Parlement van Suid-Afrika: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
+ Beelde & skakels
Lyn 1:
[[Lêer:Houses of Parliament (Cape Town).jpg|duimnael|Gebou van die Parlement in [[Kaapstad]], setel van die [[Nasionale Vergadering van Suid-Afrika|Nasionale Vergadering]] en die [[Nasionale Raad van Provinsies]].]]
[[Lêer:National Assembly of South Africa 2007.jpg|duimnael|Kamer van die Nasionale Vergadering.]]
[[Lêer:National Council of Provinces of South Africa.jpg|duimnael|Kamer van die Nasionale Raad van Provinsies.]]
[[Lêer:South Africa assembly QE1 20.jpg|duimnael|Die wetgewende vergadering van die [[Kaapkolonie]] in 1899.]]
[[Lêer:Coat of arms of the Parliament of South Africa 1932-2000.jpg|duimnael|Wapen van die Parlement, 1960's–2000.]]
 
Die '''parlement van Suid-Afrika''' ([[Engels]]: ''Parliament of South Africa'') is die nasionale [[parlement]] van [[Suid-Afrika]]. Dit is die land se wetgewer en bestaan uit twee kamers:
Line 7 ⟶ 10:
* 'n Hoërhuis: die [[Nasionale Raad van Provinsies]] (''National Council of Provinces'') bestaande uit 90 lede. Die Nasionale Raad van Provinsies is in 1997 in die lewe geroep en vervang die vorige Senaat as hoërhuis.
 
Die parlement van Suid-Afrika is in [[Kaapstad]] gesetel. Die bestuurlike hoofstad van Suid-Afrika is egter [[Pretoria]] (sien [[Uniegebou]]). Die regterlike mag is in [[Bloemfontein]] gevestig (sien [[Appèlhof van Suid-Afrika]]).
 
== Nasionale Vergadering ==
Line 18 ⟶ 21:
Die ANC het 'n absolute meerderheid van 279 setels in die Nasionale Vergadering.
 
Die leier van die grootste party in die Nasionale Vergadering is die [[president van Suid-Afrika]].
 
== Nasionale Raad van Provinsies ==
{{Hoof|Nasionale Raad van Provinsies}}
 
Die Senaat is in 1997 deur die Nasionale Raad van Provinsies (NRVP) vervang. Die Nasionale Raad van Provinsies het 90 lede. Die voorsitter lei die verrigtinge. [[Mninwa Mahlangu]] van die ANC is sedert die presidentsverkiesing van 2004 die voorsitter.
 
In teenstelling tot die Nasionale Vergadering word die NRVP nie direk nie, maar deur verteenwoordiging verkies. Die regstreeks verkose parlemente van die 9 [[provinsies van Suid-Afrika]] kies elk 10 afgevaardigdes uit hul midde om op die NRVP te dien.
 
== Geskiedenis ==
Met die stigting van die [[Unie van Suid-Afrika]] in [[1910]] kry die land 'n tweekamerstelsel. Die hoërhuis kry die naam Senaat (''Senate'') en die laerhuis kry die naam [[Volksraad van Suid-Afrika]] (''House of Assembly''). Die Senaat is deur 'n stelsel van verteenwoordiging deur die provinsiale raad verkies, terwyl die Volksraad direk verkies is. Kiesreg was vir blankes en aanvanklik ook vir [[Kleurling]]e in die [[Kaapprovinsie]] gereserveer. Die swart bevolking het nie stemreg op nasionale vlak gehad nie.<ref>Enkele welgestelde swartes in die [[Kaapprovinsie]] en [[Natal (provinsie)|Natal]] kon vir kandidate van die provinsiale rade van die Kaapprovinsie en Natal stem. Omstreeks die eeuwisseling is [[Walter B. Rubusana]], as enige swarte tot [[1994]], in die Provinsiale Raad van die Kaapprovinsie verkies. ''Sien: Die geskiedenis van Apartheid'', deur Brian Lapping ([[1986]]), bl. 65</ref>
 
=== Apartheid ===
Ná die [[Nasionale Party]] (NP) se magsoorname in 1948 kry die blanke inwoners van die Suid-Afrikaanse mandaatgebied [[Suidwes-Afrika]] ([[Namibië]]) verteenwoordiging in die Senaat en die Nasionale Vergadering. Die sogenaamde blanke verteenwoordiging van die "naturelle" (dit wil sê, die swart bevolking) is afgeskaf. Die Kleurlinge (tot op daai stadium bondgenote van die blanke bevolking) is in 1959 deur premier [[Hendrik Verwoerd]] van kiesreg ontneem.
 
Om die Kleurlinge van hul stemreg te ontneem, moes die grondwet gewysig word, waarvoor 'n tweederdemeerderheid in die Nasionale Vergadering en die Senaat nodig was. Die NP het slegs 'n meerderheid in die Nasionale Vergadering gehad. Premier Verwoerd besluit daarom om die Senaat uit te brei en nuwe senatore (natuurlik slegs NP-lede) te benoem, waardeur 'n tweederdemeerderheid in die Senaat geskep is.
Line 37 ⟶ 40:
In 1960 word Suid-Afrika 'n republiek, maar dit het niks aan die funksies van die parlement verander nie.
 
Gedurende die jare 60, '70 en '80 kry die sogenaamde "Bantoestans[[Bantoestan]]s" of "tuislande" (wat aan "Bantoes" toegewys is) outonomie en in sommige gevalle selfs onafhanklikheid. Die tuislande het hul eie parlemente gehad.
 
=== Driekamerparlement ===
Line 46 ⟶ 49:
Die Driekamerparlement is in 1994, met die beëindiging van Apartheid, afgeskaf. 'n Tweekamerparlement is weer ingestel, bestaande uit 'n Nasionale Vergadering (''National Assembly'') en 'n Senaat (''Senate'').
 
Op 27 April 1994 is die eerste [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1994|volledig nie-rasistiese presidentsverkiesing]] in die geskiedenis van Suid-Afrika gehou, wat deur die ANC onder leiding van [[Nelson Mandela]] gewen is.
 
== Verwysings ==
Line 52 ⟶ 55:
 
== Eksterne skakels ==
* {{en}} [http://www.parliament.gov.za/live/splash.php Die Parlement van Suid-Afrika se webwerf]
* {{Commonskat-inlyn|Parliament of South Africa}}
 
{{Koördinate|33|55|3932.7288|S|18|25|610.9692|EO|type:landmark_scale:12500|aansig=titel}}
 
[[Kategorie:Parlement van Suid-Afrika| ]]
[[Kategorie:Geboue en strukture in Kaapstad]]