Isfahan: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Voyageur (besprekings | bydraes)
Voyageur (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 143:
}}
 
'''Isfahan''' (alternatiewe spelling: ''Esfahan''; Middel-Persies: ''Spahān''; Klassieke Nieu-Persies: ''Ispahān'', in moderne [[Persies]] of Farsi: اصفهان ''Esfahān'') is die hoofstad van die gelyknamige provinsie in [[Iran]]. Dit is sowat 340 km suid van [[Teheran]] op 'n plato in die hartland van Iran geleë waar dit reeds sedert die antieke tydperk as een van die belangrikste stedelike nedersettings bestaan. Gedurende sy lang geskiedenis het 'n groot verskeidenheid geboue en monumente in Isfahan ontstaan waarvan sommige as [[Unesco]]-[[wêrelderfenisgebied|wêrelderfenis]] gelys is.
 
Met 'n bevolking van 2,2 miljoen is Isfahan die derde grootste stad in die land na Teheran en [[Mashhad]]. Sy metropolitaanse gebied is volgens die sensus van 2006 met 3,4 miljoen inwoners die tweede grootste in Iran na Teheran. Swaar nywerhede het in die buitewyke van Isfahan ontstaan. Net soos in ander Iranse [[metropool|metropole]] is lugbesoedeling en verkeersopeenhopings ernstige vraagstukke.
Lyn 154:
In 1598 het sjah Abbas I (1588–1629) sy regeringsetel na Isfahan verskuif en besluit om die stad met 'n uitgestrekte kompleks van [[moskee]]s, paleise, basare, groen ruimtes en lanings bome aan weerskante van strate uit te brei. Paradysstede, wat in die Koran beskryf word, het as voorbeeld vir Abbas I se ambisieuse stadsvernuwing gedien. Isfahan het vervolgens tot 'n belangrike ekonomiese sentrum ontwikkel wat naas sy administratiewe funksie veral op godsdiens en handel gebaseer is. So word die verbintenis tussen geestelike en wêreldlike sfeer en tussen Islamitiese geloof en boukuns in die koningsplein Medan-e Sjah weerspieël waar moskee en basaar aan weerskante ontstaan het.
 
Die kulturele en argitektoniese erfenis uit hierdie glorietydperk is grotendeels tot vandag bewaar. Isfahan se befaamde Islamitiese boukuns sluit breë lane, oordekte brûe, paleise, moskees en minarette in. Isfahan se Sjah- of koningsplein, wat tans as Imam- of Naghsh-e Jahan-plein bekend staan, is een van die mees uitgestrekte stadspleine ter wêreld en 'n eersterangse voorbeeld van Iranse en Islamitiese boukuns. Dit is deur [[Unesco]] in 1979 as [[wêrelderfenisgebied]] gelys. Daarnaas staan die stad vir sy groot verskeidenheid historiese monumente en skilderkuns bekend, waaronder [[Zoroastrisme|Zoroastriese]] vuurtempels, Christelike [[kerk (gebou)|kerkgeboue]] (soos die Armeense Vank-katedraal) en Joodse [[sinagoge]]s. 'n 16de eeuse Persiese spreekwoord (''Esfahan nest-e jahan'') beweer: "Isfahan is die halwe wêreld".
 
== Demografie ==