Landbou: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
verbeter skakels
Lyn 30:
==== Voordele en nadele ====
Voordele:
* Bestaansboerdery is omgewingsvriendelik omdat daar nie van plaagdoders en chemiese kunsmis gebruik gemaak word nie.
* Bestaansboerdery bring besparings mee vir gesinne omdat hulle nie kos hoef te koop nie.
 
* ’n Bestaansboer kan ’n ekstra inkomste verdien wanneer hy die oorskot van sy produkte kan verkoop. <ref name=":1">'''www.woolworths.co.za/images/New_Site/Corporate/mo*dule_afr_social_science.pdf'''</ref>
Lyn 56:
Kommersiële boerdery is die bedryf in Suid-Afrika wat die meeste vars water gebruik. <ref name=":1" />
 
== Landbou sektoreLandbousektore in Suid Afrika ==
Suid-Afrika se landbou bestaan hoofsaaklik uit twee sektore: veeboerdery en saaiboerdery. Die land is verdeel in verskillende landboustreke na gelang van [[klimaat]], landboupraktyke, natuurlike plantegroei en [[grondsoorte]].
 
=== Veeboerdery ===
Veeboerdery is die teling van diere vir plesier of vir gebruik. Vee word ook “lewende hawe” genoem. Veeboerdery is die grootste landbousektor in Suid-Afrika. Die sukses van verskillende veerasse in verskillende streke word vooruit bepaal deur die endemiese siektes en die verskillende klimaatstoestande in berekening te bring. Daar is verskeie soorte veeplase waar mense met diere boer, wat insluit:
* Beesplase – Verskafverskaf vleis en suiwel. Daar is hoofsaaklik vier suiwelbeesrasse in Suid-Afrika: Jersey, Ayshire, Holstein en Guernsey.
Beesboerdery word hoofsaaklik bedryf in die [[Oos-Kaap]], dele van die [[Vrystaat]] en [[KwaZulu-Natal]], [[Limpopo]] en die [[Noord-Kaap]]. Nguni- en Afrikanerbeeste is inheems en baie gewild – so ook die [[Bonsmara]]- en Drakensberger-rasDrakensbergerras wat in Suid-Afrika ontwikkel is.
* Skaapplase – Verskafverskaf wol ofen vleis. Ongeveer 50% van Suid-Afrika se skape is die fynwol-merino. Ermelo in [[Mpumalanga-provinsie|Mpumalanga]] is een van die grootste wolproduksieareas. <ref name=":2">http://www.southafrica.info/business/economy/sectors/agricultural-sector.htm#.V-zI5PB96VN</ref> Die [[Afrino]]-ras is ’n wol-en-vleisras wat in Suid-Afrika ontwikkel is om aan te pas by die dorre toestande.
 
* Varkplase – Verskafverskaf varkvleis soos ham en spek.  Varkboerdery is meer intensief en word naby [[Gauteng]], [[Durban]], [[Port Elizabeth]] en [[Kaapstad]] en stedelike gebiede aangetref as gevolg van die beskikbaarheid van mielies en beter bemarkingsgeleenthede. Van die gewildste rasse is Landrace, Pietrain en Duroc.
 
* Pluimveeplase – Eende, ganse of hoenders word aangehou vir hul vleis en eiers. Die [[braaihoenderbedryf]] dra ongeveer 80% by tot Suid-Afrika se jaarlikse pluimveeproduksie. <ref name=":2" />
Daar is ook talle boerderye waar suksesvol met bokke, perde[[perd]]e, kamele, volstruise[[volstruis]]e en [[AquakultuurAkwakultuur|visse]] geteel word.
 
=== Saaiboerdery ===
Lyn 76:
Graan, wat [[koring]] en [[mielie]]s insluit, is die grootste aanplanting en die meerderheid produsente is in Noordwes geleë. Die tweede grootste gewas is suikerriet, wat uitgevoer word na Asië en Noord-Amerika, gevolg deur sonneblom.
 
Suid-Afrika is die grootste produseerder van mielies in die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap. Mielies is die belangrikste bron van [[koolhidrate]] in Suider-Afrika. Mielies word ook as dierevoer gebruik vir die braaikuiken-, suiwel- en rooivleisbedryf. Mielies word hoofsaaklik verbou in die Vrystaat, Noordwes, die [[KwaZulu-NatalseNatal MiddellandeMiddelande]] en die [[hoëveld]] van Mpumalanga.
 
Koring word saam met mielies as ’n [[stapelvoedsel]] in Suid-Afrika verbou en was tradisioneel verbou in die winterreënvalstreek van die Wes-Kaap, maar kan deesdae in byna alle provinsies verbou word vanweë die aanpasbaarheid van nuwe kweekvariëteite. Koring word gemaal tot meel en word ook in nywerheidsprodukte of [[veevoer]] gebruik.
Lyn 85:
 
==== Suikerriet ====
Suiker is ’n baie arbeidsintensiewe boerdery en omdat dit baie water benodig, word dit in tropiese en [[Subtropiese klimaat|subtropiese]] gebiede verbou waar dit baie reën. Dit word geproduseer in 15 areas wat strek vanaf [[Pondoland]] in die Oos-Kaap, deur die kusstreke en [[KwaZulu-Natal Middelande|Middellande]] van KwaZulu-Natal na die [[Laeveld]] van Mpumalanga.<ref name=":2" />  Wanneer suikerriet met die hand geoes word, word die ryp suikerriet aan die brand gesteek sodat al die blare en onkruid wegbrand en sodoende word die oesproses vergemaklik. Daar is egter baie boerderye wat nou groot masjiene gebruik om die suikerriet te sny – dit word [[groensuikerrietinsameling]] genoem.
In Suid-Afrika word daar sowat 2,2 miljoen ton suiker per seisoen geproduseer. Ongeveer 60% van die suiker word in die Suider-Afrika-streek bemark en die oorskot word uitgevoer na die Midde-Ooste en Asië.<ref>http://www.huletts.co.za/pdf/sugar_industry.pdf</ref>
 
Lyn 96:
 
Soorte sagtevrugte:
* Appels[[Appel]]s en [[peer|pere]] staan bekend as [[kernvrugte]].
* Pruime[[Pruim]]e, perskes[[perske]]s, [[appelkoos|appelkose]] en nektariens staan bekend as [[steenvrugte]]. Hulle word meestal gebruik vir die inmaak- en droogmark.
* [[Druiwe]]
 
===== Subtropiese vrugte =====
Lyn 114:
* Dadels
* Vye
* [[Olyf|Olywe]]
* [[Piesang]]
* Pekanneute
* [[Makadamia]]neute
* Makadamianeute
 
===== Subtropiese gewasse =====
Daar word verskeie subtropiese gewasse in Suid-Afrika verbou wat nie as vrugte beskryf kan word nie. Onder hierdie gewasse tel [[koffie]], tee, katoen, [[peper]], [[gemmer]] en tabak.
[[Lêer:Mandarin Oranges (Citrus Reticulata).jpg|duimnael|Citrus Reticulata – bekend as Mandarin lemoeneMandarienlemoene]]
 
===== Sitrus =====
Lyn 138:
* [[Agri SA]], voorheen die Suid-Afrikaanse Landbou-unie.
* [[TLU SA]], voorheen die Transvaalse Landbou-unie.
* Droeëboon produsenteDroeëboonprodusente-organisasie
* Aartappel produsente Aartappelprodusente-organisasie
 
== Verwysings ==