Grootvors: Verskil tussen weergawes

'''GrootprinsGrootvors''', '''grootprins''' of '''grootvorsgroothertog''' ([[Latyn]]: ''magnus princeps''; [[Russies]] en [[Oekraïens]]: великий князь, ''weliki knjaz''; [[Wit-RussiesDuits]]: вялíкий князь, ''wjaliki knjazGroßfürst''; [[Duits]]: Großfürst, [[Nederlands]]: ''grootvorst'', [[Fins]]: ''suuriruhtinas; [[Deens]]: storfyrste; [[Sweeds]]: storfurste; [[Kroaties]]: knez; [[Litaus]]: didysis kunigaikštis; [[Hongaars]]: nagyfejedelem; [[Tsjeggies]]: velkokníže; [[Pools]]: wielki książę'') is ’n titel laer as [[koning]], [[keiser]] en [[tsaar]], maar hoër as koninklike’n regerende [[prins]], of vors.

DitGrootvors is voorheen gebruik as titel vir die heerser van ’n grootprinsdomgrootvorstedom, maar die laaste van dié prinsdommestate het in 1917 en 1918 verdwyn. GrootprinsdommeGrootvorstedomme soos [[Litaue]], [[Transilvanië]] en [[Finland]]) was eeue lank onder heersers van ander, groter monargieë. Die laaste soewereine heerser wat grootprinsgrootvors as sy hoogste titel gebruik het, was [[Iwan IV van Rusland]] in die [[16de eeu]], voorvoordat hy die titel [[tsaar]] aangeneem het.

Die woord "grootprins" is in Slawiese en Baltiese tale gebruik as titel vir die [[Middeleeue|Middeleeuse]] monargheerser van ’n taamlike los konfederasie, waarvan die onderskeie dele deur mindere [[prins]]eprinse regeer is. In Rusland was grootprins vanaf die [[10de eeu]] die titel van die leiers van die belangrikste stadstate van [[Kiëf-Roes]] – eers van [[Kiëf]] en daarna van ander groot stede soos [[Wladimir]], [[Twer]], [[Jaroslawl]], [[Smolensk]], ens. Van 1328 af het die mag in Moskou gesentreer en was die grootprinsgrootvors van Moskou hoof van die hele Rusland, tot(toe inbekend 1547as toedie [[Moskowië|Grootvorstedom van Moskou]]), totdat Iwan IV in 1547 as tsaar gekroon is.

Van die eerste heersers van [[Hongarye]] in die 10de eeu was grootprinsegrootvorste: [[Geza]] en, tot met sy kroning, sy seun en erfgenaam [[Stephen van Hongarye]]. Die titel is ook deur die heersers van Litaue gebruik. Ná 1569 was dit een van die hooftitels van die monargheerser van die [[Pools-Litause StatebondGemenebes]]. Die konings van Pole van die Sweedse [[Huis van Vasa|Vasa-dinastie]] het dit ook vir hul nie-Poolse gebiede gebruik.

In 1582 het koning [[Johan III van Swede]] "Grootprinsgrootvors van Finland" gevoeg by die titels van Sweedse konings. Dit was egter nie van veel betekenis nie aangesien [[Finland]] reeds deel van die Sweedse koninkryk was. Die [[Heilige Romeinse Ryk]] se heersers van die Huis van [[Habsburg]] het in 1765 ’n soortgelyke grootprinsdomgrootvorstedom ingestel in [[Transilvanië]] (Siebenburgen).