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 4, November 1982
* Engelbrecht, Theunis “Gedagtig aan pa Stephen” “Plus” 13 Junie 2002
* Engelbrecht, Theunis “O, Magersfontein – gaan hy wéér verbied word?” “Rapport” 19 Oktober 2003
* Engelbrecht, Theunis “ʼn (im)morele boek?” “Plus” 19 Junie 2002
* Ester, Hans “Die groteske wêreld van ‘Een vir Azazel’” “Standpunte” Nuwe reeks 109, Oktober 1973
* Ester, H. “Stephanus Petrus Daniel le Roux” “Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, 1990-1991” Leiden 1992
* Fourie, Pieter “Die Leroux van Koffiefontein” “Insig” Mei 2002
* Hough, Barrie “Silbersteins word ʼn musical!” “Rapport” 23 Augustus 1987
* Human, Koos “Greene en Leroux” “Insig” Mei 1991
* Jackson, C.J. “Juliana Doepels – profetes of terroris?” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 26 no. 1, Februarie 1988
* Jacobs, Frances “Die ridder word ʼn mugu” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Johl, Johann “Die rol van die dialektiek in Etienne Leroux se ’18-44’ of Deur die oog van die Kosak” 
* “Tydskrif vir Geesteswetenskappe” Jaargang 20 no. 1, Maart 1980
* Johl, Johann “Tentatiewe omtrekke van ʼn teks-ideologie: ‘Die suiwerste Hugenoot is Jan Schoeman’”
* “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Kannemeyer, J.C. “Leroux se ‘duiwels op straat’ had die teoloë toe só verniet op hol…” “Insig” Desember 1992 / Januarie 1993
* Kannemeyer, J.C. “Op spoor van die jong Etienne Leroux” “By” 12 Mei 2007
* Kannemeyer, J.C. “Etienne Leroux en Graham Greene: ʼn eerste ontmoeting” “By” 26 April 2008
* Kannemeyer, J.C. “Graham Greene besoek Suid-Afrika” “By” 3 Mei 2008
* Kannemeyer, J.C. “Stephen word toe oornag ‘Die Skrywer’” “Beeld” 5 Mei 2008
* Kannemeyer, J.C. “Die professor en die snoeiskêr” “By” 17 September 2011
* Koen, Renske “Die ek-verteller in Etienne Leroux se ’18-44’ 3n “IsisIsisIsis’” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 14 no. 2, Mei 1976
* Kotzee, André “Sestig jare vir ʼn Sestiger” “Rapport” 13 Junie 1982
* Kruger, Joan “Terg en verneuk, sê Leroux” “Die Transvaler” 18 Mei 1981
* Kühn, Willie “Jy moenie speel nie, maar bedoel om dood te maak” “Insig” Februarie 1990
* Leroux, Etienne “Die gevaarlike inhoud van die woord” “Rapport” 6 November 1977
* Leroux, Etienne “Hoekom skryf ʼn skrywer oor Magersfontein en hoekom Magersfontein, O
* Magersfontein?” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 18 no. 1, Februarie 1980
* Leroux, Etienne “My dans met God” “Insig” Augustus 1987
* Leroux, Etienne “Ons is die Ape van God…” “Rapport” 9 Oktober 1988
* Malan, Charles “Die interaksie van enkele dieptestrukture in ‘Sewe dae by die Silbersteins’” “Tydskrif
* vir Letterkunde” Nuwe reeks 15 no. 3, Augustus 1977
* Malan, Charles “Rede by die oorhandiging van die Perskorprys aan Etienne Leroux vir ‘Tussengebied’ op 16 Mei 1981” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 19 no. 3, Augustus 1981
* Malan, Charles “Vir ʼn nawekie beskikbaar: Etienne Leroux / Stephen le Roux, op Janee, Koffiefontein, Vrystaat” “Standpunte” Nuwe reeks 159, Junie 1982
* Malan, Charles “Die self en sy maskers – Etienne Leroux se ‘Tussengebied’ en ‘Tussenspel’” “Standpunte” Nuwe reeks 159, Junie 1982
* Malan, Charles “Wankelende Walkures en Flankerende Fiskale: die kreatiewe gebruik van eiename deur Etienne Leroux” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 4, November 1982
* Malan, Charles en Van Coller, H.P. (Reds.) “Bronnegids: Etienne Leroux” “Academica Pretoria,  Kaapstad en Johannesburg Eerste uitgawe 1983
* Malan, Charles “Bebaarde eendstert en die spoke, mites en moegoes” “Insig” Februarie 1990
* Malan, Charles “’Terwyl transformasie plaasvind, gaan ek gatskeer’ – ʼn gesprek met Etienne Leroux”
* “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Meij, Koos “Die tema van ‘Die mugu’” “Klasgids” Jaargang 1 no. 4, Mei 1966
* Muller, Piet “So het die Afrikaner sy grootste skrywer verguis” “Insig” Februarie 1990
* Penfold, Greg en De Kock, Leon “To a dubious critical salvation: Etienne Leroux and the canons of
* South African English criticism” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 52 no. 1 Herfs 2015
* Potgieter, André “Dankie vir persprys en R3 000” “Die Transvaler” 11 Maart 1981
* Potgieter, André “Leroux: ʼn Sestiger word sestig” “Die Transvaler” 14 Junie 1982
* Roos, Henriette “Etienne Leroux (S.P.D. le Roux – 13 Junie 1922) – Bestekopname, 1977” “Tydskrif vir  Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Sampson, Lin “ʼn Waarskynlike vriendskap” “By” 23 Februarie 2013
* Slabber, Coenie “ʼn Profeet is dood” “Rapport” 7 Januarie 1990
* Smith, Francois “‘Sewe dae’ word ʼn opera” “Beeld” 4 Februarie 2005
* Smuts, J.P. “Die verwysingsveld in ‘Die derde oog’ van Etienne Leroux” “Tydskrif vir Letterkunde”  Nuwe reeks 14 no. 2, Mei 1976
* Smuts, J.P. “Heildronk ingestel op Etienne Leroux by die toekenning van ʼn eredoktorsgraad aan hom   deur die Universiteit van Stellenbosch op 10 Desember 1987” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 26  no. 2, Mei 1988
* Smuts, J.P. “Etienne Leroux – die pad na die onsienlike” “Die Burger” 3 Januarie 1990
* Smuts, J.P. “Die enkeling is deel van die groep” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Snyman, N.J. “Die polemiek rondom ‘Sewe dae by die Silbersteins’” “Tydskrif vir Letterkunde”  Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Steenberg, D.H. “Rondom die verteller in ‘Magersfontein, O Magersfontein’” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 18 no. 1, Februarie 1980
* Theron, Anita “Die derde siklus van Etienne Leroux” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 15 no. 3, Augustus 1977
* Van Coller, H.P. “ʼn Jaar om Etienne Leroux opnuut te ontdek” “Rapport” 13 Junie 1982
* Van Coller, H.P. “Die sikliese bouprinsipe in die werk van Etienne Leroux – ʼn Evaluering” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 20 no. 4, November 1982
* Van Coller, H.P. “Op soek na die verlore tyd” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Van Coller, H.P. “Magersfontein: die dokumente” “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 28 no. 4, November 1990
* Van Coller, H.P. “Om Leroux werklik te ken” “By” 20 September 2008
* Van der Merwe, Kirby “Meneer Malan, ek is nié my pa nie” “By” 14 April 2012
* Van der Walt, P.D. “Etienne Leroux se belangrikste prestasie?” “Standpunte” Nuwe reeks 78, Augustus  1968
* Van Deventer, Susanne “Aantekeninge oor ‘Magersfontein, O Magersfontein!’ as satire op  filmvervaardigers en ʼn parodie op die film- en TV Draaiboek” “Tydskrif vir Letterkunde” Nuwe reeks 15 no. 3, Augustus 1977
* Van Rensburg, F.I.J. “Etienne Leroux as siklusbouer” “Standpunte” Nuwe reeks 102, Augustus 1972
* Van Rooyen, Kobus “Die verbod op ‘Magersfontein’ en die regsgevolge” “Insig” Februarie 1990
* Venter, Joe en Olivier, Fanie “Afrikaanse skrywers word vereer” “Rapport” 8 September 1985
* Venter, L.S. “Die religieuse motief in ‘Die derde oog’” “Standpunte” Nuwe reeks 105, Februarie 1973
* Weideman, George “Leroux se Boereverneukery – Enkele gedagtes oor ‘Onse Hymie’ as parodie”
* “Tydskrif vir Letterkunde” Jaargang 21 no. 2, Mei 1983
 
==== Internet ====
* ''Die eerste lewe van Colet'', 1955
* Barendse, Joan-Mari Universiteit van Stellenbosch: https://scholar.sun.ac.za/handle/10019.1/1878
* ''Hilaria'', 1957
* Digitale Bibliotheek voor Nederlandse Letteren: http://www.dbnl.org/auteurs/zuidafrika/auteur.php?id=lero007
* ''Die mugu'', 1959
* Esaach: http://www.esaach.org.za/index.php?title=Le_Roux,_Stephanus_Petrus_Dani%C3%83%C2%AB1
* ''Sewe dae by die Silbersteins'', 1962
* Fourie, Paula LitNet: http://www.litnet.co.za/wagneriaanse-vergestaltings-in-etienne-leroux-se-18-44/
* ''Een vir Azazel'', 1964
* Kannemeyer, J.C. Rapport: http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2009/07/07/RY/2/PDNews002-StoryB.html
* ''Die derde oog'', 1966
* Lucia, Christine University of Witwatersrand: http://wiredspace.wits.ac.za/bitstream/handle/10539/2147/Lucia%20MA%20Research%20Report.pdf;jsessionid=CE1413B9D9C4B111BA448EA905910C0E?sequence=2
* ''1844'', 1967
* NB-Uitgewers: http://www.nb.co.za/authors/3309
* ''Isis, Isis, Isis'', 1969
* Penfold, Greg en De Kock, Leon Tydskrif vir Letterkunde: http://www.letterkunde.up.ac.za/argief/52_1/06%20Penfold%20De%20Kock%20WEB%2002.pdf
* ''Na'va'', 1972
* Prins, M.J. Literator: http://www.literator.org.za/index.php/literator/article/viewFile/561/731
* ''Magersfontein, o Magersfontein!'', 1976
* Sestigers: https://diesestigers.wordpress.com/etienne-leroux/
* ''Onse Hymie'', 1982
* Smuts, J.P. Die Burger: http://m24arg02.naspers.com/argief/berigte/dieburger/1990/01/03/4/4.html
* ''Die Silberstein-trilogie'', 1984 (Die eerste siklus: Die eerste lewe van Colet – Hilaria – Die mugu)
* Stellenbosch Writers: http://www.stellenboschwriters.com/lerouxe.html
* Van den Berg, L.D. Universiteit van Johannesburg: https://ujdigispace.uj.ac.za/handle/10210/12152
* Viljoen, Louise LitNet: http://www.litnet.co.za/etienne-leroux-se-die-18-44-trilogie-bied-veelvlakkige-waarde/
* Wikipedia: [[Etienne Leroux|https://af.wikipedia.org/wiki/Etienne_Leroux]]
* Worldcat: http://www.worldcat.org/search?q=au%3ALeroux%2C+Etienne%2C&qt=hot_author
 
==== Toekennings ====
Leroux ontvang die volgende toekennings:
 
Line 110 ⟶ 309:
* CNA Literêre Toekenning vir ''Een vir Azazel''
 
==== Bron ====
* Lewensloop is met toestemming van die Digitale Etienne Leroux Projek [http://leroux.afrikaans.be] oorgeneem.
 
==== Eksterne skakels ====
* [http://leroux.afrikaans.be/index.php?title=Tuisblad DELPhi – Die Digitale Etienne le Roux Projek]
* [http://www.librairie-compagnie.fr/afrique-sud/auteurs/leroux.htm Librairie Compagnie Artikel] (In Frans)
* [http://www.boekwurm.co.za/blad_skryf_klmno/leroux_etienne.html Boekwurm artikel oor Etienne Leroux]
 
==== Resensies ====
{{DEFAULTSORT:Leroux, Etienne}}
[[Kategorie:Afrikaanse skrywers]]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Etienne_Leroux"