Tugelarivier: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
AFM (besprekings | bydraes)
Lyn 43:
 
== Geskiedenis ==
Die ooreenkoms van 1837 tussen die BriteBritse magistraat in Port Natal, GardineerGardiner, en die zoeloekoningZoeloekoning [[Dingane]] en ook die ooreenkoms van 4 Februarie 1838 tussen die voortrekkerleierVoortrekkerleier [[Piet Retief]] en Dingane het albei verklaar dat die Tugelarivier die suidlikkesuidlike grens van die [[Zoeloeland]] is.<ref name=Walker>{{en}}{{cite book
|title = A History of Southern Africa
|first = Eric A
Lyn 61:
|publisher = TV Bulpin Publications
|location = Cape Town
|accessdate = 2 Januarie 2016}}</ref>{{rp|101}} In 1846 word die [[Buffelsrivier (KwaZulu-Natal)|Buffelsrivier]] een van die grense tussen die [[Natal (kolonie)|Natal-kolonie]] en Zoeloeland. Die Tugelarivier vanaf die see tot sy byeenkomssamevloei met die Buffelsrivier bly nog steeds die ander grens tussen die twee landegebiede.<ref name=Walker />{{rp|223}}
 
[[Lêer:Tugela river mouth.jpg|duimnael|links|Uitsig van die Tugelariviermond van die omgewing van die [[Ultimatumboom]].]]
Gedurende 1878 het 'n aantal verskille ontstaan tussen die Zulu-koninkrykZoeloekoninkryk en die Britse regering. Sir [[Henry Bartle Frere|Bartle Frere]], Britse Hoë KommissarisHoëkommissaris vir Suid-Afrika het die Zoeloe-koning [[Cetewayo]] na 'n vergadering ontbeidontbied. Verteenwoordigers van die Britse regering en van Cetewayo het onder 'n [[Ficus|wildevyeboom]] op die suidelike oewer van die Tugelarivier en ongeveer 6&nbsp;km van die Indiese Oseaan op 11 Desember 1878 mekaar ontmoet. Hier is 'n ultimatum van Frere aangeleverafgelewer. Die ultimatum het tot die uitbreek van die Anglo-Zoeloe-oorlog van 1879 gelei. Die boom selfs het selfs bekend geword as die [[Ultimatumboom]].<ref>{{en}}{{cite web
|url = http://www.britishempire.co.uk/forces/armycampaigns/africancampaigns/zuluwar/zuluwar.htm
|title = Anglo-Zulu War 1879
Lyn 71:
|accessdate = 2 Januarie 2016}}</ref>
 
In Januarie 1879 het drie Britse kolommetroepe Zoeloeland ingeval – twee kolomme oor kruisings oor die [[Buffelsrivier (KwaZulu-Natal)|Buffelsrivier]] en een, onder die bevel van Kolkolonel Pearson, oor die Tugelarivier. Pearson se kolom het die Tugelarivier by ''Lower Drift'' (deesdae Fort Pearson) oorgegaanoorkruis. KolKolonel Durnford, bevelvoerder van 'n Vierdevierde kolom was opgedragopgedra om ''Middle Drift'' (deesdae Jameson's Drift) te verdedig.<ref name=Bulpin />{{rp|263}}<ref>{{en}}{{cite journal
|journal = Military History Journal
|volume = 6
Lyn 78:
|title = Col A W Durnford
|publisher = Die Suid-Afrikaanse Krygshistoriese Vereniging
|accessdate = 3 Januarie 2016}}</ref> SelgteSlegte paaie het die kolomskolomme behinderse vordering belemmer. Daar was min brûe, maaren ookdaar was daar ook dongas en modder op die rivier se oewersrivieroewers. Pearson moetmoes toe 'n pont gebruik. Dit het vyf dae geduur om 5000 manneman, 384 ossewaeossewaens, 3400 bagasiedierepakdiere en 600 burgerlikes en bestuurdersdrywers oor die rivier te vervoer.<ref>{{en}}{{cite book
|url = http://eremita.di.uminho.pt/gutenberg/2/2/3/2/22323/22323-h/22323-h.htm#Page_180
|title = Impressions of South Africa
Lyn 90:
|accessdate = 23 Desember 2015}}</ref>
 
Toe Brittanje ZululandZoeloeland op [[9 Mei]], [[1887]] geannekseer het, het die Tugela opgehou om 'n politieke grens te weesvorm, maar dit was nog steeds 'n fisiese grens. Tydens die [[Tweede Vryheidsoorlog]], toe [[Ladysmith]] beleër is, het die rivier verdedigingbeskerming aan die [[Boere]]magte verleen. Pogings deur die Britse magte onder [[Redvers Henry Buller|Redvers Buller]] om die rivier oor te steek het by [[Slag van Colenso|Colenso]], [[Slag van Vaalkrans|Vaalkrans]] en [[Slag van Spioenkop|Spioenkop]] misluk. Uiteindelik het die Britte by [[Slag van Pietershoogte|Pieters Hill]] die rivier oorgesteek om Ladysmith te bevry.<ref>{{en}}{{cite book
|title = Buller's Campaign
|first = Julian