Dier: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Uitgebrei, nog besig |
Uitgebrei, nog besig |
||
Lyn 50:
In verskeie spesies paar wyfies met verskillende mannetjies en bring dus kleintjies voort van ’n hoër genetiese gehalte. Dit gebeur veral by wyfies wat ’n paartjie gevorm het met ’n mannetjie van swak genetiese gehalte, soos ’n nabye familielid.<ref name="Petrie">{{cite journal | last1 = Petrie | first1 = M. | last2 = Kempenaers | first2 = B. | year = 1998 | title = Extra-pair paternity in birds: Explaining variation between species and populations | url = | journal = Trends in Ecology and Evolution | volume = 13 | issue = 2| pages = 52–57 | doi=10.1016/s0169-5347(97)01232-9 | pmid=21238200}}</ref>
===Kos- en energiebronne===
Diere is heterotrofies, wat beteken hulle eet ander organismes, direk of indirek.<ref>{{cite book|last=Rastogi|first=V. B.|title=Modern Biology|year=1997|publisher=Pitambar Publishing|isbn=978-81-209-0496-5|page=3}}</ref> Hulle word gewoonlik ook verder verdeel in groepe soos [[Karnivoor|karnivore]], [[Herbivoor|herbivore]], [[Omnivoor|omnivore]] en [[parasiet]]e.<ref>{{cite book|last=Levy|first=Charles K.|title=Elements of Biology|year=1973|publisher=Appleton-Century-Crofts|isbn=978-0-390-55627-1|page=108}}</ref>
[[Predasie]] is ’n biologiese interaksie waar ’n roofdier (’n heteretroof wat jag) sy prooi (die organisme wat aangeval word) eet.<ref name=Ecology>Begon, M., Townsend, C., Harper, J. (1996). ''Ecology: Individuals, populations and communities'' (3de uitg.). Blackwell Science, Londen. ISBN 0-86542-845-X, ISBN 0-632-03801-2, ISBN 0-632-04393-8.</ref> ’n Roofdier het dalk of dalk nie sy prooi doodgemaak voordat hy dit eet, maar die daad van predasie lei gewoonlik daartoe dat die prooi doodgemaak word.<ref>[http://www.britannica.com/search?query=predation predation]. Britannica.com. Besoek op 2011-11-23.</ref> Die ander belangrike kosbron is dooie organiese materiaal.<ref>{{cite book |title=Geomorphology and environmental impact assessment |year=2001 |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-90-5809-344-8 |last1=Marchetti |first1=Mauro |last2=Rivas |first2=Victoria |page=84}}</ref> Dit is soms moeilik om tussen dié twee voedingsvorme te onderskei – soos wanneer ’n parasiet ’n gas-organisme eet en dan sy eiers daarop lê sodat sy kleintjies die verrottende karkas kan eet. Druk wat hulle op mekaar uitoefen, lei dikwels tot ’n [[evolusie]]-resies tussen die jagter en prooi, en dit lei tot verskeie evolusie-aanpassings in albei.<ref>{{cite book |title=Ecology of marine fishes: California and adjacent waters |year=2006 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-24653-9 |last1=Allen |first1=Larry Glen |last2=Pondella |first2=Daniel J. |last3=Horn |first3=Michael H. |page=428}}</ref>
Die meeste diere gebruik die [[energie]] van [[sonlig]] direk of indirek deur plante of plantvretende diere te eet. [[Fotosintese]] in plante omskep die energie van sonlig in chemiese energie in die vorm van eenvoudige suikers (byvoorbeeld [[glukose]]). Hierdie suikers word dan gebruik as die boustene vir plantgroei.<ref name=scienceperspectives10>{{cite book|title=Science Perspectives 10|year=2010|publisher=Nelson Education Ltd.|isbn=978-0-17-635528-9|last1=Adam-Carr|first1=Christine|last2=Hayhoe|first2=Christy|last3=Hayhoe|first3=Douglas|last4=Hayhoe|first4=Katharine}}</ref> Wanneer ’n dier die plante vreet, of diere vreet wat die plante gevreet het, verkry hulle hul energie daaruit. Die energie help die dier groei en gee hom die energie om te beweeg.<ref>{{cite book|last=Gupta|first=P.K.|title=Genetics Classical To Modern|publisher=Rastogi Publications|isbn=978-81-7133-896-2|page=26}}</ref><ref>{{cite book|last1=Garrett|first1=Reginald|last2=Grisham|first2=Charles M.|title=Biochemistry|year=2010|publisher=Cengage Learning|isbn=978-0-495-10935-8|page=535}}</ref>
Diere wat naby hidrotermiese of koue bronne op die seebodem voorkom, is nie van die energie van sonlig afhanklik nie.<ref>{{cite journal|title=none|year=1996|journal=New Scientist|publisher=IPC Magazines|volume=152|issue=2050–2055|page=105}}</ref> In plaas daarvan vorm chemosintetiese [[Archaea]] en bakterieë die basis van die [[voedselketting]].<ref>{{cite book |last1=Castro |first1=Peter |last2=Huber |first2=Michael E. |title=Marine Biology |publisher=McGraw-Hill |year=2007 |edition=7th |page=376 |isbn=978-0-07-722124-9}}</ref>
== Sien ook ==
| |||