Skots: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 25:
{{legend|#FF9900|[[Norn]]}}
]]
Skots het sy oorsprong in die vroeg-Middeleeuse Germaanse immigrasiegolwe. Sedert die vyfde eeu n.C. vestighet baie [[Angele]] hulle in die suide van Skotland gevestig. Hulle praathet 'n Germaanse taal, gepraat wat nou verwant iswas aan die dialekte van die [[Sakse]] en [[Jute]], dietwee ander tweeGermaanse volkevolksgroepe wat hulle terselfdertyd in Engeland vestiggevestig het. Noordelike Angel-Saksiese dialekte wordis sedertvanaf die 7de eeu ook in Lothian gepraatgebesig; hier is ook die meeste plekname van Germaanse herkoms.
 
[[Adam Loutful]] verwyshet in 1494 na die Skotse taal sowel as ''Inglis'' asook as ''Scottis'' verwys. Skots het sy eie [[spelling]] en vertaling van die [[Bybel]], en dit iswas die taal van die Skotse koningshof wat as die voorbeeld vir die [[standaard]]isering van Skots diengedien - eerder as dié van die Engelse hof.
 
Die taal beleefhet 'nsy bloeitydperk in die 16de eeu beleef. Met die [[vereniging]] van die twee [[koninkryk]]e [[Koninkryk van Skotland|Skotland]] en [[Koninkryk van Engeland|Engeland]] in 1603 en die samesmelting van die twee [[parlement]]e in 1707 wordis die taal se status afgeskaal. Dit blyhet egter die [[omgangstaal]] van die Germaanssprekende Skotte gebly en wordis deur Skotse [[digter]]s en [[skrywer]]s soos [[Robert Burns]] en [[Walter Scott]] nogook ná die vereniging van Skotland en Engeland steeds as 'n [[literatuur|literêre]] taal gebruik.
 
Twee groot [[woordeboek]]e word sedert 1931 saamgestel:'' A Dictionary of the Older Scottish Tongue'', wat die taalgebruik voor 1700 vermeld, en ''The Scottish National Dictionary'', 'n woordeboek met sowat 50 000 inskrywings wat op die moderne Skotse taal fokus, en in 1927 begin is. David Murison, dosent in Skots aan die [[Universiteit]]e van St. Andrews en [[Aberdeen]], wordwas invanaf 1946 die uitgewer van die woordeboek. Die tiende en laaste boekdeel verskynhet in 1976 verskyn. Die ''Linguistic Survey of Scotland'' versamel inligting oor die Skotse en Gaeliese taal en publiseerhet in 1975 die eerste boekdeel van die ''Linguistic Atlas of Scotland'' gepubliseer.
 
Vandag is daar drie hoofdialekte van Skots:
Lyn 40:
 
== Woordeskat ==
Skots is deurspek met enkele leenwoorde uit die Keltiese taalleenwoorde, soos ''galore'' (baie), wat sy oorsprong in Gaelies ''gu leor'' het.
Met die stigting van [[Skandinawië||Skandinawiese]] [[nedersetting]]s en as gevolg van die nou bande wat tydens die 15de en 16de eeu met [[Frankryk]] gehandhaaf wordis, komis 'n aantal Noorse, [[Nederlands]]e, [[Nedersaksies]]e en [[Franse taal|Franse]] woorde in Skots ingeburger. Nedersaksies ''kirk, kark'' (kerk) wordhet ''kirk'' in Skots geword, terwyl die Engels van Engeland ''church'' gebruik.
 
'n Klompie Skotse woorde staan dwarsdeur die Engelstalige wêreld bekend: ''Lass'' en ''[[lassie]]'' (meisie), ''auld'' (Engels: ''old'', ou(d)), ''burn'' (van Oud-Engels ''burna'', klein rivier), ''muckle'' (Engels: ''mickle''; baie, groot), ''syne'' (Engels: ''since'', sedert, nadat) en ''wee'' (van Middel-Engels ''wei'', klein) is net enkele voorbeelde.