Boor (element): Verskil tussen weergawes

<div style="font-size:{{{refsize|90}}}%;>

{{Elementboks_opskrifElementboks opskrif | getal=5 | simbool=B | naam=boor| links= [[berillium]] | regs=[[koolstof]] | bo=- | onder=[[Aluminium|Al]] | kleur1=#cccc99 | kleur2=black }}

{{Elementboks_reeksElementboks reeks | [[metalloïed]]e}}

{{Elementboks_groepperiodeblokElementboks groepperiodeblok | groep=13 | periode=2 | blok=p }}

{{Elementboks_atoommassa_gpmElementboks atoommassa gpm | 10,81 }}

{{Elementboks_ekonfigElementboks ekonfig |<nowiki>[</nowiki>[[helium|He]]<nowiki>]</nowiki>2s²2p¹ }}

{{Elementboks_eperskilElementboks eperskil | 2, 3 }}

{{Elementboks_cas_nommerElementboks cas nommer | 7440-42-8}}

{{Elementboks_faseElementboks fase | [[vastestof]] }}

{{Elementboks voorkoms beeld | B,5| swart}}

{{Elementboks_kovalenteradius_pmElementboks kovalenteradius pm | 84 }}

{{Elementboks_kristalstruktuurElementboks kristalstruktuur | romboëderies<br />[[Beeld:Rhombohedral.svg|60px]]}}

{{Elementboks ontdekdeur | Joseph Louis <br />Gay-Lussacand, <br />Louis Jacques Thénard }}

{{Elementboks isotope stabiel | mg=11 | sim=B | nv=80% | n=6<ref name="NISTic" /> }}

{{Elementboks_voetskrifElementboks voetskrif | kleur1=#cccc99 | kleur2=black }}

'''Boor''' ([[Latyn]]:''Borium''), is die [[chemiese element]] in die [[periodieke tabel]] met die simbool '''B''' en [[atoomgetal]] van '''5'''.

Dit is 'n trivalente [[metaalagtig]]e element. Boor kom in oorvloed voor in die

Boorverbindings word oorweeg vir gebruik in 'n wye reeks aanwendings insluitende as komponente in suiker-deurlaatbare membrane, [[koolhidraat]]sensors en [[biovervoegings]]. Medisinale

Verbindings van boor ([[Arabies]] ''Buraq'', [[Persiese taal|Persies]] ''Burah'') was vir duisende jare bekend gewees. In vroeë Egipte het mumifisering staatgemaak op die erts bekend as [[natron]], wat borate bevat het sowel as ander algemene soute. Boraks glase was in

Die element is eers geïsoleer in [[1808]] deur Sir [[Humphry Davy]], [[Gay-Lussac]] en [[L.J.Thenard]], tot 'n 50% suiwerheid. Die mans het nie die stof as 'n element erken nie. Dit was [[Jöns Jacob Berzelius]] wat boor in 1824 as 'n element geïdentifiseer het. Die eerste

Die [[Verenigde State]] en [[Turkye]] is die wêreld se grootste produsente van boor. Boor kom nie in elementale vorm in die natuur voor nie maar in kombinasie in [[boraks]], [[boorsuur]], [[kolemaniet]], [[kerniet]], [[uleksiet]] en [[boraat|borate]]. Boorsuur word soms in

Ekonomies belangrike bronne van die [[erts]] rasoriet (kerniet) en tincal (borakserts) wat beide in die [[Mojave Woestyn]] in [[Kalifornië]] (met borakserts die belangrikste bron daar).

Suiwer elementale boor is nie maklik om voor te berei nie. Die vroegste metode wat gebruik is, het die reduksie van booroksied met metale soos magnesium of aluminium behels. Die produk sodoende voorberei is egter amper altyd met metaalboriede besoedel. Suiwer boor kan voorberei

Boor het twee stabiele [[isotoop|isotope]] wat natuurlik voorkom, B-11 (80.1%) en B-10 (19.9%).

Die massaverskil lei tot 'n wye verskil δB-11 waardes in natuurlike waters, wat wissel van -16 tot +59. Isotoopfraksionering van boor word beheer deur die uitruilreaksies van die boorspesie B([[Suurstof|O]][[Waterstof|H]])₃ and B(OH)₄. Boor isotope word ook gefraksioneer tydens [[mineraalkristallisasie]], tydens H₂O faseverandering in [[hidrotermies]]e stelsels en tydens hidrotermiese verander van [[Rots (geologie)|rots]]. Die

laaste effek (spesie voorkeur verwydering van die ¹¹B(OH)₃ [[ioon]] op kleie wat lei tot oplossings verreik in ¹¹B(OH)₃) mag verantwoordelik

Elementale boor en borate is nie-[[toksies]] en daarom word geen spesiale voorsormaatreëls vereis tydens hantering nie. Sommige meer eksotiese boor-waterstof-verbindings is egter toksies en vereis