Jan Lion Cachet: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
k Skakel NALN
Lyn 44:
 
== Die Dorslandtrek ==
[[Lêer:Teologiese Skool Burgersdorp 1892.jpg|duimnael|regs|350px|Die studente en dosente van die Teologiese Skool in 1892. Voor: J. Kruger, G. Kruger, [[Jacobus du Plessis|J.A. du Plessis]], J. Henning, G. du Plessis, D. Heystek, J. van der Walt. Middel: J. de Klerk, [[Koos van Rooy|J.A. van Rooy]], prof. [[Jan Lion Cachet]], prof. [[Stephanus Postma|S. Postma]], K. Coetsee, J. Malan, P. van der Walt. Agter: J. van der Walt, J. Kruger, [[Willem Johannes de Klerk|W.J. de Klerk]], [[Willem Postma|W. Postma]], J. Scheepers, P. van Wyk, J.C. Kruger, P. Coetsee, [[Flippie Snyman|P.C. Snyman]].]]
 
[[Beeld:Prof Jan Lion Cachet en sy tweede vrou, Catherina Viljoen, dogter van ds PJ Viljoen van die Gereformeerde kerk Colesberg.jpg|duimnael|links|270px|Prof. Cachet en sy derde vrou, Marthie Viljoen, en die kinders uit sy tweede sowel as derde huwelik. Agter: [[Calman Lion Cachet|Calman]] en Petrus. Middel: Francois Nicolaas. Voor: Anna Mirjam (getroude van Van der Walt) en Rachel Aletta (getroude van Van Rooy).]]
Lyn 75:
 
== Onderwysstryder ==
[[Beeld:Teologiese Skool, Burgersdorp 1903.jpg|duimnael|regs|320px|Professore en studente van die Gereformeerde Kerk se [[Teologiese Skool Burgersdorp]], 1903. Voor: H.J.J. van der Walt (eerste hoof van die [[Normaalskool, Steynsburg|driedelige onderwysinrigting op Steynsburg]]), [[Izak Krüger|I.D. Krüger]], [[Johannes Christiaan van der Walt|J.C. van der Walt]], H.D. Lessing, H.J. van der Walt, F.J. Jooste, C. Riekert, J.J.A. Coetsee. Middel: [[H.J.R. du Plessis]], T.N. Venter, [[N.H. van der Walt]], prof. [[Jacobus du Plessis]], prof. [[Jan Lion Cachet|J. Lion Cachet]], prof. [[Flippie Snyman|P.C. Snyman]], [[Dirk Postma, seun van Martinus|D. Postma]], A.P.C. Duvenage, [[Hendrikus Pasch|H.P.J. Pasch]]. Agter: J. Kruger, J. Duvenage, D. Kruger, B.R. Grobler, J. Coetzee, P. du Plooy, A. Coetzee, [[Pieter Bingle|P.W. Bingle]].]]
 
Hy was ’n pionier en stryder vir Vrye Christelike laer en middelbare skole en vir Christelike hoër onderwys soos sy oudstudent [[Ferdinand Postma]] dit later sou help verwesenlik. Sy vergesigte en beginselprogram spreek uit gepubliseerde geleentheidsredes soos dié op [[30 November]] [[1889]], by die herdenking van die ontstaan van die Gereformeerde Kerk se teologiese skool; ''Vier gelegenheids redevoeringen . . .'' (Paarl, 1894), sy ''Wie veracht den dag der kleine dingen? Afscheidswoord, 14 April 1911'' (1911), en sy kritiek teen die Transvaalse onderwyswet van genl. [[Jan Smuts|J.C. Smuts]] vanuit Christeliknasionale standpunt: ''Niet om te twisten, maar om des gewetens wil: eenige bezwaren tegen het Transvaalsche schoolwet-ontwerp'' (Potchefstroom, 1907). Op vakgebied lewer hy die ''Gedenkboek der Gereformeerde Kerk van Zuid-Afrika 1859–1909'' (Potchefstroom, 1909), en apologetiese brosjures soos ''Eenige opmerkingen over het boekje 'Mijne overkomst tot de Nederduitsch Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika verklaard door M.P.A. Coetsee jr.' '' (Paarl, 1894) en (saam met dr. J.D. du Toit) ''Waarom zingt de Gereformeerde Kerk alleen de Psalmen?'' (1909).
Lyn 108:
Prof. Cachet is net 'n kort rustyd gegun waarin hy ook nog deeltydse diens aan die Teologiese Skool verrig het. Ds. [[Petrus Postma]] het sy begrafnisrede gehou na aanleiding van Spreuke 10:7. Almal het getreur oor hierdie nederige, eenvoudige dienskneg van Jesus Christus, 'n vader, 'n vriend. Hy was breed in kennis en wetenskap, sterk in die geloof, 'n steunpilaar vir kerk, skool en volk. Dr. [[Totius|J.D. du Toit]] noem hom by sy heengaan 'n “wegwyser": “Ons is soos pelgrims wat op 'n kruispunt gekom het en nie weet waarheen nie. Ons vra na die weg, maar sy stem is stil.” Dikwels het hy van die Teologiese Skool gespreek as sy kind. Soos 'n vader het hy dit bemin en oor die belange daarvan gewaak. Hy het fyn voelhorings gehad vir die belange van die skool en het dikwels in die verte 'n gevaar bespied wat vir ander onopgemerk gebly het. Sy heengaan is ook 'n verlies vir land en volk. Sy stryd vir die Afrikanervolk, Afrikaanse taal en vir Christelik-nasionale onderwys gee hom 'n eervolle en blywende plek in die vestiging en groei van die Afrikaanse gedagte in Suid-Afrika. Hierdie stryd het hy aangedurf as een van die oprigters van die Afrikanerbond. In die taalbeweging van die vorige eeu is hy 'n leidende figuur.
 
So skryf ''[[ De Zuid-Afrikaan]]'' by sy heengaan oor hom: “Veelsydig was die invloed wat van hom, 'n kragtige persoonlikheid, uitgegaan het. Wie sal kan beskryf wat deur sy verlies gely word in sy huisgesin, in die skool, in die kerk, in die maatskappy.” Met die heengaan van Cachet is 'n periode van die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika afgesluit. Met hom, so het dr. Los dit gestel, is die Sturm und Drang-periode van die kerk beëindig. Met [[Dirk Postma]] en Jan Lion Cachet eindig die periode van die “Vaders", aldus dr. J.D. du Toit in later jare. Hulle plek in die kerk was dié van 'n vader. Albei het hulle daarop toegespits om in hulle opleiding werkers te vorm. Cachet was met sy lewenswysheid ’n man van die praktyk. Na almal het hy geluister en oor alle sake, ook die geringste daaronder, kon hy wyse, vaderlike advies gee. Hy was in die volle sin van die woord 'n vader van die skool, 'n vader van die studente. Sprekend is die beskrywing van dr. J.D. du Toit later jare in hierdie verband. “Hoe sal ek die leser kan inlig aangaande die ryke persoonlikheid prof. Cachet, om wie alles hier draai? Vir my persoon, en baie saam met my, is ek gedagtig aan die woord van Paulus: Al sou julle tienduisend leermeesters hê, dan het julle tog nie baie vaders nie. 'n Leermeester, 'n professor kan die kerk beroep, natuurlik in biddende opsien tot God. Maar 'n vader moet deur God gegee word. Eers kom dan ook die vaders en dan die leermeesters. In die kerkgeskiedenis: eers die patres en dan die doctores. So het dan ook die Gereformeerde Kerk in Suid-Afrika sy vaders Postma en Cachet gehad. Daarna het die professore gevolg. Vaders vanweë die krisistoestand."
 
By sy afsterwe het ds. [[Sietse Los]] van die [[Gereformeerde kerk Pretoria]] opgemerk: "Met prof. Cachet is een periode van de Geref. Kerk van Zuid-Afrika afgesloten. Met hem is de ‘Sturm-und-Drang’-periode der Kerk geëindigd. Vaders Postma en Cachet hebben gestreden. Paulus heeft geplant, Apollos heeft natgemaakt. God heeft de wasdom gegeven. Deze Apollos is nu heengegaan, naar de heerlikheid zijns Gods. Daarom moeten wij de dooden loslaten. Zij horen bij Christus. Maar gedenkt hem en zegt: ‘Zie, hier ben ik, Heere, bij het graf van Cachet. En ik zweer een dure eed, dat mijn goed, en mijn vlees, en mijn bloed, zijn voor uwe heilige zaak, O Heere, God onzer vaderen.’"<ref>{{af}}[http://www.koersjournal.org.za/index.php/koers/article/viewFile/1857/1950 Die geskiedenis van die Teologiese Skool Potchefstroom]. URL besoek op 13 Julie 2016.</ref>
Lyn 232:
|''Sewe duiwels en wat hulle gedoen het: sketse uit die Afrikaanse buitelewe'', Potchefstroom : Het Westen
|}
 
 
== Galery ==
Line 294 ⟶ 293:
 
=== Ongepubliseerde dokumente ===
* [[Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum]] (NALN) Bloemfontein “Cachet, Jan Lion: Biografie”
 
=== Ander verwysings ===