Belarus: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 30:
|bevolking_skatting_jaar =
|bevolking_rang = 87<sup>ste</sup>
|bevolking_sensus = 9 475 100<ref>{{be}} {{cite web|title=About the demographic situation in January-September 2014|url=http://belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/otrasli-statistiki/naselenie/demografiya_2/operativnaya-informatsiya_1/o-demograficheskoi-situatsii-v-yanvare-sentyabre-2014-g/|publisher=Belarus Statistical Office|accessdate=4 Januarie 2015}}</ref>
|bevolking_sensus_jaar = 2014
|bevolkingsdigtheid = 45,8
Lyn 38:
|BBP_PPP_rang =
|BBP_PPP_jaar = 2012
|BBP_PPP_per_kapita = $15 633<ref name="imf1" />
|BBP_PPP_per_kapita_rang =
|BBP = $63,259 miljard<ref name="imf1" />
|BBP_rang =
|BBP_jaar = 2011
|BBP_per_kapita = $6 739<ref name="imf1" />
|BBP_per_kapita_rang =
|onafhanklikheidstipe = Onafhanklikheid
Lyn 68:
}}
'''Wit-Rusland''' of '''Belarus''' ([[Wit-Russies]]: Беларусь) is 'n land in [[Europa|Oos-Europa]]. Dit
Tot en met die 20ste eeu het die Wit-Russe nie 'n geleentheid gehad om 'n aparte nasionale identiteit te ontwikkel nie, siende dat die land van die hedendaagse Wit-Rusland aan verskeie ander lande behoort het.
Die finale vereniging van die verskillende dele van die land met sy moderne grense het in 1939 plaasgevind, toe grondgebied van etniese Wit-Russe, wat deel van Pole was, deur die Sowjetunie geannekseer is en by die Wit-Russiese Sowjetrepubliek gevoeg is. Die gebied en sy nasie het grootskaalse verwoesting ervaar tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]]: die land het 'n kwart van sy bevolking verloor en meer as die helfte van sy ekonomiese hulpbronne.
Die land het in die jare ná die oorlog stelselmatig herstel en is een van die stigterslede van die [[Verenigde Nasies]]. Die parlement van die republiek het die soewereiniteit van Wit-Rusland op 27 Julie 1990 verklaar en, ná die val van die Sowjetunie, is Wit-Rusland op 25 Augustus 1991 onafhanklik verklaar. Aleksandr Loekasjenko is sedert 1994 die land se president. Wit-Rusland is sedert 1996 besig om met Rusland te onderhandel om as 'n enkele staat, die Unie van Rusland en Wit-Rusland, te verenig.
Lyn 79:
== Ekonomie ==
Ná sy onafhanklikwording in 1991 het Wit-Rusland net 'n kort fase van politieke en ekonomiese vryheid beleef voordat Aleksandr Loekasjenko, 'n voormalige direkteur van 'n kolchose, aan bewind gekom het. As president het hy die ou stelsel van planekonomie behou
So beheer die Wit-Russiese staat steeds sowat 70 persent van die ekonomie, met uitsondering van enkele bedrywe soos telekommunikasie wat intussen geprivatiseer is. Tans word 55 persent van die totale nywerheidsproduksie deur slegs 55 ondernemings gelewer.<ref>{{de}} [http://www.welt.de/wirtschaft/article13558243/Das-Euro-Musterland-haengt-den-Riesen-Russland-ab.html ''Eduard Steiner: Das Euro-Musterland hängt den Riesen Russland ab. Welt Online, 22 Augustus 2011'']</ref>
Lyn 88:
Die ekonomiese opswaai is eers in 2007 gestuit toe Rusland sy indirekte subsidies vir brandstofuitvoere na Wit-Rusland meteens gestaak het. Prysverhogings vir gas en ru-olie het Wit-Rusland in 'n ekonomiese krisis gedompel, en president Loekasjenko was genoodsaak om verskeie liberale hervormings deur te voer. In 2010 is lone en pensioene ter geleentheid van die presidensiële verkiesing met tot 50 persent verhoog. Maar die Wit-Russiese bewind se bloedige optrede teen betogers het daartoe gelei dat die land sedertdien in politieke en ekonomiese isolasie verkeer.
Die tekort op die handelsrekening is intussen op 'n baie hoë vlak. Die wisselkoers van die Wit-Russiese roebel teenoor belangrike buitelandse geldeenhede het sedert Januarie 2011 met 70 persent gedaal. Buitelandse valutareserwes het in die eerste vyf maande van 2011 met
Die enigste land, wat tans nog bereid is om op ekonomiese gebied met Wit-Rusland saam te werk, is Rusland. Die prys wat die Loekasjenko-bewind hiervoor moet betaal, is die privatisering van Wit-Russiese ondernemings. So het Russiese energiereuse reeds die helfte van Wit-Rusland se pyplynstelsel oorgeneem en stel tans ook belang in die ander vyftig persent. Wit-Russiese raffinaderye en die staatsonderneming ''Belaruskali'', een van die belangrikste produsente van kunsmis ter wêreld, staan eweneens bo-aan die wenslys van Russiese beleggers.
Lyn 94:
== Kultuur ==
=== Kulturele beleid ===
Kultuur geniet in Wit-Rusland hoë prioriteit. Kenmerkend vir die kulturele lewe in die land is die soek na 'n nasionale Wit-Russiese identiteit tussen die westelike landsdele met hul sterk Pools-katolieke en die oostelike gebiede met hul sterk Russies-ortodokse invloede.<ref>{{de}} [http://www.auswaertiges-amt.de/DE/Aussenpolitik/Laender/Laenderinfos/Belarus/Kultur-UndBildungspolitik_node.html ''Duitse Departement van Buitelandse Sake: Wit-Rusland
[[Lêer:Cross of Saint Euphrosyne.jpg|duimnael|links|Die Kruis van Sint Eufrosine is in 1161 ter ere van Moeder Eufrosine van die Polatsk-klooster geskep. Die middeleeuse relikwie, wat deur die Ortodokse kerke van Rusland en Wit-Rusland vereer is, het tydens die Duitse besetting in 1941 verlore gegaan. Die foto wys 'n kopie]]
Lyn 103:
In 2011 het [[Homel]], 'n stad in die suid-ooste wat in 1142 gestig is, vanweë sy kulturele aktiwiteite die titel "kultuurhoofstad" gedra. Homel is naas Oeljanofsk in Rusland tegelykertyd as een van twee kultuurhoofstede van die [[Gemenebes van Onafhanklike State]] in 2011 aangewys.
Sowel staats- asook privaat instellings in die kuns- en kultuurbedryf ondervind befondsingstekorte. Kulturele aktiwiteite
Die Departement van Kultuur het in Junie 2010 'n "Raad vir die belange van Wit-Russe in die buiteland" waarin regeringsamptenare, burgers en Wit-Russe in die buiteland verteenwoordig is. Hierdie liggaam koördineer kulturele aktiwiteite in die buiteland. Daarnaas word beplan om 'n netwerk van Wit-Russiese kultuursentrums in buitelandse metropole soos [[Berlyn]] te skep.
|