Jan Brand: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
No edit summary
Lyn 22:
}}
 
Sir '''Johannes Henricus Brand''', [[Orde van Sint-Michaël en Sint-George|GCMG]] (algemeen bekend as '''Jan Brand''' en soms as '''John Henry Brand''') (6 Desember 1823, [[Kaapstad]] &ndash; 14 Julie 1888, [[Bloemfontein]]) was 'n Suid-Afrikaanse prokureur en politikus en die vierde<!-- of die 2de nie-waarnemende presedent --> [[Presidente van die Oranje-Vrystaat|Staatspresident]] van die [[Oranje-Vrystaat]], van 2 Februarie 1864 tot en met sy dood in [[1888]]. Sy leuse was "''Alles sal regkom as elkeen sy plig doen''".<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
 
== Lewensgeskiedenis ==
<!-- [[Lêer:JHBrand VA1026.jpg|thumbduimnael|leftlinks|President J.H. Brand, ''c.'' 1864]]-->
[[Lêer:Statue de Brand à Bloemfontein.jpg|duimnael|links|Standbeeld van Brand in [[Bloemfontein]].]]
Hy was die seun van [[Sir Christoffel Josephus Brand|Sir Christoffel Brand]] (1797 - 1875), [[speaker]] van die wetgewende vergadering van die Kaapkolonie, en Catharina Frederica Küchler. Jan het in 1851 met [[Johanna Sibella Zastron]] getrou. Sy was die dogter van die Akteregistrateur in Kaapstad. Die egpaar het 8 seuns en 3 dogters gehad. Hy het aan die [[Suid-Afrikaanse Kollege]] in Kaapstad studeer en het daarna (1845) sy studies aan die [[Universiteit van Leiden]] in [[Nederland]] voortgesit. Daarna is hy na Engeland en het in 1849 in [[Inner Temple]] 'n [[advokaat]] geword.
 
Hy was die seun van [[Sir Christoffel Josephus Brand|Sir Christoffel Brand]] (1797 - 18751797–1875), [[speaker]] van die wetgewende vergadering van die Kaapkolonie, en Catharina Frederica Küchler. Jan het in 1851 met [[Johanna Sibella Zastron]] getrou. Sy was die dogter van die Akteregistrateur in Kaapstad. Die egpaar het 8 seuns en 3 dogters gehad. Hy het aan die [[Suid-Afrikaanse Kollege]] in Kaapstad studeer en het daarna (1845) sy studies aan die [[Universiteit van Leiden]] in [[Nederland]] voortgesit. Daarna is hy na Engeland en het in 1849 in [[Inner Temple]] 'n [[advokaat]] geword.
 
Na sy terugkeer na Suid-Afrika het Brand hom in Kaapstad gevestig waar hy as advokaat in die Hooggeregshof van die [[Kaap die Goeie Hoop]] gepraktiseer het tot in 1863.
 
In 1858 is Brand by die [[Suid-Afrikaanse Kollege]] aangestel as professor in die regte. Vanweë sy simpatie met die republikeinse ideale van die burgers van die Oranje-Vrystaat, het hy daarheen geëmigreer. In 1863 is hy tot staatspresident van die Oranje-Vrystaat verkies en daarna weer vir opeenvolgende vyf-jaartermyne in 1869, 1874, 1879 en 1884. In 1864 het hy druk deur die Basoeto's op die grens onderdruk en na mislukte pogings om [[Mosjesj]], die Basoeto-hoofman, te oorreed om sy mense binne sy grense te hou, het Brand die wapens teen Mosjesj in 1865 opgeneem. Die eerste oorlog is beëindig met die [[Verdrag van Thaba Bosigo]] wat op 3 April 1866 onderteken is; 'n tweede oorlog, wat beëindig is met die [[Verdrag van Aliwal-Noord]], het op 12 Februarie 1869 geëindig. In 1871 het Brand Britse anneksasie van die dorp, [[Kimberley]], onsuksesvol teengestaan.
 
<!--[[Lêer:JHBrand VA0907 bw.jpg|thumbduimnael|leftlinks|President J.H. Brand aan die einde van sy lewe]]-->
 
In 1871 is Brand deur 'n groot groep mense gevra om die president van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] (Transvaal) te word en sodoende die twee Boere republieke te verenig. Aangesien die projek vyandig teenoor [[Groot-Brittanje]] was het hy besluit om dit nie te doen nie en het hy op dié manier sy beleid van neutraliteit teenoor Engeland gehandhaaf. In 1882 is sy moeite in hierdie opsig vergoed en hy is die Orde van Sint-Michaël en Sint-George (GCMG) toegedien.
 
Jan Brand was 'n diep gelowige mens en was in sy openbare en privaatlewe onberispelik. Hy was besonder gewild onder die burgers van die Oranje-Vrystaat. Brand se uitdrukking ''"alles zal recht komen als elkeen zijn plicht doet"'' is in Afrikaans opgeneem as 'n idioom. Na sy dood is 'n standbeeld opgerig in [[Bloemfontein]] waarvan die fondse uit die publiek gekom het. Die hoofstraat in Bloemfontein se middestad is "President Brand" genoem in sy eer.
 
<!--[[Lêer:JHBrand VA0907 bw.jpg|thumb|left|President J.H. Brand aan die einde van sy lewe]]-->
 
== Verwysings ==
{{Verwysings}}
 
== Bron ==
* {{1911}}
 
Line 46 ⟶ 51:
[[Kategorie:Afrikaners]]
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse politici]]
 
[[Kategorie:Presidente van die Oranje-Vrystaat]]