Wikipedia

NG gemeente Johannesburg-Oos: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
No edit summary
Lyn 1:
[[Beeld:Irene-predikante.jpg|thumbduimnael|340px|Die eerste drie predikante, dr. [[Hendrik Adriaan Lamprecht|H.A. Lamprecht]], [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]] en [[William Nicol]], tydens die sitting van die Federale Raad van die NG Kerk in [[Johannesburg]] in 1919.]]
 
Die '''NG gemeente Johannesburg-Oos''' was 'n gemeente van die [[Nederduitse Gereformeerde Kerk]] in die [[Johannesburg]]se voorstad [[Doornfontein]], net oos van die middestad. Dit is ook dikwels die '''Irenekerk''' genoem na aanleiding van die gemeente se tweede kerkgebou en sy derde, by Beitstraat 1. Die gemeente is presies vyf weke voor hy sy honderdjarige bestaan (op [[8 Julie]] [[1997]]) sou kon gedenk op [[1 Junie]] [[1997]] by die [[NG gemeente Johannesburg]] [[Lys van ingelyfde NG gemeentes|ingelyf]], waarvan dit op [[8 Julie]] [[1897]] afgestig het.
 
== Ontstaan ==
[[Beeld:Ds NJ van Warmelo, eerste Hervormde predikant van Schoemansdal, in sy later jare.jpg|duimnael|links|170px|Weens 'n toestroming van mense het die bediening aan die Witwatersrand vir ds. N.J. van Warmelo en sy [[NG gemeente Heidelberg, Gauteng|Heidelbergse]] kerkraad te veel geword.]]
Die ontdekking van goud aan die [[Witwatersrand]] in 1886 het 'n toestroming van mense veroorsaak wat gou te veel geword het vir ds. Van Warmelo en die kerkraad van [[NG gemeente Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] om te behartig. Die eerste NG erediens in [[Johannesburg]] in die middel van 1886 was 'n opelugdiens in die skaduwee van 'n wilgerboom naby die terrein waar die Abraham Kriel-kinderhuis en die kerkgebou van die [[NG gemeente Langlaagte]] later opgerig sou word.
 
Dit was egter deur die toedoen van die [[NG gemeente Dutoitspan]] op [[Kimberley]] dat die eerste gemeente in die Goudstad, [[NG gemeente Johannesburg]], op [[14 Augustus]] [[1887]] gestig is deur prop. J.N. Martins, vir wie Dutoitspan na die myndorpie gestuur het "om die dierbare Evangelie ook aan ons broers op die goudvelde te gaan verkondig".
 
Die dorp het snel gegroei en 'n reeks voorstede het begin vorm aanneem: onder meer [[Hillbrow]] (oos), Mayfair (wes, sien [[NG gemeente Mayfair]]), Rosebank (noord) en [[Rosettenville]] (suid). Toe Johannes de Villiers in 1897 as eerste burgemeester aangewys is, het die dorp reeds 100&nbsp;000 inwoners gehad, waarvan die helfte wit was (hoofsaaklik Engelssprekendes en Russiese Jode) en in wie se geledere daar 24 mans per vrou was. Dit verklaar die 591 hotelle en kroeë binne die munisipale grense en ook amper dieselfde aantal bordele.<ref>Bulpin, T.V., ''Discovering Southern Africa''. Cape Town: Discovering Southern Africa Publications cc, 2001</ref>.
 
Die Kerk het nie op hom laat wag nie en voor die [[Anglo-Boereoorlog]] met al sy ontwrigting in 1899 uitgebreek het, die volgende Randse gemeentes gestig: [[NG gemeente Langlaagte|Langlaagte]] (1892), [[NG gemeente Boksburg|Boksburg]] (1894), [[NG gemeente Fordsburg|Fordsburg]] (1896), in 1897 op dieselfde dag (Donderdag 8 Julie) sowel [[NG gemeente Jeppestown|Jeppestown]]<ref>[http://www.joburg.org.za/index.php?option=com_content&task=view&id=256&Itemid=51#dutch Die geskiedenis van Jeppestown se kerk]</ref> as Johannesburg-Oos en in 1899 [[Germiston]]. Van die eerste ses Randse gemeentes bestaan teen 2012 nog net een: Johannesburg, met 60 lidmate (volgens die NG Kerk-Jaarboek), nadat Boksburg met sy minder as honderd lidmate deur die loop van 2011 by Boksburg-Suid ingelyf is. Albei die dogters is in die moedergemeente se ou kerkgebou op Von Brandisplein gestig. Die rede vir die afstigting was enersyds dat die moedergemeente onhanteerbaar groot geword het en andersyds dat daar onenigheid onder gemeentelede was.
 
[[Beeld:Irene-Zaal.jpg|duimnael|270px|Die Irene-Zaal, waarvan die hoeksteen op 7 Mei 1898 gelê is. Dit het as kerkgebou gedien tot Maart 1933. Dit was blykbaar geleë op die hoek van Plein- en Edith Cavellstraat.]]
[[Beeld:Irenekerk1935.jpg|thumbduimnael|292px|Die eerste Irenekerk (hier gesien in 1935) is van Vrydag [[3 Maart]] tot Sondag [[5 Maart]] [[1933]] ingewy. Die laaste diens in dié kerk is op [[31 Januarie]] [[1971]] gehou, twee jaar nadat die geboue verkoop is.]]
 
== Groei ==
Johannesburg-Oos se eerste leraar (1897 - 19041897–1904), ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]], het omstreeks 1895 na die [[Johannesburg|Goudstad]] toe gekom om as hulpprediker hom veral te bemoei met die middestad-dele van die moedergemeente. Veertig lidmate het die waarborglys geteken wat die afstigting van die middestad- of oostelike deel sou moontlik maak, onder wie adv. Harry J. Hofmeyr (later burgemeester van Johannesburg en vise-kanselier van die [[Universiteit van die Witwatersrand]]), mnre. [[Lourens Geldenhuys]], P. van Os (eerste skriba), O.J.J. van Wyk (eerste kassier), C.L. Neethling en J. van Eyssen. Die eerste koster was mnr. P.J. Preller. Seker die mees prominente naam op die waarborglys was dié van 'n jong staatsadvokaat, [[Jan Smuts]], wat kort vantevore saam met sy vrou hulle intrek in 'n nederige huisie in Twiststraat geneem het.
 
Aanvanklik het die dogtergemeente eredienste en vergaderings in die moedergemeente se indertydse kerkgebou op Von Brandisplein gehou, maar kort voor lank moes hulle ander reëlings tref omdat die kerk verkoop is. Uiteindelik het die gemeente 'n tydelike tuiste in die Vrymesselaarsaal in Pleinstraat gekry. Daarvandaan het lidmate op [[4 September]] [[1898]] oorgetrek na die eerste kerkgebou van Johannesburg-Oos. Omdat die gemeente noustrop getrek het, was die "kerk" in werklikheid 'n saal op erwe 346 en 347, hoek van Hol- en Pleinstraat. Die moedergemeente het dié grond geskenk as deel van die dogtergemeente se bruidskat.
 
Johannesburg se eerste burgemeester, Johannes de Villiers, het die hoeksteen van die gebou, wat die naam "Irene Zaal" gekry het, op Saterdag [[7 Mei]] [[1898]] gelê.
 
Sowel die [[Anglo-Boereoorlog]] en [[Eerste Wêreldoorlog]] het hulle tol op die gemeente se geldsake geëis, maar teen die vroeë jare twintig was die swaarkry verby.
 
[[Beeld:Joburg30.jpg|thumbduimnael|leftlinks|260px|Teen die tyd dat die eerste Irenekerk in 1933 ingewy is, was Johannesburg reeds 'n groot stad.]]
 
== Lidmate verhuis noordwaarts ==
Teen 1926 het veral Johannesburg se noordelike voorstede in so 'n mate uitgebrei dat die swaartepunt van die gemeente weg van die Irenesaal beweeg het. Die gemeente moes toe dringend besluit of die lang verwagte kerkgebou saam met die lidmate noordwaarts sou skuif. Die snelgroeiende stad se raserige trems en motorfietse asook die alomteenwoordige stof van die mynhope, het stukrag aan die idee van 'n kerkgebou verder noord gegee. Uiteindelik het die kerkraad besluit hulle kan nie die middestad aan die genade oorlaat nie en so het hulle alles in die stryd gewerp vir die oprigting van 'n kerkgebou midde-in die toenemende woonstelblokke, wat ook die bevolking in die [[Hillbrow]]-omgewing snel laat toeneem het.
 
Op [[21 November]] [[1929]] het lidmate die kerkraad se besluit geesdriftig goedgekeur en 'n boufonds is begin. Tien maande later staan dit op £4&nbsp;370. Die hoeksteen is op [[11 Junie]] [[1932]] gelê en die eerste Irenekerk en gepaardgaande geboue, wat altesaam £13&nbsp;000 gekos het (die kansel, banke en tweede orrel inkluis), is van Vrydag [[3 Maart]] tot Sondag [[5 Maart]] [[1933]] ingewy. Die [[5 Maart|5de Maart]] [[1933]] was toevallig dieselfde dag waarop die laaste verkiesing in [[Duitsland]] voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] gehou is en wat [[Adolf Hitler]] met 'n minderheid stemme gewen het.
 
Dié kerkgebou sou uiteindelik amper 38 jaar lank die gemeente dien, want in 1968 gee die kerkraad die firma O.H. Oosthuizen & Vennote opdrag om sketsplanne vir 'n nuwe kerkgebou voor te lê. Die planne is in die middel van die jaar goedgekeur. Die gemeente het reeds aan die begin van 1968 die nodige grond teen R93&nbsp;000 aangekoop. Die ou Irenekerk is in Januarie 1969 verkoop, maar bouwerk aan die nuwe Irenekerk het eers in April 1970 begin. Die hoeksteen is op [[8 Augustus]] [[1970]] gelê en die laaste diens in die ou kerk is op [[31 Januarie]] [[1971]] gehou. Die uiteindelike koste van die nuwe Irenekerk met sy indrukwekkende orrel, gebou deur Fehrle volgens 'n ontwerp deur Walter Supper van Esslingen in Duitsland, was sowat R280&nbsp;000. Die gebou is die middag van [[4 Maart]] [[1972]] in gebruik geneem en die orrel dieselfde aand. Die kerkorrel was, met sy 2 407 pype, die grootste in 'n Johannesburgse NG gemeente.<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1999/03/23/13/6.html ''Beeld'']</ref>.
 
== Afstigtings ==
[[Beeld:Binneruim Irenekerk.jpg|regs|270px|duimnael|Die binneruim van die vorige Irenekerk.]]
Van Johannesburg-Oos is met die jare vyf gemeentes afgestig: [[NG gemeente Turffontein|Turffontein]] (in 1906 deels ook van [[NG gemeente Jeppestown|Jeppestown]]), [[NG gemeente Johannesburg-Noord|Johannesburg-Noord]] (in 1942 deels ook van [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg (Braamfontein)]] ná die Irenekerk reeds in 1905 in 'n kerksaal in Orchards laat bou het) en [[NG gemeente Parkhurst|Parkhurst]] (in 1944 ook deels van [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg (Braamfontein)]]). Die laaste afstigting was [[NG gemeente Johannesburg-Sterrewag|Johannesburg-Sterrewag]] in 1964, waarheen ds. [[Hendrik Snijders]] as eerste leraar vertrek het. Toe Observatory en omstreke se Afrikaanse bevolking mettertyd wegkwyn, is dié dogtergemeente egter laat in die jare sewentig by [[NG gemeente Johannesburg-Noord|Johannesburg-Noord]] [[Lys van ingelyfde NG gemeentes|ingelyf]], pleks van by die moedergemeente. Parkhurst is in die jare negentig by Parksig, waarvan die naam Parkkruin geword het, ingelyf en Turffontein en [[NG gemeente Johannesburg-Suid|Johannesburg-Suid]] het in 1994 as Deo Gloria saamgesmelt. Dieselfde lot het ook Johannesburg-Oos se tweelingsustergemeente, [[NG gemeente Jeppestown|Jeppestown]], oorgekom wat saam met al haar dogtergemeentes, [[NG gemeente Malvern|Malvern]], [[NG gemeente Bezuidenhoutsvallei|Bezuidenhoutsvallei]] en [[NG gemeente Belgravia|Belgravia]], regstreeks of onregstreeks teen 1992 in [[NG gemeente Kensington|Kensington]] opgeneem is.
 
== Maatskaplike omstandighede ==
[[Beeld:Irenekerk sonder woonstelle.jpg|duimnael|links|220px|Die tweede Irenekerk soos hy gelyk het voor die woonstelle opgerig is.]]
 
Lyn 45:
Dit het net mooi vyftig jaar geduur voor die NG Kerk in Johannesburg 'n gekoördineerde en noemenswaardige poging aangewend het om tot die redding te kom van stedelike Afrikaners wat in groot armoede en materiële ellende verkeer het. In 1937 stig die Nederduitse Hervormde of Gereformeerde Kerk (soos die NG Kerk in die Transvaal tot 1957 bekendgestaan het) die [[Randse Armsorgraad]]. In 1944 was daar 7&nbsp;824 gesinne as hulpbehoewend by die raad aangeteken en dit was toe reeds die grootste welsynsinstansie aan die Rand. Die maatskaplike omstandighede van die Goudstadse Afrikaners het geleidelik na die [[Tweede Wêreldoorlog]] verbeter toe toenemende industrialisering in die gebied wat vandag as Gauteng bekendstaan en beter opleiding vir Afrikaners die ergste probleme met armoede, behuising en werkloosheid begin oplos het. In [[23 Februarie]] [[1945]] se uitgawe van die ''Irenenuus'' bereken die voltydse maatskaplike werker van die Irenekerk dat daar tussen 450 en 500 siele in die gemeente was aan wie armesorg verleen moes word. Sy noem die oorsake van die verarming as onder meer dronkenskap, siekte, dood, egskeiding, werkloosheid, ontug, werkskuheid en swaksinnigheid. Oor die maatskaplike probleme in die gemeente meld mej. T. Vermeulen, 'n ander maatskaplike werker verbonde aan die Irenekerk, in die ''Irenenuus'' van [[10 September]] [[1941]] sy glo dat die stryd in die middestad nie soseer teen armoede as sodanig is nie, maar teen maatskaplike euwels waarvan drankmisbruik en onwettige drankhandel die vernaamste is. In die gemeente se godsdiensverslag vir Julie 1944 tot Junie 1945 sê die kerkraad hulle glo die oorlogsomstandighede het bykomende stukrag aan die wantoestande gegee.
 
== Evangelisasie ==
[[Beeld:Hoeksteen van die tweede Irenekerk, die ou Johannesburg-Oos.jpg|duimnael|regs|270px|Die hoeksteen van die tweede Irenekerk, gelê deur dr. [[Willie Jonker]] op [[8 Augustus]] [[1970]].]]
 
[[Beeld:Deure uit ou Irenekerk in die huidige Irenekerk, gewese NG gemeente Johannesburg-Oos.jpg|duimnael|links|230px|Die deure en van die houtwerk uit die ou Irenekerk is verwyder en aangebring in die nuwe Irenekerk van 1970.]]
 
In die laat jare vyftig het die NG Kerk begin erns maak met evangelisasie. Van 28 tot 30 September 1959 tree ds. P.S.Z. Coetzee as voorsitter op van 'n kongres in [[Bloemfontein]] met landswye verteenwoordiging oor "die N.G. Kerk en sy Evangelisasietaak vandag". Uit die Suid-Transvaalse Sinodale gebied (tans Hoëveldse Sinode) was daar 102 predikante. Die Transvaalse Sinode het egter reeds in 1957 in beginsel goedgekeur om predikante te beroep en werksters aan te stel vir evangelisasie, 'n lang gekoesterde ideaal. Dit sou egter lank duur voor die Suid-Transvaalse uitvoering aan dié besluit gee. Eers 'n jaar ná die Evangelisasiekongres skep en vul die sinode mettertyd vier poste, almal in Johannesburg se middestad. Tydens die sinodesitting van Maart 1963 meld die Sinodale Evangelisasiekommissie in sy verslag: "Die eerste uitwerking van die aanpak van Evangelisasie in die middestad het onteenseglik bewys dat daar baie meer werkkragte moet wees in [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg]] en Johannesburg-Oos ten einde net die gewone pastorale arbeid te verrig. Die soektog na evangelisasie-objekte het onmiddellik aan die lig gebring dat honderde lidmate tussen die krioelende massa van die stad eenvoudig verdwyn." Die kommissie berig verder dat "een van die gemeentes", wat later in die verslag blyk Johannesburg (Braamfontein) te wees, "wat nou halfpad enigsins noukeurig deurgewerk is het nie alleen 653 besoekpunte van absolute buitekerklikes opgelewer nie maar ook 627 besoekpunte van kerkmense wat net nie by die Kerkraad bekend was nie." Volgens die kommissie het die situasie steeds vererger, maar nóg Braamfontein se gemeente nóg die Irenekerk het oor die middels beskik om self genoegsame werkers te beroep.
 
In albei gemeentes is tussen 1960 en 1962 'n predikant sowel as werkster vir evangelisasie aangestel. In Johannesburg-Oos werk ds. G.F.K. Carstens van Oktober 1960 tot Augustus 1962, waarna ds. A.J. Pienaar hom van Februarie 1963 af opvolg. Terselfdertyd werk mej. A. Nieuwoudt van Januarie 1961 as evangelisasiewerkster. In die eerste drie wyke van die Irenekerk wat Carstens deurgewerk het, het hy 104 besoekpunte van NG lidmate opgespoor wat aan die kerkraad onbekend was en in dieselfde drie wyke was daar 98 besoekpunte van buitekerklikes. Toe hy weg is, kon hy berig dat hy 27 buitekerklikes gekatkiseer het, belydenis is afgelê en hulle is gedoop. Nieuwoudt van haar aanstelling tot die sinode van twee jaar later 345 NG besoekpunte ontdek en te doen gehad met 117 buitekerklike besoekpunte.
 
== Bekende leraars ==
Die eerste leraar was ds. [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]],<ref>[http://www.facebook.com/topic.php?uid=54135783732&topic=8175 Facebook]</ref>, later tegelykertyd leraar van [[NG gemeente Rondebosch]] en redakteur van die ''[[Kerkbode]]''. Hy was ook die vader van die latere leraar [[Arnold Meiring]], wat eweneens leraar van Rondebosch was, saam met sy vader.
[[Beeld:Meiring-verwelkom2.jpg|duimnael|240px|Die verwelkomingsadres vir ds. P.G.J. Meiring met foto's van die eerste kerkraad.]]
[[Beeld:Kansel uit die Irene-Zaal, nou in die Irenekerk, ou NG gemeente Johannesburg-Oos, Rudi van Wyk.JPG|duimnael|links|230px|Die kansel uit die ou [[NG gemeente Johannesburg|Braamfonteinse NG kerk]] staan vandag (2016) in die Irenekerk.]]
Lyn 63:
Nicol was die stigter van die gemeenteblad ''Irenenuus'' in Januarie 1923, waarmee hy die lidmate in hulle besondere situasie wou begelei op hulle geloofspad. Dit is in [[Afrikaans]] geskryf in 'n stadium toe die taal net-net 'n vastrapplek in skole begin kry het en dit selde van die kansel gehoor is. (Die blaadjie het bly voortbestaan tot enkele jare voor die gemeente se inlywing by Johannesburg.) Nicol het in Augustus 1923 (jaartal onseker) geskiedenis gemaak toe hy die eerste preek in Afrikaans wat in die Unie oor die radio uitgesaai is, regstreeks in die radio-ateljees in die middestad gepreek het. Om 19:45 op Sondag [[7 Junie]] [[1924]], maak die leraar en gemeente weer geskiedenis toe 'n volledige diens in Afrikaans die eerste keer na die Unie uitgesaai is en wel vanuit die Irenesaal. 'n Maand later, op [[4 Oktober]] [[1925]], word die eerste nagmaaldiens uitgesaai, weer vanuit die Irenesaal.
 
In die volgende dekade maak die Irenekerk weer geskiedenis toe ds. R.J. de L. Theron van [[NG gemeente Alberton|Alberton se moedergemeente]] die aankondiging van die eerste Bybel in Afrikaans op [[28 Augustus]] [[1933]] per radio vanuit die Irenekerk doen.<ref>[http://www.ngkalberton.org.za/index.php?option=com_content&view=article&id=75&Itemid=52 Geskiedenis van NG Gemeente Alberton]</ref>.
 
Nicol was ook nie bang om nuwighede in die gemeente op die proef te stel nie. Die gebruik van die nagmaalkelkies pleks van die beker tydens die [[Spaanse griep in Suid-Afrika|1918-griep]] getuig volgens Du Plessis van sy "praktiese benadering. Daar was ook die Vrywillige Weeklikse Offer, waarvolgens lidmate weekliks hulle dankoffers kerk toe moes bring. Nicol wou lidmate leer om volgens die Bybelse metode hulle dankbaarheid aan die Here te bewys." Hy vertrek in Junie 1938 na die NG gemeente [[Pretoria]]-Oos.
Lyn 69:
Nicol se opvolger, ds. [[Arnold Meiring]], was waarskynlik ewe bekend as moderator van die Transvaalse Sinodes van 1957 en 1961. Hy arbei byna 13 jaar onvermoeid in die groot stadsgemeente en vertrek in September 1951 na [[Heidelberg, Gauteng|Heidelberg]] en sluit ook sy bediening af in Pretoria-Oos.
 
[[Beeld:Irene-kanselkleed.jpg|thumbduimnael|leftlinks|220px|Die kerk se kanselkleed met die simbole van hoop aan weerskante.]]
 
== Inlywing ==
[[Beeld:Die kerkorrel in die tweede Irenekerk, ou NG gemeente Johannesburg-Oos.jpg|duimnael|regs|280px|Die kerkorrel in die tweede Irenekerk.]]
 
Veral ná die verslapping van apartsheidswetgewing ná 1990 het wit mense vinnig die middestad en omliggende gebiede ontruim (party van die buurte was trouens al lank "grys gebiede"). So het Johannesburg-Oos, die eens groot en sterk stadsgemeente, se volwasse lidmate afgeneem van 1&nbsp;647 in 1985, 1&nbsp;557 in 1990 tot 384 in 1994 en 313 in 1995.
 
Op Donderdag [[1 Junie]] [[1995]] word [[NG gemeente Aucklandpark]], wat toe sowat 550 lidmate en 1&nbsp;700 studente bedien het, by die moedergemeente met sy skaars 100 lidmate [[Lys van ingelyfde NG gemeentes|ingelyf]].<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1995/03/1/7/14.html ''Beeld'']</ref>. Twee jaar later, weer op [[1 Junie]] (dié keer 1997 en wel 'n Sondag), smelt die vergrote Johannesburgse gemeente met Johannesburg-Oos saam. Die gemeente se sentrum was die perseel van Auklandpark en dit het met vier leraars gespog: ds. Johan Krige (studenteleraar in Aucklandpark sedert [[8 Januarie]] [[1982]], later hoof- uitvoerende beampte van MES<ref>[http://www.givengain.com/unique/mes/docs/jaarlikseverslag2006.pdf MES-jaarverslag]</ref>), ds. Christoph Müller (woongebiede) en di. Attie Botha en Piet Smith (middestadbediening). Die drieledige gemeente het nou gestrek van [[Ellispark]] in die ooste (waar weinig min tradisionele NG lidmate oorgebly het) tot anderkant die [[Randse Afrikaanse Universiteit]] (nou die [[Universiteit van Johannesburg]]) in die weste en veral Botha en Smith het baie gedoen vir nie-lidmate in die middestad.<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1999/11/26/13/6.html ''Beeld'']</ref>.
 
Dit blyk die toenemende kosmopolitiese aard van die oostelike deel het die Aucklandpark-deel nie juis aangestaan nie, want die samestellende dele skei omstreeks 2003 toe daar sprake was dat Aucklandpark die kerkgeboue in Kingsway aan 'n ontwikkelaar sou verkoop vir die oprigting van 'n vulstasie en daardie deel van die gemeente, saam met die RAU-studente, met Melville se NG gemeente saamsmelt om die Melville Kruisgemeente te vorm. Dit was nadat die grense van Johannesburg aangepas is om die Aucklandpark-deel uit te sluit en in te sluit by Melville. Dié saamgestelde gemeente aanbid in Melville se kerk by Vierde Laan 51.<ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/05/6/1/7.html ''Rapport'']</ref><ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/05/13/2/47.html ''Rapport'']</ref>. In dieselfde tyd was daar ongelukkigheid oor ds. Attie Botha se afdanking<ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/05/13/2/47.html ''Rapport'']</ref>
 
So laat dit die NG gemeente Johannesburg met 60 volwasse lidmate. Die Hoëveldse Sinode het in 2009 die Sinodale Kantoor by De Kortestraat 117 ontruim, nadat daar jare lank sprake van die skuif was,<ref>[http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1997/03/19/11/9.html ''Beeld]</ref>, en 18 kantore ingerig in die [[pastorie]] en buitegeboue van die NG gemeente Kemptonpark-Suid by Gladiatorstraat 56, Rhodesfield, omdat dit sentraalgeleë ten opsigte van die sinodale gebied is en die ou kantoorgebou onbereikbaar vir die meeste lidmate geword het.<ref>[http://www.looklocal.co.za/looklocal/content/en/kempton-park/kempton-park-news-general?oid=217939&sn=Detail&pid=490119&Sinode-glo-aan-stad-se-ontwikkeling Looklocal.co.za]</ref>. Kemptonpark-Suid, wat tot minder as 30 lidmate gekrimp het, gaan egter steeds in die kerkgebou met sy werksaamhede voort. Terselfdertyd het die [[NG gemeente Johannesburg]] se handjie vol lidmate blykbaar oorgetrek na die Irenekerk toe. Ds. Piet Smith (oorlede op [[3 November]] [[2010]]<ref>[http://blogs.litnet.co.za/jacquespretorius/die-dood-is-darem-maar-erg Blog-bespreking]</ref>) was studenteleraar van Aucklandpark vanaf 1982, maar toe Aucklandpark met Melville saamsmelt, het hy by Johannesburg gebly en die gemeente en omliggende inwoners en haweloses bedien tot en met sy aftrede in 2008. Die gemeente was toe vakant, maar Smith het tot sy dood as pastorale hulp opgetree. Hy was ook van 1998 af by die MES-aksie betrokke en van Januarie 2004 af 'n direkteur.<ref>[http://www.givengain.com/unique/mes/docs/jaarlikseverslag2006.pdf MES-jaarverslag]</ref>.
 
== Hede ==
Die Irenekerk huisves tans vyf verskillende gemeentes na die Johannesburgse gemeente dit omstreeks 2000<ref>[http://152.111.1.87/argief/berigte/rapport/2001/05/13/2/47.html ''Rapport'']</ref> aan die Metropolitan Evangelical Services (MES-aksie)<ref>[http://mes.org.za.dedi169.jnb2.host-h.net/mes-johannesburg-0 MES se webwerf]</ref> geskenk het: Sondae om 09:00 kom NG lidmate byeen vir 'n diens in [[Afrikaans]] en [[Engels]], 10:30 is dit die beurt van die Soul Saving Bible Church se [[Engels]]e diens asook The Early Church of Revival se [[Frans]]e diens. Tweeuur kom die [[Portugees|Portugese]] NG gemeente byeen en 15:00 is dit die [[Verenigende Gereformeerde Kerk]] se diens in [[Zulu]] en [[Sotho]].
 
== Ligging ==
Die kerkgebou is geleë by Beitstraat 1 in [[Doornfontein]].<ref>[http://maps.google.com/maps?ll=-26.195531,28.052173&spn=0.005199,0.008272&t=h&z=17&layer=c&cbll=-26.195528,28.05223&panoid=_gNY6IgLav6kjTazXVLSfA&cbp=12,38.31,,0,-19.16 Beitstraat 1, Doornfontein], Google Maps</ref>
 
== Enkele leraars ==
* [[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring]], 1897 - 19041897–1904.
* Dr. [[Hendrik Adriaan Lamprecht|H.A. Lamprecht]], 1905 - 19121905–1912.
* [[William Nicol]], [[8 Augustus]] [[1913]] -– Junie 1938, later 10 jaar administrateur van [[Transvaal]].<ref>[http://www.up.ac.za/dspace/bitstream/2263/12911/1/DuPlessis_William(1995) DD-proefskrif.pdf]</ref>.
* [[Johan Kritzinger|Dr. J.H. Kritzinger]], hulpprediker omstreeks 1937
* [[Arnold Meiring]], 1938 - 19511938–1951.
* Jozua Johannes Georg Loots, 1939 - 19411939–1941.
* Hendrik Johannes Piek, 1942 - 19491942–1949.
* Pieter Louis Rossouw, 1949 - 19541949–1954.
* Jacobus Francois Myburgh, 1952 - 19571952–1957.
* [[Attie Burger|Adriaan (Attie) Johan Victor Burger]], 1955 - 19571955–1957 (waarna redakteur van ''Die Voorligter'' tot 1967).
* Dr. [[Louis Viljoen Rex]], 1957 - 19591957–1959 (oorlede).
* Dr. Benjamin Engelbrecht, 1957 - 19651957–1965 (uit bediening van NGK, redakteur van ''Pro Veritate'', blad van [[Beyers Naudé]] se Christelike Instituut; lidmaatskap in 1988 herstel).
* George Frederik Kellerman Carstens, 1960 - 19621960–1962 (opdrag evangelisasie).
* Petrus Cornelius Cloete, 1961 - 19621961–1962.
* [[Hendrik Snijders|Hendrik Johannes Christoffel Snijders]], 1962 - 19641962–1964 (eerste leraar van [[NG gemeente Johannesburg-Sterrewag|Johannesburg-Sterrewag]] ná afstigting van Irenegemeente).
* Andries Jacobus Pienaar, 1962 - 19671962–1967 (opdrag evangelisasie)
* [[Willie Jonker]], 1966 - 19681966–1968<ref>[http://www.bmedia.co.za/component/page,shop.product_details/flypage,shop.flypage/product_id,931/category_id,50/manufacturer_id,0/option,com_virtuemart/Itemid,10/vmcchk,1/ Bybelmedia]</ref> (ook skrywer en van 1971 tot 1992 professor aan die [[Universiteit Stellenbosch|US]] in dogmatiese vakke).
* Daniël Fredrick Killian, [[3 Junie]] [[1967]] - 1970–1970.
* Christoffel Johannes Botha, 1968 - 19731968–1973.
* Julian Cornelius Müller, 1971 - 19751971–1975.
* Septimus Boshoff, 1971 - 19741971–1974.
* Wilhelmus Cornelis Goosen, 1974 -– Mei 1978 (gaan na [[NG gemeente Aucklandpark|Aucklandpark]] as studenteleraar).
* Pieter Ernst Scholtz Smith, [[7 Februarie]] [[1976]] - 1982–1982.
* Marthinus Theunis Steyn Fourie, [[12 Januarie]] [[1979]] - 1986–1986.
* Jacobus de Wet Brits, 1983 - 19921983–1992 (uit die bediening).
* Arthur Daniel (Attie) Botha, 1994 - 19971994–1997 (na samesmelting leraar van [[NG gemeente Johannesburg|Johannesburg]] tot 2001).
 
== Galery van leraars ==
<gallery mode=packed heights=200px>
Beeld:PGJ_MeiringPGJ Meiring.jpg|[[Pieter Gerhardus Jacobus Meiring|P.G.J. Meiring]], eerste leraar (1897 tot 1904).
Beeld:HA Lamprecht.jpg|Dr. [[Hendrik Adriaan Lamprecht|H.A. Lamprecht]], tweede leraar.
Beeld:WilliamNicol.jpg|Dr. [[William Nicol]], derde leraar, later administrateur van Transvaal.
Lyn 136:
</gallery>
 
== Verwysings ==
{{reflistVerwysings|3}}
 
== Bronne ==
* [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1995/08/29/8/2.html ''Beeld'', 29 Augustus 1995: Sprake van inlywing by Johannesburg]
* [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1999/03/23/13/6.html ''Beeld'', 23 Maart 1999].
Lyn 146:
* ''Acta van die vierde vergadering van die Suid-Transvaalse Sinode van die N.G. Kerk gehou te Pretoria op 26 Maart 1963 en volgende dae''.
* Bulpin, T.V. (2001). ''Discovering Southern Africa''. Cape Town: Discovering Southern Africa Publications cc.
* [[Andries Dreyer|Dreyer, eerw. A.]] 1924. ''Eeuwfeest-Album van de Nederduits Gereformeerde-Kerk in Zuid-Afrika 1824 - 19241824–1924''. Kaapstad: Publikatie-kommissie van de Z.A. Bijbelvereniging.
* Hofmeyr, George (hoofred.) (2002). ''NG Kerk 350''. Wellington: Lux Verbi.BM.
* [[Phil Olivier|Olivier, ds. P.L.]] (samesteller) (1952). ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]''. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.
* [[A.P. Smit|Smit, ds. A.P.]] (1948) ''Ons Kerk in die Goudstad (1887 - 19471887–1947)''. Kaapstad: Kerkrade van Johannesburg, Fordsburg, Johannesburg-Oos en Jeppestown.
* Stals, prof. dr. E.L.P. (red.) (1986). ''Afrikaners in die Goudstad. Deel 2. 1924-19611924–1961''. Pretoria: HAUM Opvoedkundige Uitgewery.
* Albertyn, J.R. (voorsitter) (1947). ''Kerk en stad''. Stellenbosch: Pro Ecclesia-Boekhandel.
 
== Eksterne skakels ==
* {{af}} [http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/1990/10/25/4/44.html ''Joubertpark-skool word nie oopgestel''], ''[[Beeld]]'', [[25 Oktober]] [[1990]]. URL besoek op 24 November 2014.
* {{af}} [http://www.givengain.com/unique/mes/docs/newssept06.pdf MES 20 jaar oud]. URL besoek op 24 November 2014.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/NG_gemeente_Johannesburg-Oos"