Kenneth MacAlpin: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
Uitgebrei, klaar |
||
Lyn 57:
Dit lyk dus of die huidige konsensus is dat die koningskappe van die Kelte en Pikte geleidelik vermeng het.<ref>Volgens Herbert, ''Rí Éirenn, Rí Alban, kingship and identity in the ninth and tenth centuries'', p. 71.</ref> Dit het begin by Kenneth en was voltooi teen die bewind van [[Constantine II van Skotland|Constantine II]]. Dit het daartoe gelei dat die titel "koning van die Pikte" verander het in "koning van Alba".
==Lewe==
Kenneth se oorsprong is onduidelik, so ook enige verbintenisse met ander konings van die Pikte en Dál Riata. Uit ’n manuskrip van omstreeks 1130 blyk dit hy is ’n afstammeling van [[Malcolm II van Skotland]]. Middeleeuse stambome is nie baie betroubaar nie, maar baie historici aanvaar hy het afgestam van koning Cenél nGabráin van Dál Riata, of ten minste van ’n minder belangrike familie van dié koninkryk.
Sy opkoms as koning hou waarskynlik verband met die einde van die vorige dinastie, wat twee tot vier geslagte lank oor Piktland regeer het. Dit was ná die dood van koning Uen, die seun van Óengus van Piktland, sy broer Bran, Áed mac Boanta en ander wat in 839 teen die [[Wikings]] geveg het. Dit lyk of die opvolgingskrisis wat toe ontstaan het, as die Piktiese Koningslys betroubaar is, minstens vier aanspraakmakers op die troon opgelewer het.
Kenneth se bewind het in 843 begin, maar dit was waarskynlik eers teen 848 dat hy die laaste van sy teenstanders oorwin en sy mag gevestig het. Die Piktiese Koningslys noem hy was twee jaar lank koning van Dál Riata voordat hy in 843 koning van die Pikte geword het, maar dit word nie algemeen aanvaar nie. Volgens die Kronieke van die Konings van Alba het Kenneth die Sakse ses keer aangeval, Melrose verower en Dunbar afgebrand; daar word ook genoem die Wikings het Piktland tot ver in die binneland verwoes.<ref>Oor Dál Riata, sien Broun, "Kenneth mac Alpin"; Foster, ''Picts, Gaels and Scots'', pp. 111–112.</ref>
Tydens Kenneth se bewind was daar ook ’n toename van Nore aan die buitewyke van moderne Skotland. Shetland, Orkney, Caithness, Sutherland, die [[Buite-Hebride]] en die [[eiland Man]] het bewoon geraak; die bande tussen Kenneth se koninkryk en [[Ierland]] het verswak en dié met [[Engeland|Suid-Engeland]] en die vasteland is feitlik verbreek. In die lig hiervan moes Kenneth en sy opvolgers noodgedwonge hul posisie in hul koninkryk konsolideer, en die vereniging van die Pikte en die Gaele, wat reeds verskeie eeue lank gevorder het, is so bespoedig. Teen die tyd van Donald II is die konings nie meer koning van die Gaele of van die Skotte genoem nie, maar van Alba.<ref>Lynch, Michael, ''A New History of Scotland''</ref>
Kenneth is op 13 Februarie 858 aan ’n gewas dood, moontlik naby [[Scone, Perth and Kinross|Scone]]. Die annale berig oor die dood van die "koning van die Pikte", nie die "koning van Alba" nie. Laasgenoemde is eers gebruik in die tyd van Kenneth se kleinseuns, Donald II (Domnall mac Causantín) en Constantine II (Constantín mac Áeda).
Die ''Fragmentary Annals of Ireland'' haal ’n gedig aan waarin Kenneth se dood betreur word:<blockquote>Because Cináed with many troops lives no longer<br/>there is weeping in every house;<br/>there is no king of his worth under heaven<br/>as far as the borders of Rome.<ref>''Fragmentary Annals of Ireland'', FA 285.</ref></blockquote>
Kenneth het minstens twee seuns agtergelaat, Constantine I en Áed, wat albei later koning geword het, asook minstens twee dogters. Een was getroud met Run, koning van die Koninkryk Strathclyde; uit dié huwelik is koning Eochaid van Skotland gebore. Die ander een het met twee belangrike Ierse konings getrou: Aed Finliath van die Cenél nEógain en Flann Sinna van Clann Cholmáin. As die vrou en ma van konings het die Annale van Ulster oor haar dood in 913 berig – buitengewoon in die mansgesentreerde kronieke van dié tyd.
==Verwysings==
{{Verwysings|3}}
==Bronne==
{{Refbegin|3}}
* John Bannerman, "The Scottish Takeover of Pictland" in Dauvit Broun & Thomas Owen Clancy (eds.) ''Spes Scotorum: Hope of Scots. Saint Columba, Iona and Scotland.'' T & T Clark, Edinburgh, 1999. ISBN 0-567-08682-8
* Dauvit Broun, "Kenneth mac Alpin" in Michael Lynch (red.) ''The Oxford Companion to Scottish History.'' Oxford: Oxford UP, ISBN 0-19-211696-7
* Dauvit Broun, "Pictish Kings 761–839: Integration with {{lang|gd|Dál Riata}} or Separate Development" in Sally Foster (red.) ''The St Andrews Sarcophagus'' Dublin: Four Courts Press, ISBN 1-85182-414-6
* Dauvit Broun, "Dunkeld and the origins of Scottish Identity" in Dauvit Broun and Thomas Owen Clancy (eds), op. cit.
* Thomas Owen Clancy, "{{lang|gd|Caustantín}} son of Fergus" in Lynch (red.), op. cit.
* A.A.M. Duncan, ''The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence.'' Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002. ISBN 0-7486-1626-8
* Katherine Forsyth, "Scotland to 1100" in Jenny Wormald (red.) ''Scotland: A History.'' Oxford: Oxford UP, ISBN 0-19-820615-1
* Sally Foster, ''Picts, Gaels and Scots: Early Historic Scotland.'' London: Batsford, ISBN 0-7134-8874-3
* Máire Herbert, "''{{lang|gd|Ri Éirenn, Ri Alban}}'': kingship and identity in the ninth and tenth centuries" in Simon Taylor (red.), ''Kings, clerics and chronicles in Scotland 500–1297.'' Dublin: Fourt Courts Press, ISBN 1-85182-516-9
* Michael A. O'Brien (red.) met inl. deur John V. Kelleher, ''{{lang|la|Corpus genealogiarum Hiberniae}}''. Dublin Institute for Advanced Studies. 1976. / partial digital edition: Donnchadh Ó Corráin (red.), [http://www.ucc.ie/celt/published/G105003/index.html Genealogies from Rawlinson B 502]. University College, Cork: [http://celt.ucc.ie/ Corpus of Electronic Texts]. 1997.
* {{lang|gd|Donnchadh Ó Corráin}}, "Vikings in Ireland and Scotland in the ninth century" in ''Peritia'' 12 (1998), pp. 296–339. [http://www.ucc.ie/celt/Vikings%20in%20Scotland%20and%20Ireland.pdf Etext (pdf)]
* Alex Woolf, "Constantine II" in Lynch (red.), op. cit.
* Alex Woolf, "Kingdom of the Isles" in Lynch (red.), op. cit.
*''Sien ook '''"Eksterne skakels"'''.''
{{Refend}}
==Eksterne skakels==
*[http://www.ucc.ie/celt/published/G100001A/index.html Annale van Ulster, deel 1, by CELT] ([http://www.ucc.ie/celt/published/T100001A/index.html vertaal])
*[http://www.readbookonline.net/readOnLine/2026/ ’n Gedig deur Robert Louis Stevenson – Heather Ale]
*[http://www.ucc.ie/celt/published/G100002/index.html Annale van Tigernach, by CELT] (geen vertaling beskikbaar)
*[http://www.ucc.ie/celt/published/G100005A/index.html Annale van die Vier Meesters, deel 1, by CELT] ([http://www.ucc.ie/celt/published/T100005A/index.html vertaal])
*[http://www.ucc.ie/celt/published/G100028/text002.html Duan Albanach, by CELT] ([http://www.ucc.ie/celt/published/T100028/text002.html vertaal])
*[[Lêer:Crystal txt.png|15px]] Hierdie artikel is vertaal uit die [[:en:Kenneth MacAlpin|Engelse Wikipedia]]
| |||