Peloponnesiese oorlog: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
No edit summary
Lyn 4:
|beeld = [[Lêer:Pelop krieg1.png|300px]]
|byskrif = Hoofgebeure van die Peloponnesiese oorlog
|datum = [[431 v.C.]] – [[25 April]] [[404 v.C.]]
|plek = [[Griekeland]], [[Klein-Asië]] en [[Sisilië]]
|gebied = Ontbinding van die [[Deliese bond]]<br />Spartaanse hegemonie oor Athene en sy bondgenote
|resultaat = Peloponnesiese oorwinning
|party1 = [[Deliese bond]] (gelei deur [[Athene]])
|party2 = [[Peloponnesiese bond]] (gelei deur [[Sparta]])
|party3 =
|aanvoerder1 = [[Perikles]]<br />[[Cleon]]<br />[[Nicias]]<br />[[Alcibiades]]<br />[[Demosthenes]]
|aanvoerder2 = [[Archidamus II]]<br />[[Brasidas]]<br />[[Lysander]]<br />[[Alcibiades]]
|aanvoerder3 =
|sterkte1 =
Lyn 22:
}}
 
Die '''Peloponnesiese oorlog''', van 431 tot 404 v.C., was 'n oorlog van die [[Antieke Griekeland|antieke Grieke]], waarin 'n stryd om die oorhand gevoer is deur [[Klassieke Athene|Athene]] en haar [[Atheensesy ryk|ryk]], teenoor die [[Peloponnesiese bond]] onder leiding van [[Sparta]]. Geskiedkundiges het die oorlog tradisioneel in drie fases verdeel. In die eerste fase, die Archidamiese oorlog, het Sparta herhaalde invalle in [[Attika]] van stapel gestuur, terwyl Athene haar leierskap ter see benut het om die kusstreke van die [[Peloponnese]] te plunder, en om tekens van onrus in die Atheense ryk te onderdruk. Hierdie periode van die oorlog is voltrek in 421 v.C., met die ondertekening van die [[Vrede van Nikias]]. Daardie verdrag is egter gou ondermyn deur hernude gevegte in die Peloponnese. In 415 v.C., het Athene 'n [[Sisiliaanse ekspedisie|massiewe ekspedisiemag]] afgevaardig om [[Sirakuse, Italië|Sirakuse]] in [[Sisilië]] aan te val; die aanval het noodlottig uitgeloop, met die uitdelging van die hele mag, in 413 v.C.. Dit het die finale fase van die oorlog ingelui, wat dikwels na verwys word as die Dekeleaanse of Ioonse oorlog. In hierdie fase het Sparta, nou met ondersteuning van [[Achaemeense dinastie|Persië]], opstande in Athene se onderhorige state in die [[Egeïese See]] en [[Ionië]] aangewakker, wat die Atheense ryk ondergrawe het, en, uiteindelik die stad van sy vlootoorhand ontneem het. Die vernietiging van die Atheense vloot by [[Seeslag van Aegospotami|Aegospotami]] het die oorlog effektief voltrek, en Athene het in die volgende jaar oorgegee.
 
Die Peloponnesiese oorlog het die antieke Griekse wêreld omvorm. Op die vlak van internasionale betrekkinge, is Athene, die sterkste stadstaat in Griekeland voor die uitbreek van die oorlog, gereduseer tot 'n staat van byna volkome onderhorigheid, terwyl Sparta gevestig is as die leidende mag in Griekeland. Die ekonomiese koste van die oorlog is regdeur Griekeland gevoel; armmoede was wydverspreid in die Peloponnese, terwyl Athene haarself in 'n volkome afgetakelde toestand bevind het, waaruit sy nooit haar vooroorlogse welstand kon hernuwe nie.<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', 488.</ref><ref>Fine, ''The Ancient Greeks'', 528–33.</ref> Die oorlog het ook meer subtiele omwentelinge in die Griekse gemeenskap meegebring; die konflik tussen [[demokrasie|demokratiese]] Athene en [[Oligargie|oligargiese]] Sparta, wat elk vriendskapsbetrekkinge met ander state gehandhaaf het, het van [[burgeroorlog]] 'n algemene verskynsel in die Griekse wêreld gemaak.
 
[[Griekse oorlogvoering]], intussen, wat voorheen beperk was tot geformaliseerde konflikte, is omskep in 'n verbete stryd tussen [[stadstate]], wat grootskaalse afgryse ingesluit het. Godsdienstige en kulturele waardes is omvergewerp, uitgestrekte landstreke is geplunder en stede is uitgedelg, sodat die Peloponnesiese oorlog 'n dramatiese einde gebring het aan die Griekse [[Era van Perikles|goue era]] van die vyfde eeu v.C..<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', Inleiding XXIII–XXIV.</ref>
 
==Verwysings==