Tang-dinastie: Verskil tussen weergawes

|common_languages = [[SjineesChinees|Middel-SjineesChinees]]

|religion = [[Boeddhisme]]<br />Taoïsme<br />Konfusianisme<br />SjineseChinese volksreligie

|currency = SjineseChinese munte en banknote

Die '''Tang-dinastie''' ([[SjineesChinees]]: 唐朝, ''Táng cháo''; [[618]]–[[907]]&nbsp;n.C.) was ’n [[SjinaChina|SjineseChinese]] dinastie wat voorafgegaan is deur die [[Sui-dinastie]] en opgevolg is deur die [[Vyf Dinastieë en Tien Koninkryke]]. Dit is deur die Li-familie gestig wat die mag oorgeneem het tydens die agteruitgang en val van die Sui-dinastie. Die dinastie is vir ’n kort ruk onderbreek toe keiserin [[Wu Zetian]] beslag op die troon lê en die Tweede Zhou-dinastie (8&nbsp;Oktober&nbsp;690 – 3&nbsp;Maart&nbsp;705) afkondig. Sy was SjinaChina se enigste keiserin wat uit eie reg regeer het.

Die Tang-dinastie, waarvan Chang'an (die hedendaagse [[Xi'an]]) die hoofstad was – dit was destyds die stad met die grootste bevolking in die wêreld – word algemeen beskou as ’n hoogtepunt in die SjineseChinese beskawing. Dit was ’n goue era van kosmopolitiese kultuur. Die gebied, wat deur die militêre veldtogte van die vroeë heersers bekom is, was byna net so groot soos dié van die [[Han-dinastie]]. In twee sensusse in die [[7de eeu|7de]] en die [[8ste eeu]] raam die Tang-rekords die bevolking op sowat 50&nbsp;miljoen.{{sfn|Ebrey|Walthall|Palais|2006|p=91}}{{sfn|Ebrey|1999|pp=111, 141}} Terwyl die sentrale regering aan die agteruitgaan was in die [[9de eeu]] en nie in staat was om ’n akkurate sensus te hou nie, word geraam dat die bevolking teen dié tyd tot sowat 80&nbsp;miljoen gegroei het.{{sfn|Du|1998|p=37}}{{sfn|Fairbank|Goldman|2006|p=106}} Met so ’n groot bevolking kon die dinastie professionele en dienspligtige leërs van honderdduidende troepe bymekaarmaak om klaar te speel met nomadiese magte in die oorheersende Binne-[[Asië]] en aan die handelsroetes van die [[Syroete]]. Verskeie koninkryke en state het heffings aan die Tang-hof betaal, en die Tang het ook beheer oor verskeie kleiner streke uitgeoefen deur middel van ’n protektoraatstelsel. Benewens sy politieke mag het die Tang ’n groot kulturele invloed gehad op naburige state soos [[Korea]], [[Japan]] en [[Viëtnam]].

Die Tang-dinastie was grootliks ’n tydperk van vooruitgang en stabiliteit, behalwe tydens die [[An Lushan-rebellie]] en die agteruitgang van die sentrale owerheid in die laaste helfte van die dinastie se bestaan. Nes in die voorafgaande Sui-dinastie is amptenare gekies op grond van eksamens wat hulle moes aflê. Hierdie burgerlike orde is ondermyn deur die opkoms van militêre streekgoewerneurs (''jiedushi'') in die 9de eeu. Die SjineseChinese kultuur het tydens die Tang-era floreer; dit word beskou as die beste tydperk van SjineseChinese [[digkuns]].{{sfn|Yu|1998|pp=73–87}} Van die land se beste digters en skilders kom uit dié tyd. Daar was ook ’n verskeidenheid geskrifte oor die Sjinese geskiedenis wat deur geleerdes saamgestel is, asook ensiklopedieë en geskrifte oor geografie.

Daar was baie belangrike ontwikkelings in dié tydperk, soos dié van [[houtblokdruk]]. [[Boeddhisme]] het ’n groot invloed uitgeoefen op die SjineseChinese kultuur, hoewel Boeddhiste later deur die staat vervolg is en hul invloed afgeneem het. Hoewel die dinastie en sentrale regering in die 9de eeu begin agteruitgaan het, het die kuns en kultuur steeds floreer. Kommersiële handel het ook bly vooruitgaan.

{{SjineseChinese keiserlike dinastieë}}