J.V. Coetzee: Verskil tussen weergawes

[[ Beeld:Di JV Coetzee en DG Venter as studente.jpg|duimnael|links|200px|Teologiese studente J.V. Coetzee en [[Douw Venter|D.G. Venter]] omstreeks 1915 op Potchefstroom.]]

 

 

Volgens die genealogiese webtuiste geni.com was Jan Viljoen Coetzee ’n seun van Jan Viljoen (Lang Jan) Coetzee van die plaas Roosterhoek, distrik Venterstad, gebore op 17 Mei 1827 en oorlede op 8 Mei 1902 op Venterstad, en Magdalena Geertruyda Christina Pelser (13 Oktober 1833 – 7 Augstus 1892), maar dit sou beteken sy moeder was reeds 57 jaar oud toe hy gebore is en in elk geval was hy bekend as "slim Jan van oom Lang Piet Coetzee". Sy oupa (of oupagrootjie) aan vaderskant was ook Jan Viljoen Coetzee, gebore op 23 Februarie 1788 op [[Colesberg]] en oorlede op 27 April 1852 op Venterstad, getroud met Johanna Alida Venter. Aan dié kant van die familie was sy oupagrootjie (of oeroupagrootjie) Johannes Coetzee, gebore aan die Kaap op 28 Oktober 1757 en oorlede in 1806 te Renosterberg. Johannes Coetzee was ’n seun van Johannes Jacobus Coetzee (16 November 1827, Drakenstein – 1 April 1806, Colesberg), ’n seun van Johannes Coetzee (1 Desember 1699 – 15 Oktober 1735), wie se vader, Dirk Coetzee (gebore in Kampen omstreeks 1655) dié Coetzees se stamvader in Suid-Afrika was. Die stammoeder was Sara van der Schulp (Kampen, Overijssel, 28 Oktober 1654 – Tafelvallei, 23 Februarie 1728). Die regstreekse afstamming van die stamvader tot by ds. J.V. Coetzee was dus: 1. Dirk Coetzee, 2. Johannes Coetzee, 3. Johannes Jacobus Coetzee, 4. Johannes Coetzee, 5. Jan Viljoen en sy seun, ook 6. Jan Viljoen, die vader (of meer waarskynlik grootvader) van 7. (of 8.) ds. J.V. Coetzee.

[[Beeld:Di TT Spoelstra en JV Coetsee_Johannesburg_1926.jpg|duimnael|links|230px|Di. J.V. Coetzee en T.T. Spoelstra ([[Gereformeerde kerk Johannesburg-Oos|Johannesburg-Oos]] se leraar van 1925–'27), afgeneem in 1926.]]

 

 

In Junie 1915 het prop. J.V. Coetzee besluit om as hulpprediker na die [[Gereformeerde kerk Johannesburg]] te gaan. In die vorige jaar, met die uitbreek van die [[Eerste Wêreldoorlog]], het gemoedere in die [[Johannesburg|Goudstad]] hoog geloop. Die [[Maritz-rebellie|gewapende opstand]] teen die Unie se inval in [[Duits-Suidwes-Afrika]] het ook die Gereformeerde gemeente swaar getref, want lidmate het in tronke en kampe beland en ander moes swaar boetes betaal. (Uit ’n landwye insameling onder Afrikaners om dié boetes te betaal, is die [[Helpmekaar-beweging]] gebore, waaraan ook Gereformeerdes ywerig meegedoen het.)

In Desember 1918 is ds. Coetzee, nadat herhaalde beroepe uitgebring is, bevestig as tweede predikant van die [[Gereformeerde kerk Johannesburg|Johannesburgse gemeente]] nadat ds. [[Martinus Postma]] reeds van 1909 af in die gemeente gearbei het. Twee predikante vir een gemeente was in die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika onbekend en tog het die eienaardige stadstoestande dit genoodsaak. Uiteraard kon destyds moeilik nog 'n gemeente gestig word omdat die meeste van die olidmate tot die werkersklas behoort het. Hieroor het ds. Coetzee in 1946 gfeskryf : "Sover ek weet, was dit die eerste geval in die geskiedenis van ons kerk dat 'n gemeente twee predikante gehad het, afgesien van die geval van [[Gereformeerde kerk Burgersdorp|Burgersdorp]] wat in die eerste jare van die bestaan van die [[Teologiese Skool Burgersdorp|Teol. Skool]] twee predikante had, van wie een eintlik dosent aan die skool was en vir 'n gedeelte deur die gemeente besoldig (is)."

 

 

Terwyl ds. Coetzee en sy drie Randse kollegas, dr. Postma, D.P. du Plessis en J.H. Boneschans, kerklike arbeid rustig voortgegaan en hulle in samewerking met die kerkrade die fondamente van die kerklike lewe en organisasie vas en stewig gelê het, het die [[1922-staking|staking]] einde 1921 uitgebreek. Die jaar daarop was dit oorlog op die Witwatersrand. Soos die Rebllie agt jaar vantevore, het die staking die kerklike lewe swaar getref. Die gemeentelike lewe is op baie plekke ontwrig, veral in Johannes-burg en aan die Oos-Rand. Ds. Coetzee, wat ’n ooggetuie hiervan was, skryf in 1946: "Die wydverbreide industriële moeilikhede met die groot staking aan die einde van 1921 wat in 1922 uitgeloop het op 'n gewapende botsing in die strate van Johannesburg, het die kerklike lewe op die Witwatersrand baie ontwrig. Baie lidmate was maandelik uit die werk. Die kerklike sake het swaar gely in daardie moeilike tyd. Kerklike opbringste het sterk agteruitgegaan en predikantstraktemente het agterstallig geraak. Toe die gewapende botsing ten slotte verby was, het 'n groot deel van die gemeentelede in die tronk of agter die sink-omheining van die Wanderers-terrein as gevangenes gesit. In [[Fordsburg]], [[Vrededorp]] en [[Newlands]] is bykans alle manspersone in hegtenis geneem ná die skietery verby was en in die Wanderers saamgehok. Dae lank het die uitsorteerdery aangehou om die persone wat aan die skietery deelgeneem het, in die hande te kry. Die kerklike lewe en organisasie op die Sentrale en Oos-Rand het die meeste ontwrigting te verduur gehad."

 

== Frankfort ==

 

In Mei 1925 het ds. Coetzee die beroep na [[Gereformeerde kerk Frankfort|Frankfort]] opgevolg, waar hy sou bly tot 1930. (Intussen is ds. Postma in 1926 oorlede, waarna ds. [[Willem Johannes de Klerk|W.J. de Klerk]] vir die tweede maal Johannesburg se predikant geword het.) Ds. Coetzee het op die punt gestaan om vir verdere studie na [[Europa]] te vertrek toe hy die beroep na Frankfort kry. Dit was die einde van die akademiese loopbaan wat baie van sy vriende vir hom voorspel het. Tog het hy lewenslank student gebly; daar was min teoloë wat die Gereformeerde teologie, dogmatiek, kerkreg en kerkgeskiedenis soos hy geken het, aldus I.L.J. van Vuuren in die [[Gereformeerde kerk Potchefstroom|gemeente Potchefstroom]] se gedenkboek van 1988, wat gemeen het ds. Coetzee "sou ongetwyfeld professor (aan die Gereformeerde Kerke se Teologiese Skool op Potchefstroom) geword het as hy verder gestudeer het". Hy het wel deeltyds klas gegee aan die Teologiese Skool terwyl hy Potchefstroom se predikant was.