Staal: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
→Materiaaleienskappe: Skakel |
||
Lyn 16:
Anders as koper en tin los koolstof geredelik op in vloeibare yster, wat meebring dat die smeltproses 'n legering tot gevolg het wat te veel koolstof bevat om staal genoem te word.<ref>{{cite encyclopedia | title = Smelting | encyclopedia = Britannica | publisher = Encyclopedia Britannica | date = 2007 | accessdate = 2007-02-28}}</ref> Selfs in die nouer konsentrasiebestek van staal, kan die mengsels van koolstof en staal 'n verskeidenheid strukture vorm waarvan die eienskappe merkbaar verskil. Dit is baie belangrik dat 'n mens hierdie verskille verstaan om goeie kwaliteit staal te kan vervaardig. By kamertemperatuur is die mees stabiele vorm van yster die liggaamsgesentreerde kubiese struktuur [[ferriet]] of α-yster, wat 'n betreklik sagte metaal is wat slegs 'n klein hoeveelheid koolstof kan oplos (nie meer as 0.021 % op 'n massabasis teen 910 °C). Bo 910 °C ondergaan ferriet 'n [[fase-oorgang]] vanaf die [[kristalstruktuur|liggaamsgesentreerde kubiese]] struktuur na 'n [[kristalstruktuur|vlakgesentreerde kubiese]] struktuur wat [[austenities]]e of γ-yster genoem word, wat ook 'n sagte metaal is maar beduidend meer koolstof kan oplos (soveel as 2.03 % op 'n massabasis teen 1154 °C)<ref>{{cite web|url=http://www.it-innovation.soton.ac.uk/surfaceweb/se/Se-12-2/se122152.pdf|title=Chemical potentials and activities of nitrogen and carbon imposed by gaseous nitriding and carburising atmospheres|accessdate=2006-08-10|last=Mittemeijer|first=E. J.|coauthors=Slycke, J. T.|format=PDF|pages=156|work=Surface Engineering 1996 Vol. 12 No. 2}}</ref>
Aangesien koolstofryke [[austeniet]] verkoel, poog die mengsel om terug te keer na die ferrietfase wat 'n oormaat koolstof tot gevolg het. Een manier waarop die koolstof die austenietfase kan verlaat is vir die [[sementiet]] om uit die mengsel te presipiteer wat yster agterlaat wat suiwer genoeg is om ferriet te vorm en 'n gevolglike sementiet-ferrietmengsel tot gevolg het. Sementiet is 'n [[stoigiometrie]]se fase met die chemiese formule Fe<sub>3</sub>C. Sementiet vorm in gebiede waar die koolstofinhoud hoër is terwyl ander gebiede daar rondom na die ferrietfase terugkeer. Sodoende word herhalende patrone gevorm wat aanleiding gee tot lae wat as [[perliet]] (Fe<sub>3</sub>C:6.33Fe) bekend staan vanweë die pêrelagtige voorkoms of die soortgelyke maar minder aantreklike [[bainiet]]fase.
[[Lêer:Phase diag iron carbon.PNG|duimnael|links|250px|'n Yster-koolstof [[fase-diagram]], toon die toestande wat nodig is vir die verskillende fases om te vorm.]]
| |||