Brood: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Skakel
No edit summary
Lyn 4:
'''Brood''' is 'n [[stapelvoedsel]] van kulture in [[Europa]], [[Indië]] en die [[Midde-Ooste]] en word voorberei deur [[deeg]] te bak, te stoom of te braai. Brooddeeg bestaan uit ten minste [[meel]] en [[water]]; gewoonlik word daar ook [[tafelsout|sout]] bygevoeg asook 'n rysmiddel soos [[gis]]. Sommige brood bevat ook [[suiker]], [[spesery]]e, [[vrugte]] (soos [[rosyntjie]]s, [[pampoen]] of [[piesang]]s), [[groente]] (soos [[ui]]e of [[murgpampoen]]), [[neut]]e, of [[saad|sade]] (soos [[karwysaad]], [[sesamsaad]] of [[papawersaad]]). Daar bestaan 'n enorm wye verskeidenheid brode, met voorkeure wat van streek tot streek verskil.
 
Vars brood word geniet (of aangeprys) weens die smaak en tekstuur daarvan en dit is belangrik virdat brood om vars temoet blywees om steeds smaaklik te wees. Brood wat verouderd is, se smaak versleg en [[muf]] naderhand. Moderne brood word gereeld in papier of plastieksakke toegedraai of in lugdigte houers, soos broodhouers, geplaas om dit langer vars te hou. Muf word bevorder deur die brood in 'n warm omgewing te hou, maar 'n te koue omgewing, soos die yskas, sal veroorsaak dat die brood weer gou verouder.
 
{{Kombi-beeld|Breaddough1.jpg|Breaddough2.jpg|
Lyn 15:
Oorspronklik het navorsers aangeneem dat [[vleis]] in die [[Steentydperk]] nog die algemene stapelvoedsel was en mense nie oor die nodige kennis beskik het om meer ingewikkelde kos soos gebakte voedsel te berei nie. Maar toe Italiaanse antropoloë steenwerktuie uit [[Italië]], [[Rusland]] en [[Tsjeggië]] ondersoek het, wat 30&nbsp;000 jaar gelede as stampers en vysels gebruik is, het hulle nie net spore van styselkorrels ontdek nie, maar ook tekens van slytasie wat daarop dui dat met dié werktuie hoofsaaklik plantmateriaal gestamp en gemaal is. Steentydmense het blykbaar doelgerig enkele wilde plantsoorte versamel en hulle met steenwerktuie gemaal om meel te produseer.<ref>[http://www.deutschlandfunk.de/lust-auf-gruenes.676.de.html?dram:article_id=27857 ''www.deutschlandfunk.de: Forschung aktuell - Lust auf Grünes, 19 Oktober 2010. Besoek op 4 Februarie 2015'']</ref>
 
Heel waarskynlik is [[varing]]s en riet op dié manier verwerk - twee plantspesies wat oor eetbare ondergrondse stoororgane beskik. Die hoë styselinhoud het van hulle belangrike bronne van [[proteïen]]e en [[koolhidraat|koolhidrate]] gemaak. Hiervoor is die wortels geskil en gedroog om daarna gemaal te word. Vervolgens is die meel gekook of gebak om dit verteerbaar te maak. Hierdie ingewikkelde metode ishet blykbaar oor 'n lang tydperk ontwikkel en aanis dievervolgens aan volgende generasies oorgelewer.
 
Omstreeks 8000 v.C. is [[graan]] steeds met stampers en vysels gemaal, en eers later is eenvoudige handmeule, wat van steen vervaardig is, in [[antieke Egipte]] ontwikkel. Daar is in dié tydperk reeds 'n verskeidenheid graansoorte verbou, maar aangesien suurdeeg en rysmiddels nog onbekend was, is meel uitsluitlik verwerk om plat brood te bak, soortgelyk aan huidige [[Indië|Indiese]] chapattis of [[Meksiko|Meksikaanse]] tortillas. Graanverbouing is tussen 5000 en 3700 v.C. in die vrugbare Egiptiese [[Nyl]]vallei verder ontwikkel sodat graankos die stapelvoedsel van Egipte geword het van waar die kuns van graanverbouing en -verwerking tot ander wêrelddele soos Europa en die [[Balkanskiereiland]] versprei het.