Oorgangsmetaal: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k + Commons & Navigasie |
Jcwf (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 15:
|}
'n '''Oorgangsmetaal''' is 'n [[chemiese element|element]] uit die
*die 3d-oorgangsmetale van [[skandium]] tot [[sink]]
*die 4d-oorgangsmetale van [[yttrium]] tot [[kadmium]]
*die 5d-oorgangsmetale van [[lantaan]] tot [[kwik]]
*die 6d-oorgangsmetale van [[
==Die oorgang==
In hierdie blok raak die d-orbitale opgevul. Daar vind 'n oorgang van [[valenselektron]]e na kernelektrone plaas: in die blok se eerste kolomme kan alle d-elektrone as valenselektrone optree. 'n Element soos [[vanadium]] het daardeur 'n hoogste oksidasietoestand van 5+, hoewel dit ook laer toestande soos 4+, 3+ or 2+ kan vertoon, waar net 'n deel van die d-elektrone as valenselektron optree. Omrede die afskerming van die kernlading deur die d-elektrone wat opgevul raak nie effektief is nie, word die energie van die d-orbitale geleidelik laer. In die tweede helfte van die blok kan nie alle d-elektrone meer as valenselektrone optree nie. Byvoorbeeld [[osmium]] wat 6 d-elektrone en 2 s-elektrone het vorm Os(VIII)-verbindings soos {{Chem|Os|O|4}} maar [[yster]] wat in dieselfde groep behoort is gewoonlik Fe(II) of Fe(III) hoewel dit soms Fe(VI) kan bereik, maar nie Fe(VIII) nie. Aan die einde van die blok, soos by sink, word die volle d-skil eintlik kernelektrone en die element vorm net Zn(II) deur sy s-elektrone te verloor.
By die elemente van die [[p-blok]] wat volg, soos [[gallium]] ens. is kan die d<sup>10</sup>-skil as kernektrone beskou word en neem nie aan chemiese wisselwerkings deel nie.
<br />
{|
Line 44 ⟶ 49:
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>48</font><br />[[Kadmium|Cd]]
|----
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>57</font><br />[[Lantaan|La]]<ref>soms word Lutesium hier geplaas wat 4f<sup>14</sup>5d<sup>1</sup> het, pleks van 4f<sup>0</sup>5d<sup>1</sup></ref>
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>72</font><br />[[Hafnium|Hf]]
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>73</font><br />[[Tantalum|Ta]]
Line 55 ⟶ 60:
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>80</font><br />[[Kwik|Hg]]
|----
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>89</font><br />[[Aktinium|Ac]]<ref>soms word Lawrensium hier geplaas wat 5f<sup>14</sup>6d<sup>1</sup> het, pleks van 5f<sup>0</sup>6d<sup>1</sup></ref>
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>(104)</font><br />[[Rutherfordium|Rf]]
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>(105)</font><br />[[Dubnium|Db]]
Line 64 ⟶ 69:
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>(110)</font><br />[[Darmstadtium|Ds]]
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>(111)</font><br />[[Roentgenium|Rg]]
|align=center valign=bottom width=32 style="border-style:solid; border-width:2px; border-color:#888888; background:#bbffff;" | <font size=1>(111)</font><br />[[Copernicium|Cn]]
|}
Line 71 ⟶ 77:
|style="border-style:none" |=Oorgangsmetale
|}
==Verwysings==
{{Verwysings}}
== Eksterne skakels ==
| |||