Robert Burns: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
kNo edit summary |
kNo edit summary |
||
Lyn 29:
'''Robert Burns''' (* [[25 Januarie]] [[1759]] in Alloway, Suid-Ayrshire, [[Skotland]]; † [[21 Julie]] [[1796]] in Dumfries); ook bekend as '''Rabbie Burns''', '''Skotland se gunstelingseun''', die '''Ploughman Poet''', '''Robden of Solway Firth''', die '''Bard van Ayrshire''' en in Skotland dikwels kort '''The Bard''' genoem) was 'n Skotse digter en lirikus. Hy word deur vele as die nasionale digter van Skotland beskou en geniet wêreldwye verering.<ref name="HAT Taal-en-feitegids">HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8</ref>
Burns is in 'n arm boeregesin in Ayrshire, 'n streek in die suidweste van Skotland gebore. Alhoewel hy reeds in sy kinderjare harde plaaswerk moes verrig, is al vroeg 'n liefde vir lees in hom gewek en het hy sy vrye tyd by die huis benut om boeke te lees. Kort voor lank het hy self begin om gedigte te skryf. Maar toe hy in 'n 'n boekwinkel op 'n poësieboek van die Skotse digter Robert Ferguson afgekom het, is sy oë geopen vir die estetiese aard waarop Skots as literêre taal gebruik kon word. Gedurende sy digterslewe het poësie in sowel [[Engels]] asook Skots uit sy pen gekom, maar dit was juis Skots waarin sy beste digkuns geskryf is.<ref>Ulster-Scots Community Network: ''Burns - The Ulster Connection''. Belfast (sonder jaargetal): Ulster-Scots Community Network/Ulster Scots Agency, bl. 2</ref>▼
▲So is Burns die bekendste van alle digters wat hul werke in die inheemse Germaanse taal van Skotland, [[Skots]], geskryf het, alhoewel hy baie van sy digkuns ook in die sustertaal Engels geskep het, met 'n effense invloed van Skotse dialekte, om dit toeganklik te maak vir gehore buite Skotland. Standaardengels was ook die taal waarin hy reguit kritiek op politieke misstande gelewer het.
Hy word as een van die baanbrekers van die literêre [[Romantiek|Romantiese beweging]] beskou en was ná sy afsterwe 'n groot bron van inspirasie vir die grondleggers van [[liberalisme]] en [[sosialisme]]. Burns het daarnaas 'n kulturele ikoon van Skotland en die Skotse diaspora dwarsoor die wêreld geword. In die 19de en 20ste eeu is sy lewe en werk dikwels met groot ywer gevier sodat sy invloed op die Skotse literatuur ook dekades ná sy dood nog sterk was.
Naas sy eie komposisies het Burns ook volksliedere uit Skotland versamel waarvan hy baie bewerk het. Sy gedig ''Auld Lang Syne'' is getoonset en word dikwels op ''Hogmanay'', die laaste dag van die jaar, gesing. 'n Ander lied, ''Scots Wha Hae'', het oor 'n lang tydperk as nie-amptelike volkslied van Skotland gedien. Ander gedigte en liedere uit Burns se pen, wat internasionaal gewild is, sluit ''A Red, Red Rose''; ''A Man's A Man for A' That''; ''To a Louse''; ''To A Mouse''; ''The Battle of Sherramuir''; ''Tam o' Shanter'' en ''Ae Fond Kiss'' in.
== Lewe en werk ==
▲Burns is in 'n arm boeregesin in Ayrshire, 'n streek in die suidweste van Skotland gebore. Alhoewel hy reeds in sy kinderjare harde plaaswerk moes verrig, is al vroeg 'n liefde vir lees in hom gewek en het hy sy vrye tyd by die huis benut om boeke te lees. Kort voor lank het hy self begin om gedigte te skryf. Maar toe hy in 'n 'n boekwinkel op 'n poësieboek van die Skotse digter Robert Ferguson afgekom het, is sy oë geopen vir die estetiese aard waarop Skots as literêre taal gebruik kon word. Gedurende sy digterslewe het poësie in sowel [[Engels]] asook Skots uit sy pen gekom, maar dit was juis Skots waarin sy beste digkuns geskryf is.<ref>Ulster-Scots Community Network: ''Burns - The Ulster Connection''. Belfast (sonder jaargetal): Ulster-Scots Community Network/Ulster Scots Agency, bl. 2</ref>
Ná die afsterwe van Robert se vader in 1784 het die gesin na 'n plaas in Mosgiel naby Mauchline verhuis. Hier het Robert liefdesverhoudings aangeknoop met verskeie meisies. Maar dit was Jean Armour op wie hy werklik verlief geraak het. Jean se vader was egter gekant teen die verhouding. Teen die middel van 1786 is Robert deur sy liefdesverwikkelinge byna genoodsaak om die plaas - en moontlik Skotland - te verlaat, terwyl 'n pos vir hom op die Karibiese eiland [[Jamaica]] gevind is.
== Verwysings ==
| |||