Fluoor: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k + Navigasie |
No edit summary |
||
Lyn 1:
<!-- Hierdie is die tabel met data gaan verby om die artikel te wysig. -->
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left: 0.5em"
| colspan="2" cellspacing="0" cellpadding="2" |
{| align="center" border="0"
| colspan="2" align="center" | [[suurstof]] – '''fluoor''' – [[neon]]
|-
| rowspan="3" valign="center" | <br />'''F'''<br />[[Chloor|Cl]] <br /> <br />
|-
| [[Lêer:F-TableImage.png|250px|Fluoor in die periodieke tabel]]<br /><div align="right"><small>[[Periodieke tabel|Volledige tabel]]</small></div>
|}
|-
! colspan="2" align=center bgcolor="#ffff99" | '''{{kleur|green|General}}'''
|-
| [[Lys van elemente volgens naam|Naam]], [[Lys van elemente volgens simbool|Simbool]], [[Lys van elemente volgens getal|Getal]]
| Fluoor, F, 9
|-
| [[Chemiese reeks]]
| [[Halogeen|Halogene]]
|-
| [[periodieke tabel groep|Groep]], [[periodieke tabel periode|Periode]], [[periodieke tabel blok|Blok]]
| [[groep 17 element|17 (VIIA)]], [[periode 2 element|2]] , [[p-blok|p]]
|-
| [[Digtheid]], [[Moh se hardheidskaal|Hardheid]]
| 1.696 [[kilogram per kubieke meter|kg/m<sup>3</sup>]] <small>(273[[kelvin|K]])</small>, NVT
|-
| [[kleur|Voorkoms]]
| align="center" | bleek geel gas met groenerige tint<br />[[Lêer:F,9.jpg|125px|]]
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#ffff99" | '''{{kleur|green|Atoomeienskappe}}'''
|-
| [[Atoomgewig]]
| 18.9984 [[Atoom massa eenhede|ame]]
|-
| [[Atoomradius]] (ber.)
| 50 (42) [[picometer|pm]]
|-
| [[Kovalente radius]]
| 71 pm
|-
| [[van der Waals radius]]
| 147 pm
|-
| [[Elektronkonfigurasie]]
| <nowiki>[</nowiki>[[Helium|He]]<nowiki>]</nowiki>2s<sup>2</sup> 2p<sup>5</sup>
|-
| [[elektron|e<sup>−</sup>]] e per [[energievlak]]
| 2, 7
|-
| [[Oksidasietoestand]]e ([[Oksied]])
| -1 (sterk [[suur]])
|-
| [[Kristalstruktuur]]
| kubies
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#ffff99" | '''{{kleur|green|Fisiese eienskappe}}'''
|-
| [[Toestand van materie]]
| Gas ([[magnetisme|nie-magneties]])
|-
| [[Smeltpunt]]
| 53.53 [[Kelvin|K]] (−-219.62 °[[Celsius|C]])
|-
| [[Kookpunt]]
| 85.03 K (−-188.12 °C)
|-
| [[Molêre volume]]
| 11.20 [[wetenskaplike notasie|×]]10<sup>−6</sup> [[kubieke meter per mol|m<sup>3</sup>/mol]]
|-
| [[Verdampingswarmte]]
| 3.2698 [[kilojoule per mol|kJ/mol]]
|-
| [[Smeltingswarmte]]
| 0.2552 kJ/mol
|-
| [[Dampdruk]]
| Geen Data
|-
| [[Spoed van klank]]
| Geen Data
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#ffff99" | '''{{kleur|green|Algemeen}}'''
|-
| [[Elektronegatiwiteit]]
| 3.98 ([[Pauling skaal]])
|-
| [[Spesifieke warmtekapasiteit]]
| 824 [[joule per kilogram-kelvin|J/(kg*K)]]
|-
| [[Elektriese geleidingsvermoë]]
| Geen Data
|-
| [[Termiese geleidingsvermoë]]
| 0.0279 [[watt per meter-kelvin|W/(m*K)]]
|-
| 1<sup>ste</sup> [[ionisasie potensiaal]]
| 1681.0 kJ/mol
|-
| 2<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 3374.2 kJ/mol
|-
| 3<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 6050.4 kJ/mol
|-
| 4<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 8407.7 kJ/mol
|-
| 5<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 11022.7 kJ/mol
|-
| 6<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 15164.1 kJ/mol
|-
| 7<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 17868 kJ/mol
|-
| 8<sup>ste</sup> ionisasie potensiaal
| 92038.1 kJ/mol
|-
| 9<sup>de</sup> ionisasie potensiaal
| 106434.3 kJ/mol
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#ffff99" | '''{{kleur|green|Mees stabiele isotope}}'''
|-
| colspan="2" |
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="2" width="100%"
! [[Isotoop|iso]]
! [[natuurlike verspreiding|NV]]
! [[halfleeftyd]]
! [[vervalmodus|VM]]
! [[verval energie|VE]] [[mega|M]][[elektron volt|eV]]
! [[vervalproduk|VP]]
|-
| <sup>19</sup>F
| '''100%'''
| colspan="4" | F is 'n [[stabiele isotoop|stabiel]] met 10 [[neutron]]e
|}
|-
! colspan="2" align="center" bgcolor="#ffff99" |
|}
<!-- Begin van artikel -->
'''Fluoor''' ([[Latyn]]: ''Fluere'', wat ''om te vloei'' beteken), is 'n [[chemiese element]] in die [[periodieke tabel]] met die simbool '''F''' en [[atoomgetal]] van '''9'''.
Dit is 'n [[giftig]]e bleek [[geelgroen]], univalente [[halogeengas]]. In sy suiwer vorm is dit hoogs gevaarlik en kan ernstige chemiese brande met velkontak veroorsaak.
Line 165 ⟶ 166:
== Geskiedenis ==
Fluoor ([[Latyn]]: ''fluere'' wat beteken vloei of fluks) in die vorm van vloeispaat ([[kalsiumfluoried]]) is in [[1529]] deur [[Georigius Agricola]] beskrywe vir gebruik as 'n [[smeltmiddel (
Daar is uiteindelik tot die besef gekom dat fluoorsuur 'n voorheen onbekende element bevat het. Hierdie element kon vir baie jare nie geïsoleer word nie vanweë sy uiters hoë reaktiwiteit. Dit kan baie moeilik van sy verbindings geskei word en val dan onmiddellik enige oorblywende materiale aan. Fluoor is uiteindelik in [[1886]] deur [[Henri Moissan]] geïsoleer na byna 74 jaar se deurlopende inspanning. Die poging het verskeie navorsers hulle gesondheid of selfs hul lewens gekos. Dit het egter gesorg dat Moissan die Nobelprys vir chemie in 1906 gewen het.
Line 183 ⟶ 184:
Beide elementêre fluoor en fluoriedione is hoogs toksies. Wanneer fluoor 'n vry element is het dit 'n karakteristieke skerp reuk wat bespeurbaar is teen konsentrasies so laag as 20 [[dele per biljoen|dpb]]. Die maksimum toelaatbare konsentrasie wat aanbeveel word vir 'n daaglikse tyd-geweegde 8 uur blootstelling is 1 [[deel per miljoen|dpm]] (laer as vir bv. [[waterstofsianied]]).
Veilige hanteringsprosedures maak dit egter moontlik om vloeibare fluoor in tonnemaat te vervoer.
== Verwysings ==
Line 194 ⟶ 195:
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele009.html It's Elemental – Fluorine]
* [http://www.chemie-master.de/pse/pse.php?modul=F Picture of liquid fluorine – chemie-master.de]
* [http://www.dhs.ca.gov/CDIC/cdcb/Medicine/OralHealth/Children's_Dental/documents/2006%20CDDPP%20PPT/Dave%20Nelson.ppt Waterfluoridasie
{{Navigasie Periodieke tabel}}
| |||