Toetankamen: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Lyn 74:
 
===Dood===
Daar is geen bestaande rekords oor Toetankamen se laaste dae nie. Wat sy dood veroorsaak het, is ’n onderwerp waaroor baie gedebatteer word. Groot studiesnavorsing is al gedoen om die oorsaak van sy dood te probeer vasstel. Daar is sekere bewyse, soos voorgestaan deur die Harvard-mikrobioloog Ralph Mitchell, dat sy begrafnis in ’n haas geskied het. Volgens Mitchell dui donkerbruin kolle aan die versierde mure van Toetankamen se graftombe daarop dat hy begrawe is nog voorvoordat die verf kans gehad het om droog te word.<ref>{{cite web|url=http://www.history.com/news/was-king-tut-buried-in-a-hurry|title=Was King Tut Buried in a Hurry?|work=History.com}}</ref>
 
Hoewel daar gissings is dat Toetankamen in ’n sluipmoord omgekom het, glo die meeste historici dat sy dood was natuurlik was. ’n [[CT-skandering]] wat in 2005 geneem is, wys hy het kort voor sy dood ’n oop breuk in sy linkerbeen opgedoen<ref>{{cite web|last=Hawass|first=Zahi|title=Tutankhamon, segreti di famiglia|url=http://www.nationalgeographic.it/dal-giornale/2010/09/03/news/tutankhamon_segreti_di_famiglia-96415/|work=National Geographic|accessdate=2 Junie 2013}}</ref> en dat die breuk ontsteek het. ’n DNS-ontleding het in 2010 gewys hy het malaria gehad, en dit het daartoe gelei dat geglobaie wordglo malaria en Köhler se siekte, ’n seldsame beenafwyking, het saam tot sy dood gelei.<ref>{{cite news |last=Roberts |first=Michelle |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/8516425.stm |date=16 Februarie 2010 |accessdate=12 Maart 2010 |publisher=BBC News |title='Malaria' killed King Tutankhamun}}</ref>
 
In Junie 2010 het Duitse wetenskaplikes gesê hulle glo daar is bewyse dat hy aan sekelsel-anemie, ’n oorerflike bloedafwyking, dood is. Ander kenners het dit egter verwerp<ref>{{cite journal|url=http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs13149-010-0095-3|journal=Bull Soc Pathol Exot|date=Desember 2010|volume=103|pages=346–347|title=Tutankhamun and sickle-cell anaemia|last=Pays|first=JF|deadurl=no |accessdate=21 Oktober 2013|pmid=20972847|doi=10.1007/s13149-010-0095-3|issue=5, number 5}}</ref> op grond daarvan dat hy ouer as vyf geword het en die ligging van die iskemiese beennekrose, wat kenmerkend is van Freiberg-Köhler-sindroom eerder as sekelselsiekte. Navorsing wat in 2005 gedoen is deur argeoloë, radioloë en genetici wat CT-skanderings op die mummie uitgevoer het, het bevind hy is nie dood weens ’n hou aanteen sy kop, soos voorheen geglo is, nie.<ref name="hawass">{{cite web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2010/09/tut-dna/hawass-text |title=King Tut's Family Secrets |work=National Geographic |date=September 2010 |deadurl=no |accessdate=21 Oktober 2013}}</ref> Nuwe CT-skanderings het getoon daar was oorerflike tekortkomings, wat algemeen is onder kinders wat deur bloedskande verwek is. Sibbes is meer geneig om dubbele kopieë van skadelike gene aan hul kinders oor te dra, en dit is waarom kinders van bloedskande meer geneig is tot genetiese afwykings.<ref name="bates1">{{cite news |url=http://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-1251731/King-Tutankhamuns-incestuous-family-revealed.html |title=Unmasked: The real faces of the crippled King Tutankhamun (who walked with a cane) and his incestuous parents |location=Londen |newspaper=Daily Mail |first=Claire |last=Bates |date=20 Februarie 2010}}</ref> Ook ’n gesplete verhemelte is ’n oorerflike afwyking.<ref>{{cite web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/2010/09/tut-dna/hawass-text/8 |title=King Tut's Family Secrets |work=National Geographic |date=September 2010 |accessdate=11 Oktober 2010}}</ref>
 
Talle ander siektes is al aangevoer as die oorsaak van sy dood.
Lyn 93:
Die goed wat in die tombe ontdek is, was in die 1920's groot nuus. Toetankamen het die bynaam "koning Toet" gekry en sy naam het in liedjies begin verskyn, en produkte, besighede en selfs die Amerikaanse president [[Herbert Hoover]] se hond is na hom genoem. Relieke uit sy tombe is oor die hele wêreld uitgestal.<ref>{{cite web |url=http://weekly.ahram.org.eg/2004/716/he1.htm |title=Under Tut's spell |work=Al-Ahram Weekly |date=16 Julie 2004 |accessdate=18 Julie 2009}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.kingtut.org/exhibition.htm |title=King Tut exhibition. Tutankhamun & the Golden Age of the Pharaohs. Treasures from the Valley of the Kings |accessdate=5 Augustus 2006 |publisher=Arts and Exhibitions International |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20051202105246/http://www.kingtut.org/exhibition.htm |archivedate=2 Desember 2005 }}</ref><ref>[http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/specials/tutankhamun/article2624036.ece Return of the King (''Times Online'')] {{Webargief |url=https://web.archive.org/web/20110809082715/http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/specials/tutankhamun/article2624036.ece |date=9 August 2011 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://dallasmuseumofart.org/Dallas_Museum_of_Art/index.htm |title=Dallas Museum of Art Website |publisher=Dallasmuseumofart.org |accessdate=18 Julie 2009}}</ref><ref>[http://www.kingtutmelbourne.com.au/home.html Melbourne Museum's Tutenkhamun and the Golden Age of the Pharaoh's Official Site] {{Webargief |url=https://web.archive.org/web/20150301134737/http://www.kingtutmelbourne.com.au/home.html |date=1 Maart 2015 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.pacificsciencecenter.org/King-Tut/king-tut-the-exhibition|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140704161033/http://www.pacificsciencecenter.org/King-Tut/king-tut-the-exhibition|archivedate=4 Julie 2014 |title=Farewell To Tut And Egypt's Treasures |publisher=Pacificsciencecenter.org }}</ref>
 
Met die dood van Toetankamen en die twee doodgebore kinders in sy graftombe het die Toetmoses-lyn van die [[18de Dinastie van Egipte]] uitgesterf. Die [[Amarna-briewe]] vertel Toetenkamen se vrou het kort ná sy dood aan die [[Hetiete|Hetitiese]] koning [[Suppiluliuma I]] geskryf en gevra of sy met een van sy seuns kon trou. Die briewe gee nie ’n aanduiding van hoe Toetankamen dood is nie. In die boodskap sê Anchesenamen sy is baie bang, maar wil nie een van haar eie mense as man neem nie. Die seun is egter dood voordat hulle kon trou. Kort daarna het Ai met Anchesenamen getrou en die nuwe farao geword terwyl ’n oorlog tussen die twee lande gewoed het, en. Egipte is later verslaan.<ref>Onderhoud met G.A. Gaballa van die Universiteit van Kaïro. "The Hittites: A Civilization that Changed the World" deur Cinema Epoch 2004. Geregisseer deur Tolga Ornek. Dokumentêr.</ref>
 
Anchesenamen se lot is nie bekend nie, maar sy verdwyn hier uit die rekords en Ai se tweede vrou, Tei, word die koningin. Ná Ai se dood het Horemheb die troon oorgeneem en ’n veldtog teen hom begin. Toetankamen se pa, Achenaten, stiefma Nefertiti, vrou Anchesenamen, halfsusters en ander familielede is ook ingesluit. Nie eens Toetankamen het gespaar gebly nie. Sy beelde en [[cartouche]]s is ook vernietig. Horemheb self het nie kinders gehad nie en het [[Paramessoe]] as sy opvolger aangewys. Dié het die [[19de Dinastie van Egipte]] (die Ramses-lyn) gestig.