Blizzard: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 18:
In die taal van die grensgebied in die Midweste het die term ''blizzard'' na 'n slag of skoot verwys, wat iemand op die grond laat neerslaan het. Die term, wat al omtrent [[1825]] gebruiklik was, is moontlik afgelei van die [[Duits|Duitse]] ''Blitz'' ("weerlig, bliksem"). Later het dit geleidelik ook na 'n hewige sneeustorm begin verwys. Met die strawwe winter van [[1880]]-[[1881]], wat deur 'n aantal swaar winterstorms gekenmerk was, is die term landwyd gebruik en die ouer betekenis van menslike geweldpleging het in vergetelheid geraak.
==Kultuurgeskiedenis==
Die eerste setlaars in die Noord-Amerikaanse kolonies was verbaas oor die hewigheid van die plaaslike sneeustorms. In die jaar [[1717]] het 'n blizzard, wat later meer as 'n eeu lank as die "Groot Sneeu" (''Great Snow'') bekend gestaan het, die oostelike kusgebiede getref. Drie tot vyf meter se sneeuvalle is aangeteken, en die sterk wind het die sneeu tot by 25 voet hoog opgehoop.
Gedurende die [[19de eeu]] het die kolonisasie van die Midweste se [[Groot Vlaktes]] begin, en die setlaars was in die winter blootgestel aan die huilende winde en swaar sneeuvalle van die prairiegebiede. Die spoorwegverkeer is dikwels deur hewige sneeuvalle ontwrig, en wanneer die blizzards dae lank gewoed het, het die voedsel- en brandstofvoorrade vinnig skaars geword. Aangesien oonde en stowe weens die koue dikwels oorbenut is, was die brandgevaar baie hoog. Die bestryding van brande is egter ontmoontlik gemaak sodra waterleidings weens die koue bevries was. Telegraaf-, telefoon- en kragpale het onder die gewig van die sneeu omgeval, terwyl ook nuut opgerigte hangbrûe weens die las van ys en sneeu ineengestort het.
'n Aantal swaar blizzards het die Verenigde State in die loop van die 19de eeu ontwrig. Die sneeustorm, wat Noord-[[Kalifornië]] in [[Oktober]] [[1846]] getref het, het agt dae lank voortgeduur en die sneeu in die gebied van Truckee-pas tot by veertig voet opgehoop. 'n Groep mense, wat op 'n bergspits vasgevang was, kon eers in die lente weer afklim. Tientalle mense is dood, en daar is grustories vertel van kannibalisme weens gebrek aan voedsel.
Die groot blizzard van [[1873]] het in die Groot Vlaktes sewentig menselewens geëis en treinvervoer vir die grootste deel van die winter ontwrig. Die "Blizzard van '88", wat ook as die "Skoolhuis-blizzard" bekend staan, was deur hewige sneeuvalle en temperature gekenmerk, wat binne agtien ure met sestig graad gedaal het - met tragiese gevolge. Die meeste van die tweehonderd slagoffers was skoolkinders, wat in hulle skoolhuise vasgevang was sonder brandstowwe of op pad huis toe in die skielike koue gesterf het. In Maart van dieselfde jaar het 'n blizzard die oostelike kusgebiede getref. Ysige koue en stormwinde met snelhede van meer as 70 myl per uur is in [[New York Stad]] aangeteken. Sneeuvalle van meer as twintig voet het motors en selfs die eerste verdiepings van 'n aantal geboue begrawe, en mense was vasgevang in kantore, huise en treine. Meer as vierhonderd mense het gesterf.
In die [[20ste eeu]] was 'n aantal nuwe uitvindings beskikbaar, waarmee die nadelige uitwerkings van blizzards verminder kan word. Lokomotiewe en vragwaens is van massiewe sneeuploeë voorsien, en telegrawe en telefoonlyne is gebruik om mense op tyd teen swaar weersomstandighede te waarsku. Later is ook meer gesofistikeerde weerkundige toerusting ingespan om blizzards te kan voorspel.
Desondanks was daar ook in die 20ste eeu 'n reeks swaar blizzards. Die sogenaamde ''Knickerbocker Storm'', wat die hoofstad [[Washington, DC]] in Januarie [[1922]] met twee voet se sneeuvalle getref het, het byna eenhonderd menselewens geëeis nadat die dak van die ''Knickerbocker Theater'' ineengestort het. In [[1941]] het die buitengwewoon warm weer in Maart baie eendjagters na die Midweste se mere gelok. 'n Skielike blizzard op 15 Maart het in die twee Dakotas, [[Minnesota]], [[Wisconsin]] en [[Michigan]] tientalle menselewens geëis. 'n Reeks swaar winterstorms langs die wesoewer van die Michiganmeer het die openbare lewe van [[Chicago]] in [[Januarie]] [[1967]] ontwrig nadat twee voet sneeu die stad bedek het. Dit het twee weke geneem om die sneeubedekte strate op te ruim, en sestig mense het hulle lewens verloor. Plunderings was 'n baie groot probleem.
In die laat 20ste eeu is die VSA nog deur twee groot blizzards ontwrig. Die "Superstorm van 1993" het in Maart van daardie twee derdes van die land geraak en was langs die ooskus ook deur rekord-sneeuvalle gekenmerk. Deelstate van [[Alabama]] tot by [[Massachusetts]] is met sneeu bedek, en daar was selfs sprake van 'n "wit orkaan". Die westelike gebiede van die land is deur 'n aantal donderstorms, oorstromings en [[tornado|tornados]] ontwrig. 92 mense het gesterf.
Dié superstrom is nog oortref deur die blizzard van Januarie [[1996]], wat weer twee derdes van die kontinentale Verenigde State getref het. Die storm het in die suidooste begin en daarna in noordelike rigting beweeg, met sneeuvalle van vier voet in deelstate soos [[Virginia]]. Nege deelstate is heeltemaal ontwrig, en die blizzard het meer as honderd menselewens geëis. In die volgende weke is ook die noordooste en die sentrale en noordelike gedeeltes van die Groot Vlaktes deur blizzards getref.
Massiewe ysstorms in November 1996 in die gebied van die Groot Vlaktes en die [[Groot Mere]] met rekord-sneeuvalle van tussen twee en drie voet per blizzard en ysige koue het tot 'n aantal oorstromings gelei.
[[Kategorie:Storms]]
| |||