Veer (voël): Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
kNo edit summary
Jcwf (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 5:
In Latyn word 'n veer ''penna'' (mv. ''pennae'') genoem en omdat vere vroeër as skryfinstrument gebruik is, praat mens steeds van 'n ''pen''. 'n Ander woord vir veer is ''pluim'' wat van Latyn ''pluma'' kom. Die tak van die wetenskap wat hom op vere rig, word ''plumologie'' genoem.
 
Vandag is vere net kenmerkend by voëls, maar daar is fossiele van dinosourusse wat reeds vere vertoon. Vere beskerm diere teen koue en water. Dit is dalk die vere se oorspronklike funksie, maar hulle het dikwels [[kleur]]e wat die dier teen vyande beskerm of tot kommunikasie bydra. Anwysings dat gekleurde vere reeds taamlik oud is, is gevind in die fossiele van [[Anchiornis]]. Die belangrikste funksie is nogtans dat dit aan 'n voël sy vliegvermoë verskaf. [[Archeopterix]] is die bekendste fossiel wat hierdie funksie vertoon.
 
Vere bestaan uit keratien en is leweloos in hul volwasse toestand. Hulle is ook uiters ligte bousels, hoewel 'n voël se verepak ongeveer tweemaal so swaar is as sy skelet.
Lyn 14:
#Donsvere wat onder die dekvere 'n isolerende laag vorm. Hulle word deur die dekvere teen water beskerm
 
===Dekvere===
<!--
Die dekvere of kontoervere (''Pennae conturae'') kan verder onderskei word:
* KörperfedernLiggaamsvere (''Pennae conturae generales''): die Deckfedernromp desse Rumpfesdekvere
* Slagvere (''Remiges''), wat die draagvlak van die vlerke vorm.
* Stuurvere (''Rectrices''): die stert se vere wat die voël help om te stuur
* Die eintlike dekvere (''Tectrices''): die orige dekvere
 
===Donsvere===
[[DateiLêer:Daune down feather.jpg|mini|DauneDons]]
Dons (die eintlike ''pluime'') vorm die onderkleed. Daar is van die voëls waar dit nie aangetref word nie, soos die volstuise.
 
Die vere van kuikentjies is nogtans aangepaste dekvere en nie regte donsvere nie.
== Arten der Federn ==
Es gibt zwei grundsätzliche Arten der Federn, die sich im Bau unterscheiden. Dies sind zum einen die ''Konturfedern'', die das Äußere des Körpers umfassen, zum anderen die unter den Deckfedern befindlichen ''Unterfedern'' (auch Daunen oder Dunen), die als wärmedämmende Schicht wirken. Die Deckfedern schützen die Daunenfedern vor Nässe.
 
===Spesiale Konturfedern vere===
Naas die twee grondvorme bestaan nog party besondere vere:
Die [[Konturfeder]]n (''Pennae conturae'') werden funktionell weiter unterteilt in:
*Halfdons (''Semiplumae''): in die middel tussen dek- en donsvere word aangetref op die oorgang na dele van die vel wat nie deur liggaamsvere bedek is nie.
* Körperfedern (''Pennae conturae generales''): die Deckfedern des Rumpfes
*Draadvere (''Filioplumae''): hul follikels het talle senuwees en speel 'n rol in propriosepsie
* Schwungfedern (''Remiges''): Sie bilden die eigentliche Tragfläche des [[Flügel (Vogel)|Flügels]] an Hand ([[Handschwinge]]n) und Unterarm ([[Armschwinge]]n)
* [[Steuerfeder]]nBorselvere (''RectricesSetae''): vorm die Schwanzfedernwimpers
*Poeiervere (''Pulviplumae''): word by sommige voëls aangetref, soos duiwe en watervoëls. Hul vervaardig 'n keratienpoeier wat waterafstotend is.
* Deckfedern (''Tectrices''): die übrigen Federn an Flügel und Schwanz
 
<!--
[[Datei:Daune down feather.jpg|mini|Daune]]
=== Unterfedern ===
Die [[Daune]]n oder Dunen (''Plumae'') bilden das Unterkleid. Bei einigen Vögeln (z.&nbsp;B. [[Laufvögel]]n) sind sie nicht vorhanden.
 
Die ''Nestlingsdunen'', das Federkleid der Jungvögel, sind keine echten Daunen, sondern modifizierte Konturfedern. Sie schützen ebenfalls vor Kälte.
 
=== Spezialfedern ===
Neben diesen beiden Grundtypen gibt es noch verschiedene Spezialfedern:
* Halbdunen (''Semiplumae''): Sie stehen im Bau zwischen Konturfedern und Dunen und befinden sich am Übergang zu den Bezirken ohne Körperfedern.
* Fadenfedern (''Filoplumae''): Ihre Follikel sind gut innerviert, sie dienen der [[Propriozeption]] der Federstellung. Fadenfedern fehlen den [[Straußenvögel]]n und [[Kasuare]]n.
* Borstenfedern (''Setae''): Sie ersetzen die Augenwimpern, bei einigen Vogelarten sind sie als [[Nasalborste]]n auch an den Nasenlöchern ausgebildet.
* Puderfedern (''Pulviplumae''): Sie sind bei einigen Vögeln (z.&nbsp;B. Tauben, Wasservögel) vorhanden und produzieren einen feinen, wasserabweisenden Staub aus Keratingranulat.
 
== Aufbau ==